Spoelen met een HERMS

[Nozem]

Er is al heel wat geschreven over hoe je moet spoelen, maar de meeste info die hier over te vinden is heeft vaak geen betrekking op een HERMS installatie. En mocht het wel over een HERMS gaan dan ontbreekt vaak de onderbouwing waarom men voor een bepaalde methode kiest.

Tot nog toe pomp ik een deel van het wort na de kookketel toe wanneer ik klaar ben met uit-maischen. Ik stop met het wegpompen wanneer het filterbed dreigt droog te vallen, en vaak al veel eerder.
Vervolgens voeg ik 1/2 deel of 1/3 deel van het spoelwater toe, afhankelijk van hoe vaak ik spoel, meestal 2 keer dus voeg ik dan 1/2 deel van het spoelwater toe. Dit laat ik een aantal minuten circuleren, 5-10 minuten, en dan pomp ik weer een deel weg naar de kookketel waarnaar ik opnieuw spoelwater toevoeg en dit weer een aantal minuten laat circuleren. Met circuleren bedoel ik dat ik onder het filterbed het wort wegpomp en weer boven toevoeg.

Nu vraag ik me af of ik wel of niet moet circuleren (voor een hoger rendement)
Het spoelwater is lichter en zal boven op blijven 'drijven' is mijn gedachte. Als er vervolgens weer gecirculeerd wordt valt er wort op het spoelwater en zal het mengen. Het gehele SG van het wort wordt wat lager en zal dan wat suikers uit het borstel spoelen.
Als je niet circuleert gebeurt er waarschijnlijk niet zoveel, het spoelwater met lage SG blijft boven op liggen en zal pas suiker opnemen als het door het borstel stroomt, dit doorstromen gebeurt pas bij het leeg pompen. Maar dan kan je waarschijnlijk net zo goed al het spoelwater in 1 keer toevoegen en het geheel langzaam weg pompen naar je kookvat, dit kan natuurlijk alleen als je maischvat voldoende groot is. Of je moet het wort wegpompen en met ongeveer dezelfde flow spoelwater toevoegen, dit komt mijns inziens op hetzelfde neer.

Hoe doen jullie dit en met wat voor gedachte?

[Shaka]

Ik denk dat het circuleren van spoelwater de kwaliteit van je bier niet ten goede komt.

De bedoeling van spoelen is om restjes suiker uit je bostel te spoelen om zo je rendement te verhogen. Als je dit spoelwater, nu vermengt met menige suikerresten, weer door het bostel gooit, dan lijkt me dat niet extra gunstig uitpakken ten opzichte van je uiteindelijke SG en dus rendement.

Ten tweede gaat de discussie over ''wel spoelen of niet spoelen'' over het feit dat spoelen niet bevorderlijk is voor de uiteindelijke smaak van je bier, omdat je stofjes mee kunt spoelen die bepaalde niet wenselijke smaken afgeven. Hoe meer je uitspoelt, hoe meer kans er is dat deze stofjes mee komen (zo heb ik begrepen). Als je circuleert, dan spoel je dus eigenlijk gewoon heel erg lang, wat een erg hoge kans op uitspoeling van niet wenselijke stoffen tot gevolg heeft.

Ik spoel zelf ook altijd, maar niet te veel (2 L/kg mout en 3 of 3,5 L/kg mout maischwater).

[bierhenkie]

Doordat je veel circuleert in een HERMS hoef je niet ook nog eens te spoelen. Gewoon de totaal aanbevolen hoeveelheid water ineens in je MLT.

@Shaka: Dit is een nieuw topic. Gaat niet over wel of niet spoelen in het algemeen maar over de HERMS.

[John]

Door te spoelen gaan er wel meer liters in de Herms ;-)  Of het moet zo zijn dat je kookketel groter is dan je beslagkuip.

[Nozem]

Ten tweede gaat de discussie over ''wel spoelen of niet spoelen'' over het feit dat spoelen niet bevorderlijk is voor de uiteindelijke smaak van je bier, omdat je stofjes mee kunt spoelen die bepaalde niet wenselijke smaken afgeven.

Mag ik als topic starter zelf bepalen waar het over gaat?  Over wel of niet spoelen wil ik niet beginnen, daar zijn al genoeg discussies over.

Doordat je veel circuleert in een HERMS hoef je niet ook nog eens te spoelen. Gewoon de totaal aanbevolen hoeveelheid water ineens in je MLT.

Als je uit bent op een zo hoog mogelijk rendement, of hoger rendement, moet er wel degelijk gespoeld worden, ook met een HERMS.

[pieter v]

Ik brouw sinds vorig jaar ook met een Herms en het spoelen doe ik precies hetzelfde als nozem. Ik heb me ook afgevraagd of je het spoelwater nog een paar keer zou laten circuleren voordat het de kookketel in gaat. Voordat ik met de Herms brouwde spoelde ik ook meteen na het maischen en deed dit in ongeveer 45 min. Dus in principe blijft het hetzelfde. Wat is wijsheid? Hebben misschien personen hier andere ervaringen mee?

[Shaka]

Mag ik als topic starter zelf bepalen waar het over gaat?  Over wel of niet spoelen wil ik niet beginnen, daar zijn al genoeg discussies over.
Als je uit bent op een zo hoog mogelijk rendement, of hoger rendement, moet er wel degelijk gespoeld worden, ook met een HERMS.

En als de topic starter even goed leest, dan ziet deze in dat (hoewel de eerste ''over'' misschien niet per se nodig was geweest) ik de discussie er alleen bij haal om mijn punt duidelijk te maken, namelijk dat je op deze manier heel veel doorspoelt.

[beermenke]

Ik herms met 15 liter als start gedurende maischtijd. Daarna naar kookketel en voeg in 2 etappes totaal 8 liter spoelwater toe en recirculeer dit niet. Die 8 liter zakken nog door de masch en nemen nog wat suikers mee. Meestal tot 6 brix op het laatst. Voldoet prima. Ik schat dat er 5 liter spoelwater per saldo in de kookketel komt met voldoende suikers. Als ik niet spoel heb ik nl 5 liter minder.
Bevalt prima. Reden: spoelwater is toch warm en mijn leidingen zijn dan ook direct leeg met wort. Anders moet ik die weer apart opvangen en in de maisch of kookketel doen. Ruim 1 liter.
groet

[Nozem]

En als de topic starter even goed leest, dan ziet deze in dat (hoewel de eerste ''over'' misschien niet per se nodig was geweest) ik de discussie er alleen bij haal om mijn punt duidelijk te maken, namelijk dat je op deze manier heel veel doorspoelt.

Ten tweede gaat de discussie over ''wel spoelen of niet spoelen'' over het feit dat spoelen niet bevorderlijk is voor de uiteindelijke smaak van je bier, omdat je stofjes mee kunt spoelen die bepaalde niet wenselijke smaken afgeven. Hoe meer je uitspoelt, hoe meer kans er is dat deze stofjes mee komen (zo heb ik begrepen). Als je circuleert, dan spoel je dus eigenlijk gewoon heel erg lang, wat een erg hoge kans op uitspoeling van niet wenselijke stoffen tot gevolg heeft.

Waarom zou bij circuleren hoge kans op uitspoeling van niet wenselijke stoffen ontstaan? Met de methode die ik gebruik voeg ik bovenaan spoelwater toe. Als ik vervolgens ga circuleren wordt het spoelwater meteen gemengd met het wort dat er ook van boven af bijkomt. Zo ontstaat vrij snel een homogeen mengsel met relatief hoog SG waardoor helemaal niet zoveel suikers, en m.i. vrijwel geen ongewenste stoffen, vrijkomen. Zeker niet als het spoelwater de juiste temperatuur en pH heeft. Deze methode lijkt me eerder een zeer milde en veilige manier om te spoelen alleen heeft het veel minder effect waardoor mijn rendement achter zal blijven.

[Shaka]

Waarom zou bij circuleren hoge kans op uitspoeling van niet wenselijke stoffen ontstaan? Met de methode die ik gebruik voeg ik bovenaan spoelwater toe. Als ik vervolgens ga circuleren wordt het spoelwater meteen gemengd met het wort dat er ook van boven af bijkomt. Zo ontstaat vrij snel een homogeen mengsel met relatief hoog SG waardoor helemaal niet zoveel suikers, en m.i. vrijwel geen ongewenste stoffen, vrijkomen. Zeker niet als het spoelwater de juiste temperatuur en pH heeft. Deze methode lijkt me eerder een zeer milde en veilige manier om te spoelen alleen heeft het veel minder effect waardoor mijn rendement achter zal blijven.

Omdat je je bostel vaker doorspoelt op hoge temperatuur. Dat het minder effect heeft, dat lijkt me ook. Ik snap dus gewoon het nut niet van deze manier van spoelen.

[pieter v]

Als je normaal spoelt voeg je je spoelwater in laten we zeggen 3 keer toe. Als je daarbij zou gaan circuleren dan spoel je je bostel meerdere keren, waardoor je misschien de looizuren van het kaft uitspoelt wat niet ten goede van de smaak komt.

[Shaka]

Als je normaal spoelt voeg je je spoelwater in laten we zeggen 3 keer toe. Als je daarbij zou gaan circuleren dan spoel je je bostel meerdere keren, waardoor je misschien de looizuren van het kaft uitspoelt wat niet ten goede van de smaak komt.

[Jacques]

Als je normaal spoelt voeg je je spoelwater in laten we zeggen 3 keer toe. Als je daarbij zou gaan circuleren dan spoel je je bostel meerdere keren, waardoor je misschien de looizuren van het kaft uitspoelt wat niet ten goede van de smaak komt.

Wat meer looistoffen in je wort hoeft niet altijd negatief uit te werken. Zie ook dit bericht.

[pieter v]

Klopt. Hier had ik niet zo bij stil gestaan, ik dacht dat er dan altijd ongewenste smaken in je bier terecht zouden komen, maar sommige zijn wel gewenst.

[Nozem]

Als je normaal spoelt voeg je je spoelwater in laten we zeggen 3 keer toe. Als je daarbij zou gaan circuleren dan spoel je je bostel meerdere keren, waardoor je misschien de looizuren van het kaft uitspoelt wat niet ten goede van de smaak komt.

Nee dat klopt dus juist niet naar mijn idee, afgezien of de looizuren wel of niet gewenst zijn. Als je circuleert tijdens het spoelen is dat heel wat anders dan meerdere keren spoelen, deze vergelijking gaat niet op.

Spoelen heeft alleen zin wanneer je spoelt met een vloeistof dat minder suikers bevat dan in het bostel. Tussen het spoelwater en bostel zal elke keer een evenwicht ontstaan omdat het spoelwater suikers opneemt, het percentage van het bostel neemt af en het percentage van het spoelwater neemt toe totdat er een evenwicht is.

Als je bovenaan spoelwater toevoegt zal dit de neiging hebben om bovenop te blijven liggen, spoelwater is immers lichter dan wort. Als je vervolgens gaat circuleren zuig je van onderen wort aan met een hoog SG. Dit wort valt op het spoelwater en zal zich vrij snel mengen tot een geheel met relatief laag SG maar flink hoger dan spoelwater. Dit geheel trekt door het circuleren naar beden door het wort en zal vervolgens nog suikers uit het bostel spoelen.

Wanneer spoelwater wordt toegevoegd zonder te circuleren zal het spoelwater door het bostel heen zakken en zal het suikers uit het bostel trekken. Dit gebeurt met name in de bovenste laag omdat daar het verschil in  SG tussen bostel en spoelwater het grootst is. Naarmate het spoelwater verder zakt zal het SG van het spoelwater toenemen en daarmee kan het ook minder suikers opnemen. Hierdoor zal in de onderste laag van het bostel relatief weinig uitgespoeld worden en boven in relatief veel. Over de hoogte van het bostel gezien krijg je dus verschil in percentage van het bostel.

Het uitspoelen van ongewenste stoffen is blijkbaar gerelateerd aan het SG omdat vaak gesteld wordt dat bij een SG van ongeveer 1020 gestopt moet worden. Wanneer je stopt bij 1020 dan heeft het bostel in de onderste laag een SG van 1020 maar bovenin zal het veel lager zijn. Blijkbaar is dit lagere SG nog steeds acceptabel. Wanneer je zou gaan circuleren zou je ook de suikers in de onderste laag beter kunnen benutten omdat het percentage suikers over de hoogte veel minder zal variëren.

Dus voor het hoogste rendement zou je heel vaak een beetje moeten spoelen maar wel circuleren. Of je circuleert niet maar dan moet je  na een paar keer spoelen de bovenste laag bostel verwijderen en dan weer verder spoelen,enz. Ik begrijp dat dit laatste niet zo praktisch is en wellicht maar een kleine rendement verbetering laat zien maar het gaat me te ver om te stellen dat je nooit zou moeten circuleren tijdens het spoelen, dat dit volstrekt fout zou zijn.

Als ik dingen over het hoofd zie, of verkeerd begrepen heb, hoor ik het graag.

[dennisbier]

Mijn wort is al helder van het circuleren over de bostel.
Ik verdeel het spoelwater en zuig het wort en spoeling door de bostel heen af en klaar.
Dat gaat heel snel. En spoeltijd kun je weergeven in minuten.