Mashaton storting met veel tarwemout

[wernerthefox]

Achtergrond: In een recent topic werd de discussie gevoerd in hoeverre tarwemout anders geschroot moet worden dan gerstemout. Ik gebruik voor gerstemout altijd de standaard setting (0.05) en heb dit nooit geoptimaliseerd. Voor een recente Lagunitas LSS geïnspireerde APA heb ik 40% tarwemout gebruikt. Dit heb ik 2x geschroot, met de standaard setting. Idee hiervan is om het rendement wat op te krikken, omdat tarwemout kleiner en mogelijk minder goed wordt geschroot dan gerstemout met de standaard instelling. Hier heb ik dit wat beter uitgezocht in een "Mashaton", met 3 mini batches van 200 g mout / 800 ml water met verschillende manieren van schroten:
A.   1x schroten setting 0.05 (standaard).
B.   2x schroten setting 0.05
C.   1x schroten setting 0.025

Methode: Controle van de temperatuur is zeer belangrijk. Vandaar dat ik gebruik heb gemaakt van een waterbad. In het waterbad heb ik 3 glazen potten van 1 L gezet, met daarin 500 g water van 50 graden. Het waterbad heb ik op het fornuis gezet eveneens op 50 graden.



Aan de potten heb ik de verschillende schrootsels toegevoegd, 120 g pale ale en 80 g tarwe mout gemalen volgens A, B, of C. Na 15' heb ik aan alle drie de potten 300 g kokend water toegevoegd, en het waterbad verhit naar 62 graden.
De potten waren op dit moment 60 graden. Vervolgens heb ik het een uur laten staan op een klein pitje. In deze tijd is de temperatuur gezakt naar 52 graden (t=60'). Dit was lager dan de bedoeling was, normaal is de warmtetoevoer van het kleine pitje genoeg om te stabiliseren of zelfs op te warmen. Maar mogelijk wat groter specifiek oppervlak door kleiner volume van waterbad en gebruik van potten. Ik wilde langer maischen, dus ik heb de temperatuur van het waterbad opgevoerd naar 90 graden en vervolgens weer naar het kleine pitje. Na 30' (t=90') was de temperatuur 57 graden. Vervolgens waterbad weer naar 90 graden, na 30' (t=120') was de temperatuur 60 graden. Vervolgens heb ik de temperatuur weer naar 90 graden gebracht (t=150'). De temperatuur was op dit moment opgelopen tot 65 graden.
Vervolgens heb ik de temperatuur naar 90 graden gebracht en nu gehouden, dit om de temperatuur naar uiteindelijk >80 graden graden te brengen voor het filteren.
Kortom, ik heb behoorlijk lang gemaischt bij enigszins lage temperatuur omdat ik die niet goed onder controle had door weinig ervaring met de opstelling.

Resultaten: Visueel zijn er kleine verschillen tussen de verschillende schrootsels, met in volgorde van fijnheid C<B<A zoals je zou verwachten.

Belangrijk resultaat zijn de dichtheden. Heb samples genomen op 60, 90, en 120 minuten. Helaas vergeten te samplen op 120 minuten.
Tijd (minuten) / Schrootsel   A   B   C
60   1.041   1.045   1.045
90   1.051   1.054   1.057
150   1.066   1.068   1.072

Het filteren ging goed voor A en B. Niet voor C (filterproblemen):


Conclusie: Het gaat hier om een n=1 experiment. Het maischen ging niet optimaal, verschillen zouden kunnen komen door kleine fluctuaties in temperatuur. Echter ik denk dat ik de boel redelijk reproduceerbaar heb weten te houden door het gebruik van een water bad.

Enigszins tot mijn verbazing waren er kleine verschillen in dichtheid. Het rendement van de fijnste instelling is het hoogst, die van 1x schroten met de grofste instelling het kleinst. Twee vragen heb ik proberen te beantwoorden:
Is het de moeite waard om met deze storting 2x te schroten? Dat lijkt af te hangen van je maischschema. Als je efficiënt maischt dan kruipen de waardes wat naar elkaar toe, dan lijkt een tweede run niet zo heel veel toe te voegen (1.066 vs 1.068 is in de marge). Voor mezelf ben ik geneigd om voor deze storting 2x te schroten, dit omdat het zo'n kleine moeite is. Maar voor zowel A als B valt iets te zeggen.
Is het dan verstandig om je schroot instellingen te verkleinen? Op basis van dit resultaat lijkt me dat riskant. De "echte batch"  die ik gemaakt had (dus Lagunitas LSS met schroot protocol B, 2x schroten) filterde als een tierelier. Hierbij had ik dus ook nog 5% rijst hulzen toegevoegd.  Op basis van deze mashaton zou je kunnen beargumenteren dat een fijnere instelling, met rijsthulzen optimaal is. Echter dat heb ik niet aangetoond. Het zou best kunnen dat je ook met rijsthulzen spoelproblemen hebt. En het risico van spoelproblemen is mij die paar puntjes niet waard.

[Neetje]

Fijn schroten heeft mijn voorkeur. Heb nooit spoel/filterproblemen omdat ik de tijd neem. Langzaam en heet spoelen.
Heb nu een niet-verstelbare wals en zou ook eens dubbel kunnen schroten. Is inderdaad niet veel werk gemotoriseerd maar wordt dit niet erg stoffig?

[wernerthefox]

Fijn schroten heeft mijn voorkeur. Heb nooit spoel/filterproblemen omdat ik de tijd neem. Langzaam en heet spoelen.
Heb nu een niet-verstelbare wals en zou ook eens dubbel kunnen schroten. Is inderdaad niet veel werk gemotoriseerd maar wordt dit niet erg stoffig?

Als langere procestijd geen issue is voor jou dan is fijn schroten zeker een optie.
Goed punt dat niet alle molens verstelbaar zijn. Deze data suggereren dat er een effect is als je meerdere malen schroot, zij het klein. En fijner schroten heeft dus meer effect. Of het veel stof geeft kun je beter zelf beoordelen denk ik, dit hangt af van je opstelling. Ik schroot met de hand, en nooit meer dan een paar kilo. Met de stof valt het dan nogal mee. Meest bij het schoonmaken van de schroot molen maar dit doe ik buiten.

[tdp]

Leuk Werner, houd wel van dit soort proefjes.

[jaapz]

Mooie proef! Ik schroot zelf ook redelijk fijn omdat dat in mijn anekdotische ervaring ook betere efficientie oplevert. Er zijn op de Amerikaanse fora ook veel mensen te vinden die hetzelfde hebben ondervonden. Heb met de BIAB-methode ook nooit meer problemen gehad met dichtlopende filterbedden en zo, terwijl ik dat met mijn oude maischkoelbox wel een aantal keer heb gehad.

[Neetje]

Als langere procestijd geen issue is voor jou dan is fijn schroten zeker een optie.
Goed punt dat niet alle molens verstelbaar zijn. Deze data suggereren dat er een effect is als je meerdere malen schroot, zij het klein. En fijner schroten heeft dus meer effect. Of het veel stof geeft kun je beter zelf beoordelen denk ik, dit hangt af van je opstelling. Ik schroot met de hand, en nooit meer dan een paar kilo. Met de stof valt het dan nogal mee. Meest bij het schoonmaken van de schroot molen maar dit doe ik buiten.

Vandaag en soort van witbier gebrouwen. 51% ongemoute tarwe in de stort. Twijfelde of ik het nogmaals door de molen zou halen maar dit toch maar niet gedaan omdat het maalgoed er prima uit zag en ik niet van te stoffig houd.

Voor de vliezentoevoegers: zonder vliezen 20 minuten gespoeld met 13 liter spoelwater en niks van verstopping oid. Eerste 2 liter terug voor helder wort.

[Jacques]

Mooie test.

Het laat mooi zien dat bierbrouwen zoeken is naar het juiste compromis. Fijn schroten kan voor meer extract zorgen tijdens het maischen. Keerzijde is dat je minder filtermateriaal hebt waardoor het spoelen moeizamer verloopt en je uiteindelijk genoegen moet nemen met een minder rendement.