Is een korrelgiststarter nu noodzakelijk of niet?

[Ko]

Beste Brouwers,

Ik wil de volgende stap in het brouwen gaan maken, dat is het maken van een giststarter. Ik wil vrijdag een Weizen gaan brouwen en hiervoor heb ik al enige tijd een zakje WB-06 korrelgist liggen. Omdat ik zo veel goede verhalen hoor over een snelle vergisting als er een grote hoeveelheid actieve gist wordt toegevoegd, ben ik nu van plan een giststarter te maken.

Er wordt op dit forum heel veel over een giststarter gepraat, maar ik kan nergens kort en bondig zien hoe dit moet gebeuren. Bijvoorbeeld, hoe groot moet mijn giststarter zijn voor 25 liter wort?

Mijn plan is om vanavond of morgen een glazen fles van 1,5 liter voor de helft te vullen met een (gekookte en afgekoelde) wort oplossing en hier het zakje WB-06 aan toe te voegen en dit mengsel om het kwartier te beluchten met mijn aquariumpompje.

Nu mijn praktische vragen:
- Is een giststarter van 0,75 voldoende voor 25 liter bier
- Hoeveel wort poeder heb ik nodig voor 0,75 liter wort oplossing?
- wanneer is deze giststarter klaar voor gebruik?
- Moet ik na een bepaalde periode weer wat nieuwe wort oplossing toevoegen?
- Moet ik de hele giststarter toevoegen aan het wort, of moet ik eerst de wortoplossing afgieten?

Misschien stel ik wel hele onbenullige vragen, maar in die lappen met tekst die op het forum staan lijkt het wel of iedere bewering tegengesproken wordt. Ik wil graag weten wat een goede (dus niet de per se de beste) manier is om een giststarter te maken.

Hopelijk kan iemand mij hiermee helpen.

gr. Ko

[Adrie]

Lees allereerst eens DIT artikel. Hier kun je lezen dat met korrelgist een giststarter niet noodzakelijk is. Je kunt eenvoudig twee of meer zakjes toevoegen als dat nodig is.

Jij hebt nu 1 zakje van 11,5 gram (neem ik aan). Dit is genoeg voor 23 liter wort met een dichtheid van 1060 of minder (vuistregel). Een Weizen is meestal wat lichter, dus met 1 zakje heb je genoeg gist (mits dit zakje niet oud is en bewaard in de koelkast).

Voor berekeningen over de hoeveelheid gist(starter) verwijs ik je naar de pitchrate calculator op http://www.mrmalty.com/calc/calc.html.

[Muldermans]

Ik ben ook een redelijk newbie omtrent gist starten etc. Maar toevallig heb ik voor 2 weken terug een weizen met een WB-06 gemaakt.

Voor de hoeveelheid wortpoeder heb ik eens gelezen dat je voor 1 dl 10 gram poeder gebruikt, in jouw geval 75 gram.
Ik weet niet of 0,75 liter genoeg is voor 25 liter. Ik zou dan toch voor 2 liter gaan geloof ik.

Als je je wort goed af hebt laten koelen kun je de gist erbij doen, gewoon erop strooien en even wachten tot alle korrels goed vol zitten met vocht na een kwartier kun je de fles een keer goed schudden. Zelf belucht ik niet met een pompje, maar schud regelmatig. Als je een bolvormige schuimkraag ziet die alleen maar groeit dan is je gist goed actief.

Mijn giststarter was binnen een dag flink actief ('s morgens starter gemaakt en om 22u gist geent)

Bij mijn weizen heb ik de hele giststarter toegevoegd en binnen een paar uur stond het waterslot al fanatiek te blubben.

Hopelijk heb ik je kunnen helpen en onbenullige vragen bestaan niet....

GRoet
Muldermans

[Oscar]

Er wordt op dit forum heel veel over een giststarter gepraat, maar ik kan nergens kort en bondig zien hoe dit moet gebeuren.

Kijk dan ook ff hier voor wat uitleg met foto's voor het opkweken van gist uit een fles

[Muldermans]

Adrie was met net voor, interessant tabelletje op je site, die kende ik nog niet! 

[MO]

Ko, ik vind van niet maar anderen vinden van wel. Lastige materie.

[De-Geert]

Mijn 2 cent: ik denk niet dat het nodig is, zoals Adrie al zegt is 1 zakje ongeveer genoeg voor jouw hoeveelheid bier met de dichtheid van een weizen.
Maar als je een keer een starter wilt maken is dit wel een mooie gelegenheid. Er kan niet zo heel veel fout gaan, omdat je met een behoorlijke hoeveelheid gist begint.

- Is een giststarter van 0,75 voldoende voor 25 liter bier

In dit geval wel, maar als je met een zakje Wyeast of een gistdepot uit fles begint is het wat weinig

- Hoeveel wort poeder heb ik nodig voor 0,75 liter wort oplossing?

75 gram

- wanneer is deze giststarter klaar voor gebruik?

ongeveer 2 dagen nadat je de starter maakt.

- Moet ik na een bepaalde periode weer wat nieuwe wort oplossing toevoegen?

Neu, je begint met vrijwel de juiste hoeveelheid gist. Je hoeft niet echt "door te kweken". Als je bv opkweekt uit fles, is het wel verstandig om dit in stappen te doen.

- Moet ik de hele giststarter toevoegen aan het wort, of moet ik eerst de wortoplossing afgieten?

Ik ga er altijd van uit dat het bezinken ongeveer 2 dagen duurt. In dit geval zou ik de gehele giststarter toevoegen, omdat je (net) niet genoeg tijd hebt om te laten bezinken. Daarom is het ook wel verstandig om niet meer dan de 0,75L starter te maken. Op zich kan je de starter in de koelkast zetten als'ie klaar is. Mocht de vloeistof boven de laag gist helder zijn, dan kan je altijd nog afgieten.

Misschien stel ik wel hele onbenullige vragen, maar in die lappen met tekst die op het forum staan lijkt het wel of iedere bewering tegengesproken wordt.

Het is ook wel eens goed om de zaken op een rijtje te zetten.   

[Jacques]

Als je werkt met gedroogde gist is het niet noodzakelijk om een starter te maken. Je kunt simpel volstaan met meer gist.
Zie de Mr. Malty's Pitching Rate Calculator voor de juiste hoeveelheid.

Neemt niet weg dat je wel een starter kunt maken. Volgens sommigen hier op het forum voorkom je daardoor dat je last krijgt van de zogenaamde korrelsmaak. Gebruik in het geval je een starter maakt gebruik dan een kleine hoeveelheid gist (een tiende deel van wat Jamil Zainasheff aanbeveelt). Doordat je een starter maakt krijg je veel meer actieve gist.

PS
We hebben het hier op het forum het over moutextract en moutextractoplossing in plaats van wortpoeder en wortoplossing. In wort zit namelijk hop en in moutextract niet.

[Adrie]

Gebruik in het geval je een starter maakt gebruik dan een kleine hoeveelheid gist (een tiende deel van wat Jamil Zainasheff aanbeveelt).

Hoe kom je aan dat getal? Een tiende lijkt me veel te weinig. Een vertienvoudiging van de hoeveelheid gist krijg je niet in een litertje starter.

[Ko]

Hoe kom je aan dat getal? Een tiende lijkt me veel te weinig. Een vertienvoudiging van de hoeveelheid gist krijg je niet in een litertje starter.

Kun je dan ook teveel gist toevoegen?

[Adrie]

Kun je dan ook teveel gist toevoegen?

Ja, maar daar zou ik me voorlopig maar geen zorgen over maken. Overpitchen (= teveel gist toevoegen) lukt niet zo gemakkelijk als hobbybrouwer. Alleen als je een gistkoek van een vorig brouwsel in zijn geheel gebruikt in een bier met een begin SG van pak 'm beet 1040 heb je een flinke overpitching.

[basterd-brewer]

Wanneer heb je het over overpitching en wat zijn volgens jou de gevolgen?

[Adrie]

Zainasheff beweert dat je al overpitching hebt als je 10% meer cellen toevoegt dan volgens zijn calculator worden aanbevolen. Het effect is dat je minder gistgroei in je wort hebt, minder ester- en fenolenvorming en daardoor minder (kenmerkende) smaak. Het risico op bijsmaakjes is groter door autolyse en gistige bijsmaken. Omdat de gist zijn groeicyclus niet kan afmaken is de gist minder gezond aan het eind van de vergisting, waardoor je het niet goed meer kunt gebruiken voor een volgend bier. Waarschijnlijk worden bijproducten van de vergisting hierdoor ook minder goed opgeruimd. Daarnaast loop je de kans dat de vergisting in het begin explosief verloopt waardoor de temperatuur te sterk oploopt.

Kortom: je bent beter af als je je keurig aan de pitchrate calculator van Mr.Malty houdt.

[JWVG]

Ja, maar daar zou ik me voorlopig maar geen zorgen over maken. Overpitchen (= teveel gist toevoegen) lukt niet zo gemakkelijk als hobbybrouwer. Alleen als je een gistkoek van een vorig brouwsel in zijn geheel gebruikt in een bier met een begin SG van pak 'm beet 1040 heb je een flinke overpitching.

Ik ben van plan om a.s. vrijdag een pils van 1.050 te hevelen op een gistkoek van een pils van 1.050. Niet doen dus? 

  JW.

[RobinB]

De hele koek schijnt inderdaad teveel te zijn, maar met diezelfde calculator kan je ook uitrekenen hoeveel slurry je nodig hebt!
Even doorstarten en aan de gang!

@Topicstarter:
Nee, een korrelstarter is niet nodig. Het is momenteel alleen nog experimenteel (op basis van wetenschappelijke literatuur) om op die manier van korrelgistsmaak af te komen.

@Adrie: in een stilstaande batch starter van 1 L misschien niet, maar vertienvoudiging heb je al (ruim) na vijf verdubbelingen.
Dit kan in een ideaale situatie (die wij niet halen) kan dit al na 10 uur. Als je er dus een weekje voor uittrekt met opschalen en bezinken, kan het makkelijk.

[JWVG]

De hele koek schijnt inderdaad teveel te zijn, maar met diezelfde calculator kan je ook uitrekenen hoeveel slurry je nodig hebt!
Even doorstarten en aan de gang!

Ja, ik had het al even geprobeerd en zag dat al. Maar ik wilde het toch even checken! Laat ik nou hebben gedacht dat je met hevelen op een gistkoek ontzettend goed bezig bent.... Helemaal met een lager.

  JW.

[Jacques]

Hoe kom je aan dat getal? Een tiende lijkt me veel te weinig. Een vertienvoudiging van de hoeveelheid gist krijg je niet in een litertje starter.

Mijn gistexperimenten hebben laten zien dat je een grote gistgroei krijgt als je starter gebruikt die belucht is en voorzien is van gistvoeding. Ik heb toen geen cellen geteld maar wel gekeken naar het volume van de gist. Dit schijnt ook een goede indicatie te zijn voor de groei van de gist. Op basis van deze ervaring kom ik op een tiende van de hoeveelheid gedroogde gist.