Zelfbouw schrootmolen met grote rollen

Ronnie · 09-10-2008 15:20 u

Het ei van Columbus.

Een schrootmolen met rollen van een grotere diameter is wel ieders droom.

Bij De Saters en Bachanten, een afdeling van het VAW (VAW = nationaal georganiseerde amateur wijn en brouwersgilden in Vlaanderen) hebben ze een degelijke schrootmolen met grote rollen gemaakt.

Het bijzonderste van hun molen, namelijk de rollen, zijn dingen die je zeer regelmatig bij de schroothandelaar vindt:

Zij gebruiken namelijk de rotoren van oude, afgedankte of verbrande asynchroon motoren.
Zulke motoren hebben een "kooianker". die hebben een flinke diameter, zijn van roestarm staal en zijn reeds licht gekarteld. Tevens zit bij zulke motoren de assen, rollagers en flenzen. Allemaal dingen die je perfect kunt gebruiken.

De beschrijving is terug te vinden op pagina 195...197 van VAW magazine sept/okt 2008.
Het ding blijkt behoorlijk te werken.
Ik zal toestemming vragen om het artikel hier te plaatsen.

In het artikel is ook een verwijzing naar fotos op www.vaweb.org maar die blijken er nog niet te staan.

Nog even geduld dus.

Gerb · 09-10-2008 15:30 u

Ik snap er niet veel van, maar wat is de diameter van dergelijke rollen?

Ronnie · 09-10-2008 15:45 u

In hun geval: 2 verschillende, één van 110 en één van 125 mm. Dat gaf 6 kg mout per minuut.

Die diam. hangt gewoon af van het vermogen van de motor, dus een waaier van mogelijkheden, vanaf pakweg 60mm tot 500 mm als je met genoeg handlangers bent...

Henielma · 09-10-2008 18:24 u

Een goed idee om die kooiankers als wals te gebruiken. Eindelijk een flinke diameter.

Anton · 09-10-2008 19:08 u

Ik ga weer een schrootmolen bouwen en vroeg me af wat de ideale maten zouden zijn.
Ik ben juist begonnen te schetsen maar nu dit topic gestart is wacht ik nog even met tekenen.
Het is de bedoeling de molen aan te drijven met een 700 Watt boormachine.
Nu mijn vraag:
Wat is het voordeel van grote walsen t.o.v. kleinere?
En wie heeft er misschien nog meer tips.
Ik werk op een machinefabriek en heb dus vele mogelijkheden

Anton

Henielma · 09-10-2008 19:10 u

Grotere walsen grijpen het mout als bijna vanzelf. Kleine walsen bijvoorbeeld 40 mm hebben daar afhankelijk van hun ruwheid en de mout meer moeite mee. Bij deze kleine walsen draait ook niet altijd de niet aangedreven rol mee. Dit kun je dan weer oplossen met tandwielen of iets dergelijks.

Carlos · 09-10-2008 19:46 u

Anton,

Zoals eerder vermeld staan de tekeningen van een moutmolen bij 't wort wat op de site. Deze hebben een roldiameter van 50 mm met een lichte karteling en dat is voldoende voor een goede kwaliteit schrootsel. Grotere rollen geven een hogere opbrengst maar niet een wezenlijke verbetering van het schrootsel. Grotere rollen zijn duurder en veel en veel zwaarder. Voor ons hobbybrouwers over de top. Een boormachine van 700 watt is onvoldoende voor onze moutmolen met een rollengte van 150 mm. De snelheid is slecht te regelen en je moet draaiend beginnen. Als je eerst mout in de molen doet en dan de boormachine start dan zal de boormachine niet gaan draaien. Het startkoppel is gewoon te groot. De vulopening smaller maken is dan een optie. Zelf gebruiken we een elektromotor van 200 watt, 1350 rpm en een vertragingskast met een i van 30 en ook dat is net aan. De 700 watt boormachine is wezelijk anders dan deze elektromotor!

Anton · 09-10-2008 20:13 u

Bedankt voor jullie reacties.

Feit is dat ik bekend ben met de voor- en nadelen zoals hierboven beschreven. Ik heb al een schrootmolen gebouwd van o.a. bestaande onderdelen. De afstand is instelbaar. De walsen zijn 60 mm en licht gekarteld. De lengte van de walsen echter is 40 cm en ik kan ze niet inkorten. Er zit nu dan ook een trechter in de trechter waardoor ik nu plm. 6 cm benut. En ja, ik begin draaiend...
De walsen zijn beide aangedreven d.m.v. een ketting. Ik heb de vertraging zodanig gemaakt dat ik met de bewuste boormachine ongeveer 1 kg per minuut schroot, voor mij voldoende dus. Alleen de lengte stoort me zodat ik van plan ben een kleinere te bouwen.

En als ik toch nog moet beginnen met ontwerpen kan ik nu beter eens rondvragen naar ideeën en tips.
De molens en tekeningen van "'t wort wat" zijn me bekend.

Anton

Carlos · 09-10-2008 21:53 u

Misschien niet van belang maar ik ben gewoon nieuwsgierig... Waarom kun je de walsen niet inkorten met een machinefabriek bij de hand?

Ronnie · 10-10-2008 09:41 u

De moutmolen door 't WORTWAT beschreven is weliswaar een goed ding, maar er is heel veel werk mee gemoeid. Het is iets voor wie over de juiste machines of een bevriende toeleverancier/mechanieker beschikt.

De molen met ankers kan gebouwd worden door iemand met beperkte tools.

Een moutmolen met kleine diameters geeft iets meer middendoor gebroken kafjes. Bij grote rollen blijven de kafjes heel en goed open.

Carlos · 10-10-2008 18:50 u

Laat je niet leiden door de iets betere kafjes. Het gaat ons vooral om een beter filter resultaat en dat zie je bijna niet terug bij een moutmolen met grotere rollen. Wat er overblijft is een veel grotere en zwaardere machine met evenveel capaciteit. Maar inderdaad. Deze is wel eenvoudiger te maken.

Anton · 10-10-2008 20:14 u

Citaat van: Carlos op 09-10-2008  21:53 uMisschien niet van belang maar ik ben gewoon nieuwsgierig... Waarom kun je de walsen niet inkorten met een machinefabriek bij de hand?

Zoals gezegd, ik heb o.a. bestaande onderdelen gebruikt De walsen zijn de rollen van een aangedreven rollenbaan. De as staat stil en de rollen en tandwielen draaien hieromheen. de lagers zijn in de walsen geperst en min of meer dichtgefelst. Dit zal wel te doen zijn maar het zal een heel karwei worden. Als ik dan de walsen moet veranderen dan kan ik net zo goed alles aanpassen. En dan een ideale molen bouwen, snap je?

Anton

Carlos · 10-10-2008 22:04 u

Ik snap het.

Ronnie · 13-12-2008 19:42 u

Vervolg van oktober 2008:
Van de VAW voorzitter heb ik toestemming gekregen om het artikel hier over te nemen:

DE KLEINE BROUWER

Zelf een schrootmolen bouwen

Voor vele bierbrouwers is niet alleen het brouwen van bier een passionele hobby, maar ook het vervaardigen en perfectioneren van hun installatie. Kristof Nijs, Erwin Nijs, Jan Klaassen en Pieter Damen, aan gesloten bij VAW Geel, bouwden een eigen schrootmolen. Compact, robuust, vooral goedkoop waren de doelstellingen. Hoe begin je aan?
Wel, het belangrijkste was natuurlijk de rollen die de mout pletten. We vonden twee elektrische motoren waarvan de wikkelingen verbrand waren en die we meekregen als oud ijzer. In principe kunnen alle moto ren met een "kooianker"-rotor dienen zolang ze groot genoeg zijn.

FOTO: zie artikel hierboven

De wikkelingen en het motorhuis hadden we niet nodig maar de rotors, assen, lagers en flenzen konden we allemaal hergebruiken. De rotors zijn gemaakt uit staal, al licht gekarteld en hadden ongeveer de juiste diameter om als rollen te dienen. Op een dergelijke as zit langs beide kanten een lager en een flens gemonteerd. Deze flenzen zijn de voor- en achterkant van een motor. Ze zijn gemonteerd tegen het motorhuis maar dienen nu perfect om de rotors aan het frame van een schroot molen te bevestigen.

Het frame hebben we opgebouwd als een vierkante bak uit plaatstaal met onderaan een trechtervormige opening waarlangs het geschrote mout wordt afgevoerd. Tegen de buitenkant van dit frame konden we de flenzen bevestigen. Van elke flens moest een stukje afgezaagd worden om de rollen dichter tegen elkaar te monteren. De flenzen zijn met drie bouten tegen het frame bevestigd. De twee bovenste gaten in het frame zijn groter geboord dan de diameter van de bouten zodat de rollen een beetje naar elkaar toe gekanteld konden worden om de afstand tussen de rollen in te stellen.

Aan de assen zaten tandwielen die we met elkaar verbonden door een ketting. De ketting loopt over het tandwiel van de eerste rol, onder het tandwiel van de tweede rol en dan over het tandwiel van de spanrol en keert tenslotte langs onder terug zodat de rollen naar elkaar toe draai en. De ketting en tandwielen waren bij de motoren maar hier hadden we evengoed een fietsketting en tandwielen voor kunnen gebruiken. De spanrol is een spanrol van een distributieriem van een auto met hierop een tandwiel geperst en heeft een excentrisch gat waarmee hij te ver draaien is. Deze spanrollen worden in de garage samen met de distri butieriem vervangen en zijn daarom meestal gratis te verkrijgen.

Op één van de assen monteerden we een riemschijf die wordt aangedreven door een motor met V-riem. De motor komt van een mortelmolen, 220V, gewone netstroom. Dit hebben we bewust gekozen omdat je dan geen speciaal stopcontact nodig hebt. De motor werd bevestigd op een scharnierende plaat zodat de aandrijfriem wordt aangespannen door het gewicht van de motor.

Het binnenwerk hebben we grotendeels van kunststof (policarbonaat) vervaardigd omdat dit voor handen was. Het binnenwerk zorgt ervoor dat het mout netjes tussen de rollen gaat en dat het niet tussen het aan drijfmechanisme terecht komt.

Het binnenwerk ligt los op de rollen en werd zodanig uitgezaagd dat het hier goed op aansluit. Het gedeelte waarmee het binnenwerk in contact komt met de rollen is gemaakt uit ertalon. Dit is een soort kunststof (nylon) waaruit sommige snijplankjes vervaardigd zijn. Het voordeel hiervan is dat het niet afslijt en hier dus ook niks van in het bier terecht komt. Om de mout over de rollen te verdelen hebben we een gewone trechter gebruikt. De diameter van de opening onderaan konden we eenvoudig vergroten door er telkens een stukje af te zagen. Om zo de aanvoersnelheid te vergroten maar dit bleek niet nodig. De trechter en binnenwerk zijn eenvoudig demonteerbaar, wat het reinigen van de rollen zeer vergemakkelijkt.

De poten hebben we zodanig gemaakt dat er een grote emmer onder past waar het mout rechtstreeks in valt.
Het aandrijfmechanisme hebben we afgeschermd met een omkasting uit plaatstaal, afkomstig van een oude Cv-ketel. De schrootmolen was nu volledig klaar maar werkte hij ook goed?
Hier enkele bevindingen.

Ten eerste moet de schrootmolen bij aanvang van het schroten draaien voordat er mout tussen de rollen komt, anders blokkeert de motor. Dit komt waarschijnlijk omdat de snelheid van de rollen tamelijk groot is en de aandrijfmotor klein. Dit is echter geen probleem want eenmaal de rollen aan het draaien zijn, kan je vlot de trechter aanvullen. Dit heeft ook het belangrijke voordeel dat wanneer er iemand met zijn vingers tussen de rollen geraakt, het ongemak relatief beperkt blijft.

De capaciteit van de molen is 6 kg/min. Op enkele minuten tijd was ongeveer 15 kg mout volledig vermalen.

De verschillende diameters van de rollen hebben geen negatief effect op het schroten. We hebben de indruk dat door de verschillende snel heden van de rollen, de mout als het ware uiteen wordt gewreven in plaats van geplet en hierdoor de kafdeeltjes voldoende groot blijven.

De afstand tussen de rollen hebben we ingesteld op 1,4 mm wat tamelijk groot is. Commerciële schrootmolens houden het gewoonlijk op een afstand van 1,2 mm.

Tenslotte zien we enkele mogelijke verbeteringen. Zo zou een opvang- zak onder de schrootmolen voor binnenhuisgebruik aangewezen zijn om stof tegen te gaan. Hoewel dit niet noodzakelijk is als de schroot- molen in een schroot- of brouwlokaaltje opgesteld staat

Door de robuustheid van de schrootmolen heeft als nadeel dat hij te zwaar is en zijn wieltjes onder de poten aangewezen. Een volgende schrootmolen bouwen we zeker veel lichter.

Specificaties:

- diameter van de rollen: 110 en 125 mm, omtreksnelheid: 6,6 en 7 mis
- afstand tussen de rollen: instelbaar tussen 1 en 2 mm
- capaciteit: 6 kg per minuut.

Gebruikte materialen
- rollen, flenzen, lagers en assen: gemaakt van 2 3-fasen asynchrone motoren
- frame: laatstaal van 4 mm (oud ijzer)
- poten: koker van 25 x 25 mm (oud ijzer)
- motor: mono-fase aandrijfmotor van een mortelmolen, vermogen motor: 0,5 PK
- ketting en tandwielen: zaten bij de motors
- spanrol: gemaakt van een spanrol van een distributieriem (Nissan 200SX)
- afschermkap: gemaakt van de omkasting van een afgedankte verwarmingsketel
- binnenwerk: kunststof (policarbonaat en ertalon). Kostprijs minder dan 20 €

Kristof Nijs

Noot: De fotos zijn nog steeds niet geplaatst op de VAW website.

Hopmans · 13-12-2008 19:59 u

Goed idee, dat van die kooi-ankers.
Maar wat voor sloperij?
Ze durven hier bij een autosloperij al 50 Euro te vragen voor een oude startmotor.

Ronnie · 13-12-2008 20:19 u

Citaat van: Hopmans op 13-12-2008  19:59 uZe durven hier bij een autosloperij al 50 Euro te vragen voor een oude startmotor.

Tja, Hoppie, da's het verschil tussen VL en NL hé..
Als je echt per gewicht, voor een zeer redelijke prijs iets zoekt, dan bij Casier in Deerlijk, West-Vlaanderen, heb al heel goede koopjes gedaan daar. Momenteel staat RVS goedkoop.

Ook niet vergeten: recycling voor auto onderdelen is een markt apart.

Anton · 13-12-2008 20:22 u

Geen sloperij maar een "oud ijzer boer", die gaat het om het gewicht en dat kost niets meer op dit moment.
Maar eh... zijn die er wel in de buurt van de hoogovens?

Ronnie · 13-12-2008 20:30 u

Citaat van: Anton op 13-12-2008  20:22 u.. zijn die er wel in de buurt van de hoogovens?

Ook die hoogovens worden straks stilgelegd, dus..

Hopmans · 13-12-2008 21:28 u

CiteerOok die hoogovens worden straks stilgelegd, dus..

Ja, dat gaat inderdaad niet best.
Er ligt al 1 oven stil trouwens.

CiteerMaar eh..... zijn die er wel in de buurt van de hoogovens?

Tja...