Dichtheid giststarter

[Batavier]

Ik lees overal dat een giststarter een dichtheid van 1040 moet hebben.
Wat mij niet duidelijk is waarom ook bij het verdubbelen een starter van 1040 wordt toegevoegd.
Als nu b.v. de eerste fase de suikers zijn opgebruikt en gedaald naar b.v. 1010 en voeg daar nieuwe wort sg 1040 toe dan is de nieuwe starter 1025. Dus de gist kan niet wennen aan wort met een van sg > 1040.
Volgens mijn beperkte logica zou ik in de tweede fase wort met een hoger sg dan 1040 toevoegen om. 

Wat is jullie mening hierover?



   

[Jacques]

Als het goed is vergroot je de giststarter met een factor 5 tot 10. Je komt na vermenging niet op 1025 uit.

Alcohol remt de vermeerdering dus een maar een kleine vergroting is niet handig. Je wilt toch meer gistcellen hebben? Een hoger SG geeft een hogere osmotische druk.

Uit experimenten die ik uitgevoerd heb is bevestigd dat een begin SG van 1040 een betere gistvermeerdering geeft.

[Pimpeltje]

Ik weet dat er veel over giststarters geschreven is, maar toch even vragen.

Ik wil een giststarter gaan maken voor 130 liter wort.
Ik begin met 1 liter giststarter en een Wyeast 3533 (activator). Dit gaat dan op een magneetroerder.
Hierna wil ik na een dag 2 liter toevoegen en nog een dag later nog eens 2 liter.
Hierna enkele dagen in de koelkast laten bezinken en afhevelen.

Moet ik rekening houden met de "verdunningsfactor" van de actieve giststarter als ik 2 liter toevoeg en dus een oplossing van moutextract toevoegen met een hoger SG of is het gebruikelijk om gewoon SG 1040 te gebruiken?

Ook wil ik deze keer niet beluchten, maar alleen constant roeren, zou dit voldoende zijn? Het moet natuurlijk een "dikke" giststarter worden voor 130liter

Groeten
Ad

[Adrie]

Je kunt het best als je gaat opschalen ook eerst de gist laten bezinken. Zo doe ik het tenminste altijd als ik een starter maak voor 100 liter wort. Twee keer 2 liter is dan behoorlijk aan de krappe kant. Hoe zwaar moet het bier worden? Het best kun je eerst 20 liter bier brouwen en de gistkoek van dat bier gebruiken voor de 130 liter batch.

[Nerro]

Geniaal! Dan is één van je opschalingen niet helemaal verspilt en je hebt meteen wat te drinken terwijl je wacht op die 130L

Wat natuurlijk wel weer jammer is is dat je dan niet kunt beluchten terwijl de gist aan het knabbelen is en dat je ook niet echt veel gistvoeding toe kunt voegen als dat bier nog een beetje te saufen moet zijn...

Best toch gewoon kweken met beluchting en roeren en dan bezinken en opschalen. Dan moet je toch wel vrij vlot op het correcte niveau zitten. Het decanteren heeft als extra voordeel dat je een deel van de afvalstoffen wegmietert en de gist mooi fris opnieuw laat beginnen.

[Adrie]

Voor mijn Vier Broedersbrouwsels van 100 liter maak ik meestal twee keer een starter van 4 liter (dus 4 liter starter, beluchten, laten bezinken, slurry in 4 nieuwe liters starter, weer beluchten en laten bezinken). Dat geeft redelijk veel gist, maar eigenlijk nog veel te weinig. Als ik eerst 20 liter bier brouw heb ik veel meer gist uit de hoofdvergisting die ik kan gebruiken. Daarom plan ik mijn brouwsels vaak zo dat ik eerst een solo-bier maak en een of twee weken later met de Vier Broeders met dezelfde gist een groot brouwsel.

[RobinB]

Als je het echt goed wilt doen moet je een soort Fed-batch systeem gebruiken!
Voor een hobbymatige opstelling zie hier: http://www.hobbybrouwen.nl/forum/index.php/topic,11672.0.html

Verder bevat een bier van 20L natuurlijk wel aardig wat voedingsstoffen voor de gist, waarschijnlijk meer dan een starter gebaseerd op moutextract?
Nadeel is dat de efficiency een stuk minder is, maar het levert je wel veel gist op!
 

[Nerro]

Maar hoe verhoudt de conditie van de gist uit een uitgegist bier zich tot die van gist uit een goed beluchtte starter met extra voedingsstoffen?

[Adrie]

Nadeel is dat de efficiency een stuk minder is, maar het levert je wel veel gist op!

En 20 liter bier!

Maar hoe verhoudt de conditie van de gist uit een uitgegist bier zich tot die van gist uit een goed beluchtte starter met extra voedingsstoffen?

De conditie is uitstekend, tenzij het gist is uit een zwaar bier en mits de gist niet te lang in de koelkast is bewaard. Voor het hergebruiken van gist gebruik ik eigenlijk alleen bieren die niet zwaarder zijn dan 1060. En het is een goed idee om het wort van het tweede bier goed te beluchten omdat de celwandstoffen uitgeput zijn en de gist nieuwe moet kunnen maken.

Is de gist al wat ouder, dan kun je hem weer opstarten in een of twee liter starterwort op de dag van het brouwen.

[RobinB]

Richting het einde van de vergisting gaan de gisten glycogeen stapelen. Dat is gewenst aangezien ze daarmee weer vlot van start kunnen in je bier

[Pimpeltje]

Begin SG = 1075.

Eerst 20 liter brouwen zit er nu niet meer in, is wel een idee voor volgende keer.

Ik ga dus maar meer keren opschalen.
Beginnen met 4 liter, bezinken, weer 4 liter, bezinken, weer 4 liter, bezinken en toevoegen aan 130 liter.
Continue roeren en beluchten, of is enkele uren beluchten voldoende?

Heeft iemand een idee hoelang ik zo'n 4 liter giststarter moet laten "uitgisten" voordat ik deze kan laten bezinken (in koelkast?)?

[Nerro]

Bij mij duurde dat na de eerste keer opschalen naar 4L ongeveer 2 dagen. (dat is met roeren en beluchten) De tweede keer zal het natuurlijk sneller gaan en de derde keer is het misschien voor de lunch al weer klaar.

[Adrie]

Het varieert inderdaad met de gist en de temperatuur. Meestal belucht ik 12 uur tot 1 dag en laat de boel dan nog een dag uitgisten. Dan zet ik de fles een dag koud weg en bezinkt de gist. Per etappe ben ik dus drie dagen bezig. De tweede etappe wil meestal wel sneller gaan omdat er dan meer gist in zit. Een derde etappe moet met twee dagen uitgegist en bezonken zijn.

[Jacques]

Maar hoe verhoudt de conditie van de gist uit een uitgegist bier zich tot die van gist uit een goed beluchtte starter met extra voedingsstoffen?

Om te zorgen dat de gist in een optimale conditie verkeert zet ik de starter in de koelkast zodra ik zie dat de hoofdgisting begint af te lopen. De gist heeft dan een hoog gehalte aan glycogeen. De reservestof heeft de gist nodig voor het aanmaken van nieuwe gistcellen. Door de koeling leg je de stofwisseling van de gist stil. Na 1 à 2 dagen is de starter voldoende uitgezakt. De vloeistof giet ik weg en met de gist ga ik verder met de volgende hoeveelheid wort (beter gezegd moutextractoplossing aangerijkt met gistvoeding en fosforzuur). Ook deze starter laat ik niet volledig uitgisten maar zet ik weg in de koelkast zodra de hoofdgisting minder wordt. Op deze manier heb je gist die in een uitstekende conditie is.

[Jacques]

Moet ik rekening houden met de "verdunningsfactor" van de actieve giststarter als ik 2 liter toevoeg en dus een oplossing van moutextract toevoegen met een hoger SG of is het gebruikelijk om gewoon SG 1040 te gebruiken?

Een hoger SG werkt niet beter voor de gistvermeerdering. Het SG is wel lager maar in het jongbier zit alcohol en dat werkt remmend op de groei. Veel beter kun je de gist laten bezinken, het jongbier afgieten en de gist weer op een wort met een begin SG van 1040 zetten.

[Pimpeltje]

Ik ga dus voor het bezinken, afhevelen en doorstarten.
Vanavond giststarter gemaakt van 4 liter, sg 1040, 20 gram SiriS Yeastfit. Wyeast 3522, belgian ardennes toegevoegd, 1,5 uur laten staan en toen op roerder gezet en beluchten gestart. Ik ga een uur of 12 beluchten en verder alleen maar op de magneetroerder tot zondagavond (=24uur). Hierna bezinken in de koelkast, afhevelen en doorstarten met 4 liter met een sg van 1040.
Bedankt voor de reactie en ik ga foto's maken van de bezonken starters. Indien dit wat oplevert zal ik ze hier posten.

[EBC]

Wat dingen om over na te denken:
- waarom heb je de starter eerst 1,5 uur laten staan en doen pas belucht en geroerd?
- waarom tot zondagavond? Waarom niet totdat hij stopt, of net niet stopt met vergisten?
- wanneer ga je brouwen? Heb je genoeg tijd om te bezinken?

[Pimpeltje]

Inderdaad, dingen om over na te denken.
- de starter heeft 1,5 uur gestaan omdat ik na het toevoegen van de gist eerst alles heb schoongemaakt, toen had mijn vrouw de biefstuk gebakken en        moest er gegeten worden, luchtslangetje en bruissteentje uitgekookt. De starter was goed geschud en ik denk dat er het eerste uur weinig gebeurt in de giststarter, maar ik kan me natuurlijk vergissen.
- tot zondagavond is op eigenlijk niets gebaseerd, behalve dat Nerro 2 dagen nodig had en Adrie 12uur tot een dag belucht en dan nog een dag laat uitgisten. Zal de starter in de gaten houden en in de koelkast zetten zodra de gisting bijna voorbij is. De starter staat bij 23C en zal missschien wel wat sneller zijn. Hoe zie je of de gisting ver klaar is of meet je het SG? Er staat geen waterslot op maar is afgedekt met alufolie, dus bubbels tellen kan niet.
- we brouwen zondag 24 mei.
 

[EBC]

Inderdaad, dingen om over na te denken.
- de starter heeft 1,5 uur gestaan omdat ik na het toevoegen van de gist eerst alles heb schoongemaakt, toen had mijn vrouw de biefstuk gebakken en        moest er gegeten worden, luchtslangetje en bruissteentje uitgekookt. De starter was goed geschud en ik denk dat er het eerste uur weinig gebeurt in de giststarter, maar ik kan me natuurlijk vergissen.
- tot zondagavond is op eigenlijk niets gebaseerd, behalve dat Nerro 2 dagen nodig had en Adrie 12uur tot een dag belucht en dan nog een dag laat uitgisten. Zal de starter in de gaten houden en in de koelkast zetten zodra de gisting bijna voorbij is. De starter staat bij 23C en zal missschien wel wat sneller zijn. Hoe zie je of de gisting ver klaar is of meet je het SG? Er staat geen waterslot op maar is afgedekt met alufolie, dus bubbels tellen kan niet.
- we brouwen zondag 24 mei. 

Als de starter bijna uitgegist is verdwijnt het schuim. En als je stopt met roeren, zal je zien dat er al snel bezinking plaatsvind en er een helder laagje op komt.

Zondag 24 mei...dan zal bezinken wel lukken.