Vergisting vraag tov recept

[arnaud kooy]

Goedenavond allen,

Ik heb een vraagje omtrent het gistingsproces van onderstaand recept.

Tripel Westmalle
Belgian Tripel
9.3% / 19.9 °P
Recept door
Ivan Regal

Volmout
Grainfather
72% efficiëntie

Batchvolume: 25 L
Kooktijd: 90 min

Maischwater: 23.75 L
Spoelwater: 13.83 L
Totaal water: 37.58 L
Kookvolume: 31.58 L

SG voor koken: 1.058

Kenmerken
Begin SG: 1.082
Eind SG: 1.011

Maischen
Mash 1 — 50 °C — 15 min
Mash 2 — 56 °C — 15 min
Mash 3 — 62 °C — 30 min
Mash 4 — 68 °C — 30 min
Mash 5 — 73 °C — 10 min
Mash out — 78 °C — 10 min


Mouten (7.5 kg)
7.5 kg (85.2%) — Dingemans Pilsen — Graan — 3.5 EBC
Overige (1.3 kg)
1.3 kg (14.8%) — Candi Sugar, Clear — Suiker — 1 EBC
Hop (170.9 g)
54.4 g (16 IBU) — Saaz 3.17% — Koken — 60 min
21.5 g (6 IBU) — Hallertauer Mittelfrueh 3% — Koken — 60 min
45 g (10 IBU) — Saaz 3.17% — Koken — 30 min
17 g (4 IBU) — Hallertauer Mittelfrueh 3% — Koken — 30 min
22 g (2 IBU) — Saaz 3.17% — Koken — 10 min
11 g (1 IBU) — Hallertauer Mittelfrueh 3% — Koken — 10 min

Gist
1 pakje — Wyeast Labs 3787 Trappist High Gravity 78%  XL

Vergisten
Hoofdvergisting — 18 °C — 2 dagen
Hoofdvergisting — 20 °C — 3 dagen
Navergisting — 10 °C — 21 dagen



Het bier staat nu 6 dagen op gisting, met SG van 1033 gemeten vandaag op 20 graden, moet naar SG 1011.
Heeft 3 dagen op 18 graden gestaan.
Nu 3 dagen op 20 graden.

Nu staat er in het recept na 5 dagen naar 10 graden, vergist het bier dan nog door naar 1011 op 10 graden?

Ik dacht zelf het bier eventueel aankomende dagen over te hevelen naar een nieuw vat en nog op 20 graden te laten staan voor een aantal dagen tot SG 1011.
Daarna nog te lageren op 10 graden.

Wat is verstandig?

Alvast bedankt.
Groet Arnaud

[Snelbier]

Temperatuur NIET laten zakken voor het bier is uitvergist.
Heb je 1 smackpak gist gebruikt? Is erg weinig voor 25L bier.
Of toch een starter gemaakt? Zie dat niet in je recept..
Warm houden, mag zelfs naar 21'C. En hopen dat het doorgist.
Proost, Snelbier

[arnaud kooy]

Dank voor je reactie snelbier.
Ik heb een giststarter gemaakt met een Wyeast xl pak.
Mijn idee was ook om m te laten staan op deze temperatuur, tot gisting voorbij is.

[Chris71]

Deze gist houdt van warmte, verhoog liever de temperatuur nog een beetje, je zult wss zien dat het langzaam uitgist.

[Jacques]

Nu staat er in het recept na 5 dagen naar 10 graden, vergist het bier dan nog door naar 1011 op 10 graden?

Ik dacht zelf het bier eventueel aankomende dagen over te hevelen naar een nieuw vat en nog op 20 graden te laten staan voor een aantal dagen tot SG 1011.
Daarna nog te lageren op 10 graden.

Zeker niet gaan koelen. Voor het goed laten uitgisten van het bier is het zelfs beter om de temperatuur te verhogen.
Lageren is iets wat vaak niet nodig is. Het is meer traditie dan noodzaak. Ook bij een hogere temperatuur zakt de gist uit als de vergisting voorbij is.

Hoe groot was je starter en heb je een magneetroerder gebruikt? Een trage slepende vergisting is meestal een gevolg van het enten van te weinig gist of een te lage vergistingstemperatuur.
Als het SG hoog blijft kun je overwegen om wat gistvoeding toe te voegen.
 

[arnaud kooy]

Jacques en Chris,

Hartelijk dank voor jullie reactie.
Mijn giststarter was 1 liter gemaakt met Wyeast smackpack XL volgens instructie in erlenmeyerfles.
Geen magneetroerder gebruikt, een draaikolk gemaakt door beweging in de erlenmeyerfles.

Blubte in waterslot geregeld, na 15 uur te hebben gestaan op 23 graden aan 
 afgekoelde wort, toegevoegd in vergistingsvat.
 

[Jacques]

Mijn giststarter was 1 liter gemaakt met Wyeast smackpack XL volgens instructie in erlenmeyerfles.
Geen magneetroerder gebruikt, een draaikolk gemaakt door beweging in de erlenmeyerfles.

Dan heb je relatief weinig gist geënt...
Dat verklaart veel. Het toevoegen van meer gist heeft in de regel weinig effect omdat de de noodzakelijke voedingstoffen voor de groei van gistcellen verbruikt zijn. Gistvoeding kan helpen. Een nieuwe giststarter gemaakt met moutextract en gist onder uit het gistvat ook.
Bij het koken van de moutextractoplossing kun je gist van de bodem van het gistvat meekoken. De gistcellen kook je dan kapot. Stoffen uit deze gistcellen kunnen dienen als voeding voor nieuwe gistcellen.

[arnaud kooy]

Dan heb je relatief weinig gist geënt...
Dat verklaart veel. Het toevoegen van meer gist heeft in de regel weinig effect omdat de de noodzakelijke voedingstoffen voor de groei van gistcellen verbruikt zijn. Gistvoeding kan helpen. Een nieuwe giststarter gemaakt met moutextract en gist onder uit het gistvat ook.
Bij het koken van de moutextractoplossing kun je gist van de bodem van het gistvat meekoken. De gistcellen kook je dan kapot. Stoffen uit deze gistcellen kunnen dienen als voeding voor nieuwe gistcellen.

Hij is duidelijk Jacques, dank je.

[arnaud kooy]

Goedenmiddag Jacques,

Ik heb de info nog ff laten bezinken.
Ik heb de starter als volgt gemaakt, volgens instructie verpakking.

los 50 gram moutextract in poedervorm op in 500 ml water en voeg hier 5 g gistvoedingszout of supergistvoeding aan toe. Kook dit gedurende 5 minuten en giet deze vervolgens in een goed gereinigd en ontsmet recipiënt (glazen erlenmeyer e.d.), sluit goed af met een prop watten en laat afkoelen. Voeg de gist na afkoeling toe en belucht goed (bij voorkeur met een steriel luchtfiltertje en een pompje). Houd het recipiënt, afgesloten met een waterslot, op een temperatuur van 21 tot 26°C en dit gedurende 12 uur (voortzetting van de vermenigvuldiging van de gist). Uw giststarter is klaar voor gebruik (of voor verdere vermeerdering). Voeg deze giststarter toe aan het wort.


Kan je misschien uitleggen hoe ik dan meer gist dien te enten, ik ben nog niet zo ervaren  .
Stel indien ik een giststarter van 3 liter zou maken: dien ik dan de hoeveelheid moutextract en gistvoedingszout op te schalen?
En is dan 1 pakje Wyeast xl voldoende ( lijkt me wel )

Alvast bedankt,

[Snelbier]

Ben Jaques niet, maar toch wat (veel) tips, op- en aanmerkingen.
- Starter gemaak vlgs instructie.. Wiens instructie?  Je beschreven stappen kan ik NIET op de smackpacks terugvinden, en ..
Wyeast adviseert op haar site ook anders, zie https://wyeastlab.com/resource/home-enthusiast-making-a-yeast-starter/
De ene 'starter' is niet de andere starter..
Op dit forum verstaan we onder starter ook (vooral?) het vermeerderen van gist..
Een kleine starter heeft weinig voeding, dus geeft weinig vermeerdering.
Dat is dus jouw situatie; je hebt alleen de gist ge-activeerd. Weinig vermeerdering.
- Gistvoeding opmerking: 5g op 0,5L starter? Normaal gesproken absolute overmaat.
Die 5g is genoeg voor een hele 25L-batch. Misschien dat de 'instructie' het daarom zo stelt.
- Meer gist (cellen) enten? Dat wordt dus gist 'vermeerden, opkweken, hoe men het ook noemt..
Bijna een vak apart, maar met wat basics en juiste software een fluitje van 1 cent.
 Topic giststarter :https://www.hobbybrouwen.nl/forum/index.php?topic=30136.0#gsc.tab=0
  Rekenprogramma bijvoorbeeld http://yeastcalculator.com/
- Giststarter opschalen naar 3L? Geen 1-2-tje..
Hoeveelheid moutextract blijft ~10%.  SG van wort daardoor 1.040, ideaal voor vermeerdering.
Gistvoeding is een ander verhaal, lees je in. Bij opstarten (activeren?) minimaal voeding. Bij laatste vermeerdering-stap wat extra voeding, reserves opbouwen.
===============
Met een starter van 3L was je in de buurt gekomen van 'ideaal'.
Met een geschaalde starter van 2x 1,5L zou je veel meer gistcelletjes hebben gehad.
Zo werkt starter/vermeerdering: beter meer kleine stapjes dan 1 grote.
=============
Nu te doen? Zie ook eerdere adviezen..
- Mespuntje gistvoeding nodig, laatste celletjes moeten vermenigvuldigen om de klus te klaren.
De nu nog levende cellen zijn bijna dood.  Je hoge SG is het bewijs 
- Zuurstof nodig voor gist-vermenigvuldiging..
>> Beetje gistvoeding koken in wat water.  Door gistvat mengen.
  Zuurstof inbrengen, lekker plonzen, spetter de spatter..
  Het vat moet dus open, en ook nog flink roeren/spetteren >>
   Oxidatie-risico !  Klopt,  Jaques zal gruwelen, maar je hebt weinig keuze.
Dit wordt goed bier, ongetwijfeld.  Geen tijd om te oxideren 
Was je nog van plan het bier over te hevel? Dit is het moment. Zuurstof komt toch in het bier..
Proost, Snelbier

[arnaud kooy]

Ben Jaques niet, maar toch wat (veel) tips, op- en aanmerkingen.
- Starter gemaak vlgs instructie.. Wiens instructie?  Je beschreven stappen kan ik NIET op de smackpacks terugvinden, en ..
Wyeast adviseert op haar site ook anders, zie https://wyeastlab.com/resource/home-enthusiast-making-a-yeast-starter/
De ene 'starter' is niet de andere starter..
Op dit forum verstaan we onder starter ook (vooral?) het vermeerderen van gist..
Een kleine starter heeft weinig voeding, dus geeft weinig vermeerdering.
Dat is dus jouw situatie; je hebt alleen de gist ge-activeerd. Weinig vermeerdering.
- Gistvoeding opmerking: 5g op 0,5L starter? Normaal gesproken absolute overmaat.
Die 5g is genoeg voor een hele 25L-batch. Misschien dat de 'instructie' het daarom zo stelt.
- Meer gist (cellen) enten? Dat wordt dus gist 'vermeerden, opkweken, hoe men het ook noemt..
Bijna een vak apart, maar met wat basics en juiste software een fluitje van 1 cent.
 Topic giststarter :https://www.hobbybrouwen.nl/forum/index.php?topic=30136.0#gsc.tab=0
  Rekenprogramma bijvoorbeeld http://yeastcalculator.com/
- Giststarter opschalen naar 3L? Geen 1-2-tje..
Hoeveelheid moutextract blijft ~10%.  SG van wort daardoor 1.040, ideaal voor vermeerdering.
Gistvoeding is een ander verhaal, lees je in. Bij opstarten (activeren?) minimaal voeding. Bij laatste vermeerdering-stap wat extra voeding, reserves opbouwen.
===============
Met een starter van 3L was je in de buurt gekomen van 'ideaal'.
Met een geschaalde starter van 2x 1,5L zou je veel meer gistcelletjes hebben gehad.
Zo werkt starter/vermeerdering: beter meer kleine stapjes dan 1 grote.
=============
Nu te doen? Zie ook eerdere adviezen..
- Mespuntje gistvoeding nodig, laatste celletjes moeten vermenigvuldigen om de klus te klaren.
De nu nog levende cellen zijn bijna dood.  Je hoge SG is het bewijs 
- Zuurstof nodig voor gist-vermenigvuldiging..
>> Beetje gistvoeding koken in wat water.  Door gistvat mengen.
  Zuurstof inbrengen, lekker plonzen, spetter de spatter..
  Het vat moet dus open, en ook nog flink roeren/spetteren >>
   Oxidatie-risico !  Klopt,  Jaques zal gruwelen, maar je hebt weinig keuze.
Dit wordt goed bier, ongetwijfeld.  Geen tijd om te oxideren 
Was je nog van plan het bier over te hevel? Dit is het moment. Zuurstof komt toch in het bier..
Proost, Snelbier

Duidelijk verhaal, dank je snelbier

[Jacques]

Zuurstof inbrengen, lekker plonzen, spetter de spatter..
  Het vat moet dus open, en ook nog flink roeren/spetteren >>
  Oxidatie-risico !  Klopt,  Jaques zal gruwelen, maar je hebt weinig keuze.
Dit wordt goed bier, ongetwijfeld.  Geen tijd om te oxideren 
Was je nog van plan het bier over te hevel? Dit is het moment. Zuurstof komt toch in het bier..

Om oxidatiesmaken zo veel mogelijk te beperken is het goed om een starter te beluchten. Dat kan op meerdere manieren. De meeste gistgroei krijg je als je een magneetroerder gebruikt. Je hebt dan zowel zuurstofinslag en beweging.
Als je een starter laat bezinken in een koelkast dan kun je het geoxideerde bier boven de gist afgieten vlak voor dat je de gist gebruikt. Op die manier kun je toch een goed smakend bier krijgen.

Overigens heb je een grotere starter nodig als je niet belucht of als je geen magneetroerder hebt.