De weegmethode, goedkoop en het vat hoeft niet open

Gestart door Jacques, 03-03-2018 23:48 u

Vorige topic - Volgende topic

0 leden en 1 gast bekijken dit topic.

Jacques

Al een paar keer heb ik de weegmethode gebruikt voor het volgen van vergistingen bij het uitvoeren van tests die ik uitvoer.

Het is een handige methode voor het volgen van de vergisting bij relatief kleine brouwsels. En ook goedkoop. Je hebt alleen een goede weegschaal nodig. Een dergelijke weegschaal is ook goed bruikbaar voor het afwegen van mout, de hoeveelheid brouwwater, spoelwater of de verkregen hoeveelheid wort. Het mooie is dat je de vergisting kunt volgen zonder je gistvat te openen. Wel moet je het gistvat optillen en op de weegschaal te zetten. Door dat regelmatig te doen kun je door middel van een grafiek inzicht krijgen in het verloop van de vergisting.

Zeer recent kwam ik er achter dat er een weegschaal beschikbaar is voor het afwegen van 40 kg die een het gewicht per gram weergeeft. De weegschaal kost nog geen € 45 inclusief verzendkosten. Ideaal voor de weegmethode.

Hoog tijd om de door Hans Halberstadt ontwikkelde methode beter toegankelijk te maken voor anderen. Daarom heb ik een spreadsheet gemaakt. Je hoeft maar een beperkt aantal cellen in te vullen. De meeste cellen worden automatisch gevuld. Als bijvoorbeeld 1 of 2 keer per dag een meting doet krijg je een prima beeld.

De spreadsheet is gekoppeld aan dit bericht. Ik ben geen echte Excel virtueel. Als iemand de spreadsheet wilt verbeteren kan hij of zij zich uitleven. Zo wordt dit een mooi forum project.

In dit topic kun je ervaringen met de weegmethode kwijt. Misschien moet er nog kleine aanpassingen gedaan worden in de formule. Zelf heb ik ondervonden dat de uitkomt van de weegmethode dicht bij die van de hydrometer ligt.

EBC

Citaat van: Jacques op 03-03-2018  23:48 uAl een paar keer heb ik de weegmethode gebruikt voor het volgen van vergistingen bij het uitvoeren van tests die ik uitvoer.

Het is een handige methode voor het volgen van de vergisting bij relatief kleine brouwsels. En ook goedkoop. Je hebt alleen een goede weegschaal nodig. Een dergelijke weegschaal is ook goed bruikbaar voor het afwegen van mout, de hoeveelheid brouwwater, spoelwater of de verkregen hoeveelheid wort. Het mooie is dat je de vergisting kunt volgen zonder je gistvat te openen. Wel moet je het gistvat optillen en op de weegschaal te zetten. Door dat regelmatig te doen kun je door middel van een grafiek inzicht krijgen in het verloop van de vergisting.

Zeer recent kwam ik er achter dat er een weegschaal beschikbaar is voor het afwegen van 40 kg die een het gewicht per gram weergeeft. De weegschaal kost nog geen € 45 inclusief verzendkosten. Ideaal voor de weegmethode.

Hoog tijd om de door Hans Halberstadt ontwikkelde methode beter toegankelijk te maken voor anderen. Daarom heb ik een spreadsheet gemaakt. Je hoeft maar een beperkt aantal cellen in te vullen. De meeste cellen worden automatisch gevuld. Als bijvoorbeeld 1 of 2 keer per dag een meting doet krijg je een prima beeld.

De spreadsheet is gekoppeld aan dit bericht. Ik ben geen echte Excel virtueel. Als iemand de spreadsheet wilt verbeteren kan hij of zij zich uitleven. Zo wordt dit een mooi forum project.

In dit topic kun je ervaringen met de weegmethode kwijt. Misschien moet er nog kleine aanpassingen gedaan worden in de formule. Zelf heb ik ondervonden dat de uitkomt van de weegmethode dicht bij die van de hydrometer ligt.

Een wat serieuze weegschaal met deze specs kost vanaf 250 euro. Zoek eens op het merk Kern. Dan heb je een echte weegschaal. Reproduceerbaar en zo.
Met goedkope brol kan je geen serieuze metingen en tests uitvoeren.

Jacques

Citaat van: EBC op 03-03-2018  23:52 uEen wat serieuze weegschaal met deze specs kost vanaf 250 euro. Zoek eens op het merk Kern. Dan heb je een echte weegschaal. Reproduceerbaar en zo.
Met goedkope brol kan je geen serieuze metingen en tests uitvoeren.

Neemt niet weg dat je ook met een goedkope weegschaal de vergisting kunt volgen. Een gram meer of minder op 20 à 25 kg maakt op zich niet zo veel uit. Onze hydrometers en refeactometers zijn ook niet super nauwkeurig. Het gaat hier om een methode om goedkoop de vergisting te volgen. De weegschaal kun je voor heel veel verschillende dingen gebruiken.

Overigens zijn de tests door mij uitgevoerd met een andere weegschaal. Die geeft het gewicht per 0,1 g weer.

hansHalberstadt

Citaat van: EBC op 03-03-2018  23:52 uEen wat serieuze weegschaal met deze specs kost vanaf 250 euro. Zoek eens op het merk Kern. Dan heb je een echte weegschaal. Reproduceerbaar en zo.
Met goedkope brol kan je geen serieuze metingen en tests uitvoeren.

De kosten van een weegschaal worden voor een groot deel bepaald door de stabiliteit, dus hoe lang het ding hetzefde gewicht blijft aangeven.
In dit geval is dat niet van belang omdat hij bij elke meting eerst op 0 wordt gezet. En daarna meet je hooguit gedurende een paar seconden. Voor dat doel lijkt me die weegschaal prima geschikt. 

Martijn0172

Leuk dat deze methode zo werkt. Voor mij zou het pas bruikbaar zijn als het niet nodig is om steeds de weegschaal te kalibreren en het vat er op te zetten. Waarschijnlijk kom je dan dus in het duurdere prijssegment terecht van weegschalen.

Jacques

Citaat van: Martijn0172 op 04-03-2018  08:31 uLeuk dat deze methode zo werkt. Voor mij zou het pas bruikbaar zijn als het niet nodig is om steeds de weegschaal te kalibreren en het vat er op te zetten. Waarschijnlijk kom je dan dus in het duurdere prijssegment terecht van weegschalen.

Het is een kwestie van de weegschaal aanzetten en het vat er op zetten.

Hans is ook al een tijd bezig geweest om te kijken of je een continumeting kunt doen. Dat zou het mooist zijn. Zeker als het gewicht om de zoveel tijd automatisch in een databestand wordt opgeslagen.

Maar even het gistvat optillen op de weegschaal zetten en het gewicht aflezen werkt ook. Gaat heel snel. Je hoeft er niet voor te knutselen en er allerlei spullen extra voor aan te schaffen. Je moet wel even de tijd en het gewicht noteren. Daar is overigens ook een format voor te maken.
Het is minder techniek en redelijk basic en daardoor ook goedkoop en voor iedereen uitvoerbaar, wat dat betreft past het goed het zelf brouwen van bier...  :)

Serge VL

Een Aseptische staalname kraantje kost slechts € 20 a € 80!
Je vat hoeft ook niet open,
Geen gezeul met gistvaten,
100% correcte meting daar je je meting kan uitvoeren met een hydrometer.

Ik zie het goedkope en vooral de reden waarom je een vat moet openen om een een staal te nemen niet.

De weegmethode heeft geen toegevoegde waarde, leuk hebbedingetje maar zeker niet goedkoper en nauwkeuriger  :weetniet:
https://www.aliexpress.com/wholesale?minPrice=&maxPrice=&isBigSale=n&isFreeShip=&isNew=n&isFavorite=n&isMobileExclusive=n&isLocalReturn=n&shipFromCountry=&shipCompanies=&SearchText=Aseptic+Sampling+Valve&CatId=0&g=y&initiative_id=SB_20180303235202&needQuery=n

Jacques

Een aseptische kraan is handig, vele malen beter dan de kraantjes die op de goedkope vergistingsemmers zitten. Maar je kunt een dergelijk kraantje alleen gebruiken om jongbier af te tappen bij de emmer waarin je het kraantje bevestigd hebt. Met de weegmethode kun je meerdere vaten tegelijk in de gaten houden.

De weegschaal kun je ook voor andere zaken gebruiken zoals het afwegen van mout of om te bepalen hoeveel liter je gaat bottelen. Hij is ook geschikt om de suiker af te wegen voor het bottelen. Kortom de weegschaal is voor tal van doeleinden te gebruiken. Dat maakt de methode ook goedkoop. En als je al een goede plateauweegschaal hebt hoef je niets aan te schaffen.

Het bepalen van het gewicht gaat overigens sneller dan het meten met een hydrometer. Het wegen is zo gedaan en je hoeft geen maatglas en hydrometer na afloop van de meting schoon te maken.
Je kunt er voor kiezen om het vat op de weegschaal te laten staan. Zet de weegschaal aan en neem de display in je hand. Til het gistvat op, lees het (negatieve) gewicht af en zet de weegschaal terug. Hoe simpel kan het zijn...

Martijn0172

Citaat van: Jacques op 04-03-2018  08:59 uHet is minder techniek en redelijk basic en daardoor ook goedkoop en voor iedereen uitvoerbaar, wat dat betreft past het goed het zelf brouwen van bier...

Voor een 20 L vat in een koelkast geld tdat zeker. Maar ik heb een 60 L vat welke net aan past in de koelkast. Dan is het gelijk niet meer makkelijk uitvoerbaar.

Serge VL

Citaat van: Jacques op 04-03-2018  11:07 uEen aseptische kraan is handig, vele malen beter dan de kraantjes die op de goedkope vergistingsemmers zitten. Maar je kunt een dergelijk kraantje alleen gebruiken om jongbier af te tappen bij de emmer waarin je het kraantje bevestigd hebt. Met de weegmethode kun je meerdere vaten tegelijk in de gaten houden.  =>Een kraantje voor al uw gistingsvaten toch?, ongeacht of het gistvat al voorzien is van een aftappunt, het is niet meer dan gewoon een gaatje maken, heb ik trouwens ook ook bij mijn 3 gistvaten gedaan. En er staat bij de meeste steeds maar een gistvat of CCT in de gistkast

De weegschaal kun je ook voor andere zaken gebruiken zoals het afwegen van mout of om te bepalen hoeveel liter je gaat bottelen. Hij is ook geschikt om de suiker af te wegen voor het bottelen. Kortom de weegschaal is voor tal van doeleinden te gebruiken. Dat maakt de methode ook goedkoop. En als je al een goede plateauweegschaal hebt hoef je niets aan te schaffen.
=> En als je al ander weegapparatuur hebt ? Het is weer een extra kost die niets meer extra oplevert, voor een beginnende brouwer lijkt dit wel een goede optie, maar dat die van in het begin al dadelijk weegmethode's gaat gebruiken is twijfelachtig
Het bepalen van het gewicht gaat overigens sneller dan het meten met een hydrometer. Het wegen is zo gedaan en je hoeft geen maatglas en hydrometer na afloop van de meting schoon te maken. => Nog nooit gehoord van Emiele die doet de vaat bij ons thuis
Je kunt er voor kiezen om het vat op de weegschaal te laten staan. Zet de weegschaal aan en neem de display in je hand. Til het gistvat op, lees het (negatieve) gewicht af en zet de weegschaal terug. Hoe simpel kan het zijn... => ooit al stilgestaan wat het gevolg is voor een weeg cel die ontworpen is voor kortstondige belasting zoals bij deze weeg apparatuur en ja gaat die continu belasten??? En ik tilt mijn gistvat niet op in de gistkast ik moet ook aan mijn rug denken

Het is handig de weegmethode op voorwaarde:
Je nog niets van balans in huis hebt,
Je werkt niet met een CCT,
Je brouwt geen volumes boven de 20 liter,
Je zit niets mee in zit dat je telkens je bier gaat oproeren om een meting uit te voeren

Dus voor een select publiek die bij de aanvang van de hobby hier rekening mee houden en dadelijk hier geld willen aan uitgeven (of diegenen waarvan hun balans stuk gegaan is)

Anders het weggegooid geld! :degroeten:

BrouwMark

Jacques,

Ik weet dat je met de weegmethode en terugslagklepjes bezig was, omdat die geen gewichtsverandering ondergaan zoals een waterslot. Je had last van behoorlijke oxidatie toen.
Gisteren ben ik bezig geweest een aantal petflessen gose te brouwen voor een vergelijking. Uiteraard kwam ik erachter dat ik niet genoeg watersloten in huis had en heb een dingetje van 'vroeger' uit de kast gehaald: een ballonnetje op de fles, en met een speld een gaatje in de kont van de ballon prikken. Lucht kan er dan alleen uit als er redelijk wat overdruk is, en bij geen druk hangt het ballonnetje slap en laat niks door. Ik deed dit vroeger wel eens zo voor de gein met een fles appelsap, en heb eigenlijk nooit iets van oxidatie gemerkt. Niet dat ik toen wist wat dat was...
Op twee flessen staat wel een waterslot, ik laat je wel weten of er verschil optreedt als je het interessant vindt.

Oscar

Vanwaar die drang om je vergisting dagelijks te volgen? Zet hem gewoon in je klimaatkast en hevel na een week over. Een goede vergisting is dan wel gedaan en tijdens het overhevelen kun je een monster nemen en deze meten en proeven..:-)  En dan rustig lageren (warm of koud) en na 1 of 2 weken lekker bottelen...

En continue met je gistvat gaan sjouwen en wegen... :nut: :-[  Ik zit er niet op de wachten. Ga dan aan de slag met Tcontrol  :brouwen: :biersmile:


Maar doe vooral wat je niet laten kan... :)

Haagse Wouter

Citaat van: Oscar op 04-03-2018  13:26 uVanwaar die drang om je vergisting dagelijks te volgen? Zet hem gewoon in je klimaatkast en hevel na een week over. Een goede vergisting is dan wel gedaan en tijdens het overhevelen kun je een monster nemen en deze meten en proeven..:-)  En dan rustig lageren (warm of koud) en na 1 of 2 weken lekker bottelen...

En continue met je gistvat gaan sjouwen en wegen... :nut: :-[  Ik zit er niet op de wachten. Ga dan aan de slag met Tcontrol  :brouwen: :biersmile:


Maar doe vooral wat je niet laten kan... :)

Toch, is wel cool ^^.
Denk dat dat het vooral is, gewoon leuk.

Kun je niet het vat op de weegschaal laten staan en dan gewoon aflezen?

Serge VL

Citaat van: Haagse Wouter op 04-03-2018  13:35 uToch, is wel cool ^^.
Denk dat dat het vooral is, gewoon leuk.

Kun je niet het vat op de weegschaal laten staan en dan gewoon aflezen?
Neen daar zijn de weegcellen in zulk een simpele balans niet op voorzien.

Koen S

Citaat van: Oscar op 04-03-2018  13:26 uVanwaar die drang om je vergisting dagelijks te volgen ? Zet 'm gewoon in je klimaatkast en hevel na een week over. Een goede vergisting is dan wel gedaan en tijdens het overhevelen kun je een monster nemen en deze meten en proeven..:-)  en dan rustig lageren (warm of koud) en na 1 of 2 weken lekker bottelen....

en continue met je gistvat gaan sjouwen en wegen.... :nut: :-[  Ik zit er niet op de wachten...
:duimop:

Neetje

Bedankt, Jacques en Hans voor het onderzoek.
Volgens mij wéér een goede manier om vergisting te volgen.

Dit ga ik eens proberen met een proefbrouwsel.
Komt er iets meer info vrij zonder het vat te openen.

hansHalberstadt

Vaak heb ik hele discussies met Jacques op het forum en is hij het na vele ronden nog steeds niet met mij eens.  :) in dit geval neem hij zomaar de methode over en prijst hem nog aan ook. Dat zegt toch wel iets.

hansHalberstadt

Citaat van: Serge VL op 04-03-2018  09:02 uEen Aseptische staalname kraantje kost slechts € 20 a € 80!
Je vat hoeft ook niet open,
Geen gezeul met gistvaten,
100% correcte meting daar je je meting kan uitvoeren met een hydrometer.

Ik doe al jaren iets soortgelijks, maar dan met een dun siliconenslangetje door het deksel waardoor ik wat wort kan opzuigen met een injectiespuitje en zo kan meten zonder het wort te besmetten.

De weegmethode vind ik vooral handig voor proefjes met bv 1 liter wort en voor giststarters, want die wil je niet helemaal uit laten gisten en dt kun je dan prima zien. 

Jacques

Citaat van: Serge VL op 04-03-2018  12:04 uHet is handig de weegmethode op voorwaarde:
Je nog niets van balans in huis hebt,
Je werkt niet met een CCT,
Je brouwt geen volumes boven de 20 liter,
Je zit niets mee in zit dat je telkens je bier gaat oproeren om een meting uit te voeren

Dus voor een select publiek die bij de aanvang van de hobby hier rekening mee houden en dadelijk hier geld willen aan uitgeven (of diegenen waarvan hun balans stuk gegaan is)

Anders het weggegooid geld! :degroeten:

Vaak heeft men wel een weegschaal in huis maar is die toch niet ideaal omdat het weegplateau te klein is.

Het klopt dat de methode niet voor iedereen bruikbaar is. Zeker als je brouwsels groter zijn dan 25 liter. Of als je een zware metalen CCT hebt. Ook ik ga mijn CCT niet optillen. Voor mij is deze methode vooral geschikt voor het uitvoeren van tests.
Maar er zijn heel veel hobbybrouwers die die niet meer brouwen dan 25 liter en die vergisten in een plastic gistvat. Voor hen is deze methode zeer geschikt.

Als je het gistvat rustig optilt verstoor je het depot in je gistvat niet. De methode is door mij al een aantal keren gebruikt bij het doen van tests waarbij de monsters in doorzichtige glazen flessen zitten. Geen een keer heb ik gezien dat er sprake was van verstoring van het gistdepot.

Het aanschaffen van de weegschaal is een veel kleinere investering dan de aanschaf van andere hulpmiddelen om de vergisting te volgen. En nogmaals je kunt de weegschaal voor tal van andere dingen gebruiken.

Jacques

Citaat van: Oscar op 04-03-2018  13:26 uVanwaar die drang om je vergisting dagelijks te volgen? Zet hem gewoon in je klimaatkast en hevel na een week over. Een goede vergisting is dan wel gedaan en tijdens het overhevelen kun je een monster nemen en deze meten en proeven..:-)  En dan rustig lageren (warm of koud) en na 1 of 2 weken lekker bottelen...

En continue met je gistvat gaan sjouwen en wegen... :nut: :-[  Ik zit er niet op de wachten. Ga dan aan de slag met Tcontrol  :brouwen: :biersmile:


Maar doe vooral wat je niet laten kan... :)

Waarom de vergisting willen volgen?

Ten eerste omdat het leerzaam is om te zien wat er in je gistvat gebeurt. Je krijgt een veel beter beeld dan door het kijken naar je waterslot.
Ten tweede kun je de overgang zien van de hoofdgisting naar de nagisting. Dat punt wordt gemarkeerd door een langzamere daling van het SG. In het geval dat je wilt overhevelen is dat het moment om dat te doen. Er is dan veel gist in het vat aanwezig terwijl er nog koolzuur gevormd wordt.

Jacques

Citaat van: Haagse Wouter op 04-03-2018  13:35 uToch, is wel cool ^^.
Denk dat dat het vooral is, gewoon leuk.

Kun je niet het vat op de weegschaal laten staan en dan gewoon aflezen?

Zoals Serge ook al schrijft gaat dat niet met dit soort weegschalen omdat ze zichzelf uitschakelen.

Jacques

Citaat van: hansHalberstadt op 04-03-2018  18:28 uVaak heb ik hele discussies met Jacques op het forum en is hij het na vele ronden nog steeds niet met mij eens.  :) in dit geval neem hij zomaar de methode over en prijst hem nog aan ook. Dat zegt toch wel iets.

We zijn inderdaad niet altijd eens met elkaar. Maar over de weegmethode ben ik heel enthousiast vanwege de kinderlijke eenvoud van de methode.

Jij bent de geestelijke vader van de methode en dat is door mij ook duidelijk aangegeven. Ere wie ere toekomt.

Jacques

Ik kwam onlangs achter dat het rekenblad wat minder gebruiksvriendelijk was dan bedoeld. Daarom heb ik kleine aanpassingen aangebracht waardoor meer gegevens automatisch ingevuld worden.

Je kunt het verbeterde rekenblad downloaden via de link in het eerste bericht.

haicoterbeek

Bedankt Jacques en Hans H. Zal eens kijken of het voor mij bruikbaar is.

Heisenberg

Interessant onderwerp. Ga me daar ook maar eens aan wagen.
Is deze geschikt? (model 3135)


Afmetingen.

hansHalberstadt

Citaat van: Heisenberg op 24-09-2018  01:09 uInteressant onderwerp. Ga me daar ook maar eens aan wagen.
Is deze geschikt? (model 3135)


Afmetingen.
Is dat niet dezelfde weegschaal die toe ene hele tijd uitverkoht was? 50 kg per 1gram? Lijkt me prima.

Heisenberg

Citaat van: hansHalberstadt op 24-09-2018  08:48 uIs dat niet dezelfde weegschaal die toe ee hele tijd uitverkoht was? 50 kg per 1gram? Lijkt me prima.
Nee 40 kg, 1 gram nauwkeurig. Geen idee of ie uitverkocht was...

hansHalberstadt

Met die 1 gram resolutie (zal zeker niet 1 gram nauwkeurig zijn) kun je zeer goed de gisting volgen zolang het totaalgewicht van je vat + inhoud maar binnen die 40 kg past. Steeds voor elke weging even op 0 zetten en da wegen. 1 gram gewicht eraf= koolzuur=2 gram suiker omgezet in 1 gram alcohol. Dat levert bij 30 kg brouwsel een afname van je SG van 0.04 SG punt. Die afname kun je dus detecteren. Dat zegt dus iets over de vergelijking met andere methodes (hydrometer kun je bv 1 SG punt detecteren dit is dus 20 x beter).

Heisenberg

Citaat van: hansHalberstadt op 24-09-2018  09:01 uMet die 1 gram resolutie (zal zeker niet 1 gram nauwkeurig zijn) kun je zeer goed de gisting volgen zolang het totaalgewicht van je vat + inhoud maar binnen die 40 kg past. Steeds voor elke weging even op 0 zetten en da wegen. 1 gram gewicht eraf= koolzuur=2 gram suiker omgezet in 1 gram alcohol. Dat levert bij 30 kg brouwsel een afname van je SG van 0.04 SG punt. Die afname kun je dus detecteren. Dat zegt dus iets over de vergelijking met andere methodes (hydrometer kun je bv 1 SG punt detecteren dit is dus 20 x beter).

Ik kan toch gewoon die excel file gebruiken? Dan hoef ik niks te berekenen, toch? Dus in principe meet je alleen het begin SG?

hansHalberstadt

Citaat van: Heisenberg op 24-09-2018  09:04 uIk kan toch gewoon die excel file gebruiken? Dan hoef ik niks te berekenen, toch? Dus in principe meet je alleen het begin SG?
Ja je kunt gewoon de sheet gebruiken. Mijn opmerking was alleen om aan te geven dat de weegmethode beter werkt dan een hydrometer.

Heisenberg

Citaat van: hansHalberstadt op 24-09-2018  10:46 uja je kunt gewoon de sheet gebruiken. mijn opmerking was alleen om aan te geven dat de weegmethode beter werkt dan een hydrometer
Okay, ik snap hem  ;) ;)

Ga hem binnenkort bestellen.

Jacques

Citaat van: Heisenberg op 24-09-2018  01:09 uInteressant onderwerp. Ga me daar ook maar eens aan wagen.
Is deze geschikt? (model 3135)


Afmetingen.

Ja. Over weegschalen bestaat al een uitgebreid topic. Zie het topic Weegschalen voor elk gewicht

Graag daar discussiëren over weegschalen die je kunt gebruiken voor de weegmethode.

Heisenberg

Citaat van: Jacques op 24-09-2018  21:19 uJa. Over weegschalen bestaat al een uitgebreid topic. Zie het topic Weegschalen voor elk gewicht

Graag daar discussiëren over weegschalen die je kunt gebruiken voor de weegmethode.

In dit topic staan wel meer links naar weegschalen. Mijn vraag vind ik persoonlijk niet verkeerd en passen bij dit topic.

Jacques

Citaat van: Heisenberg op 25-09-2018  10:48 uIn dit topic staan wel meer links naar weegschalen. Mijn vraag vind ik persoonlijk niet verkeerd en passen bij dit topic.

Er stond welgeteld één link naar weegschalen. Het andere topic gaat specifiek naar allerlei weegschalen. Vandaar dat dit topic een betere plek is om te discussiëren over de geschiktheid, nauwkeurigheid en gebruikersgemak van weegschalen.

Jacques

Zo juist nog een paar hele kleine foutjes uit het Excelrekenblad gehaald die verband hielden met de grafiek die gegenereerd wordt als je het tijdstip van de weging en het gewicht hebt ingevuld.
Het is maar een hele kleine wijziging. Het verbeterde rekenblad is te vinden als bijlage bij het eerste bericht van dit topic.

hansHalberstadt

Citaat van: Jacques op 29-09-2018  15:32 uZo juist nog een paar hele kleine foutjes uit het Excelrekenblad gehaald die verband hielden met de grafiek die gegenereerd wordt als je het tijdstip van de weging en het gewicht hebt ingevuld.
Wat was er fout?

Jacques

Citaat van: hansHalberstadt op 29-09-2018  15:38 uWat was er fout?

De weergave van decimalen was niet overal gelijk en 2 kolommen die gebruikt wordt voor de grafiek versprongen. Hele kleine dingen dus die makkelijk zelf te verhelpen zijn maar die het gebruiksgemak toch net wat kleiner maken.

Jacques

Zie het resultaat van Test 6 Bulldog korrelgisten voor de betrouwbaarheid van de weegmethode.


hansHalberstadt

Citaat van: Jacques op 12-10-2018  18:04 uZie het resultaat van Test 6 Bulldog korrelgisten voor de betrouwbaarheid van de weegmethode.


Je zou nog eens kunnen lijken of je de factor k1 (k1 (verdam- pingscon- stante) - blijft steeds gelijk) zou kunnen aanpassen zodat de gemeten SG's optimaal overeen komen met de weegmethode.

Jacques

Citaat van: hansHalberstadt op 12-10-2018  18:19 uJe zou nog eens kunnen lijken of je de factor k1 (k1 (verdam- pingscon- stante) - blijft steeds gelijk) zou kunnen aanpassen zodat de gemeten SG's optimaal overeen komen met de weegmethode.

Hoe zie je dat voor je?

Het is niet mogelijk om tussentijds het SG met een hydrometer of refractometer te bepalen zonder de weegmethode te verstoren.

hansHalberstadt

Citaat van: Jacques op 13-10-2018  21:09 uHoe zie je dat voor je?

Het is niet mogelijk om tussentijds het SG met een hydrometer of refractometer te bepalen zonder de weegmethode te verstoren.
Nee ik bedoel k1 aanpassen op basis van de gemeten SG's zodat het gemiddelde SG zoals bepaald met hydrometer en refractometer hetzelfde is als de  via weging behaalde SG's. K1 had ik ooit afgeschat, maar met meer metingen kun je dat steeds beter doen. Of post anders even jouw Excel file, dan kan ik daar wat met de k1 spelen.

Jacques

Citaat van: hansHalberstadt op 13-10-2018  21:34 uNee ik bedoel k1 aanpassen op basis van de gemeten SG's zodat het gemiddelde SG zoals bepaald met hydrometer en refractometer hetzelfde is als de  via weging behaalde SG's. K1 had ik ooit afgeschat, maar met meer metingen kun je dat steeds beter doen. Of post anders even jouw Excel file, dan kan ik daar wat met de k1 spelen.

Ik zal in de loop van de week het bestand aan je toezenden.

hansHalberstadt

Citaat van: Jacques op 12-10-2018  17:16 u

Net nog even de k1 waarde aangepast op de metingen van jacques. met K1=0.14 kom ik het dichtst bij de SG/plato/brix metingen achteraf, gemiddelde van de 3.



Jacques

Is een aanpassing van de k1 factor nodig? Als ik kijk naar de berekende waarde via de weegmethode en de gemeten waarden dan is de huidige formule accuraat.

hansHalberstadt

Citaat van: Jacques op 19-10-2018  23:06 uIs een aanpassing van de k1 factor nodig? Als ik kijk naar de berekende waarde via de weegmethode en de gemeten waarden dan is de huidige formule accuraat.
Het is zeker al accuraat. Maar als je alle metingen gezamenlijk bekijkt, dus zowel refracto als hydro,plato dan is het gemiddelde daarvan een eind SG van 1008.6. En de waarde op basis van gewichten is dan 1006.3, scheelt dus ruim 2 SG punten. Dat is op zich al ongeveer de resolutie van een hydrometer dus al heel goed. Maar met k1=0.14 kom je ook voor de weegmethode op gemiddeld 1008.6. dat is dus de beste benadering op basis van jouw metingen.

Jacques

Voor de omzetting van Plato naar SG wil ik nog een keer kijken of die perfect is. Ik heb nu daarvoor het Excelbestand gebruikt dat je kunt vinden op de pagina http://www.beverageartisan.com/calculatorp2.html

hansHalberstadt

Citaat van: Jacques op 20-10-2018  00:15 uVoor de omzetting van Plato naar SG wil ik nog een keer kijken of die perfect is. Ik heb nu daarvoor het Excelbestand gebruikt dat je kunt vinden op de pagina http://www.beverageartisan.com/calculatorp2.html
De meest nauwkeurige formule die ik heb afgeleid voor SG naar Plato is de volgende:

of omgekeerd Plato naar SG:


Als ik die vergelijk met de link hierboven dan klopt het exact


Jacques

Bedankt Hans voor het kijken hierna. Ik heb ook nog gekeken naar conversietabellen en ook gezien dat het overeenkomt met die tabellen. Het verrast mij wel de afwijking tussen de hydrometer en de platometer.

hansHalberstadt

Citaat van: Jacques op 20-10-2018  22:56 uBedankt Hans voor het kijken hierna. Ik heb ook nog gekeken naar conversietabellen en ook gezien dat het overeenkomt met die tabellen. Het verrast mij wel de afwijking tussen de hydrometer en de platometer.
Misschien goed om beide eens te vergelijken met een verdunningsreeks sucroseolossing en dan een trendlijn te maken.

brouwerwaldonk

Citaat van: hansHalberstadt op 24-09-2018  09:01 uMet die 1 gram resolutie (zal zeker niet 1 gram nauwkeurig zijn) kun je zeer goed de gisting volgen zolang het totaalgewicht van je vat + inhoud maar binnen die 40 kg past. Steeds voor elke weging even op 0 zetten en da wegen. 1 gram gewicht eraf= koolzuur=2 gram suiker omgezet in 1 gram alcohol. Dat levert bij 30 kg brouwsel een afname van je SG van 0.04 SG punt. Die afname kun je dus detecteren. Dat zegt dus iets over de vergelijking met andere methodes (hydrometer kun je bv 1 SG punt detecteren dit is dus 20 x beter).
Hans, ik ben bezig met een starter en heb wort genomen van 9,2 Brix, of omgerekend 1035,5. De erlenmeyer woog bij het begin 175 g bruto (glas + wort) en nu na bijna 24u 174 g. Hoeveel is het SG dan gedaald?

middelaersch

Citaat van: brouwerwaldonk op 16-10-2019  15:21 uHans, ik ben bezig met een starter en heb wort genomen van 1035. De erlenmeyer woog bij het begin 175 g brutto (glas + wort) en nu na bijna 24u 174 g. Hoeveel is het SG dan gedaald?

Je moet het netto gewicht weten, dus het gewicht van het wort zonder glas.
Anders kun je dit niet uitrekenen....

(Of als je inhoud weet, kun je het gewicht van het wort ook uitrekenen. Maar ik vrees dat dat in de praktijk te onnauwkeurig wordt, omdat je de inhoud niet nauwkeurig kunt aflezen.)

brouwerwaldonk

Er is een foutje ingeslopen. De erlenmeyer weegt 175 g en er zat netto 100 g wort in, dus tarra gewicht was 275 g en nu 274 g.

EBC

Citaat van: brouwerwaldonk op 16-10-2019  15:34 uEr is een foutje ingeslopen. De erlenmeyer weegt 175 g en er zat netto 100 g wort in, dus tarra gewicht was 275 g en nu 274 g.

1 g CO2 = 2 g suiker. Op 100 g wort is dat 2 Plato omgezet.

hansHalberstadt

Ok, je had dus 100 g wort met SG=1035 en daar is nu 1 gram vanaf =2 gram suiker omgezet.

100 g wort SG1035 bevat ca 8.8 g suiker.
Daarvan is nu dus nog 6.8 g van over en er is dan ca 1 gram alcohol gevormd.
even invullen in mijn rekendemo levert dan huidig SG = ca 1025



Ook nog even nagerekend met een echt recept op basis van mout waarin ook eiwit zit. Ook dan kom ik op 1025.4 ipv 1025.1 waarbij dan 37.3% van de vergistbare suiker is vergist. Voor dit soort berekeningen kun je dus de simpele benadering doen alsof er alleen suiker inzit en geen eiwitten etc.

middelaersch

En om dan je vragen van morgen en overmorgen ook maar alvast te beantwoorden  :biersmile:



(De formules in deze spreadsheet heb ik overigens van Hans geleend...)

leonb

Ik ben benieuwd of het mogelijk is om een arduino aan die weegschaal te hangen zodat het mogelijk is om die wegingen geautomatiseerd uit te voeren.

middelaersch

Citaat van: leonb op 25-11-2019  22:07 uIk ben benieuwd of het mogelijk is om een arduino aan die weegschaal te hangen zodat het mogelijk is om die wegingen geautomatiseerd uit te voeren.

Natuurlijk is dat mogelijk, kwestie van knutselen en programmeren....

leonb

Citaat van: middelaersch op 25-11-2019  22:10 uNatuurlijk is dat mogelijk, kwestie van knutselen en programmeren....
Ligt er een beetje aan hoe die weegschaal in elkaar steekt. Beste geval is dat de versterker in het plateau zit en alle logica in het kastje zit. Als er 1 of ander proprietary protocol over die RJ connector wordt verzonden wordt het lastig. Dan zou er gesoldeerd moeten worden en de loadcells direct uitgelezen worden. Of met een oscilloscoop oid dat signaal bekeken moeten worden?

Ik heb overigens dezelfde weegschaal hier gevonden voor 4 euro minder en zonder verzendkosten: https://www.expondo.nl/steinberg-basic-digitale-pakketweegschaal-40-kg-1-g-basic-extern-display-10030135

hansHalberstadt

Ik heb dat al een keer geprobeerd met een arduino en een oude personenweegschaal. Dit gaat prima zolang je in staat bent om het ding bij elke weging eerst te nullen. Als je dat niet doet en continue wil wegen dan krijg je te maken met drift van de loadcellen en dat geeft een onnauwkeurigheid van vele SG punten.
https://www.hobbybrouwen.nl/forum/index.php/topic,27621.msg514642.html#msg514642

 

Batavier

Ik vind dit toch erg omslachtig. Misschien off topic maar waarom niet met de refractormeter samen met de Brewking app. Ik heb wel een kraantje in het vat. Je hebt maar een druppel nodig. Kraantje even schoonspoelen met een beetje water.


Jacques

Citaat van: Batavier op 26-11-2019  23:21 uIk vind dit toch erg omslachtig. Misschien off topic maar waarom niet met de refractormeter samen met de Brewking app. Ik heb wel een kraantje in het vat. Je hebt maar een druppel nodig. Kraantje even schoonspoelen met een beetje water.



Er zijn meerdere methodes om de vergisting te volgen. Dit topic gaat over de weegmethode...

Overigens is de methode zeker bij kleine hoeveelheden allesbehalve omslachtig. Hij is ideaal bij het doen van tests. Super snel uit te voeren en je hoeft niets schoon te maken.

Kiekeboe

Citaat van: Jacques op 03-03-2018  23:48 uAl een paar keer heb ik de weegmethode gebruikt voor het volgen van vergistingen bij het uitvoeren van tests die ik uitvoer.

Het is een handige methode voor het volgen van de vergisting bij relatief kleine brouwsels. En ook goedkoop. Je hebt alleen een goede weegschaal nodig. Een dergelijke weegschaal is ook goed bruikbaar voor het afwegen van mout, de hoeveelheid brouwwater, spoelwater of de verkregen hoeveelheid wort. Het mooie is dat je de vergisting kunt volgen zonder je gistvat te openen. Wel moet je het gistvat optillen en op de weegschaal te zetten. Door dat regelmatig te doen kun je door middel van een grafiek inzicht krijgen in het verloop van de vergisting.

Zeer recent kwam ik er achter dat er een weegschaal beschikbaar is voor het afwegen van 40 kg die een het gewicht per gram weergeeft. De weegschaal kost nog geen € 45 inclusief verzendkosten. Ideaal voor de weegmethode.

Hoog tijd om de door Hans Halberstadt ontwikkelde methode beter toegankelijk te maken voor anderen. Daarom heb ik een spreadsheet gemaakt. Je hoeft maar een beperkt aantal cellen in te vullen. De meeste cellen worden automatisch gevuld. Als bijvoorbeeld 1 of 2 keer per dag een meting doet krijg je een prima beeld.

De spreadsheet is gekoppeld aan dit bericht. Ik ben geen echte Excel virtueel. Als iemand de spreadsheet wilt verbeteren kan hij of zij zich uitleven. Zo wordt dit een mooi forum project.

In dit topic kun je ervaringen met de weegmethode kwijt. Misschien moet er nog kleine aanpassingen gedaan worden in de formule. Zelf heb ik ondervonden dat de uitkomt van de weegmethode dicht bij die van de hydrometer ligt.


Dit vind ik wel interessant en ga ik ook eens proberen. Niet omdat ik veel behoefte voel om wetenschappelijk onderzoek te doen, maar wel om te kunnen achterhalen of het beoogde eind SG gehaald werd en/of de vergisting gestopt is omdat het SG niet meer verder daalt. Het begin SG meet ik met hydrometer en/of refractometer. Daarna wacht ik enkele weken en meet het eind SG pas als ik ga bottelen. Maar dan is er geen weg meer terug. Mijn vergistingsvaten hebben geen kraantjes (kan wel maar ik wil niet) en dus kan ik enkel meten door het te openen (en dat wil ik niet wegens kans op infecties). Dus is het altijd een gok of ik niet te vroeg begin met bottelen. Ik kan het eind SG pas achterhalen als ik al aan het bottelen ben.

Toch enkele opmerkingen / vraagjes:

Vraag nr. 1) Ik begrijp niet waarom je zo'n ingewikkelde formule gebruikt voor het bepalen van het SG (bv met invoeren van verdampingsconstante). In zoverre ik me iets herinner van de lagere school bepaal je het soortelijk gewicht van een (vloei-) stof door de massa te delen door het volume. Je hebt dan maar 2 gegevens nodig (het gewicht en het volume). Ik begrijp ook niet waarom je in je berekening nergens het volume van de vloeistof nodig hebt.

Concreet betekent dit dus:

SG in gram/liter = gewicht van het gistvat en bier - het gewicht van het gistvat zelf, uitgedrukt in gram
                                              volume van het bier, uitgedrukt in liter

Wat is er mis met deze redenering?

Vraag nr 2: Als men het SG bepaald met een hydrometer of refractometer dan neemt men een staal van de vloeistof (wort / jongbier) en niet van het bezinksel / sediment / gistkoek. Dat bezinksel is zwaarder dan de vloeistof erboven (anders bezinkt het niet). Bij de weegmethode die je beschrijft meet je niet alleen het SG van de vloeistof maar heeft het SG van het (zwaardere) bezinksel invloed op het resultaat. Het totale gewicht van zowel jongbier als gistkoek zal logischerwijze leiden tot een hoger SG dan enkel een staalname van de vloeistof voor de hydrometer of refractometer. Hoe ga je hier mee om?

Vraag nr 3: Als je een kunststof gistvat van 30 liter (met 20 liter bier erin) optilt en uit de klimaatkast haalt dan zakt de bodem een (klein) beetje door, waardoor het volume van het gistvat een klein beetje groter wordt. Hierdoor wordt er (buiten-) lucht naar binnen gezogen via het waterslot. Is dat niet even gevaarlijk als het openen van het gistvat voor een staalname? Hoe ga je hier mee om?

hansHalberstadt

Citaat van: Kiekeboe op 28-11-2019  21:26 uSG in gram/liter = gewicht van het gistvat en bier - het gewicht van het gistvat zelf, uitgedrukt in gram
                                              volume van het bier, uitgedrukt in liter

Wat is er mis met deze redenering?


Met die formule is niks mis. SG = gewicht/volume.

Punt is alleen dat het gewicht afneemt door de ontwijkende koolzuur en daarin opgeloste waterdamp, terwijl het volume afneemt doordat het volume van de suiker niet exact gelijk is aan het volume van de daaruit gevormde alcohol en door de verdampte vloeistof die samen met de koolzuur verdwijnt.
Dus niet alleen het gewicht neemt af, maar ook het volume neemt af. Als het volume met 1 ml afneemt op 1 liter dan maak je al een fout van 1 SG punt als je dat niet meeneemt.

Kiekeboe

Citaat van: hansHalberstadt op 28-11-2019  21:58 uMet die formule is nikt mis. SG=gewicht/volume.
Punt is alleen dat het gewicht afneemt door de ontwijkende koolzuur en daarin opgeloste waterdamp, terwijl het volume afneemt doordat het volume van de suiker niet exact gelijk is aan het volume van de daaruit gevormde alcohol en door de verdampte vloeistof die samen met de koolzuur verdwijnt.
Dus niet alleen het gewicht neemt af, maar ook het volume neemt af. als het volume met 1 ml afneemt op 1 liter dan maak je al een fout van 1 Sg punt als je dat niet meeneemt.

Aha, spijtig het volume wijzigt dus ook tijdens het vergistingsproces. Daar had ik geen rekening mee gehouden.

Is de formule dan:

SG = gewicht x verdampingsconstante
             volume

Jacques

Citaat van: Kiekeboe op 28-11-2019  21:26 uVraag nr 2: Als men het SG bepaald met een hydrometer of refractometer dan neemt men een staal van de vloeistof (wort / jongbier) en niet van het bezinksel / sediment / gistkoek. Dat bezinksel is zwaarder dan de vloeistof erboven (anders bezinkt het niet). Bij de weegmethode die je beschrijft meet je niet alleen het SG van de vloeistof maar heeft het SG van het (zwaardere) bezinksel invloed op het resultaat. Het totale gewicht van zowel jongbier als gistkoek zal logischerwijze leiden tot een hoger SG dan enkel een staalname van de vloeistof voor de hydrometer of refractometer. Hoe ga je hier mee om?

Vraag nr 3: Als je een kunststof gistvat van 30 liter (met 20 liter bier erin) optilt en uit de klimaatkast haalt dan zakt de bodem een (klein) beetje door, waardoor het volume van het gistvat een klein beetje groter wordt. Hierdoor wordt er (buiten-) lucht naar binnen gezogen via het waterslot. Is dat niet even gevaarlijk als het openen van het gistvat voor een staalname? Hoe ga je hier mee om?

2. In de praktijk is gebleken dat de uitkomst van de formule zeer dicht bij die van een refractometer of hydrometer ligt.
Wel zie je geen (hele kleine) stijging van het SG door het vrijkomen van stoffen door autolyse.

3. Dit is afhankelijk van de stevigheid van het vat dat je gebruikt. Eventueel kun je het gistvat in een mand zetten.

hansHalberstadt

Citaat van: Kiekeboe op 28-11-2019  22:35 uAha, spijtig het volume wijzigt dus ook tijdens het vergistingsproces. Daar had ik geen rekening mee gehouden.

Is de formule dan:

SG = gewicht x verdampingsconstante
             volume

de formule die ik gebruik is:


Het totaalgewicht aan het begin trek je eerst het leeggewicht van de ketel vanaf en dat geeft het begingewicht van je wort.
Omdat je het begin SG meet van je wort bereken je daaruit het volume=gewicht/SG = (totaalgewicht-leeggewicht)/begin SG. dat staat in d noemer. de factor 1000/998.2 is de correctie mbt SG tov water wat wij op 1000 stellen terwijl het echte SG van water gelijk is aan 998.2 gram per liter bij 20 graden.

Tijdens de gisting meet je dan steeds het huidige gewicht en dat trek je van het begingewicht af en dat levert je deltagewicht= gewichtsafname. Via k1 x deltagewicht bereken je dan de volume afname.
k= ca 0.01. Dat betekent dus dat voor elke kg gewichtsafname je volume met 0.01 x 1000 g= 10 ml afneemt.
De k1kun je bepalen door het gemeten eind SG te vergelijken met het berekende eind SG via de gewichtsmeting.

middelaersch

Ik heb de indruk dat Kiekeboe de weegmethode wil gebruiken om een 'normale' vergisting in zo'n 30 liter vat te volgen. Dat kan natuurlijk, maar ik vind deze methode vooral handig wanneer je proefjes doet in bijvoorbeeld de bekende vijf liter flessen. Daar kun je geen aftapkraantje opzetten, en je wilt ook niet regelmatig de fles open maken om een monster te nemen. Dus dan is het handig als je de fles even op een keukenweegschaal kunt zetten. Gewicht invullen in een excelletje, en je hebt je voortgang ook meteen in een mooie grafiek staan.

Wanneer ik een normale batch brouw gebruik ik ook zo'n 30 liter vat. Ik heb daar een kraantje in zitten waardoor ik heel gemakkelijk een monster kan nemen. Dan heeft de weegmethode in mijn ogen geen toegevoegde waarde.
Ik begrijp dat Kiekeboe zo'n kraantje niet wil. Zelf zie ik daar niet zo'n probleem in. Theoretisch zit er natuurlijk een infectierisico aan zo'n kraantje. Maar als je de kraan goed schoon maakt en ontsmet voordat je het wort er in doet dan valt dat wel mee denk ik.

hansHalberstadt

Zelf gebruik in de methode om koolzuurvolume te meten. Dat is in feite de variant van de weegmethode waarbij je in plaats van de gewichtsafname te meten de gewichtsafname herleidt uit het geproduceede koolzuurvolume.

Kiekeboe

Citaat van: hansHalberstadt op 28-11-2019  22:56 ude formule die ik gebruik is:


Het totaalgewicht aan het begin trek je eerst het leeggewicht van de ketel vanaf en dat geeft het begingewicht van je wort.
Omdat je het begin SG meet van je wort bereken je daaruit het volume=gewicht/SG = (totaalgewicht-leeggewicht)/begin SG. dat staat in d noemer. de factor 1000/998.2 is de correctie mbt SG tov water wat wij op 1000 stellen terwijl het echte SG van water gelijk is aan 998.2 gram per liter bij 20 graden.

Tijdens de gisting meet je dan steeds het huidige gewicht en dat trek je van het begingewicht af en dat levert je deltagewicht= gewichtsafname. Via k1 x deltagewicht bereken je dan de volume afname.
k= ca 0.01. Dat betekent dus dat voor elke kg gewichtsafname je volume met 0.01 x 1000 g= 10 ml afneemt.
De k1kun je bepalen door het gemeten eind SG te vergelijken met het berekende eind SG via de gewichtsmeting.

Ik heb nog wat zitten staren op je uitleg daarbij volgende bevindingen.

Vertrekkende van mijn voorgaande inzichten zijnde:

SG kan je berekenen door het gewicht te delen door het volume: SG= gewicht
                                                                                                      volume

Het gewicht (teller) in deze formule bereken je dan als volgt:

Gewicht = (totaalgewichtbegin - leeggewicht - gewichtsafname) x 1000
                                                 0.9982

- het volume (noemer) wordt niet gemeten (met een maatbeker of via streepjes op het gistvat) maar berekend aan de hand van het SG (gram/liter) en het gewicht van de vloeistof (gram).

Volume = (totaalgewichtbegin - leeggewicht) x 1000
                             begin SG x 0.9982

Het volume dient echter nog gecorrigeerd te worden met volumeafname tijdens vergisting en dat doen we met de formule:

Gecorrigeerd volume = volume - (verdampingsconstante k1 x gewichtsafname)

Om dan terug uit te komen bij de basisformule SG = gewicht/volume

SG = netto gewicht
         gecorrigeerd volume

Ik begrijp dat je om het begin SG te kunnen bepalen (en dus ook het volume aan de hand van het gemeten gewicht) je nog altijd een hydrometer en/of refractometer nodig hebt.

Klopt het allemaal wat ik hier zeg?                                                                                                                         

Kiekeboe

Citaat van: middelaersch op 28-11-2019  23:02 uIk heb de indruk dat Kiekeboe de weegmethode wil gebruiken om een 'normale' vergisting in zo'n 30 liter vat te volgen.

Ja klopt, mijn ambitie is niet om alles te begrijpen en te weten over bier maar om slechts één enkel biertje te kunnen brouwen dat a) lekker smaakt en ruikt b) een stabiele schuimkraag heeft en c) een mooie kleur. Mogelijks zal ik die ambities in de verre toekomst naar boven bij stellen, maar voorlopig ga ik dat niet doen.

CiteerDat kan natuurlijk, maar ik vind deze methode vooral handig wanneer je proefjes doet in bijvoorbeeld de bekende vijf liter flessen. Daar kun je geen aftapkraantje opzetten, en je wilt ook niet regelmatig de fles open maken om een monster te nemen. Dus dan is het handig als je de fles even op een keukenweegschaal kunt zetten. Gewicht invullen in een excelletje, en je hebt je voortgang ook meteen in een mooie grafiek staan.

Doorgedreven onderzoek en tests zijn aan mij niet echt besteed. Iets wat ik wel kon weten maar me tot dusver niet echt gerealiseerd had is dat je het einde van het gistproces kan vaststellen door het gistvat met inhoud -zonder staalname, allerlei apparaten of ingewikkelde berekeningen- simpel (enkele keren met tussenposen) te wegen. Ik vraag me nu enkel nog af hoe lang die tussentijd moet zijn. Is enkele uren voldoende of moet het over enkele dagen gaan.

CiteerWanneer ik een normale batch brouw gebruik ik ook zo'n 30 liter vat. Ik heb daar een kraantje in zitten waardoor ik heel gemakkelijk een monster kan nemen. Dan heeft de weegmethode in mijn ogen geen toegevoegde waarde.

Tja, behalve het risico op infecties is er ook het probleem van verlies van bier. Ik schat dat een testje met een hydrometer ongeveer 15 cl bier kost. Dan zou ik als ik om het uur de voortgang zou willen weten (cfr. rekenblad van Jacques), helemaal geen bier meer over hebben na de vergisting.

Je kan het SG ook bepalen met de refractometer maar zover ik begrepen heb klopt die alleen als er de vergisting nog niet op gang gekomen is. Van zodra er alcohol in het jongbier zit, kloppen de resultaten van de refractometer niet meer. Ik vermoed dat er ook wel methodes zijn om de resultaten van de refractometer te corrigeren met allerlei formules, maar zo ver ben ik nog niet wat betreft mijn inzichten in het brouwproces.

CiteerIk begrijp dat Kiekeboe zo'n kraantje niet wil. Zelf zie ik daar niet zo'n probleem in. Theoretisch zit er natuurlijk een infectierisico aan zo'n kraantje. Maar als je de kraan goed schoon maakt en ontsmet voordat je het wort er in doet dan valt dat wel mee denk ik.


hansHalberstadt

Klopt allemaal, behalve dat
Gewicht = (totaalgewichtbegin - leeggewicht - gewichtsafname) dus daar moet nog geen correctie bij.

De correctie 1000/998.2 is alleen voor de vertaling van werkelijk SG (gram per liter=gewicht/volume) naar specific SG  zoals op onze hydrometers staat
specific SG : dat is (gram per liter)/(gram per liter water) dus 1 liter water weegt 998.2 gram dus het werkelijk SG van water is dan 998.2 en het specific SG=1000
                                       

Kiekeboe

Citaat van: hansHalberstadt op 29-11-2019  21:28 uKlopt allemaal, behalve dat
Gewicht = (totaalgewichtbegin - leeggewicht - gewichtsafname) dus daar moet nog geen correctie bij.

De correctie 1000/998.2 is alleen voor de vertaling van werkelijk SG (gram per liter=gewicht/volume) naar specific SG  zoals op onze hydrometers staat
specific SG : dat is (gram per liter)/(gram per liter water) dus 1 liter water weegt 998.2 gram dus het werkelijk SG van water is dan 998.2 en het specific SG=1000

Ja, ik had deze correctie ook al opgenomen in bovenstaande beschouwingen.

Alleen heb jij het nu over:

1000 terwijl ik het had over 1000
998.2                                 0.9982

Ik heb het resultaat van mijn persoonlijke berekeningen vergeleken met de uitkomsten die ik bekwam via het rekenblad van Jacques en dan kwam ik op de afrondingen na de komma op het zelfde resultaat.

Kiekeboe

Dan nog een vraagje over de vereiste nauwkeurigheid van de weegschaal.

Ik ben de gelukkige bezitter van een weegschaal die tot 40 kg kan meten met een nauwkeurigheid tot op 2 gram.  Dat is minder nauwkeurig dan de weegschaal die Jacques voorstelt (nauwkeurig tot op 1 gram).

In zoverre mijn inzichten reiken is het gewichtsverschil voor 1 SG punt (bv 1040 - 1039) op een hoeveelheid van 20 liter bier 20 gram en dus makkelijk (tot op 1/10de SG punt) vast te stellen met een weegschaal die tot op 2 gram nauwkeurig meet. Klopt deze redenering?

Dan iets over de hydrometer: Als ik het SG probeer te bepalen via hydrometer dan zie ik bij aflezing van het resultaat geen nauwkeurig streepje maar eerder een schoteltje of nog beter een in de hoogte doorgesneden dunut. Ik noteer dan meestal de waarde (onderkant of bovenkant schoteltje) die ik het liefst zou willen bereiken. De twijfelzone gaat dan minstens over 2 SG punten wat overeenkomt met 40 gram volgens de weegmethode. Als deze redenering klopt dan kan men beter de weegmethode gebruiken dan de meting met hydrometer.


De discussie over hoe je een hydrometer afleest is afgesplitst.
Zie hier.

Jacques

Citaat van: Kiekeboe op 29-11-2019  22:58 uDan nog een vraagje over de vereiste nauwkeurigheid van de weegschaal.

Ik ben de gelukkige bezitter van een weegschaal die tot 40 kg kan meten met een nauwkeurigheid tot op 2 gram.  Dat is minder nauwkeurig dan de weegschaal die Jacques voorstelt (nauwkeurig tot op 1 gram).

In zoverre mijn inzichten reiken is het gewichtsverschil voor 1 SG punt (bv 1040 - 1039) op een hoeveelheid van 20 liter bier 20 gram en dus makkelijk (tot op 1/10de SG punt) vast te stellen met een weegschaal die tot op 2 gram nauwkeurig meet. Klopt deze redenering?

Dan iets over de hydrometer: Als ik het SG probeer te bepalen via hydrometer dan zie ik bij aflezing van het resultaat geen nauwkeurig streepje maar eerder een schoteltje of nog beter een in de hoogte doorgesneden dunut. Ik noteer dan meestal de waarde (onderkant of bovenkant schoteltje) die ik het liefst zou willen bereiken. De twijfelzone gaat dan minstens over 2 SG punten wat overeenkomt met 40 gram volgens de weegmethode. Als deze redenering klopt dan kan men beter de weegmethode gebruiken dan de meting met hydrometer.

Het is heel simpel: hoe nauwkeuriger je kunt wegen/meten des te beter het is.

Het aflezen van een hydrometer kan best lastig zijn, zeker als je wat bijziend bent zoals veel 40 plussers...

middelaersch

Citaat van: Kiekeboe op 29-11-2019  21:25 uTja, behalve het risico op infecties is er ook het probleem van verlies van bier. Ik schat dat een testje met een hydrometer ongeveer 15 cl bier kost. Dan zou ik als ik om het uur de voortgang zou willen weten (cfr. rekenblad van Jacques), helemaal geen bier meer over hebben na de vergisting.

Om het uur meten? (Hoe combineer je dat met slapen en werken....? )
Ik meet:
- Als ik het wort in het gistvat doe
- Dan weer een paar dagen nadat de activiteit in het waterslot gestopt is
- Dan een dag of vier later weer. Als het SG dan gelijk is aan de vorige keer (en meestal is dat zo) ga ik bottelen.

In totaal meet ik dus drie keer, soms vier keer, en dan valt dat verlies wel mee. 
Meten doe ik met hydrometer en refractometer. Als ik alleen met refractometer zou meten, dan zou het verlies helemaal te verwaarlozen zijn.

Als ik een proef doe dan wil ik de vergisting beter volgen, en dan meet ik de eerste dagen twee keer per dag met de weegmethode, en zodra de hoofdvergisting voorbij is nog een keer per dag.

hansHalberstadt

Citaat van: Kiekeboe op 29-11-2019  22:58 u40 kg kan meten met een nauwkeurigheid tot op 2 gram. 

In zoverre mijn inzichten reiken is het gewichtsverschil voor 1 SG punt (bv 1040 - 1039) op een hoeveelheid van 20 liter bier 20 gram en dus makkelijk (tot op 1/10de SG punt) vast te stellen met een weegschaal die tot op 2 gram nauwkeurig meet. Klopt deze redenering?

Dan iets over de hydrometer: Als ik het SG probeer te bepalen via hydrometer dan zie ik bij aflezing van het resultaat geen nauwkeurig streepje maar eerder een schoteltje of nog beter een in de hoogte doorgesneden dunut. Ik noteer dan meestal de waarde (onderkant of bovenkant schoteltje) die ik het liefst zou willen bereiken. De twijfelzone gaat dan minstens over 2 SG punten wat overeenkomt met 40 gram volgens de weegmethode. Als deze redenering klopt dan kan men beter de weegmethode gebruiken dan de meting met hydrometer.


Jouw redenatie over 20 g nauwkeurigheid voor 20 liter voor 1 SG punt klopt volgens mij. Je kunt alleen niet het begin SG meten met de weegschaal op die manier omdat je het volume niet precies kunt bepalen. Daarom heb je de hydrometer toch nodig. De uiteindelijke nauwkeurigheid waarmee je het SG kunt bepalen is dus niet bepaald door de beperkingen van de weegschaal, maar door de hydrometer.

Als je echter kijkt naar SG afname dan is dat wel heel nauwkeurig met de weegschaal te bepalen en dat kan dus wel op tienden van SG punten. Echter de factor k1 is ook weer een onnauwkeurigheid, omdat je die via het gemeten eind SG bepaalt of standaard aanneemt.

Maar om de gisting te volgens is vooral van belang om te weten hoe je SG afneemt en wanneer het niet meer afneemt. Juist daar is de weegmethode heel sterk om dat je elke 2 gram afname op 20 liter =1/10 SG punt gewoon kunt zien.   

Jacques

De discussie over hoe je een hydrometer afleest is afgesplitst.
Zie hier.

Kiekeboe

Citaat van: hansHalberstadt op 30-11-2019  06:39 uJouw redenatie over 20 g nauwkeurigheid voor 20 liter voor 1 SG punt klopt volgens mij. Je kunt alleen niet het begin SG meten met de weegschaal op die manier omdat je het volume niet precies kunt bepalen. Daarom heb je de hydrometer toch nodig. De uiteindelijke nauwkeurigheid waarmee je het SG kunt bepalen is dus niet bepaald door de beperkingen van de weegschaal, maar door de hydrometer.

Als je echter kijkt naar SG afname dan is dat wel heel nauwkeurig met de weegschaal te bepalen en dat kan dus wel op tienden van SG punten. Echter de factor k1 is ook weer een onnauwkeurigheid, omdat je die via het gemeten eind SG bepaalt of standaard aanneemt.

Maar om de gisting te volgens is vooral van belang om te weten hoe je SG afneemt en wanneer het niet meer afneemt. Juist daar is de weegmethode heel sterk om dat je elke 2 gram afname op 20 liter =1/10 SG punt gewoon kunt zien.   

Dan denk ik dat ik ongeveer helemaal begrijp hoe de weegmethode werkt.

Probleem dat overblijft is dat bij het optillen van een kunststof gistvat van 30 liter de bodem een beetje doorzakt waardoor er mogelijks lucht naar binnen gezogen wordt via het waterslot (zie hoger vraag nr 3). Jacques stelt voor om een mand te gebruiken waarin het gistvat wordt geplaatst, maar die oplossing werkt volgens mij niet voor een kunststof vat omdat de bodem van een mand niet steviger is dan de bodem van een kunststof vat. Maar misschien kan ik een stevig dienblad zonder rand en met handvaten vinden (of maken) om de bodem van het gistvat te ondersteunen

Dan iets over k1 de verdampingscoëfficiënt. in het rekenblad van Jacques is dat 0.078 en niet te wijzigen op het rekenblad. Jij spreekt over "ca 0.01" en zegt ook:

Citaat van: hansHalberstadt op 28-11-2019  22:56 uDe k1 kun je bepalen door het gemeten eind SG te vergelijken met het berekende eind SG via de gewichtsmeting. 

Is er een formule waarmee je k1 kan bepalen?

hansHalberstadt

Citaat van: Kiekeboe op 30-11-2019  21:10 uProbleem dat overblijft is dat bij het optillen van een kunststof gistvat van 30 liter de bodem een beetje doorzakt waardoor er mogelijks lucht naar binnen gezogen wordt via het waterslot (zie hoger vraag nr 3).

Dan iets over k1 de verdampingscoëfficiënt. in het rekenblad van Jacques is dat 0.078 en niet te wijzigen op het rekenblad. Jij spreekt over "ca 0.01" en zegt ook:

Is er een formule waarmee je k1 kan bepalen?
Mbt het optillen is er wel iets te bedenken, bv een houten ronde uitgezaagde cirkel met 2 handvatten waar je het vat opzet en dan aan de handvatten optilt.

Voor k1 is er niet direct een formule te bedenken.
Een oorzaak voor k1 is het volume dan suiker en alcohol in oplossing.
1 gram suiker heeft in oplossing een volume van ca 0.618 ml en dat wordt omgezet in 0.484 g alcohol met een volume van 0.484/(0.789*1.75)=0.571 ml. dus voor elke gram suiker die je omzet neemt het volume met 0.618-0.571=0.047 ml af. Dus dan kom je op k1=0.047.

k1 is ook afhankelijk van de temperatuur omdat bij hogere temperatuur meer waterdamp mee gaat in de koolzuurstroom, maar hoeveel dat precies is heb ik nog geen getallen voor kunnen vinden. Het gaat om de relatieve vochtigheid van koolzuurgas. Die tabellen zijn er wel voor lucht, maar heb ze nog niet gezien voor koolzuurgas.
Dus ja je kunt k1 uitrekenen als je genoeg gegevens hebt.
 

leonb

Ik heb de weegschaal uit de eeste post gekocht en de resultaten zijn niet echt bemoedigend:



Misschien dat ik toch iets maak op basis van de libra-cervisiae

In mijn geval is 25 gram een SG punt volgens de excel sheet van jacques dus ik heb wel wat speling. Maar de weegschaal werkt in ieder geval niet zoals geadverteerd.

Jacques

Mijn ervaring is dat schommelingen in het gewicht een gevolg zijn van bewegingen in het vat.

leonb


Richard3

Citaat van: leonb op 01-12-2019  00:01 u

Ik heb er geen vat opstaan.

 Er is een loadcel defect. Terug sturen.

hansHalberstadt

Deze weegschaal werkt toch op batterijen? Mijn weegschaal gaat gek doen als de batterijen bijna leeg zijn.
Of er zit een sterke elektronische stoorbron in de buurt zoals een TLbuis of power supply?
Ik zou dat eerst even uitsluiten en als het dan nog niet werkt terugsturen.
 

Rinus

Citaat van: leonb op 30-11-2019  23:28 uMisschien dat ik toch iets maak op basis van de libra-cervisiae


De Libra kende ik niet, zal er ook eens in detail naar kijken.

Maar heeft nog altijd niemand naar het wii balance board gekeken? Ik heb er een bij de kringloop winkel gekocht maar nog steeds geen werkende app kunnen vinden. Het board heeft bluetooth aan board  :huilen:   :weetniet:

Jacques

Citaat van: leonb op 01-12-2019  00:01 uIk heb er geen vat opstaan.

En wat voor waarden heb je als even wacht?

hansHalberstadt

Citaat van: leonb op 01-12-2019  00:01 uIk heb er geen vat opstaan.
En je woont ook precies tegenover Groningen aan de andere kant van het land, dus dat kan het ook niet zijn.
Of komt er veel vrachtverkeer langs?

leonb

Citaat van: hansHalberstadt op 01-12-2019  13:11 uEn je woont ook precies tegenover Groningen aan de andere kant van het land, dus dat kan het ook niet zijn.
of komt er veel vrachtverkeer langs?

😂

Ik had de weegschaal met de netadapter aangesloten. Ik heb de batterijen gebruikt en dat was wel stabiel. Na wat zoeken heb ik een andere 6v adapter gevonden die paste en nu zijn de metingen stabiel. Het was dus een slechte adapter die er bij zat.

hansHalberstadt

Citaat van: leonb op 01-12-2019  13:53 uHet was dus een slechte adapter die er bij zat.
Mooi dat je de oorzaak gevonden hebt. De signalen die de loadcelen afgeven zijn superklein (microvolten) dus niet gek dat je een probleem hebt met de adapter als die een beetje stoort. 

leonb

Het plateau bevat echt enkel de load cell:





De versterker zit in het kastje waar ook het beeldscherm in zit. Dus de vier draden verbonden middels een RJ connector zijn makkelijk uit te lezen middels een hx711 versterker. Ik heb een esp32 besteld waar ik al een tijdje mee wil spelen en een RJ10 connector voor op een breadboard. Als dat binnen is ga ik eens iets leuks maken.

hansHalberstadt

Citaat van: leonb op 01-12-2019  22:11 uDe versterker zit in het kastje waar ook het beeldscherm in zit. Dus de vier draden verbonden middels een RJ connector zijn makkelijk uit te lezen middels een hx711 versterker. Ik heb een esp32 besteld waar ik al een tijdje mee wil spelen en een RJ10 connector voor op een breadboard. Als dat binnen is ga ik eens iets leuks maken.
Zie ook deze link:
https://www.hobbybrouwen.nl/forum/index.php/topic,27621.msg424163.html#msg424163

Kiekeboe

Citaat van: Jacques op 28-11-2019  22:44 u3. Dit is afhankelijk van de stevigheid van het vat dat je gebruikt. Eventueel kun je het gistvat in een mand zetten.

Citaat van: hansHalberstadt op 30-11-2019  21:33 uMbt het optillen is er wel iets te bedenken, bv een houten ronde uitgezaagde cirkel met 2 handvatten waar je het vat opzet en dan aan de handvatten optilt.

Ik heb ondertussen een oplossing bedacht voor het doorzakken van de bodem van een kunststof gistvat en het aanzuigen van buitenlucht via het waterslot.

Foto 1: Stevig rond dienblad met +/- dezelfde diameter (ic 40 cm) als de bodem van het gistvat.
Foto 2: Gistvat zonder optillen gevuld met 20 liter water (let op stand waterslot)
Foto 3: Gistvat tijdens optillen met ondersteuning dienblad (let op stand waterslot). Omdat ik geen foto kan maken tijdens optillen heb ik het gistvat geplaatst op een omgekeerd afdruipkrek waarbij de bodem kan doorzakken en het gistvat op 4 punten aan de zijkant wordt ondersteund.
Foto 4: Gistvat tijdens optillen zonder ondersteuning dienblad (let op stand waterslot) het slurpgeluidje tijdens optillen kon ik niet fotograferen.
Foto 5: Weging  22,735 kg.










hansHalberstadt

Inventief gevonden dat dienblad. Ben benieuwd naar je resultaten.

jerovan

Heb een 20 jaar oude  Mettler Toledo  gekocht  (€ 35). Weegt  nog prima tot 35 kg en  stabiele uitlezing, zit ook een rs  uitvoer  voor printer of computer op.
Autoshut off is uitschakelbaar, selectiviteit  5 g   op te hogen tot 1 gram.  Aanvankelijk alleen gekocht  voor wegen  kegs  en vullen  maischketel  (wegen is  makkelijker en preciezer dan  volume  bepalen). Zit nu te denken om vergisting te volgen via  gewichtsverlies maar zie  wel een aantal praktische  problemen, het  vergistingsvat  hangt  aan het infuus  en dit infuus  is  via slangen of elektrische  leiding  verbonden aan de buitenwereld (heating belt,  koelspiraal, luchtpompje  voor beluchten ect ) Dit beïnvloedt dus  een stabiele meting. Misschien toch maar zo'n  elektronische dobber  voor volgen vergisting?


ExPeteriment

Citaat van: jerovan op 28-03-2021  18:11 uHeb een 20 jaar oude  Mettler Toledo  gekocht  (€ 35). Weegt  nog prima tot 35 kg en  stabiele uitlezing, zit ook een rs  uitvoer  voor printer of computer op.
Autoshut off is uitschakelbaar, selectiviteit  5 g   op te hogen tot 1 gram.  Aanvankelijk alleen gekocht  voor wegen  kegs  en vullen  maischketel  (wegen is  makkelijker en preciezer dan  volume  bepalen). Zit nu te denken om vergisting te volgen via  gewichtsverlies maar zie  wel een aantal praktische  problemen, het  vergistingsvat  hangt  aan het infuus  en dit infuus  is  via slangen of elektrische  leiding  verbonden aan de buitenwereld (heating belt,  koelspiraal, luchtpompje  voor beluchten ect ) Dit beïnvloedt dus  een stabiele meting. Misschien toch maar zo'n  elektronische dobber  voor volgen vergisting?


Vergist/nagist je onder druk? Daar kill je zo'n dobber mee. Ik doe beide, maar afhankelijk van onder druk of gewoon vergisten. Dobber is makkelijkst, maar gewicht geeft beste resultaten.

hansHalberstadt

Citaat van: jerovan op 28-03-2021  18:11 uzie  wel een aantal praktische  problemen, het  vergistingsvat  hangt  aan het infuus  en dit infuus  is  via slangen of elektrische  leiding  verbonden aan de buitenwereld (heating belt,  koelspiraal, luchtpompje  voor beluchten ect ) Dit beïnvloedt dus  een stabiele meting.
Het enige wat een stabiele meting kan beinvloeden is wat buien het meetsysteem hangt en gaat bewegen zoals bv een snoer wat je verlegt waardoor het gewicht daarvan verandert en de manier waarop het aan de weegschaal trekt. Maar ik denk dat je dat grotendeels kunt oplossen.   

jerovan

Ik vergist niet onder druk maar  gebruik de drukset  om bier  te transporteren mbv CO2, daarnaast  wordt  de  CO2 ballock  gebruikt  om lucht in  te blazen  (via  slangetje en rvs steentje), (wel  overdrukventiel open zetten). Na beluchten gaat het waterslot er weer op.
De fabrikant van de brain float  (elektronische sg meter) geeft aan  dat  het ding tot 1 bar te gebruiken is. En beetje druk houden op  het vergistingsvat tijdens vergisting verminderd  schuimvorming.
Zijn er nog oplossingen met  het "infuus naar de buitenwereld"?

jerovan

Oplossen? Maar hoe? Als je even het snoer of wat anders verplaatst  krijg je al een heel andere meetuitslag.

hansHalberstadt

Citaat van: jerovan op 28-03-2021  20:53 uOplossen? Maar hoe? Als je even het snoer of wat anders verplaatst  krijg je al een heel andere meetuitslag.
Oplossing is dan om het snoer niet meer te verplaatsen na de beginweging en zodanig op te hangen (met een boog) zodat evt kleine verplaatsingen minder effect hebben. Wat je moet weten is immers het begingewicht van je wort en het gewicht van je wort tijdens de gisting. Dat begingewicht van je wort is dan het totaalgewicht - leeggewicht van je installatie. Een kleine fout door het iets anders hangen van een netsnoertje na vullen van het vat is in principe niet erg, zolang je maar het totaalgewicht zo exact mogelijk meet aan het begin van de gisting na evt beluchten en daarna van alle snoertjes afblijft. 

hansHalberstadt

Citaat van: jerovan op 28-03-2021  18:11 uHeb een 20 jaar oude  Mettler Toledo  gekocht  (€ 35). Weegt  nog prima tot 35 kg en  stabiele uitlezing, zit ook een rs  uitvoer  voor printer of computer op.
Autoshut off is uitschakelbaar, selectiviteit  5 g   op te hogen tot 1 gram. 
Wat ik als eerste zou doen om te zien of eea bruikbaar is het ding te nullen en dan een constant zwaar gewicht erop van bv 25 kg en dan het gewicht te noteren en te kijken hoe dat gewicht over een week verloopt met Autoshut off uit.

jerovan

Ik ga het proberen, misschien met een fotostatief  naast het gistvat en daar de elektra kabels  aan klemmen.
Ik hoef dus  alleen het verloop van het gewicht te kunnen zien, als het gewicht stabiel blijft (einde vergisting) dan  hevelen  of  gist aftappen.
Bij gist aftappen  kan ik dan het eind  sg  bepalen  met  hydrometer.

jerovan

Ja  stabiliteit  is belangrijk. Ik heb nog war  haltergewichten liggen  die zal ik er  vanavond eens opleggen.
Het mooiste zou een ijkgewicht van 20 kg zijn (gietijzer), die zijn duur. Ik zag er een paar op mp  tweedehands aangeboden maar die waren meteen weg. Je kunt de stabiliteit  op de Mettler ook instellen via een menu, (ze noemen dat "vibrations" maar  daar valt ook temp verandering onder) er zijn 3 instellingen .Kan hem instellen op high  dan meet het ding wat langzamer maar is wel stabieler.

hansHalberstadt

Citaat van: jerovan op 28-03-2021  21:31 uIk heb nog wat haltergewichten liggen  die zal ik er  vanavond  eens opleggen.
Het mooiste zou een ijkgewicht van 20 kg  zijn (gietijzer), die zijn duur.
Voor de stabiliteit is het exacte gewicht niet van belang. Verder hebben ze bij elke supermarkt hele goed ijkgewichten:
je koopt een fles frisdrank en weegt die op hun weegschaal en schrijft het gewicht gelijk op de fles. Die weegschalen in de supermarkt zijn immers geijkt.
Eenmaal zo'n fles kun je thuis dupliceren zo vaak je wilt als je grotere gewichten wilt maken.   

hansHalberstadt

Citaat van: jerovan op 28-03-2021  21:22 uIk ga het proberen, misschien met een fotostatief  naast het gistvat en daar de elektra kabels  aan klemmen.
Ik hoef dus  alleen het verloop van het gewicht te kunnen zien, als het gewicht stabiel blijft (einde vergisting) dan  hevelen  of  gist aftappen.
Bij gist aftappen  kan ik dan het eind  sg  bepalen  met  hydrometer.
Ter info even gekeken op basis van de sheet bijgevoegd in het eerste bericht van het topic:
stel je meet 5000g leeggewicht met slangen en snoeren eraan en begingewicht 35000g en begin SG=1070
stel het eindgewicht einde gisting is 33100g. dat geeft eind SG=1007,5


Nu dezelfde situatie, maar door het verplaatsen van een slang is het begingewicht 5100 g geworden, maar dat weet je niet. Je meet alleen een hoger begingewicht van 35100 g en hoger eindgewicht 33200. Resultaat is nog steeds begin SG=1070 en eind SG 1007.8 dus eind SG wijkt dan 0.3 SG punten af door je verschoven snoertje. Dat is dus niet erg.

 

Maar nu het effect van eerst meten van het begingewicht en dan het snoertje verschuiven:
dat betekent dat je eerst 35000 gram meette en daar SG=1070 aan toekende.
Daarna verschuif je het snoertje en meet je dus 100g meer op zowel begingewicht als eindgewicht
Dan krijg je  begin SG 1073.3 en eind SG 1010,9 dus 3.1 SG punten te hoog begin en 3.3 punten te hoog eind.


Dus conclusie: meet het begingewicht en verplaats dan niets meer. Een kleine verandering van het begingewicht is niet erg zolang je maar de beginmeting daarmee gedaan hebt.

hansHalberstadt

Net even gekeken naar het effect van slangen en snoeren:
een siliconenslang of netsnoer in een boog ophangen en dan 1 eind 10 cm omhoog verplaatsen geeft ca 10 gram gewichtsverplaatsing.
Een Ikea thermometer 10 cm verplaatsen geeft minder dan 2 gram gewichtverplaatsing. Dat effect is dus acceptabel, zelfs als jet daardoor het begingewicht fout meet voor verplaatsen van het gewicht ipv erna.

jerovan

Hallo Hans,
Bedankt voor de info. Ik heb de Mettler inmiddels ingesteld en er een gewicht van ca 23250 g  opgezet  (luidspreker  + halters )
Zie foto: https://myalbum.com/photo/qvKgj7MQSkpy/1k0.jpg
Vannacht gaat de temp dalen want ik hou niet de hele nacht de verwarming aan en zal dan dalen na  =/- 12 grad, dan morgenochtend even kijken.
Je hebt gelijk, meetafwijking is niet zo belangrijk. Stabiliteit en lineariteit wel. 
Wat die flessen supermarkt betreft. Waarschijnlijk meten ze niet op de gram nauwkeurig in de supermarkt (wegen moet snel gebeuren).
Ik vermoed dat de meetresultaten worden afgerond  naar + of - 5 gram.
De Mettler  is  zelf niet te kalibreren, maar  er zit een fabriekskalibratie op. Heeft destijds  bij Philips Eindhoven gestaan en is daar gekalibreerd. In het kastje  zit een stekker aansluiting  die waarschijnlijk dient voor kalibratie (net zoiets als  een diagnosestekker bij auto). Als zo'n ding naar een andere ruimte verplaats wordt moet er opnieuw worden gekalibreerd vlgs  Toledo.
Heb er net een ijkgewichtje van 5 gram bijgelegd  en geeft nu 23255 aan.
Ik wacht het even af tot morgenochtend...

hansHalberstadt

Citaat van: jerovan op 28-03-2021  22:22 uHallo Hans,
Bedankt voor de info. Ik heb de Mettler inmiddels ingesteld en er een gewicht van ca 23250 g  opgezet  (luidspreker  + halters )
Zie foto: https://myalbum.com/photo/qvKgj7MQSkpy/1k0.jpg
Vannacht gaat de temp dalen want ik hou niet de hele nacht de verwarming aan en zal dan dalen na  =/- 12 grad, dan morgenochtend even kijken.
Je hebt gelijk, meetafwijking is niet zo belangrijk. Stabiliteit en lineariteit wel.
Wat die flessen supermarkt betreft. Waarschijnlijk meten ze niet op de gram nauwkeurig in de supermarkt (wegen moet snel gebeuren).
Ik vermoed dat de meetresultaten worden afgerond  naar + of - 5 gram.
De Mettler  is  zelf niet te kalibreren, maar  er zit een fabriekskalibratie op. Heeft destijds  bij Philips Eindhoven gestaan en is daar gekalibreerd. In het kastje  zit een stekker aansluiting  die waarschijnlijk dient voor kalibratie (net zoiets als  een diagnosestekker bij auto). Als zo'n ding naar een andere ruimte verplaats wordt moet er opnieuw worden gekalibreerd vlgs  Toledo.
Heb er net een ijkgewichtje van 5 gram bijgelegd  en geeft nu 23255 aan.
Ik wacht het even af tot morgenochtend...
Ok ben benieuwd. Verloop door omgevingstemperatuur variaties zal zeker meespelen. Misschien kun je er een thermometer naast zetten en af en toe gewicht en temperatuur noteren. Dan kun je na een week kijken welke rol temperatuur speelt in de afwijkingen.

jerovan

De Mettler toledo  blijft  tot nu toe stabiel op 23252. Gisteravond begonnen te wegen op 23251 (stond nog op 5 g resolutie, nu op 1 gram ) . dus dat  geeft goede hoop.
Ik heb ook een kleine weegschaal  (5 kg/1 g), die is minder stabiel. Vandaag  1005 gemeten (5 g meer dan gisteren) maar die waarde  houdt  het ook vat . Dus misschien toch te gebruiken om vergisting  giststarter te volgen.
Heb  2 flessen  cola bij Jumbo  gehaald en laten wegen bij kassa , resp  1540 en 1530 g(dus niet zo gelijk als wordt aangenomen).  Ik vermoed dat de kassa  afrond  naar  +/-  5 gram. Op de kleine weger  resp 1538 en 1528 g dus 2 g minder. (Volgende keer de groenteweger  bij  Jumbo gebruiken ipv de kassaweger, die  weegt  zeker op de gram). Bij de Lidl  ook nog wat flessen frisdrank gekocht  en op de groenteweger gezet. 1 L bij Lidl: 1062, thuis (kleine weger) 1062. 1,5 L bij Lidl: 1584 , thuis (kleine weger): 1583.
Heb in het  Excel rekenblad van Hans  gisterenavond wat fictieve waarden ingevoerd om het grafiekje te bekijken. Invoeren  van datum en tijd  vereiste  wat oefening en ging dus ook regelmatig fout . Als je de tweede  waarde na de beginwaarde invoert  geeft  de grafiek geen tijdsverloop aan, pas bij de derde waarde wordt tijdsverloop aan gegeven. Hans schrijft in zijn toelichting:
"Via het kleine blokje rechtsonder de kolom "SVG" kun je het aantal wegingen vergroten of verkleinen"
Ik heb dat kleine blokje  proberen te vinden maar dat is mij niet gelukt .
Is het mogelijk om  de tijdschaal uit te breiden van 24 h naar 48 h?  Volgens mij  is na 24 uur de eindvergisting nog niet afgelopen of zie ik dat verkeerd? 
Heb in ieder geval voldoende  frisdrank in huis  voor de komende tijd!

hansHalberstadt

Citaat van: jerovan op 29-03-2021  23:05 uHans schrijft in zijn toelichting:
"Via het kleine blokje rechtsonder de kolom "SVG" kun je het aantal wegingen vergroten of verkleinen"
Ik heb dat kleine blokje  proberen te vinden maar dat is mij niet gelukt .
Is het mogelijk om  de tijdschaal uit te breiden van 24 h naar 48 h?  Volgens mij  is na 24 uur de eindvergisting nog niet afgelopen of zie ik dat verkeerd? 
Heb in ieder geval voldoende  frisdrank in huis  voor de komende tijd!

Dat stukje komt van Jacques volgens mij. Ik zie niet helemaal hoe dat werkt in excel.

hansHalberstadt

Citaat van: jerovan op 29-03-2021  23:05 uHeb in ieder geval voldoende  frisdrank in huis  voor de komende tijd!

Ik heb geen aandelen bij de supermarkt. Maar mooi om te zien dat je dit idee gebruikt. Maar zo te zien is jouw weegschaal meer dan nauwkeurig genoeg.

jerovan

Ik dacht  dat het exelbestandje van Hans kwam, sorry.
Ik heb  de limonade flessen verruilt voor  haltergewichten  die zij wat  praktischer. Heb de haltergewichten meegenomen  naar de  Jumbo  en Lidl  en daar op de groenteweger gezet. Die zijn gekalibreerd  en wegen  in grammen (en je valt de kassajuf  niet lastig).
De  groenteweger  bij Lidl  had  2 g afwijking  maar  ik heb het ding een paar keer uit en aangezet en toen kreeg ik hetzelfde gewicht als bij de Jumbo.  De Mettler  is ook  nauwkeurig in absolute zin, geeft hetzelfde  gewicht aan  als  in de supermarkt .(wel gewicht in het midden van weegschaal leggen) (zie foto)
Ik ga het  keer  proberen (CO2 verlies wegen) maar dan zonder koelmantel  en luchtpompje. Luchtpompje kan er na een paar uur sowieso af omdat je maar  3x10 min hoeft te beluchten (bij aanvang vergisting). Ik noteer dus gewicht na verwijderen luchtpomp en plaatsing waterslot. Het gaat om het verloop en niet om absolute waarden)


Jacques

Citaat van: jerovan op 29-03-2021  23:05 uHeb in het  Excel rekenblad van Hans  gisterenavond wat fictieve waarden ingevoerd om het grafiekje te bekijken. Invoeren  van datum en tijd  vereiste  wat oefening en ging dus ook regelmatig fout . Als je de tweede  waarde na de beginwaarde invoert  geeft  de grafiek geen tijdsverloop aan, pas bij de derde waarde wordt tijdsverloop aan gegeven. Hans schrijft in zijn toelichting:
"Via het kleine blokje rechtsonder de kolom "SVG" kun je het aantal wegingen vergroten of verkleinen"
Ik heb dat kleine blokje  proberen te vinden maar dat is mij niet gelukt .
Is het mogelijk om  de tijdschaal uit te breiden van 24 h naar 48 h?  Volgens mij  is na 24 uur de eindvergisting nog niet afgelopen of zie ik dat verkeerd? 

Het is een standaard Excel functie. Als je een selectie van cellen maakt zie aan de rechteronderkant een klein vierkant blokje. Dit blokje kun je naar beneden trekken om de selectie te vergroten.

De tijdschaal kun je aanpassen bij de instellingen van de grafiek (klik op de grafiek en kies vervolgens op grafiekelementen, assen, meer opties).

jerovan

Oke  bedankt voor de respons ga het vanavond weer proberen.

thepsych

Citaat van: leonb op 30-11-2019  23:28 uIk heb de weegschaal uit de eeste post gekocht en de resultaten zijn niet echt bemoedigend:



Misschien dat ik toch iets maak op basis van de libra-cervisiae

In mijn geval is 25 gram een SG punt volgens de excel sheet van jacques dus ik heb wel wat speling. Maar de weegschaal werkt in ieder geval niet zoals geadverteerd.

Omdat ik wat vragen had over mijn grammen weegschaal en ik geïnteresseerd was geraakt in microprocessors en IOT (Ispindel met de ESP 8266) ben ik eens gaan snuffelen of iemand al eens een weegschaal zelf gemaakt had met deze of een andere microprocessor(ESP32 bv) samen met een strain gauge/load cell. Afhankelijk wat je nodig hebt koop je een loadcell voor grote of kleine gewichten. Ik heb een en ander gevonden met een ESP32 en een HX711 (https://how2electronics.com/iot-weighing-scale-hx711-load-cell-esp8266/) maar er zijn er meer. Ik denk dat dit nog makkelijker is dan zo'n libra Cervisiea. Momenteel ben ik nog niet zo ver met bestellen van spullen om het te proberen omdat ik van dat programmeren eerst wat meer wil begrijpen.

Ondertussen kom ik op deze site wel iets tegen waardoor ik begreep wat er met mijn weegschaaltje aan de hand was.
https://nl.aliexpress.com/item/32948489949.html?spm=a2g0o.cart.0.0.4e753c00dMolEK&mp=1  :Daar stond namelijk waarom ik met afwegen van 0,3 gram op mijn 0,1 gram precieze weegschaal in de problemen kwam. Divisie waarde: 0.01g/ (Opmerking: De precisie is 0.01 g, maar de minimum meten gewicht is 0.05 g en de precisie is 0.1 g, maar de minimum meten gewicht is ongeveer 0.5 g ,Het waar is van alle digitale weegschalen, pls vriendelijk it, tks!  je moet dus eerst de 0,5 gram overschrijden om per 0,1 gram te kunnen wegen.
Dus nu leg ik een gewichtje van een halve gram er op en voila, ik kan prima 0.3 gram afwegen.

Topic gaat over veel grotere gewichten maar ik dacht dat het hier het beste bij paste om toch ff te melden.

Rinus

Ooit op het idee gekomen om een WII balance board te gebruiken?
Ik kwam dit idee tegen omdat daarvoor er een plug-in in Craftbeerpi beschikbaar is.
Ik heb het echter nooit werkend gekregen, maar het zou toch goed moeten kunnen?
Het balance board maakt gebruik van een bluetooth verbinding, dus als je de data kunt opvangen lijkt mij dat ideaal, maar ik kom daarvoor kennis te kort.

ExPeteriment

Citaat van: thepsych op 24-05-2021  14:44 uOmdat ik wat vragen had over mijn grammen weegschaal en ik geïnteresseerd was geraakt in microprocessors en IOT (Ispindel met de ESP 8266) ben ik eens gaan snuffelen of iemand al eens een weegschaal zelf gemaakt had met deze of een andere microprocessor (ESP32 bv) samen met een strain gauge/load cell. Afhankelijk wat je nodig hebt koop je een loadcell voor grote of kleine gewichten. Ik heb een en ander gevonden met een ESP32 en een HX711 (https://how2electronics.com/iot-weighing-scale-hx711-load-cell-esp8266/) maar er zijn er meer. Ik denk dat dit nog makkelijker is dan zo'n libra Cervisiea. Momenteel ben ik nog niet zo ver met bestellen van spullen om het te proberen omdat ik van dat programmeren eerst wat meer wil begrijpen.

Dat is zeker boeiend speelgoed. Ik heb me er bijzonder mee vermaakt. Ik heb loadcellen en HX711 gekoppeld aan Arduino, ESP8266 en ESP32. Tegenwoordig gebruik ik ESP32 TTO voor diverse doeleinden. Daarmee kun je de gegevens uitspugen via Bluetooth, WiFi of het ingebouwde display, daarnaast kun je ze op ingebouwde flash opslaan om later uit te lezen. En dat alles voor een paar euro. Je kunt er de vergisting mee volgen door continue te meten of periodiek op nul stellen en opnieuw meten. Bij het meten in de vergistingskas had ik last van temperatuurverschillen op de loadcell en HX711. Ik heb toen een ophangsysteem gemaakt zodat de loadcell en elektronica buiten de gistkast in de kelder hangt, de Fermentasauris erbinnen. Dat gaf prima resultaten en kon ik onder druk vergisten. Na tig brouwsels meet ik niet meer zoveel, weet ik wel zo'n beetje wat het SG verloop is. Maar heel leuk mee te experimenteren. Ik heb loadcellen in diverse soorten en mate. De formules/ excel sheet van Hans en Jaques hebben me enorm geholpen. Ik heb er eea over gepost zie:
https://www.hobbybrouwen.nl/forum/index.php/topic,35813.msg610740.html#msg610740
Als ik tips en hints kan geven om met ESP(8266 of 32) te werken dan hoor ik dat wel.

thepsych

Bedankt ExPeteriment, die had ik nog niet gevonden. Weer stof om eens door te nemen. thx

Derp

Kan dit eigenlijk ook als je onder druk vergist? Lijkt me van wel maar dan kloppen de formules waarschijnlijk niet meer om de SVG te berekenen?

Jacques

Citaat van: Derp op 19-07-2021  13:45 uKan dit eigenlijk ook als je onder druk vergist? Lijkt me van wel maar dan kloppen de formules waarschijnlijk niet meer om de SVG te berekenen?

Waarom denk je dat dan de formules niet meer kloppen?
De afname aan gewicht is een gevolg van de omzetting van suiker in koolzuur en alcohol.

ExPeteriment

Citaat van: Jacques op 19-07-2021  22:10 uWaarom denk je dat dan de formules niet meer kloppen?
De afname aan gewicht is een gevolg van de omzetting van suiker in koolzuur en alcohol.
Je laat minder koolzuur ontsnappen. Ik laat de druk pas bij nagisting oplopen, invloed op gewicht is dan maar beperkt.

Jacques

Citaat van: ExPeteriment op 19-07-2021  22:19 uJe laat minder koolzuur ontsnappen. Ik laat de druk pas bij nagisting oplopen, invloed op gewicht is dan maar beperkt.

Tot het moment dat je de druk laat oplopen kunnen de bestaande formules worden gebruikt.
Daarna wordt het wat ingewikkelder. Maar Hans zal ongetwijfeld de formule kunnen aanpassen.

Derp

Weet nog niet of ik er daadwerkelijk mee aan de slag ga, maar is een overweging omdat ik sinds kort met kegs vergist zonder ingekorte dip tubes. Daardoor kan ik slecht monsters nemen vanwege de gist die je dan meeneemt.

Ik overweeg drijvende dip tubes maar die komen met hun eigen nadelen. Wegen zou een manier zijn om de vergisting te volgen. En bijkomend lijkt het me handig te zien hoe ver ik ben bij het overhevelen van een vergistingskeg naar serveerkeg, plus je kunt mooi zien hoeveel wort je nou echt precies in je vat hebt.

ExPeteriment

Citaat van: Derp op 19-07-2021  22:52 uWeet nog niet of ik er daadwerkelijk mee aan de slag ga, maar is een overweging omdat ik sinds kort met kegs vergist zonder ingekorte dip tubes. Daardoor kan ik slecht monsters nemen vanwege de gist die je dan meeneemt.

Ik overweeg drijvende dip tubes maar die komen met hun eigen nadelen. Wegen zou een manier zijn om de vergisting te volgen. En bijkomend lijkt het me handig te zien hoe ver ik ben bij het overhevelen van een vergistingskeg naar serveerkeg, plus je kunt mooi zien hoeveel wort je nou echt precies in je vat hebt.
Drijvende dip tubes heb ik ook geprobeerd, paar keer gehad dat ze bleven hangen. Dan moet je eigenlijk schudden, maar je wilt de neergeslagen gist niet weer mengen. Slangetje moet heel flexibel/dunwandig zijn.

hansHalberstadt

Citaat van: Jacques op 19-07-2021  22:34 uTot het moment dat je de druk laat oplopen kunnen de bestaande formules worden gebruikt.
Daarna wordt het wat ingewikkelder. Maar Hans zal ongetwijfeld de formule kunnen aanpassen.
Dat kan zeker. Maar het verschil zal niet heel groot zijn, immers er zit bij de normale druk ca 0.5% koolzuur opgelost dus 5 gram per liter dus bij die druk zou de weegmethode dan 5 gram meer aangeven per liter dan zonder vergisten onder druk. Tijdens de gisting wordt er ca 100-200 gram suiker omgezet per liter wort en ontstaat dus 50-100 g koolzuur.   

hansHalberstadt

Citaat van: Jacques op 04-03-2018  00:25 uNeemt niet weg dat je ook met een goedkope weegschaal de vergisting kunt volgen. Een gram meer of minder op 20 à 25 kg maakt op zich niet zo veel uit. Onze hydrometers en refeactometers zijn ook niet super nauwkeurig. Het gaat hier om een methode om goedkoop de vergisting te volgen. De weegschaal kun je voor heel veel verschillende dingen gebruiken.

Overigens zijn de tests door mij uitgevoerd met een andere weegschaal. Die geeft het gewicht per 0,1 g weer.
Nog even terugkomen op dit onderwerp:
ik had ooit een goedkope weegschaal gekocht Perel VTBAL500 : https://www.velleman.eu/products/view?id=449824
maar die bleek veel te verlopen en bij het aanraken van het verbindingsstekkertje dat in het weegplatform zit kon de weegschaal soms wel 100 gram verlopen of meer. Dus vrijwel waardeloos.
Nu heb ik het stekkertje eraf gehaald en de draadjes direct gesoldeerd zonder stekker. Nu is het ding heel nauwkeurig, want als ik nu de auto on off inactief maak kan ik over meerdere dagen het verloop zien. Met 15 kg fust erop blijft de weegschaal keurig op 0 staan zonder gewicht erop.
Dus het lag aan het stekkertje. Weer zo'n typisch ontwerpfoutje, want het stekkertje werkt met spanningen van nanovolt om de nauwkeurigheid te halen en een beetje druk of contact overgang kan millivolt verloop geven door contactpotentialen.
Ik ben nu de gisting aan het volgen met die weegschaal van 10 liter wort in een sodakeg als gistingsvat 

Jan de Graaff

Als je zelf een weegschaal met een ESP8266 en een voldoende accurate Load Cell/HX711 maakt, dan kun je voor erg weinig geld zelfs een WiFi weegschaal maken die je op afstand kunt uitlezen en eventueel de data naar applicaties als BrewFather laat sturen (iSpindel emulatie). Dit hoeft niet veel meer dan 10, 15 euro te kosten plus een aantal uurtjes programmeren..

hansHalberstadt

Citaat van: Jan de Graaff op 25-01-2024  11:01 uAls je zelf een weegschaal met een ESP8266 en een voldoende accurate Load Cell/HX711 maakt, dan kun je voor erg weinig geld zelfs een WiFi weegschaal maken
Het gaat vooral om de drift van het nulpunt. Zie ook https://www.hobbybrouwen.nl/forum/index.php?msg=424163

hansHalberstadt

Citaat van: hansHalberstadt op 25-01-2024  20:42 uHet gaat vooral om de drift van het nulpunt. Zie ook https://www.hobbybrouwen.nl/forum/index.php?msg=424163

Citaat van: hansHalberstadt op 24-01-2024  10:26 uNog even terugkomen op dit onderwerp:
ik had ooit een goedkope weegschaal gekocht Perel VTBAL500 : https://www.velleman.eu/products/view?id=449824
maar die bleek veel te verlopen en bij het aanraken van het verbindingsstekkertje dat in het weegplatform zit kon de weegschaal soms wel 100 gram verlopen of meer. Dus vrijwel waardeloos.
Nu heb ik het stekkertje eraf gehaald en de draadjes direct gesoldeerd zonder stekker. Nu is het ding heel nauwkeurig, want als ik nu de auto on off inactief maak kan ik over meerdere dagen het verloop zien. Met 15 kg fust erop blijft de weegschaal keurig op 0 staan zonder gewicht erop.
Dus het lag aan het stekkertje. Weer zo'n typisch ontwerpfoutje, want het stekkertje werkt met spanningen van nanovolt om de nauwkeurigheid te halen en een beetje druk of contact overgang kan millivolt verloop geven door contactpotentialen.
Ik ben nu de gisting aan het volgen met die weegschaal van 10 liter wort in een sodakeg als gistingsvat

Hoewel het nulpunt mooi op 0 blijft staan gaat met het volle gewicht erop toch de schaalfactor verlopen. 15 kg gewicht varieert in de loop van een week met ca 50 gram. en 50 gram op 15 kg komt overeen met omzetting van 100g suiker en dat komt weer overeen met een fout van 5 SG punten. voor het detecteren van het einde van de gisting ivm beslissing al of niet bottelen is dat eigenlijk onvoldoende. oplossing kan zijn om toch weer het vat steeds eraf te halen en eerst een referentiegewicht erop en dan daarna het vat wort. de verhouding wort/referentiegewicht is dan weer wel nauwkeurig want dan vergelijk je niet met de weegschaal maar tov het referentiegewicht.   

hansHalberstadt

Vandaag even verder gekeken naar de weegmethode. Daarmee kun je via weging van je gistingsvat veel te weten komen oa SG, alcoholpercentage, SVG etc.voor de SG-berekening moet het tooltje weten wat het gewicht en volume is van het brouwsel. Dat volume is in het begin bekend vanwege het gemeten SG en totaalgewicht. Maar tijdens de gisting gaat er water verdampen en daardoor neemt het volume wat af. Er wordt suiker omgezet in alcohol en dus wordt het suikervolume vervangen door alcoholvolume. In De Excel sheet die we gebruiken staat voor die volume vermindering een constante k in de tool die de volumevermindering aangeeft per gram afgenomen gewicht. Die factor is tot nu toe proefondervindelijk vastgesteld en kwam op ongeveer 0,01.
Nu heb ik eens wat verder gekeken.
Het blijkt dat er verdamping is die je makkelijk kunt bepalen, omdat die verdamping hetzelfde is als de dauwpuntsgrafiek voor vochtige lucht [1]
en verder wordt er suiker omgezet in alcohol en daarvan kun je beide volumes uitrekenen dus dan weet je ook hoeveel suikervolume eraf gaat en hoeveel alcoholvolume daarvoor in de plaats komt. Dat alcoholvolume blijkt een beetje te variëren met het alcoholpercentage dat er is, omdat alcohol in water krimpt en die krimp is afhankelijk van het alcoholpercentage. Die beide factoren heb ik nu meegenomen en dan kom je uiteindelijk op het volgende plaatje:
    Image1.gif
Hier staan grafiekjes voor k als functie van de temperatuur en voor alcoholpercentages van 0, 2, 4, 6, 8, 10 en 12 vol%
je ziet dan dat die factor k afhankelijk is van de temperatuur van je gistende wort (bij hogere temperatuur verdampt er meer water met de koolzuur mee) maar ook van het alcoholpercentage. Bij 20 graden en ca 6 vol% alcohol zit je ongeveer op die factor 0.01. maar ik moet nog een keer de sheet updaten, zodat het van 0% alcohol is het begin van de gisting al goed wordt uitgerekend. Op zich maak je niet zo'n hele grote fout als het getal er wat naast staat. Bijvoorbeeld 20 liter bier van 1060 geeft ca 1000 g gewichtsafname dus ca 10 ml volumeafname en 10 ml op 20 liter betekent dat je volume 10/20000 anders is dus je sg is dan ook 10/20000 anders=0.5 SG punten op je eind SG. dus vrijwel verwaarloosbaar.
Eventueel kun je de k factor met de hand aanpassen in de sheet als je bijvoorbeeld op hogere temperatuur vergist of een zwaarder bier brouwt. Voor degene die het na wil pluizen smile [2] 

[1] https://www.wetenschapsforum.nl/viewtopic.php?f=27&t=214955&sid=555e5189664426aad871ff530a3cc46d
[2] Mathcad - weegmethodev3.pdf


Zoeken met Google op deze site.
Brouwspullen zijn ook te koop via Bol.com.
Als je iets bestelt bij Bol.com (ook andere zaken dan brouwspullen) via deze link steun je het forum.


Het boek van de beheerder van deze site.