Hevellende

[Jay]

Ik brouw nu een dikke twee jaar en heb het gevoel het proces aardig onder de knie te hebben. Ik zou mezelf geen beginneling willen noemen. Toch is er één basishandeling die bij mij echt regelmatig problemen oplevert: hevelen. Op allerlei momenten gedurende het brouwproces heb ik profijt van de ervaringen die ik de afgelopen twee jaar heb opgedaan, maar elke keer als ik moet hevelen is het net alsof ik het nog nooit eerder heb gedaan.

De grootste problemen heb ik met het overhevelen van een 20 l mandfles naar een ander medium. (Vreemd genoeg levert het hevelen met mijn hevelfilter uit mijn 30 l weck-pan vrijwel nooit problemen op.) Ik ben begonnen met zo'n automatische hevel, maar die vond ik moeilijk schoonmaken en toen ik een keer te heet water gebruikte trok-i krom.
Daarna gewoon gaan aanzuigen. Ik zet een schone koperen pijp (komt net boven de opening van de mandfles) in de fles en bevestig daar een siliconenslang aan. Aan de slang doe ik een kraantje en aan het kraantje weer een kort slangetje. Aan dat slangetje zuig ik, dan doe ik het kraantje dicht en haal voorzichtig het korte slangetje los. Kraantje open, en hevelen maar. Het probleem is echter dat ik grote moeite heb de vloeistof over z'n dooie moment heen te krijgen. Maar al te vaak gebeurt er helemaal niks, of ik begin te hevelen met grote bellen lucht.
Een alternatief dat ik soms gebruik is een lange siliconen slang vullen met schoon water. Die slang maak ik dan aan de koperen pijp in de fles vast. Het idee is dat met het uitlopen van het water het hevelen wordt gestart. Ook bij deze methode veel ellende: vaak gebeurt er helemaal niks.

Ik ben niet dom (heb zelfs "dr" voor mijn naam staan), maar ik heb het idee dat ik hevelblind ben. Ik kan maar niet uitvogelen wat er precies mis gaat. Welke middelbare school natuurkunde-wijsheid mis ik om te begrijpen wat ik verkeerd doe? Is de slang te lang? Of te kort? Welke gouden tip heb ik nodig?

[Oscar]

Jay, weet je zeker dat er nergens valse lucht wordt aangezogen? Dus dat alle slangklemmen goed vast zitten? Dit was bij mij een vorige keer ook
het euvel. Gewoon een slangklem nog net ietjes vaster draaien en toen liep ie als een trein....


Ik neem aan dat het hoogteverschil hierin wel voldoende is zodat er goed geheveld kan worden?

[Jay]

Ik neem aan dat het hoogteverschil hierin wel voldoende is zodat er goed geheveld kan worden ?

Het einde van de slang komt zo'n meter onder de (onderkant v/d) fles uit.

Jay, weet je zeker dat er nergens valse lucht wordt aangezogen ? dus dat alle slangklemmen goed vast zitten ? Dit was bij mij een vorige keer ook
het euvel. Gewoon een slangklem nog net ietjes vaster draaien en toen liep ie als een trein....

Hmm. Zou dat het zijn? Ik doe de siliconenslang altijd heel ver over de pijp heen schuiven. Ik had verwacht dat er dan nauwelijks lucht tussen door gezogen kon worden.

[Glorfindel]

Hallo Jay

Een hevel zou niet zo moelijk moeten zijn. Zolang het vloeistofniveau van het beginvat hoger is dat het eindvat gaat het goed. De lengte van de slang maakt niet uit. Al zijn er uiteraard grenzen.

Ik doe het volgende en dat werkt voor mij prima:
Ik zet het leeg te hevelen vat op het aanrecht en doe de hevelslang erin. Ik zelf ga op een stoel staan en zuig de slang helemaal vol. Doordat ik hoog sta en dan aanzuig, krijg je geen luchtbellen in de slang. Voorwaarde hierbij is dat de slang geen zakken heeft. De vloeistof mag niet over het hoogste punt vallen. Als de vloeistof hoog genoeg is, klem ik de slang af op het hoogste punt waar vloeistof is zodat er geen lucht ingeklemd wordt. Dat klemmen moet goed gebeuren. Het kleinste openingetje is genoeg om lucht in de slang te laten lopen.
Vervolgens ga ik van de stoel af, houd de slang in het vat waar de vloeistof in moet en maak de klip los. Het vat waar de vloeistof in moet, staat op de grond.

Als je het hevel aanzuigt terwijl je laag bent, valt de vloeistof over het hoogste punt en krijg je lucht in de slang.

Sterkte ermee!

 

[Oscar]

Ik doe de siliconenslang altijd heel ver over de pijp heen schuiven. Ik had verwacht dat er dan nauwelijks lucht tussen door gezogen kon worden.

Die lengte is, zoals gezegd, niet bepalend en niet belangrijk. 1 of 2 cm is goed genoeg, maar dan wel goed vastgeklemd met een slangklemmetje. Maar ik begrijp uit jou opmerking dat je 'm dus niet vastklemt? Probleem opgelost denk ik. Slangklem er om heen superstrak aandraaien en hevelen met die geit!

[Piet_v]

maar ik heb het idee dat ik hevel-blind ben. Ik kan maar niet uitvogelen wat er precies mis gaat.

Ik begrijp dit ten volle, heb zelf ook twee jaar gesukkeld. Maar voor mij bleek die automatiche van Brouwland
de goede oplossing. Ik vind hem trouwens vrij makkelijk te kuisen, ik hevel er gewoon achtereenvolgens 5 L
warm water/5 L chempro /5 L warm water door, voor en na gebruik.

[Remco]

Uittesten of je valse lucht aanzuigt? Gewoon even het ene uiteinde van de slang dichtknijpen en dan aan het andere eind zuigen. Hoor je lucht gaan? Dan het je een lekje bij je kraantje.

Ik geloof dat ik het verder wel ongeveer hetzelfde als hierboven reeds omschreven maar ik zal het ook proberen uit te leggen.

Ok, mijn volle fles staat op het aanrecht en de volgende staat onder het laagste punt hiervan.
Ik heb zo'n plastic verstelbare buis met een klip er aan. Zo kun je de buis netjes op een paar cm van de flesbodem laten hangen. Dan de slang er aan schuiven. Mijn eerste slangdeel is lang en het kraantje hangt dus onder de bodem van de volle fles. Nu pak ik de slang, kraantje open en hou de slang iets schuin omhoog (zoals hierboven 'op de stoel staan' wordt beschreven). Hoeft niet 90 graden recht omhog maar gewoon daar waar je zuigt hoger dan de top van de fles.
Dan de slang volzuigen zonder luchtbellen. Kraantje dicht en de slang naar beneden in de lege fles hangen. Kraantje open en als het goed is moet het lopen. Alleen bij heel veel valse lucht werkt het niet.

Oh ja, de afstand van de top van de lege fles (is de onderste) ten opzichte van de bodem van de volle fles (is de bovenste) hoeft niet veel te zijn. Vloeistof loopt over het algemeen gewoon makkelijk. Maar... Vergroot je de afstand dan vergroot je de kolom vloeistof die er aan trekt en zal het sneller gaan.

[Pieter.]

Ik gebruik het goedkoopst mogelijke heveltje en heb nooit problemen, aanzuigen tot over het hoogste punt en de zwaartekracht doet de rest, ik heb er geen kraanje op zitten maar een hevelclip, dat is handiger bij het bottelen ook.

Maar met een aanblaasbaar hevel met kraag heb ik weer de grootste problemen, ik krijg dat ding gewoon niet aan de gang 

 

[thibolleke]

Jay,
je bent niet de enigste, hevelen in ook een onkunde voor mij. Hoe het komt?
Uiteindelijk ook maar zo'n "automatische hevel" van Brouwland gekocht. Gedaan met mijn hevel-zorgen. Voor het reinigen van dat ding hevel ik een paar keer een 5 liter loog oplossing erdoor.

[Jacques]

Net als Oscar adviseer ik je goede slangeklemmen te gebruiken om het aanzuigen van valse lucht te voorkomen.

Anders dan hiervoor geschreven is heb ik de ervaring dat de lengte van de slang er wel toe doet. Als deze lang is dan is het het lastiger om alle lucht er uit te krijgen. Aanwezige lucht 'loopt' naar boven en zorgt dat de hevelwerking stopt. Een iets kortere slang kan een oplossing zijn. (Zelf heb ik ook een tijdje last gehad van dit probleem.)

[Oscar]

Dat klopt...ik had het over de lengte v/h stuk slang die je over de koperen pijp schuift....

[Henielma]

Zoals Gorfindel al zegt. Het heeft mij ook geholpen om hoger te gaan staan dan het vloeistofniveau. Hierdoor zuig je de lucht er goed uit en dan knijp je de slang dicht en brengt hem naar beneden in het vat waar het jongbier in moet lopen en dan open je de slang weer en het begint te lopen.

[William]

Om uit de mandfles te hevelen gebruik ik altijd een hevel waar zo'n rode tuit aanzit die precies in de hals van de mandfles past. In deze rode tuit zit een ontluchtingsslangetje waar ik doorheen blaas om de hevelwerking te starten.   Blazen i.p.v. aanzuigen

[Oscar]

Blazen i.p.v. aanzuigen

heb ik ook, werkt prima !  Deze :

[Jacques]

Om uit de mandfles te hevelen gebruik ik altijd een hevel waar zo'n rode tuit aanzit die precies in de hals van de mandfles past. In deze rode tuit zit een ontluchtingsslangetje waar ik doorheen blaas om de hevelwerking te starten.   Blazen i.p.v. aanzuigen

Zo doe ik dat ook als ik ga bottelen. Werkt perfect.
Voor het overhevelen van het jongbier na de hoofdgisting werkt dat niet omdat ik een groot vergistingsvat vergist.

[Pieter.]

heb ik ook, werkt prima !  Deze :

Dat ding heb ik ook, ik blaas me de t*fus en zodra die loopt en ik stop met blazen stopt ie er weer mee 

 

[Jacques]

Voordat je stopt met blazen moet de vloeistof in de slang lager zijn dan het bier in de mandfles. Overigens hoef ik niet overdreven hard te blazen. Heb je het kraantje wel steeds ver genoeg open staan?

[Oscar]

Pieter, dan doe je echt wat fout! ik zou je hoogteverschil eens vergroten als ik dit zo lees...

2 basisregels voor het hevelen:
* Voldoende hoogteverschil
* Geen valse lucht aanzuigen, waar dan ook!

[Jay]

Bedankt voor alle tips, zeg. Ik ben blij te horen dat ik niet de enige ben met wat hevel-knulligheid.

Als ik het zo hoor, moet ik toch echt maar eens slangklemmen gaan gebruiken. (Da's grappig, want dat is gewoon nog nooit in me opgekomen. Moet maar eens proberen bij medebrouwers te gaan meekijken, want dan pik je dit soort dingen volgens mij veel sneller op.)
Of misschien ook eens zo'n automatische hevel een tweede kans geven.

[Glorfindel]

Bedankt voor alle tips, zeg. Ik ben blij te horen dat ik niet de enige ben met wat hevel-knulligheid.

Mooi forum is dit toch hè? 

Ik heb nog een aanverwante vraag:
Hoe zorgen jullie er voor dat je zo veel mogelijk overhevelt terwijl de gist niet meegezogen wordt? Als ik nu hevel dan blijft er of te veel bier achter, of ik zuig wat gist mee. Mijn laatste bieren waren troebel, dus ik kon niet zien hoe diep de slang in de lagerfles zat. Dat maakt het er niet makkelijker op.

 

[Henielma]

Aan het eind van de hevel zit een soort dopje die ervoor zorgt dat de vloeistof 2 cm boven de bodem weggezogen wordt en niet aan het uiteinde. Dit in combinatie met het schuin zetten van het gistvat zorgt er bij mij voor dat ik zo veel mogelijk jongbier meezuig en vrijwel geen gist.

[Glorfindel]

Aan het eind van de hevel zit een soort dopje die ervoor zorgt dat de vloeistof 2 cm boven de bodem weggezogen wordt en niet aan het uiteinde.

Ik ben een en al oor! Kun je het dopje wat nauwkeuriger omschrijven? Of het je er misschien een foto van?

Dit in combinatie met het schuin zetten van het gistvat .

Dat doe ik ook, werkt inderdaad prima. Ik laat het vat wel even rusten na dat ik het scheef gezet heb. Eventueel opgedwarrelde gist slaat dan weer neer.

 

[William]

Ik ben een en al oor! Kun je het dopje wat nauwkeuriger omschrijven? Of het je er misschien een foto van?

zie de rechter foto in dit topic.

Ik had zelf ook ooit zo'n ding maar en hem kwijt. Brouwland kon ze helaas niet los leveren.

[Henielma]

Een foto van het uiteinde van mijn hevel.

[Glorfindel]

Dat zijn harde buisjes en geen flexibele zoals ik gebruikt heb. Die van mij is moeilijk te richten. Ik weet nooit precies waar het uiteinde is.

Stof tot nadenken.

Bedankt voor de tips!

 

[Jacques]

Hoe zorgen jullie er voor dat je zo veel mogelijk overhevelt terwijl de gist niet meegezogen wordt? Als ik nu hevel dan blijft er of te veel bier achter, of ik zuig wat gist mee. Mijn laatste bieren waren troebel, dus ik kon niet zien hoe diep de slang in de lagerfles zat. Dat maakt het er niet makkelijker op.

Je krijgt geen troebel bier omdat je wat gist meehevelt. Die gist bezinkt wel. Troebel bier heeft veel meer te maken met de gebruikte grondstoffen (ongemoute granen en hoeveelheid hop), gevolgd maischschema de intensiteit van het koken, de pH tijdens het koken, de wijze van filteren en de snelheid van het koelen van het wort. om maar wat zaken te noemen.

[Glorfindel]

Je krijgt geen troebel bier omdat je wat gist meehevelt.

In mijn geval kwam het troebele bier van de tarwevlokken die ik gebruikt heb. Het bier is nu 2 maanden oud en nog steeds niet helder. Ik vind dat overigens geen probleem. Bij het hevelen was het alleen wat lastiger om te zien waar het uiteinde van het hevel was.

 

[Oscar]

In mijn geval kwam het troebele bier van de tarwevlokken die ik gebruikt heb.

..en dus heb je eigenlijk een tarwebier gebrouwen, en deze horen niet kraakhelder te zijn naar mijn idee.

[Glorfindel]

..en dus heb je eigenlijk een tarwebier gebrouwen, en deze horen niet kraakhelder te zijn naar mijn idee.

Mee eens. Het is eigenlijk maar een detail in deze discussie. Met een ander hevel en zo'n "Henielma dopje" zou het hevelen de volgende keer makkelijker moeten gaan. Ook als het een troebel biertje is.

 

[MO]

Misschien wat laat maar hier mijn tips:

hevel alleen met een slang (bij voorkeur siliconen)

zorg voor een voldoende hoogteverschil (daar ben ik nogal eens mee de mist in gegaan)

ik vul mijn slang nooit voor. Ik zorg voor voldoende hoogteverschil en zuig flink hard waarna het bier goed stroomt. Ik heb overigens wel half-duimse slangen, als dat eenmaal loopt, dan is het niet meer te houden.

[Thomas]

Hee MO! De molen werkt perfect! Er zit al een biertje in mijn gistvat ...

Is er geen kans op infectie als je je hevelslang aanzuigt met je mond??
Ik doe "altijd" het volgende:
In mijn net uitgekookte siliconen slang duw ik een klein "schuifkraantje" (ook schoon uiteraard). Dit kraantje raak ik alleen bij het schuifje aan want daar komt het bier niet. Vervolgens zet ik het kraantje open en houd ik de slang helemaal onder in het jong bier wat in het gistvat op het aanrecht zit. Wanneer de slang (bijna) helemaal vol zit doe ik het schuifje van de kraan dicht en til de slang uit het gistvat. Deze hang ik vervolgens over de rand van het gistvat in het van tevoren klaargezette, lager staande lagervat, en vervolgens zet ik het kraantje open: voila!
(Eventueel kan ik nog een ander stuk slang op de andere kant van het kraantje zetten, zodat er zo min mogelijk zuurstof bij komt en het kraantje niet in aanraking komt met het jong bier...)

[Thomas]

Even nog een vraagje:
Ik heb vorige week dinsdag gebrouwen, en toen niet te veel belucht omdat het wort zo schuimde (de emmer zowat uit)... Ik heb toen Brewferm gist er bij gedaan (8L) voor 10L bier (staat op etiket). Na enige tijd begon het aardig te borrelen. Nadat het zowat uitgeborreld was heb ik het overgeheveld. Dit was donderdags (2 dagen later). Zondagavond had ik het idee dat het wel uitgelagerd zou zijn, want het waterslot stond op evenhoog peil (?). Dus toen heb ik het gebotteld.
Maar nu komt het dus. Ik trek die bak open en meteen een best zwavelachtige lucht (tijdens de gisting ook al redelijk). Nou ja dat kan die gist dan wel veroorzaakt hebben want ik heb echt mijn best gedaan om het zo steriel mogelijk te laten verlopen... Ik heb alles gebotteld, en nu (maandagavond) bespeur ik een aardig laagje neerslag in mijn bierflesjes.

1. Zou dit de gist kunnen zijn? En dat de zwavel achtige zure smaak/geur door de autolyse van het gist komt?
2. Het bier smaakt wat wrang en zuur: is dat eventueel normaal voor een biertje wat net gebotteld is? (Weet wel dat hij wat langer moet staan maar ja nieuwsgierig he .) En zo ja gaat die smaak dan weg?

Alvast bedankt!
Thomas.

Ps. Een infectie lijkt me erg onwaarschijnlijk want ik heb zo steriel mogelijk gewerkt. (Overigens wel het wort in het steriele gistvat af laten koelen in de gootsteen met stromend water...)

[De-Geert]

Een paar vragen cq opmerkingen:
- hoort dit in dit topic thuis?
- heb je het begin en eind SG gemeten? Dat is vrij belangrijk als je wilt weten of je bier uitgegist is.
- dinsdag brouwen en zondag bottelen is vrij snel, vrij standaard lagertijd is 2-3 weken.
- hoeveel gist is er meegekomen met het bottelen? Als je kort lagert zweeft er nog vrij veel gist in je bier die een gist-smaak zou kunnen veroorzaken, zeker als je bier nog maar 1 dag op fles zit is dat nog niet uitgezakt.
- heb je geproefd toen je ging bottelen? Was er toen ook een zwavelachtige lucht?

wel het wort in het steriele gistvat af laten koelen in de gootsteen met stromend water

- Toch wel met het deksel er op, he?

- Het zou best kunnen dat het geen autolyse is die die geur/smaak veroorzaakt maar gewoon de gist zelf.
- Ik zou, al met al, gewoon nog ff wachten en over een week nog eens proeven, en dan een week later weer....want ongeduld valt toch niet te bedwingen 
Volgende keer wel ff je SG meten (als je dat nu niet gedaan hebt) en iets langer lageren.

[Thomas]

De link met hevelellende is dat de eventuele besmetting bij het hevelen moet zijn gebeurd, vandaar.
Soortelijk gewicht kan ik niet meten omdat ik die meter niet heb... Ik vond het proces ook erg snel gaan, maar ja er kwam niks meer door het waterslot (stond beide op hetzelfde peil). Na het lageren zelfde verhaal.
Wat betreft de bezinkingstijd van het gist: die dagen van mij waren te kort dat lijkt me tenminste, maar het waterslot vertoonde zeker weten geen activiteit meer...
Bij het bottelen was de zwavelachtige lucht ook aanwezig (zelfde als de vorige en tevens mijn eerste keer). En toevalligerwijze dezelfde gist gebruikt. En op de bodem van mijn flesjes ligt nu een mm of 2 laagje wat dus naar alle waarschijnlijkheid gist is.
Bij het koelen uiteraard de deksel er op (en ook het waterslot).
Inderdaad over een maandje of 2 nog maar eens proeven. En de volgende keer een andere gist gebruiken of zo?

Wie schept mij helderheid? (letterlijk en figuurlijk)

[Jay]

En de volgende keer een andere gist gebruiken of zo?

Als ik jou was zou ik allereerst een hydrometer kopen. Daar kun je echt niet zonder.

O, en ik zou ook wat voorzichtig met die flesjes zijn, want je weet nu niet echt of het geen bommetjes zijn.

[Thomas]

Okee, bedankt voor de tips , ik zal weleens zon metertje halen.
Heb een klein theelepeltje suiker er in gedaan, dus dat moet opzich wel goedkomen (hij was immers uitgegist, of alle gist is dood).
Maar volgende keer maar een andere gist gebruiken?