Bottelen met forumlid broeder

[Jacques]

Gisteren ben ik bij Willem Bongers in Hilversum geweest. Willem is hier op het forum beter bekend onder de naam "broeder". Willem had gereageerd op mijn verzoek om foto's te mogen maken tijdens het bottelen.

Voor de vergisting gebruikt Willem een BrewMonk vergistingsvat. Deze staat in zijn schuur achter in de tuin. Het vat wordt verwarmd door een verwarmingsmantel. Willem heeft niet de mogelijkheid om zijn gistvat te koelen. De temperatuur wordt geregeld door een UT-200 thermostaat. Om het vat en de verwarmingsmantel zit een isolatiemantel. De voeler van de UT-200 zit tussen het vat en de isolatiemantel.
Doordat niet actief gekoeld kan worden kan de temperatuur in het gistvat verder oplopen.

Heel secuur gaat Willem te werk bij het bottelen van zijn bier. Alles wordt uitgebreid gedesinfecteerd met Star San.

De flessen worden na het uitschenken zorgvuldig uitgespoeld en op hun kop bewaard in kratten. Over de kratten legt Willem folie zodat de flessen niet vies kunnen worden tijdens het bewaren.

Voor de toevoeging van bottelsuiker gebruikt Willem een doseerspuit zoals die gebruikt worden bij het vaccineren van vee.

Deze apparaten zijn voor weinig geld te koop. Zie bijvoorbeeld hier (nog geen € 30 inclusief verzendkosten).
Zie ook https://www.hobbybrouwen.nl/forum/index.php?msg=386222

Voorafgaand aan het bottelen maakt Willem een suikeroplossing. Daarvoor heeft hij een rekentool. Het is hierdoor mogelijk om de suikergift af te stemmen op de bierstijl. Standaard gebruikt Willem 405 g suiker op 400 g water. De suikeroplossing wordt eerst gekookt en met de deksel op de pan laat het de oplossing afkoelen.

De flessen worden gespoeld met behulp van een flessenspoeler en een Star San oplossing. Daarna worden de flessen nagespoeld met leidingwater.
In de flessen wordt de suikeroplossing gespoten met behulp van de doseerspuit. Op deze wijze heeft elke fles dezelfde hoeveelheid suiker. Voorwaarde voor deze methode is natuurlijk wel dat je 1 maar flessen gebruikt.

Willem bottelt rechtstreeks uit zijn vergistingsvat. Het vullen van de flessen gebeurt met een bottelpijpje. Om de flessen na te vullen houdt Willem het bottelpijpje een beetje schuin tegen de wand van de fles.
Er gaat meteen een kroonkurk op de fles. Als alle flessen gevuld zijn worden ze afgesloten met een statiefkroonkurkapparaat.

[Jacques]

Vervolg 1

[Jacques]

Vervolg 2

[Jacques]

Vervolg 3

#bottelen

[WJW]

Dankjewel Willem en Jacques voor deze reportage. Voor een relatief onervaren brouwer als ik is dit goud waard.
Ik doe hier veel inspiratie uit op voor mijn eigen proces. Die doseerspuit had ik eerder langs zien komen, maar ga ik nu eens opnieuw bekijken. Nu ik hem zo in actie zie gaat het toch meer leven voor me en ziet het er uit als een goede optie voor mij. Is het de 2ml of de 5ml versie? Edit: topic in de link bekeken, daar wordt de 5ml versie aangeraden.
Zelfde geldt voor de flessenspoeler. Willem, waar heb je die vandaan?

[Eriks]

Laten we het er in ieder geval op houden dat Willem houdt van tot het randje vullen De flessen spoeler en tijdens het sg meten. Nu hoop ik voor het bezoek van Willem dat hij dat ook met z'n uitgeschonken biertjes doet
Mooie rapportage weer

[Lech_hobbybrouwer89]

Leuk om te zien, goede foto's! Misschien dat ik ook maar eens direct vanuit het vat ga bottelen, moet ik alleen wel een manier vinden voor suiker toevoegen (zoals met zo'n spuit). Blijft er veel achter in het gistvat of kan je al 't bier er wel aardig uit halen?

[Eriks]

Leuk om te zien, goede foto's! Misschien dat ik ook maar eens direct vanuit het vat ga bottelen, moet ik alleen wel een manier vinden voor suiker toevoegen (zoals met zo'n spuit). Blijft er veel achter in het gistvat of kan je al 't bier er wel aardig uit halen?

Maatschepjes van Ali werken prima en er blijft weinig achter, minder dan een flesje (ik gebruikt wel een hevellaar, ipv een kraantje)

[Lech_hobbybrouwer89]

Maatschepjes van Ali werken prima en er blijft weinig achter, minder dan een flesje (ik gebruikt wel een hevellaar, ipv een kraantje)

Ja ik hevel dus ook van de brewmonk naar bottelvat (oude plastic gistvat) om van daaruit te bottelen. Suiker los ik op in water en gooi ik dan bij het bottelvat, maar misschien dat dit handiger kan..

[Johannesdeloper]

Veel doe ik hetzelfde als Willem.
2 verschillen.
- Ik tap nog direkter uit het vat door maar een 3cm lang stukje slang tussen vulpijpje en vatkraantje te gebruiken.
  (voordeel denk ik iets minder oxidatie - nadeel, met Willem's werkwijze kun je sneller werken en beter het laatste stukje in de flessenhals vullen)
- Ik tap eerst het flesje vol met pijpje op de bodem en dan vullen tot het bijna tot de rand vol is. Vervolgens
  spuit ik in elk flesje telkens 5ml suikeroplossing.
  (voordeel, het is zo denk ik makkelijker om alle flesjes met gelijke hoeveelheid aftevullen. Als je de suiker
  als laatste toevoegt, schuimt het iets op en zal het schuim enigszins de zuurstof uit het flesje drijven. 
  Nadeel wederom met Willem's methode kun je duidelijk sneller werken.

Ik ben benieuwd hoe anderen dit zien, ik overweeg over te stappen naar de hier vastgelegde methode van Willem.

[Jeltuh]

Ik gebruik een pipet om de suiker oplossing in de flesjes te doen. Zelfde pipet die ik ook voor melkzuur gebruik. Pipet van 10ml kan ik per keer 3 flesjes voorzien van 3ml oplossing. Bottelen vanuit het vat mbv de kraan bevalt mij ook het beste. Het is snel, geringe kans op zuurstof inslag.

[broeder]

HOI,
Jacques heeft er een mooie fotoreportage van gemaakt. Leuk om dit live mee te maken, gezellig en ook weer wat tips gekregen.
Tot nu toe brouw ik alleen tijdens de koudere periode in het jaar, daar ik geen koelkast kwijt kan (of ik moet mijn motor er uit gooien, dus niet). Nu er ook Kveik-gist te krijgen kan ik natuurlijk wel bij hogere temperaturen vergisten.


Jacques schrijft dat mijn temperatuur-sensor tussen isolatiemantel en fermenter zit. Hij kon niet zien dat deze in het in de in steekbuis van de oorspronkelijk thermometer zat.


Voor het bottlesuikerplossing-o gebruik ik het volgende rekenformule met dank aan Brouwblog.nl

zie link:
https://www.brouwblog.nl/wp-content/uploads/2020/07/bierbrouwen-bereken-suikeroplossing-v2.1.xlsx


Voor de doseerspuit adviseer ik de 5 ml versie (zelfde prijs). De doseerspuit is trappeloos regelbaaar tussen de 2 en 5 ml. De dosserspuit is hier verkrijgbaar (Jacques melde het al)
zie link:
https://www.schippers.nl/eco-matic-injectiespuit-slangaansluiting-M1301803.html


Het flessenspoelapparaat

zie link:
https://braumarkt.com/nl/Flessenspoelapparaat-Avvinatore-tafelmodel
of
https://www.brouwstore.nl/flessenspoeler-monster-cleaner

Overigens vul ik de flesjes niet tot niet tot het randje. Ik hou het op ongeveer 2 cm kophoogte. Als je te veel kopruimte in het flesje heb is het risico voor kapot springen groter bij te veel koolzuurdruk. Uiteraard krijgen mijn gasten volle glazen, tenzij zij dat anders wensen. De gast is koning (maar ik: keizer).

De kans op oxidatie is met een langer bottelslangetje volgens mij niet aanwezig, wel zorgen dat er geen lucht aangezogen wordt.

Als je het vergistingsvat bij de laatste flesjes wat schuin houdt, gaat er niet zoveel te bottelen biet verloren. Bovendien maak ik mij daar niet zo druk over, tenzij je hele klein hoeveelheden brouwt.

Zo, ik denk dat de vragen en opmerkingen voldoende beantwoord zijn. Zo niet... brandt maar los.[/color]
Groet, broeder Willem

[Jacques]

Dank je voor de aanvullingen Willem.

[Spyro]

- Ik tap eerst het flesje vol met pijpje op de bodem en dan vullen tot het bijna tot de rand vol is. Vervolgens
  spuit ik in elk flesje telkens 5ml suikeroplossing.
  (voordeel, het is zo denk ik makkelijker om alle flesjes met gelijke hoeveelheid aftevullen. Als je de suiker
  als laatste toevoegt, schuimt het iets op en zal het schuim enigszins de zuurstof uit het flesje drijven. 
  Nadeel wederom met Willem's methode kun je duidelijk sneller werken.

Ik ben benieuwd hoe anderen dit zien, ik overweeg over te stappen naar de hier vastgelegde methode van Willem.

Ik gebruik ook een "bottelspuit" en vulpijpje, maar ik doe eerst de bottelsiroop en dan het bier in het flesje, heb je de juiste hoeveelheid kopruimte om de druk op te vangen, als je de flesjes volledig vult gaan ze gegarandeerd knallen denk ik, tenandere, als je de flesjes vult tot bijna vol, hoe krijg je daar nog 5 ml siroop bij...? 

[Straffe Hendrik]

Ik gebruik ook een "bottelspuit" en vulpijpje, maar ik doe eerst de bottelsiroop en dan het bier in het flesje, heb je de juiste hoeveelheid kopruimte om de druk op te vangen, als je de flesjes volledig vult gaan ze gegarandeerd knallen denk ik, tenandere, als je de flesjes vult tot bijna vol, hoe krijg je daar nog 5 ml siroop bij...? 

Willem, mooie weergave van het bottelen bij jou thuis!
Veel overeenkomsten met mijn eigen werkwijze.
Ik gebruik al jaren een spuit van 60 ml met maatverdeling waarmee ik in elk flesje 5 ml suikeroplossing spuit. Zo kan ik met één spuit een halve krat van suiker voorzien. Daarna afvullen met behulp van vulpijpje. Gaat prima maar kost wat meer tijd. Was onlangs bij broeder Willem en heb daar die doseerspuit gezien. Was meteen verkocht. Lijkt me zo handig dat ik er direct zelf ook een heb besteld.

[WJW]

Ik heb hem inmiddels ook besteld. Een heel goed idee om de hoeveelheid koolzuur beter aan te kunnen passen aan de stijl.

[Eriks]

Uiteraard krijgen mijn gasten volle glazen, tenzij zij dat anders wensen. De gast is koning (maar ik: keizer).

Held haha

[chimichi]

Wat leuk om zo gedetailleerd te zien hoe een forumlid het bottelen aanpakt! Juist doordat alles goed gedocumenteerd is vallen zaken op die je niet in de gemiddelde post voorbij ziet komen 'want het is toch logisch om het zo te doen'. Nou wat blijkt, iedereen heeft zijn eigen nuances. Leuk!

Ik prijs me vooral gelukkig dat ik mijn lieve vrouw mag inschakelen voor het vullen van de flesjes, dat gaat precies even snel als het desinfecteren van lege flesjes en het aanbrengen van kroonkurken op de volle

Maurits

[Hopfenfox]

Leuke en heldere rapportage weer Jacques (en Willem). De spuit heb ik sinds kort, met name omdat ik een NEIPA wilde bottelen en de tussenstap van de bottelemmer wilde skippen. Is me zo goed bevallen dat ik het zo bij alle bieren blijf doen. Ik gebruik dezelfde 5 ml spuit en rekentool als Willem. Mijn gistvat heeft een klein buisje op de kraan aan de binnenkant zodat er geen troep meekomt de flesjes in. Werkt geweldig. En leuk te zien dat ik niet de enige ben die zijn kroonkurken in de Starsan legt, ondanks dat het niet zou hoeven... naspoelen van de flessen na de Starsan doe ik dan weer niet. Het aanzuigen van lucht tussen bottelpijpje en slangetje is wel een ding ja, het lijkt heel goed en strak aan te sluiten maar dat is niet helemaal waar. Daar moet ik nog eens iets op vinden.

[Heliox]

Leuk verslag. Met name de foto's erbij.

Ik moet de injector nog binnen krijgen van Schippers.

Ik wou ook niet risico meer lopen op suiker korreltjes onder de kroonkurk, met als gevolg een slechte afdichting.


Wel had ik al een tijdje deze injector bij AliExpress op het oog voor €17 incl shipping.

https://a.aliexpress.com/_uiY9y5

[Hopfenfox]

Wel had ik al een tijdje deze injector bij AliExpress op het oog voor €17 incl shipping.

https://a.aliexpress.com/_uiY9y5

Dat is precies dezelfde ja. Als je in NL bestelt heb je hem in een week in huis, Ali duurt de laatste tijd wel heel erg lang. En het prijsverschil is maar minimaal.

[Bram86]

Ik heb deze, maar ben er niet tevreden over:
https://a.aliexpress.com/_msrKqH8

[Hopfenfox]

Misschien goed aan te geven waarom niet? Teveel ml, te onnauwkeurig?

[Bram86]

Misschien goed aan te geven waarom niet? Teveel ml, te onnauwkeurig?

Je hebt gelijk. Hij is 20 ml, maar wel goed af te stellen op 5 ml. Laatst bij het bottelen heeft een vriend me deze gebruikt en hij gaf aan dat hij veel sneller door het suikerwater heen was dan zou moeten.

Misschien toch nog eens een keer testen door een leeg glas op mijn weegschaal te zetten en te kijken of er telkens 5 gram bijkomt als ik water in het glas spuit.

[Theo Mol]

Misschien toch nog eens een keer testen door een leeg glas op mijn weegschaal te zetten en te kijken of er telkens 5 gram bijkomt als ik water in het glas spuit.

Even de nerd uithangen ... suikerwater is zwaarder dan gewoon water