Topic: Berekening hoeveelheid bottelsuiker/ hoeveelheid koolzuur

[Oscar]

Voor de berekening van de benodigde hoeveelheid bottelsuiker
heb ik de volgende formule's (Uit BrouwHulp...bron..?):

CO2( vol%) = 5,091 * CO2 (gew%)

     CO2 (vol%) - (0,00085*T^2 - 0,059 * T+1,17)
S = -----------------------------------------------
                     0,29

T = Temperatuur bier (Lager temperatuur)
S = Hoeveelheid bottelsuiker

Nu zie ik aan deze formule dat er rekening gehouden wordt met de temperatuur van
je bier waarbij je heb gelagerd of botteld. En zie ik enkele getallen die ik niet zo snel kan achterhalen

Echter als ik logisch redeneer kom ik tot het volgende :

Als ik bottel met 8 gram suiker per liter, dan komt dit volledig in de fles en zal dit volledig
vergisten(aanname). Dus alle suiker wordt omgezet in Alcohol en koolzuur en alle koolzuur blijft in de fles/het bier

Uit de chemische reactie van deze omzetting haal ik :

C6H12O6 (glucose) -> 2C2H5OH (ethanol) + 2CO2 (koolzuur)

180 gram suiker  --> 92 gram Alcohol   + 88 gram Koolzuur

Dus uit 8 gram Suiker haal ik dan  (8/180)*88 gram koolzuur (=3,91 gram)

Met een Eind SG van 1012 gr/liter heb ik dan (3,91/1012)*100 = 0,39 gew % Koolzuur in mijn
bier. Met een beetje goochelen kun je deze berekening omdraaien en van uit een gewenst koolzuur
percentage de hoeveelheid bottelsuiker berekenen.

De temperatuur is hierbij niet van toepassing, ontdanks dat de oplosbaarheid van koolzuur afhankelijk is van
de temperatuur.

Bij deze berekening ga ik er vanuit dat je bier volledig is uitvergist. De al reeds aanwezige koolzuur in je bier
is niet in te schatten en niet in een formule te zetten.

Groeten en gezondheid
Oscar

[Adrie]

De temperatuur is de temperatuur van het bier bij het bottelen. De formule houdt rekening met de hoeveelheid koolzuur die al in het bier is opgelost tijdens het lageren. Lager je bij 4 graden dan is er veel meer koolzuur opgelost dan wanneer je bij 25 graden lagert en dus hoef je minder suiker toe te voegen bij het bottelen.

Mijn eigen ervaring is, dat de formule uit de BrouwHulp heel mooi in de richting zit. Ik pas hem altijd toe en ik moet inderdaad minder bottelsuiker toevoegen bij bier dat is gelagerd bij 10 graden dan bij 20 graden.

[Oscar]

De formule houdt rekening met de hoeveelheid koolzuur die al in het bier is opgelost tijdens het lageren. Lager je bij 4 graden dan is er veel meer koolzuur opgelost dan wanneer je bij 25 graden lagert en dus hoef je minder suiker toe te voegen bij het bottelen.

Dat is duidelijk...echter gaat ie uit van een gemiddelde hoeveelheid koolzuur in je gelagerde bier? of is dit door iemand proef ondervindelijk uitgezocht..?

@adrie : weet je nog waar je deze formule vandaan hebt getoverd..?    

Groeten en gezondhied
Oscar

[Harold]

De temperatuur is de temperatuur van het bier bij het bottelen.

Het betreft niet de temperatuur bij bottelen doch de hoogste temperatuur die enige tijd heeft aangehouden tijdens het lageren. Met name in de zomer is deze temperatuur van belang; de lagertemperatuur kan dan wel eens hoog zijn.

Wat niet in de formule verwerkt zit is de duur van het lageren. Mijn ervaring is dat lageren gedurende 2-3 maanden (jawel...) nog tot een opslag van 2-3 g/l aan bottelsuiker leidt.

[Hopmans]

Zo zijn er natuurlijk een oneindig aantal factoren op te noemen.
Zo heb je ook te maken met verschillende soorten gist.
Korrelgisten zijn wat dat betreft betrouwbaar, maar je hebt ook de
stiekeme doorgistertjes, die maanden lang op fles alles opvreten.

Kortom; de formule van BrouwHulp is een goede benadering die zijn
nut wel heeft bewezen in al die jaren bij de forummers.
Ik zou deze formule gebruiken.

2-3 maanden (jawel...)

Overdrijven is ook een vak.

 

[Adrie]

Het betreft niet de temperatuur bij bottelen doch de hoogste temperatuur die enige tijd heeft aangehouden tijdens het lageren. Met name in de zomer is deze temperatuur van belang; de lagertemperatuur kan dan wel eens hoog zijn.

Dat klopt niet helemaal, want ook na de hogere temperatuur kan de vergisting nog doorgaan, waardoor de verzadiging toch plaatsheeft op lagere temperatuur. Zaak is natuurlijk om bij het lageren de temperatuur zo constant mogelijk te houden.

Wat niet in de formule verwerkt zit is de duur van het lageren. Mijn ervaring is dat lageren gedurende 2-3 maanden (jawel...) nog tot een opslag van 2-3 g/l aan bottelsuiker leidt.

Tja, zo lang lageren doen er maar weinig. Eén tot drie weken lageren is lang zat en dat is ook de meest toegepaste praktijk.

[Oscar]

hmm De factor tijd is dus geen optie in de formule.

De factor eind SG is denk ik wel in te brengen. De Omrekening van Gew% CO₂ naar Vol% gebeurd door een omrekenings factor van 5,091. Echter is
deze afhankelijk van de Eind SG van je bier. Ter illustratie :

Eind SG 1020 : Factor = 5,15
Eind SG 1012 : Factor = 5,11
Eind SG 1006 : Factor = 5,08
Eind SG 1002 : Factor = 5,06

Nu praten we maar over een verschil van 0,07 tussen maximum en minimum, dus 5,091 is een goed gemiddelde..maar toch... Ik wil proberen om met de berekende waarde toch zo veel mogelijk de praktijk te benaderen en dus ook zo veelmogelijk factoren mee te nemen... Of is alleen te factor temperatuur voldoende om een goede benadering te krijgen ?

Groeten en gezondheid
Oscar

[Adrie]

Lijkt me wel. Je moet ook weer geen schijnnauwkeurigheid in gaan bouwen. Hoeveel koolzuur er bij het bottelen in oplossing blijft hangt bijvoorbeeld ook van de methode van botteling af. Gebruik je zo'n vulpistool zoals hier elders op het forum is besproken waarbij het bier de fles in gesproeid wordt, dan verlies je meer koolzuur dan wanneer je met een pijpje op de bodem van de fles afvult.

[Oscar]

Oke, dus de berekening vrij eenvoudig houden...en aangezien toch best wel een aantal mensen met BrouwHulp werken zal deze benadering ook wel redelijk goed zijn.

Echter is het wel interessant om verschillende methode's naast elkaar te leggen en hieruit de verschillen halen. Zo heeft Jacques een leuk artikel over
koolzuur in bier. Hierin vind ik een Tabel met temperaturen en opgeloste hoeveelheden koolzuur in het bier. Nu kan ik deze tabel narekenen door het verschil in suiker uit mijn methode en de methode van Adrie om te zetten in gr koolzuur per liter in relatie tot de temperatuur :

Alle waarden CO2 zijn in gr/liter :

Temperatuur   CO2 opgelost   Berekend
0                  3,4               2,66
2                  3,2               2,64
4                  3               2,46
6                  2,8              2,29
8                  2,6              2,13
10                 2,4             1,99
12                 2,2             1,85
14                 2,1             1,73
16                 2                     1,61
18                1,9             1,51
20               1,8                     1,42
22               1,7                     1,34

Citaat uit het artikel :

De cijfers zijn afkomstig uit een artikel van Dave Drapper en Mark Hibberd (5). In hun artikel wordt als maat voor het koolzuurgehalte het aantal volumes koolzuur per volume bier gehanteerd.

met gegevens op internet is het altijd de vraag hoe betrouwbaar deze zijn.....

Groeten en gezondheid
Oscar