Rekenwerk

A.S.B.C of Lovibond - EBC kleurwaarden

De kleur van mout en bier worden hier in Europa uitgedrukt in EBC kleurwaarden. In de Amerikaanse literatuur kom je regelmatig A.S.B.C. of Lovibond (L) kleurwaarden van mout tegen. Voor Lovibond wordt ook de afkorting SRM gebruikt.

Er bestaat geen lineair verband tussen de EBC en Lovibond kleurwaarden. 

Via de site van Duitse mouterij Weyermann heb ik de volgende equivalente  waarden EBC en Lovibond gevonden: 

Met factor L EBC wordt de omrekenfactor bedoeld om van Lovibond naar EBC om te rekenen. 
Stel er is een nieuwe Amerikaanse mout op de markt met een Lovibond-waarde van 35 L. Deze mout heeft dan een EBC-waarde van 35*2,6 = 91. Afgerond dus 90 EBC. De door mij gehanteerde factor L EBC (2,6) heb ik afgeleid van L EBC factorwaarden van moutsoorten rond de 35 L.

Voor het omrekenen van EBC naar Lovibond met je de bekende EBC-waarde vermenigvuldigen met de factor EBC L.

Overigens valt het mij op dat je boven de 120 EBC met een vast factor kunt werken (2,65). Bij lichtgekleurde moutsoorten met je steeds nagaan wat de beste factor is.

De onderstaande kleurschaal loopt dus tot ongeveer 50 EBC.

Voor het vaststellen van de kleur van jouw bier heeft Hans Halberstadt een aardig programma ontwikkeld. Je kunt dit programma downloaden via de site van Tripel W

Waterhardheid

De hardheid van water wordt meestal aangegeven in mmol/l van calciumzouten. De hardheidsgraden die internationaal gebruikt worden variëren qua concentratie en zouten. De volgende hardheidsgraden worden gehanteerd:

1 Franse graad      = 1 mg CaCO3/100 ml (gebruikelijke maat in België)
1 Duitse graad      = 1 mg CaO/100 ml (gebruikelijke maat in Nederland) 
1 Engelse graad     = 1 grain CaCO3/gallon
1 Amerikaanse graad = 1 mg CaCO3/l
1 mmol CaO          = 56 mg CaO/l

Voor het omrekenen van de verschillende hardheidsgraden kun je de volgende tabel gebruiken.
 

Conversietabel soortelijk gewicht

Voor het aanduiden van de zwaarte van wort en het soortelijk gewicht van het bier na de vergisting worden verschillende eenheden gebruikt. Door amateur-brouwers in België en Nederland wordt meestal het SG bij 20º C gebruikt.
Voor de bepaling van de accijns gaat de Nederlandse accijnswetgeving uit van de graden Plato (º P)  , terwijl de Belgische belastinginners uit gaan van Belgische graden. Deze internationaal ongebruikelijke extracteenheid wordt bepaald bij 17,5º C met de wettelijke Belgische densimeter. Het nulpunt van een dergelijke densimeter wordt geijkt met gedistilleerd water van 4º C, terwijl 10 Belgische graden geijkt worden in een mengsel van 1 deel geconcentreerd zwavelzuur en 9 delen water van 15º C. De overige waarden worden van de twee metingen afgeleid. De Belgische graden zijn niet geheel in verhouding met het werkelijk extract van het wort. Door de wijze van het nulpunt komt 0º B overeen met 0,3 gram suiker per 100 ml water. Voor alle duidelijkheid de onderstaande tabel voorziet niet in de conversie van Belgische graden.
 

(Bron tabel: Malting en Brewing Science. geschreven door J.S. Hough,
D.E. Briggs, R. Stevens en T.W. Young)
 

Correctie hydrometers

Hydrometers zijn geijkt (ook wel gekalibreerd genoemd) bij een bepaalde temperatuur. Hieronder tref je een tweetal tabellen aan met correctiefactors voor verschillende temperaturen en soortelijke gewichten van het wort. De tabellen zijn overgenomen uit het boekje 'New Brewing Lager Beer' geschreven door Gregory J. Nooman.

Zoals je kunt zien bedraagt het verschil tussen 10 en 20 graden Celsius slechts 2 SG-waarden. De meeste hydrometers die zelfbrouwers gebruiken zijn niet zo nauwkeurig zodat ik me niet zo druk zou maken over de onjuiste weergave van je hydrometer bij de genoemde temperaturen. Als je echter meet bij een wat hogere temperatuur (40 graden Celsius of hoger) dan moet je wel degelijk rekening houden met de correctiefactor.

Heel mooi is dat je online de waarde kunt omrekenen op de site van Brewmaxer.com. Klik hier om rechtstreeks naar de omrekenpagina voor de hydrometer te gaan.

Brouwzaalrendement

Voor het omzetten van het SG dat je meet met je hydrometer naar ºP (gram extract per 100 ml bij 20º C) kun je de bovenstaande conversietabel gebruiken.

Meer over het onderwerp brouwzaalrendement kun je vinden in het artikel Filteren en spoelen dat ik heb geschreven voor het blad Proost.
In het artikel is vermeld dat het brouwzaalrendement bij de meeste hobbybrouwers tussen de 40 en 75% ligt met een gemiddelde van 58%. Genoemde cijfers zijn gebaseerd op statistische gegevens met betrekking tot hobbybrouwsels uit de jaren 1989 tot en met 1991. De afgelopen jaren is het gemiddelde rendement aanmerkelijk verhoogd door het gebruik van verbeterd filtersystemen (hevelfilter), betere moutkwaliteit en andere maischschema's. 

Vertaling Engelse brouwerstermen naar het Nederlands

Als hulp voor het lezen van Engelse literatuur heb ik een woordenlijst opgesteld. Deze lijst is de meest uitgebreide op dit gebied.