Proces tussen gisten en bottelen Tripel

[Tripel Fanaat]

Hallo hobbybrouwers,

Maandag 30-11 heb ik mijn tweede brouwsel gebrouwen, waarbij ik in principe hetzelfde recept heb gevolgd als de vorige keer. Na een paar wijze lessen van het vorige brouwproces heb ik dit keer beter de stappen kunnen volgen om hopelijk een lekkerder biertje te brouwen. In die tussentijd heb ik veel gelezen op dit forum, dit is dan ook mijn enige informatiebron. Ik heb een paar vragen over mijn brouwproces, die wellicht eerder gesteld zijn maar ik wil weten of dit nog recentelijk is want al mijn informatie komt uit posts van voor 2010 kwam ik achter.

Het recept die ik gebruikt heb is de Tripel van TijgerFant, in plaats van 10 liter ga ik voor 20 liter dus heb alle ingrediënten verdubbeld. Ik heb geen kruiden toegevoegd, en heb in plaats van de Wyeast de Fermentis SafAle BE-256 korrelgist gebruikt. Ik heb totaal 1 zakje gebruikt op een uiteindelijk brouwsel van 18 l (SG 1.074). Ik heb het wort gekoeld van 100 tot 26 graden in 30 minuten met een 12 platenkoeler. (Ik weet dat dit misschien nog wat te warm is, kan dit voor problemen zorgen). Na 2 dagen op 18 graden (kamer) was de hoofdgisting zo goed als klaar, toen heb ik het na 1,5 dagen overgeheveld naar een schoon vat en staat nu ''na te vergisten'' op 21 graden. Ik heb toen een meting gedaan die uitkwam op SG 1.014.
Mijn vraag gaat over wat het beste is om nu te doen? Het waterslot is na het overhevelen stil dus van navergisten is eigenlijk geen sprake, dan kun je dit eerder als lageren zien. Mij leek het beste om nu een weekje op kamertemperatuur te houden dan een weekje in mijn garage op 14 graden en dan bottelen met 8 g per liter, dit door suikeroplossing te maken met aantal g = aantal ml. Dan afwachten.

Wat is jullie advies? Ik heb me erg ingelezen maar ik zou niet weten of bepaalde posts zijn verouderd door bijvoorbeeld nieuwe inzichten.

Bij voorbaat dank!

[broeder]

Hoi Fanaat,
Als het waterslot 'uitgeborreld' kan je na een paar dagen bottelen.
Persoonlijk doe ik nooit aan een koude lagering. Behalve dat de vaste delen iets makkelijker uitzakken, heeft het voor mij geen toegevoegde waarde.
Nadeel van een koude lagering is, dat het gebottelde bier weer eerst in temperatuur moet stijgen.
Overigens: één zakje korrelgist is aan de krappe kant.
(Wanneer het SG boven de 1070 is heb je ongeveer 1 gram/l nodig)
zie:

https://www.wiki-hobbybrouwen.nl/dokuwiki/doku.php?id=beginnende_brouwer:veel_gestelde_vragen_beginners#gist

Succes met bottelen en groet,broeder Willem

[Jan de Graaff]

Ook hier geldt dat als het SG twee dagen op rij constant is, dat je kunt gaan bottelen. Meten is weten, het kan niet vaak genoeg gezegd worden. Een waterslot bekijken is het minst betrouwbare meetgegeven dat je hebt, tenzij je het een paar uur achter elkaar bekijkt..

Ik zou persoonlijk, als het SG constant blijft, gelijk bottelen en niet die 14ºC stap in je garage doen. Maar laat dat je er niet van weerhouden. Ik zie de toegevoegde waarde niet, maar veel kwaad kan het ook niet nu het bier al van het gist af is. Als je te lang wacht nadat je het bier van het gist gehaald hebt, moet je wel rekening houden dat je wellicht bottelgist nodig gaat hebben.

[Jacques]

Tegenwoordig houd ik 4 tot 5 dagen aan tussen het einde van de vergisting en het bottelen. De gist krijgt dan de gelegenheid om te bezinken. Wekenlang lageren heeft weinig meerwaarde. Het rijpen van bier gebeurt ook na het bottelen in de fles.
Als het bier lang in contact is met de gist kan dat zorgen voor afwijkende smaken. Daar heb je minder last van als het lageren koud plaatsvindt. Nadeel van koudlageren is dat het rijpingsproces langzamer verloopt. Vandaar dat het niet veel meerwaarde heeft.

[Tripel Fanaat]

Bedankt Willem, Jan en Jacques voor jullie reacties! Ik zal jullie advies opvolgen, meten is weten inderdaad en dan sla ik het langdurig lageren wel even over. Las dat 2-4 weken handig was maar dan is dit dus al een achterhaald idee. Volgende keer dus iets meer gist toevoegen, alhoewel de vergistingsgraad van 81 procent. Waarvoor zorgt die extra gist dan? En een vraag voor Jacques, op hoeveel graden laat jij het bier 4-5 dagen staan?

[Jacques]

Bedankt Willem, Jan en Jacques voor jullie reacties! Ik zal jullie advies opvolgen, meten is weten inderdaad en dan sla ik het langdurig lageren wel even over. Las dat 2-4 weken handig was maar dan is dit dus al een achterhaald idee. Volgende keer dus iets meer gist toevoegen, alhoewel de vergistingsgraad van 81 procent. Waarvoor zorgt die extra gist dan? En een vraag voor Jacques, op hoeveel graden laat jij het bier 4-5 dagen staan?

Als je lang lagert holt de levenskracht van de gist in je bier achteruit. De hergisting op de fles komt daardoor moeizaam op gang en vooral bij zware bieren kan het gebeuren dat de hergisting helemaal niet plaatsvindt. Om te zorgen dat je een goede hergisting op fles krijgt dien je in die omstandigheden verse gist toe te voegen. Je kunt hiervoor speciale bottelgist gebruiken die de eigenschap heeft beter op de bodem van je bier te plakken.

Ik zet mijn bier na de vergisting een paar graden hoger. Ik doe dat om te zorgen dat het bier goed uitgist. De periode waarop ik dat doe houd ik beperkt om zo minder last te hebben van autolyse (het uiteenvallen van gistcellen na afsterven). Autolyse is meestal ongewenst.

[Tripel Fanaat]

Duidelijk! Ik houd jullie op de hoogte.

[Brouwerij KOR]

Ik heb met mijn laatste brouwsel nog geëxperimenteerd met "cold crashing" na het vergisten. Het gistvat 3 dagen buiten gezet waarvan de laatste nacht 1 graden was. Dit zou het bier helderder maken maar dat is helaas niet gebeurd.

[Jacques]

Ik heb met mijn laatste brouwsel nog geëxperimenteerd met "cold crashing" na het vergisten. Het gistvat 3 dagen buiten gezet waarvan de laatste nacht 1 graden was. Dit zou het bier helderder maken maar dat is helaas niet gebeurd.

Er zijn twee belangrijke oorzaken van troebelheid in bier:
- gist;
- eiwitten.

Door te koelen wordt de activiteit van de gist minder waardoor deze eerder bezinkt. Het bier wordt hierdoor helderder. Voorwaarde is wel dat het bier is uitgegist. Als dat niet het geval is krijg je bierbommetjes na de hergisting op de fles. Om het uitvlokken van de gist te bevorderen kun je calciumzouten gebruiken tijdens het maischen. Maar zelfs als je dat gedaan hebt kan het zijn dat het uitvlokken niet vlot verloopt. Sommige gisten zijn zogenaamde stofgisten.

In het bier zijn opgeloste eiwitten aanwezig. Door koeling kunnen er minder middelgrote eiwitten in oplossing blijven. Het gevolg is dat je bier een zogenaamde koude waas krijgt. Na opwarming verdwijnt deze troebelheid.

[Jaap-io]

Tegenwoordig houd ik 4 tot 5 dagen aan tussen het einde van de vergisting en het bottelen. De gist krijgt dan de gelegenheid om te bezinken. Wekenlang lageren heeft weinig meerwaarde. Het rijpen van bier gebeurt ook na het bottelen in de fles.
Als het bier lang in contact is met de gist kan dat zorgen voor afwijkende smaken. Daar heb je minder last van als het lageren koud plaatsvindt. Nadeel van koudlageren is dat het rijpingsproces langzamer verloopt. Vandaar dat het niet veel meerwaarde heeft.

Goedemorgen, vraagje over bovenstaande; ik ben ook een tripel aan het brouwen (eerste biertje). De vergisting is nu bezig. (bubbel-de-bubbel  ) Ik kom er niet uit of ik nu wel of niet moet lageren. Nu las ik bovenstaande en vroeg ik me af; ik wil denk ik ook die 4 a 5 dagen aanhouden als het gistingsproces klaar is; kan ik het bier in het gistingsvat laten voor de 4 a 5 dagen? Of moet ik het overhevelen? (in dat geval moet ik nog even achter een vat aan)
Alvast dank!

[LeonRodenburg]

Ik heb met mijn laatste brouwsel nog geëxperimenteerd met "cold crashing" na het vergisten. Het gistvat 3 dagen buiten gezet waarvan de laatste nacht 1 graden was. Dit zou het bier helderder maken maar dat is helaas niet gebeurd.

In het bier zijn opgeloste eiwitten aanwezig. Door koeling kunnen er minder middelgrote eiwitten niet in oplossing blijven. Het gevolg is dat je bier een zogenaamde koude waas krijgt. Na opwarming verdwijnt deze troebelheid.

Dit!

"Helder" betekent bij wel of niet cold crashen vooral hoeveel gist of andere deeltjes er nog rondzweven in het uiteindelijke bier, en hoe dik het laagje gist is na de hergisting op fles. Na een cold crash is die echt stukken dunner, wat het makkelijker maakt om het bier zonder gist uit schenken. Of je er wel of niet doorheen kunt kijken wordt zoals Jacques zegt ook door de eiwitten bepaald. Bij het bottelen na een cold crash is mijn bier ook troebel van de koudewaas, maar niet van grote hoeveelheden gist of hopdeeltjes. Die zijn al bezonken in het gistvat. De koudewaas bezinkt dan na 2-3 weken in de koelkast (na volledige hergisting!) samen met de overgebleven gist in het flesje, waarna je een volledig helder (doorschijnend) bier koud kunt uitschenken. Dit zal zonder cold crash ook vast kunnen, maar dan moet je langer lageren en gist aftappen of meerdere maanden geduld hebben als het op fles zit.

[LeonRodenburg]

Goedemorgen, vraagje over bovenstaande; ik ben ook een trippel aan het maken (eerste biertje). De vergisting is nu bezig. (bubbel-de-bubbel  ) Ik kom er niet uit of ik nu wel of niet moet lageren. Nu las ik bovenstaande en vroeg ik me af; ik wil denk ik ook die 4 a 5 dagen aanhouden als het gistingsproces klaar is; kan ik het bier in het gistingsvat laten voor de 4 a 5 dagen? Of moet ik het overhevelen? (in dat geval moet ik nog even achter een vat aan)
Alvast dank!

Als het korter dan 1-2 weken is kun je het gewoon in hetzelfde vat laten als dat beter uitkomt. Soms wordt het zelfs aangeraden omdat de gist dan ook sneller blijkt te zijn met het opruimen van de afvalstoffen van de vergisting. Maar als je te lang wacht zit er een kantelpunt: dan krijg je potentieel nare bijsmaakjes van de dode gist. Maar dat is echt als je het bijvoorbeeld een maand laat staan.

Als je het in 1 vat laat moet je bij het bottelen alleen wat voorzichtiger hevelen zodat je de koek op de bodem niet verstoort en meehevelt naar je bottelvat.

[Brouwerij KOR]

Bedankt voor het verhelderen, ik heb ook gemerkt dat cold crash wel helpt inderdaad. Gistlaagje onderin fles was inderdaad stuk minder.

[Jaap-io]

Als het korter dan 1-2 weken is kun je het gewoon in hetzelfde vat laten als dat beter uitkomt. Soms wordt het zelfs aangeraden omdat de gist dan ook sneller blijkt te zijn met het opruimen van de afvalstoffen van de vergisting. Maar als je te lang wacht zit er een kantelpunt: dan krijg je potentieel nare bijsmaakjes van de dode gist. Maar dat is echt als je het bijvoorbeeld een maand laat staan.

Als je het in 1 vat laat moet je bij het bottelen alleen wat voorzichtiger hevelen zodat je de koek op de bodem niet verstoort en meehevelt naar je bottelvat.

In het vergistingsvat zit een kraantje ruim boven de bodem. (+/- 7 cm) Ik had de illusie dat ik dan direct uit dit vergistingsvat kan bottelen. Klopt dat? Of moet ik op zoek naar een bottelvat?

[Brouwerij KOR]

In het vergistingsvat zit een kraantje ruim boven de bodem. (+/- 7 cm) Ik had de illusie dat ik dan direct uit dit vergistingsvat kan bottelen. Klopt dat? Of moet ik op zoek naar een bottelvat?

Dat klopt inderdaad, gist zakt naar de bodem.

[SVB]

Kan wel, maar dan moet je suiker direct in je flesjes doen... roeren kan immers niet. Vandaar vaak een bottelvat.

[Jaap-io]

Kan wel, maar dan moet je suiker direct in je flesjes doen... roeren kan immers niet. Vandaar vaak een bottelvat.

Dat is het idee; mooi ik weet wat ik moet doen t/m bottelen! Na het bottelen 1 week op 20 graden en daarna 5 tot 7 weken op een koele donkere plaats bewaren staat in de instructie. Wat is jullie ervaring? 

[SVB]

Mijn ervaring is dat 1 week krap is, zou er gewoon is 1 open maken tegen die tijd: koolzuur genoeg? Dan koel zetten en anders nog lekker een weekje laten staan en dan hetzelfde doen, etc.

Een van te voren opgeschreven schema zegt niets over de werkelijkheid...

[LeonRodenburg]

In het vergistingsvat zit een kraantje ruim boven de bodem. (+/- 7 cm) Ik had de illusie dat ik dan direct uit dit vergistingsvat kan bottelen. Klopt dat? Of moet ik op zoek naar een bottelvat?

Zoals aangegeven kun je direct uit het bottelvat bottelen, mits het kraantje (ruim) boven de uitgezakte gist zit. Anders krijg je meer gist in de flesjes, wat op zich geen kwaad kan, maar bij het uitschenken heb je dan kans dat er meer gist meekomt en als je de flessen lang laat staan is er een wat grotere kans op autolyse-smaakjes (waar niet iedereen even gevoelig voor is).

Wat ik wel eens iemand heb zien doen is het bier hevelen naar een grote soeppan, snel gistingsvat schoonmaken en dan weer terughevelen. Dan heb je maar 1 vat nodig en kun je toch de grootste gistkoek eerst verwijderen. Maar als het kraantje hoog genoeg zit is het zoals gezegd niet nodig.

[Snelbier]

In het vergistingsvat zit een kraantje ruim boven de bodem. (+/- 7 cm) Ik had de illusie dat ik dan direct uit dit vergistingsvat kan bottelen. Klopt dat? Of moet ik op zoek naar een bottelvat?

Bottelen uit gistvat kan, maar, mits, tenzij, etc.  Ik ben er geen voorstander van, maar anderen wél. Ieder zijn manier.
- Bij bottelen vanuit gistvat moet je de bottelsuiker(oplossing) in de flessen doseren.  Vind ik omslachtig en foutgevoelig. Vereist meer apparatuur dan een bottelvat kost.
- Naarmate het gistvat leger raakt zal meer gist opwervelen.  Hoe homogeen gaat het bier de flessen in? Ik heb er 0,0 vertrouwen in.
Ik zweer bij een bottelvat. Bier uit gistvat tappen of hevelen, stoppen als er gist meekomt.  Als je het onderste uit de kan wil: laatste beetje apart bottelen..
Bottelvat volume (nogmaals) controleren, en suiker-oplossing zachtjes doorroeren, afgemeten op volume.
Van openmaken gistvat + overhevel tot sluiten flesjes kost dit me ruim 1 uur tijd voor 20L bier. Veel sneller kan niet, dus oxidatie schuif ik op voorhand aan de kant als argument.
Zoek een methode waar JIJ mee kan werken. Het is en blijft jouw bier, lang leve hobbybrouwen.
Succes,  Snelbier

[Jacques]

Goedemorgen, vraagje over bovenstaande; ik ben ook een tripel aan het brouwen (eerste biertje). De vergisting is nu bezig. (bubbel-de-bubbel  ) Ik kom er niet uit of ik nu wel of niet moet lageren. Nu las ik bovenstaande en vroeg ik me af; ik wil denk ik ook die 4 a 5 dagen aanhouden als het gistingsproces klaar is; kan ik het bier in het gistingsvat laten voor de 4 a 5 dagen? Of moet ik het overhevelen? (in dat geval moet ik nog even achter een vat aan)
Alvast dank!

Als je 4 dagen tot een week aanhoudt tussen het einde van de nagisting (geen of zeer weinig bubbels door je waterslot) hoef je niet over te hevelen voor je gaat bottelen. Overhevelen kun je overigens het beste uitvoeren als de heftigste vergisting voorbij is (dus niet wachten totdat het ist bijna niet meer actief is).

Voorwaarde is wel dat je gistvat goed afsluit. Als dat niet het geval is kun je na 4 dagen een vervelende oxidatiesmaak aan je bier krijgen.

[Jacques]

Als het korter dan 1-2 weken is kun je het gewoon in hetzelfde vat laten als dat beter uitkomt. Soms wordt het zelfs aangeraden omdat de gist dan ook sneller blijkt te zijn met het opruimen van de afvalstoffen van de vergisting. Maar als je te lang wacht zit er een kantelpunt: dan krijg je potentieel nare bijsmaakjes van de dode gist. Maar dat is echt als je het bijvoorbeeld een maand laat staan.

Waar het kantelpunt zit ligt aan de omstandigheden (zoals zo vaak als het gaat om het brouwen van bier...  ).
Wanneer je veel gist geënt hebt krijg je eerder last van autolyse. Dat is ook het geval als je warm lagert.

Ook binnen 4 weken kun je al last krijgen van autolyse...

[Jacques]

Mijn ervaring is dat 1 week krap is, zou er gewoon is 1 open maken tegen die tijd: koolzuur genoeg? Dan koel zetten en anders nog lekker een weekje laten staan en dan hetzelfde doen, etc.

Een van te voren opgeschreven schema zegt niets over de werkelijkheid...

1 week bij kamertemperatuur is inderdaad te kort voor een goede hergisting op de fles.
In een "warme kamer" bij 25 ºC is dit wel mogelijk.

Je geeft de juiste tip: eerst controleren of er voldoende koolzuur in de fles zit en dan pas koud zetten.
Overigens hoef je geen weken te wachten met het proeven van je eerste flesje. Vooral in de eerste weken kent je bier een hele grote smaakontwikkeling. Het is heel interessant om dat te volgen.

[SVB]

Zeker! Laatst elke week 1 of 2 flesjes van mijn eerste ondergister open gemaakt. Eerste paar waren echt bagger bitter, dan nam steeds meer af, goed te proeven op die manier.