Keukenbiertje

[bazje]

Naar aanleiding van het knusse gehandicapten brouwen van Thibolleke ben ik eens aan het denken geslagen.
Ik vond het o.a. belangrijk om eens een brouwseltje te maken met huis tuin en keukengereedschap en een omvang van ± 5 tot 7 liter. Dit zou dan de brouwtijd kunnen verkorten en de mogelijkheid scheppen vaker te kunnen brouwen om zodoende meer ervaring op te doen.
Dit is ten dele gelukt vandaag en her en der nog voor zeer zware verbeteringen vatbaar.
Hieronder een verslagje van een "keukenbrouwer".
Doel was een Chimay-kloontje te doen, maar vanwege het ontbreken van Special-B mout is dit enigzins gewijzigd.
De kloon moet dus nog even wachten.

12:00   :   Spullen verzamelen, Mout afwegen, Schrootmolen installeren en schroten.
      1.22 KG Pilsmout
      0.44 KG Tarwemout
      0.15 KG Biscuitmout
      0.20 KG Cara 120



13:00   :   7 Liter water opgezet en op laten warmen tot 70 graden
13:15   :   Mout gestort en toen ging het meteen fout !
      Volume ging van 7 naar 8 Liter. Doordat ik het vuur vergeten was uit te draaien steeg de temp.
      naar 75 graden voordat ik alle mout had gestort en aan het roeren ging. Volgende keer dus
      het vuur meteen uit ! Onder voortdurend "oproeren" temp. laten zakken.



13:25   :   72 graden
13:27   :   71 graden
13:29    :   70 graden
13:31   :    69 graden



13:33   :   68 graden
      Dit laten staan met de deksel erop en wonderbaarlijk bleef de temperatuur op 68 graden.
      Laterna kwam ik erachter dat dit de temp. van het maischwater was. Toen ik bij de
      volgende stap begon te roeren bleek de temp. meteen te dalen tot 64-65 graden.
14:23   :    Doorgestookt naar 73 graden
14:33   :   Doorgestookt naar 78 graden tot 14:42 uur.
      Toen begon eigenlijk het "masterplan".
      Ik dacht in mijn 10 liter mayo-emmertje een Ikea-vergiet te plaatsen en de hele handel daarin
      te storten en zodoende te filteren.



      Het eerste lukte, maar het belangrijkste, het filteren dus, is mislukt. Ik kreeg het niet goed voor
      elkaar om filterbed met de terugloop ongestoord te laten. Steeds met het teruggieten verstoorde dit
      het filterbed enorm.
      Toen maar besloten om het filteren te laten voor wat het was en de vloeistof weer terug
      in de 10L pan.


      Resultaat : SG 1030 en enigzins(?) troebel.

14:55    :   Iets meer als 7 liter teruggewonnen uit de maish en die aangevuld met water en het laatste "uitleksel"
      tot 9 liter en aan de kook gebracht.


      Temperatuur was toen 67 graden.
      Ondertussen de hop en de extra kristalsuiker afgewogen.


      15 gram Styrian Goldings als bitterhop,


7 gram Styrian Goldings als Aromahop.


      Beide als pellets en in een hopzakje gedaan.


15:13   :   Het kookt !




15:23   :   Zakje bitterhop toegevoegd, volume was 8,5 liter.

16:08   :   Volume was 7,5 liter, dit betekent dus een liter verdampt in 45 minuten.




      Korrelgist t-58 opgelost in een glaasje water om te hydratheren.




      Mijn koelopstelling in de badkamer opgebouwd.

16:30   :    Volume gezakt tot onder de 7 liter.


      Aromahop toegevoegd, 20 gram kristalsuiker en volume aangevuld tot 7 liter.
      Door aanvullen met water ging de kook er natuurlijk af, dus het duurde even voor de laatste 10 minuten
      kook in kon gaan.


16:50   :   Alles in de emmer en laten bezinken om residu's niet in koeler te krijgen.
17:00   :   Start koelen.
      Ook hier ging het fout. Ik liet eerst het gekoelde wort terug in de emmer lopen om nogmaals door de
      koeler te laten gaan. Dit verstoorde echter het bezinksel weer zodat alles weer troebel was. Doe ik dus
      ook nooit meer. Ik maak een kraantje op de uitstroomzijde van de pomp om de stroom te kunnen knijpen,
      want koelen doet de koeler als de beste ! (meteen op 25 graden)
      Besloten om weer even te laten staan zodat de rommeltjes weer konden bezinken.
17:30   :   Nieuwe koel-poging, alhoewel het nog steeds niet helder was.
      Dit keer de uitloop direct in de gistingsfles waar ik de gehydrateerde gist reeds had ingedaan.


Residu na het koelen..
17:39   :   Ongeveer 6 liter in gistfles met een temperatuur van 19-20 graden !!
      SG 1044
      Smaak : Moutig, Bitter, en op de achtergrond wat zurig.
      Dit laatste komt waarschijnlijk omdat ik het zo in de kookketel heb laten kletteren.
      Geur : Lekker moutig.


Afval...


Nog meer afval, de uitgelekte bostel, residu uit laatste uitloop na het filteren, hopresten.

Dan nog enkele vraagjes waarop ik echt zelf geen antwoord kon vinden.


Dit is een SG monster van voor het koken.
Wat voor stofjes zitten er hier in het bezinksel ? Alleen maar eiwitten ?


Dit zijn 3 SG monsters. Nemen jullie er ook altijd 3, of is eentje voor de kook en eentje na het koelen voldoende ?

[Oscar]

Hee Bazje, leuk verslag met voorbedachte rade    (gezien de tijdsnoteringen). Zo zie je maar weer dat zo'n "test" brouwseltje erg leerzaam kan zijn, zodat je nu goed weet waar de "problemen" zitten.  Nu maar hopen dat die 6 liter nog een lekker bier wordt...

En de volgende keer de volle mep brouwen?

[bazje]

ff wat foto's toegevoegd, maakt alles wat duidelijker.

[thibolleke]

Echt fijn brouwen niet waar? 

Ik neem altijd maar 1 staaltje, na het afkoelen van het wort. Al de andere metingen doe ik met de refractometer.
Om het kwartier in de maisch maak ik een meeting, tijdens het spoelen, na het spoelen (begin kook); allemaal metingen met de rafractometer. Zo heb je het proces (helemaal) in eigen hand.

[bazje]

Echt fijn brouwen niet waar? 

Ik moet zeggen dat het niet tegenvalt. 

Van 12 tot 18 uur is toch leuk om de middag om te krijgen. (om 18 uur was echt alles schoon en opgeruimd!)
Kan dus ook gewoon op een doordeweekse avond!

Het filteren met die huis tuin en keuken vergiet van Ikea moet ik ook nog even overwegen.
De handvatten moeten er vanaf en de onderkant moet worden ingezaagd.

Maarja, dan moet ik wel eerst een nieuwe kopen.

Een betere oplossing zou zijn een mini-hevel-filter te maken. Als voorbeeld ga ik die van "Heinielema" gebruiken.
Ook het op en afbreken van de koelinstallatie moet nog her en der verbeteren.

Het moet vervolgens mogelijk zijn om van 19:00 tot 23:00 te kunnen brouwen, incl. afwas en opruimen.
Maarja, dat is toekomst en zal ik in ander postings wel melden.

@Oscar,

De volle mep brouwen is niet zo mijn ding. Zal wel gebeuren zo'n 3 keer per jaar, maar vergt toch iets meer als zo'n keukenbrouwseltje in een soeppan van 10 liter.
En bovendien: Als je maar vaak genoeg kleine brouwseltjes brouwt kom je toch ook aan een redelijke hoeveelheid ?

Bazje.....

[Oscar]

En bovendien: Als je maar vaak genoeg kleine brouwseltjes brouwt kom je toch ook aan een redelijke hoeveelheid ?

Wat jij wilt natuurlijk...maar qua tijd maakt het niet zo veel uit. Als je om 10.00 uur begint i.p.v. 12.00 uur red je het ook om bijv 20 of 25 liter te maken en om 18.00 uur klaar te zijn. Leuk om een zondag mee te vullen...

[bazje]

Ik vrees dat het niet helemaal goed gaat komen.
Het zit nu +/- 17 uur in de gistfles en het waterslot laat nog geen enkele beweging zien.   
Ook is er geen schuimvorming waarneembaar. 
Ik heb de fles even wat warmer weggezet (temp. is nu +/- 20-21 graden) met de hoop het zaakje in een warmere omgeving alsnog aan de gang te krijgen.

Een sprankje hoop : Als ik met de fles schud en aan de hals van de fles ruik, prikt het nogal in de neus. (Koolzuur ?)

[Oscar]

Geduld bazje geduld....die 21°C zal 'm goed doen, en je ruikt inderdaad koolzuur (of azijnzuur..     )

[bazje]

Grrrrr.... 

Heel even was het waterslot actief. (paar uurtjes)
Daarna niets meer en ook geen schuimvorming.
Gisteren (48 uur later dus) maar een zakje back-up korrelgist toegvoegd, maar ook dat schijnt niet te helpen.
Je ziet wel wat bewegen in de vloeistof, maar geen schuimvorming en geen druk op het waterslot.

Zou ik nog wat anders toe moeten voegen, of zou het feit dat de temperatuur te hoog was bij het storten dit bier
onvergistbaar gemaakt hebben ?

Heel langzaam geef ik de hoop op dat het nog wat gaat worden met deze batch... 

[Adrie]

Tja, dat zou heel goed kunnen. Bij 75 graden is beta-amylase heel snel gedeactiveerd en ook met alfa-amylase gaat het vlot, maar die houdt het wel wat langer uit.

Wat is de dichtheid nu?

[RobinB]

Weet je zeker dat je geen lekkage van je vat hebt?

[bazje]

Zoals al eens twee (?) keer eerder gebeurd is, dacht ik nu ook dat de stop met het waterslot niet goed op de fles zat, maarja, dan kan het waterslot ook niet voor heel eventjes een paar "blubjes" laten zien.
Vreemd is dan echter wel weer dat het heel erg "prikte" in de neus bij het ruiken aan de hals van de fles.

Wanneer ik thuis ben zal ik de dichtheid meten en hier posten.

Het duurde 18 minuten om van 75 naar 68 graden te komen, waarbij ik denk dat de eerste 15 minuten van 75 naar 69 graden de boosdoener zijn.
Ik zal ook eens proeven, want als het goed is moet je dan ook zoetigheid proeven.

Toch ?

[Drents Hopbier]

Vreemd is dan echter wel weer dat het heel erg "prikte" in de neus bij het ruiken aan de hals van de fles.

SO₂  ?? Net als ontstoken lucifer?

Hopbier

[bazje]

Euhhhh, ik ben nogal slecht in het omschrijven van geuren en smaken.
Maar naar een ontstoken lucifer rook het niet nee.
Ik herkende het als koolzuur, maar dat kan ook "de hoop op.." zijn geweest.

Wat betekent het als het ruikt naar een ontstoken lucifer (So₂) ?
Misschien heb ik een klassieke herkenbare brouwfout gemaakt.

[Drents Hopbier]

Wat betekent het als het ruikt naar een ontstoken lucifer (So₂) ?
Misschien heb ik een klassieke herkenbare brouwfout gemaakt.

Dat de gist veel SO₂ heeft geproduceerd. Maar dat doen meestal ondergisten.

Hopbier

[bazje]

  Mijn klomp is gebroken !!

Gisteren (72 uur in mandfles) een monster genomen en het SG bleek 1018 te zijn bij een temperatuur van 21-22 ºC !! 

Het zurige smaakje is weg,
Het smaakt niet zoet, tenminste niet overdreven en/of opvallend.
Het smaakt een beetje pilsachtig, geen herkenbare moutsmaak meer.
De hop geeft een hele sterke nasmaak.
Het waterslot blijft op druk, maar blubt niet.

 
Zou het bier in 1 nachtje vergist zijn ? (Weinig tot geen activiteit in waterslot, of schuim op bier gezien)
Is de vergistingsgraad nu 52% ?
Overhevelen ?
Paar dagen laten staan op koelere temperatuur en dan bottelen ?
Gistvoeding toevoegen ? suiker toevoegen ?

Het is toch een vreemde materie hoor dat bierbrouwen !!

[Oscar]

Bazje laat 'm nog maar ff op die 21-22 graden staan. Desnoods een week. Overhaast beslissen is bijna nooit goed.

[bazje]

En verder niets doen? (Niets toevoegen?)

[Oscar]

Laat de natuur zijn gang gaan...

[MO]

1044-1018 gedeeld door 1044-1000 maakt 59% schijnbare vergisting. Ik hoop dat het bier nog wat verder uitvergist, inderdaad over een paar dagen hevelen en na een week of 2,3,4 bottelen.

[bazje]

1044-1018 gedeeld door 1044-1000 maakt 59% schijnbare vergisting. Ik hoop dat het bier nog wat verder uitvergist, inderdaad over een paar dagen hevelen en na een week of 2,3,4 bottelen.

Om die 52% vergistingsgraad te bepalen heb ik blijkbaar een vreemde forumule gebruikt.
Ik weet wel nog dat ik met het getal 1010 rekende ipv sg 1000 omdat dat het doel SG zou moeten zijn.

Mijn andere klomp is overigens ook gebroken ... .. ..

Vanmorgen stond ik een boterhammetje te smeren en hoorde ik het waterslot "blub" zeggen.

Echt waar, ik snap er niets meer van. Geen zichtbare vergisting, wel een geurtje en na 110 uur in de gistfles komt er in eens beweging in het waterslot.
Nou ja, beweging.... 1 blubje gehoord. Wel staat het waterslot al bijna 24 uur op druk. (water niet op gelijk niveau).

Resumerend : Het wordt een raar keukenbiertje dat uiteindelijk toch besloten heeft om bier te willen gaan worden.
Ik zal a.s. maandag het zaakje opnieuw meten en dan voor +/- 2 a 3 weken fris in de kelder laten lageren.
Net voor pasen zal ik het dan in de fles doen.

[bazje]

Echt fijn brouwen niet waar? 

Ik neem altijd maar 1 staaltje, na het afkoelen van het wort. Al de andere metingen doe ik met de refractometer.
Om het kwartier in de maisch maak ik een meeting, tijdens het spoelen, na het spoelen (begin kook); allemaal metingen met de rafractometer. Zo heb je het proces (helemaal) in eigen hand.

Gisteren heb ik succesvol mijn bierbrouwcursus afgesloten met een praktijkdag. Hier werd ook gebruik gemaakt van een refractometer en toen snapte ik pas bovenstaande tekst van Thibolleke.
Nu ben ik dus op zoek en kwam deze tegen.
http://cgi.ebay.nl/ws/eBayISAPI.dll?ViewItem&item=260121768248&ssPageName=MERC_VI_RSCC_Pr8_PcY_BIN_Stores_IT&refitem=250217223187&itemcount=8&refwidgetloc=active_view_item&usedrule1=StoreCatToStoreCat&refwidgettype=cross_promot_widget&_trksid=p284.m184&_trkparms=algo%3DDR%26its%3DS%252BI%252BSS%26itu%3DISS%252BUCI%252BSI%26otn%3D8

Spiksplinternieuw en voor minder dan de helft van de prijs als bij bijvoorbeeld Brouwland.

Is dit een goede keus ?

[Oscar]

Bazje,

Die is prima! Tijdens het brouwen gebruik ik geen SG meter meer, alleen de refractometer... zo handig. En de omrekening van brix naar SG in BrouwVisie klopt 1:1 

[Johannes]

Ik zou gewoon op marktplaats kijken, zoeken op refractometer leverancier uit Geldrop, nog even flink afdingen en je hebt 'm deze week nog in huis (meerdere forummers hebben bij deze leverancier besteld volgens mij).

[bazje]

Hmm, dat scheelt de helft in tijd, maar ook de helft in Euro's !
Ik zal eens kijken wat er nog meer in de states is te halen, ik zag volgens mij ook een pH-meter bij dezelfde verkoper.