Te veel over houden

[tvdh]

Goedendag,

Sinds een tijdje aan het brouwen met mijn Brewmonk 30 en vind het erg leuk.

Ik ben begonnen met een cursus pakket, waar ik de mout geschroot opgestuurd kreeg en de hop afgewogen etc.
Dit was op basis van 5 liter, maar ik heb het recept verdubbeld, zowel de ingrediënten als het water etc. en dat ging helemaal prima. SG kwam goed in de buurt van de verwachting, zelfs iets hoger.

Nu heb ik zelf zakken mout en hop etc. gekocht en ben ik op basis van wat recepten op internet dit aan het brouwen.
Ik heb de volgende recepten tot nu toe geprobeerd:

https://www.debrouwkeuken.nl/recepten/blond-bier-recept/
https://hopblog.nl/american-pale-ale-recept/

Dit zijn recepten voor 5 en 10 liter. Ik wilde graag 20 liter brouwen dus heb ik de recepten vermenigvuldigd.
Het probleem is echter dat ik na het koken veel te veel bier over heb, dus is de eind SG veel te laag. Ik heb dit opgelost door suiker toe te voegen om de SG te verhogen, maar dat is niet mijn bedoeling, ik wil gewoon het recept volgen.

Als voorbeeld heb ik gisteren dus de pale ale gebrouwen.

Recept zegt, 5 liter maischwater, 3,5 liter spoelwater.
Ik heb gedaan, 20 liter maischwater, 14 liter spoelwater.

Dan zou ik volgens het recept na het koken dus op ongeveer 20 liter bier uit moeten komen. Echter had ik er nog ruim 25.   De SG na koken zat rond de 1035.

Wat doe ik fout?

Groeten Tim

[DeAik]

34 liter terug koken naar 20 a 22 liter is enorm veel. Dus of beginnen met minder water of minder spoelen. Langer koken kan ook nog iets schelen.
Ik verdamp meestal 5 a 6 liter bij 75 minuten koken. Maar dat ligt wel aan de apperatuur. Kunnen anderen vast beter uitleggen 

[Thomas97]

34 liter terug koken naar 20 a 22 liter is enorm veel. Dus of beginnen met minder water of minder spoelen. Langer koken kan ook nog iets schelen.
Ik verdamp meestal 5 a 6 liter bij 75 minuten koken. Maar dat ligt wel aan de apperatuur. Kunnen anderen vast beter uitleggen 

Er blijft best veel water achter in je mout, dus er zal niet 14 liter weggekookt moeten worden. In principe kun je gewoon langer doorkoken om meer water te verdampen. Bij een klein recept zal over het algemeen relatief veel water verdampen bij het koken omdat je relatief veel vermogen per liter hebt. Om een recept op te schalen moet je ook rekening houden met een verschil in brouwinstallaties.

Echter bij 25 liter met een SG van 1035 heb je een veel lager rendement dan de verwachte 20 liter met een SG van 1058. Als ik het recept in mijn brouwtool gooi, kom ik met deze ingrediënten uit op een SG (bij 20L) van 1054 bij een rendement van 75% in plaats van de aangegeven 1058. Daarnaast moet je je hele proces goed onder controle hebben, wil je een rendement van 75% uit een brouwautomaat halen.

Die 1038 bij 25 liter komt ongeveer overeen met een rendement van 66%. Dat kan wel beter maar is ook niet heel erg slecht. Waarschijnlijk kom je met wat beter roeren en misschien iets fijner/grover schroten al wat hoger uit. Daarnaast is het een redelijk licht bier dus zou je kunnen meten met een pH stripje of je het beslag moet kunt aanzuren om tot een pH van ca. 5.3 te komen.
 

[tvdh]

Ik heb het recept ingevuld in BrouwHulp, was even pielen omdat hij allemaal gekke berekeningen gaf met het water.
Nu is het gelukt

Wat ik nu zie als dat ik daar het volume verhoog van 5 naar 20 liter er inderdaad wel het maischwater x4 gaat, maar het spoelwater maar ongeveer x2.
Dan zou het dus een stuk beter uitkomen..

Kan ik daar zo'n beetje vanuit gaan wat BrouwHulp zegt? En was ik in de foute veronderstelling dat je de ingrediënten van recepten zo makkelijk kunt vermenigvuldigen als ik deed?

Daarnaast geven jullie aan dat er nog veel water achter blijft in het mout, dat is natuurlijk zo, maar ik probeer wel met een houten lepel het mout bijna helemaal uit te persen zodat er zo weinig mogelijk achter blijft, is dit goed of juist niet de bedoeling? Want ik pers er nog best wat uit.

[Snelbier]

Antwoorden zijn eigenlijk al gegeven in eerdere post, maar je moet ze op de juiste manier interpreteren en toepassen.. Kleine opsomming:
- Recept ophogen lijkt simpel vermenigvuldigen, maar geldt niét voor je waterhuishouding..
Bij elk recept wat je inbrengt (of copieert van waar dan ook) moet je je eigen installatie-verliezen en verdamping zélf verrekenen en juist inbrengen.
- Verdamping bij koken is in principe een vaste HOEVEELHEID (volume) per uur, géén percentage..
Verdamping wordt hoofdzakelijk bepaald door oppervlak en warmte-toevoer. Warmte-verlies van de ketel zelf laten we even buiten beschouwing, is marginaal.
Als je in welke ketel dan ook een variabel volume kookt met gelijke warmte-toevoer zal er altijd een vaste hoeveelheid verdampen. Maakt niet uit of je dan 10 of 75L kookt..
- Moutverlies, vocht dat achter blijft in de mout na spoelen en uitlekken..
Je kunt er wat uitpersen, maar reken op ruim 80% waterverlies ten opzichte van moutgewicht.
Hoe meer je perst hoe meer risico op vieze kaf-smaakjes, tannines, etc.
 Winst is minimaal, risico op smaak-afwijkingen verschillen de meningen over.
  Ik doe het niet meer, met een extra handje mout bereik ik zelfde SG zónder risico's.
- BrouwHulp blijft een apart verhaal.  Mooi programma, maar al wat ouder en niet actief ondersteund.
  En toch werkt het, soms met hickups.
Is voor juiste berekeningen afhankelijk van eigen inbreng, zoals brouw-installatie, moutverlies, verdampingsverlies, etc..
Welke brouw-software je ook gebruikt: jouw installatie-eigenschappen zijn nodig..
Succes, Snelbier.

[marc0871]

Zoals ik het bereken voor ongeveer 20 liter;

Ik start bijvoorbeeld met 20 liter maischwater. Een brouwautomaat spoelt al gedeeltelijk tijdens het maischen, dus dan kan dat.
Met een pan en een (hevel of bazooka)filter zou ik iets meer willen spoelen. Dan wat minder maischwater, wat je straks bij het spoelen er weer bij rekent.
Het één slaat het ander
Daar doe ik 5 kilo mout in.
Voor het makkelijke zeg ik dat er een liter per kilo in de mout achterblijft.
Ik neem aan dat er met een uur stevig rollend koken zonder deksel, ongeveer 4 liter water verdampt.
Voor het verlies reken ik er nog een liter bij. Denk aan wat er in de hop blijft zitten en verliezen in je kookketel, gistvat en bottelemmer.

Om op ongeveer 20 liter uit te komen, wil ik dan voor koken met 20-5=15 liter wat er aan maischwater overblijft,
+5 voor het verlies in de mout,
+4 voor het verdampen,
+1 voor het verlies,
=25 liter beginnen.
Dus zo'n 10 liter spoelen.
Of in ieder geval tot het gewenste volume voor koken.

Dit verhaal hangt natuurlijk van als, maar en misschien aan elkaar.
Een hoop natte vinger werk.
Naarmate je je apparatuur leert kennen, zal het hier en daar nog wel wat veranderen.
maar je moet ergens beginnen.

[brouwerwaldonk]

Ik wil telkens 44L bier bottelen uit 10kg mout. Zo bekom ik telkens een biertje van om en bij 6,5 vol%
Ik begin met 65L water verdeeld over brouw en spoelwater. Met mijn installatie heb ik slechts bij het maischen 0,2L verlies + 10L wat er in de bostel is opgenomen van het laatste spoelwater. Niets bij het koken, omdat ik altijd helder wort heb na het maischen. Kookverlies enkel wat er aan water verdampt tijdens de rollende kook en het vocht in de hop. Na het gisten heb ik geen verlies enkel 0,5L gistkoek. Bij het lageren is het verlies beperkt tot het vocht wat er in de dry hopping zit

[Broewerke]

Ik wil telkens 44L bier bottelen uit 10kg mout. Zo bekom ik telkens een biertje van om en bij 6,5 vol%
Ik begin met 65L water verdeeld over brouw en spoelwater. Met mijn installatie heb ik slechts bij het maischen 0,2L verlies + 10L wat er in de bostel is opgenomen van het laatste spoelwater. Niets bij het koken, omdat ik altijd helder wort heb na het maischen. Kookverlies enkel wat er aan water verdampt tijdens de rollende kook en het vocht in de hop. Na het gisten heb ik geen verlies enkel 0,5L gistkoek. Bij het lageren is het verlies beperkt tot het vocht wat er in de dry hopping zit

Je wilt dat en als je dat lukt dan vind ik t n knap rendement. Als ik dat in brewfather zet dan is het best een hoog rendement. Ik ben met minder tevreden

[hansHalberstadt]

Je wilt dat en als je dat lukt dan vind ik het een knap rendement. Als ik dat in Brewfather zet dan is het best een hoog rendement. Ik ben met minder tevreden.

je kunt geen appels met peren vergelijken. Brouwautomaten halen niet het rendement van een 2 pans systeem. Daar moet je dus rekening mee houden anders houd je jezelf voor de gek en krijg je een te laag SG.

[hansHalberstadt]

Het probleem is echter dat ik na het koken veel te veel bier over heb, dus is de eind SG veel te laag.

Het gewenste volume einde koken volgt uit de juiste keuze voor je beslagdikte en hoeveelheid spoelwater. Als je te veel bier hebt dan is de som van de hoeveelheid maisch en spoelwater te hoog. Je kunt dan dus kiezen om minder spoelwater te gebruiken maar dan krijg je een lager rendement of je kunt minder maischwater gebruiken maar daar zit wel een ondergrens aan andere wordt je beslag te dik en onhandelbaar.
Het recept gebruikt een beslagdikte van ca 4 liter/kg mout. Dat kan makkelijk nog wat dikker, bv 3.5 liter/kg mout.
En dan moet je doorspoelen tot je het gewenste volume hebt voor koken. Met ca 2 liter per uur verdamping en een uur koken moet je dus 22 liter volume hebben voordat je gaat koken. evt iet meer, bv 22.5 liter (hete wort van 70

[Theo Mol]

dan moet je doorspoelen tot je het gewenste volume hebt voor koken. Met ca 2 liter per uur verdamping en een uur koken moet je dus 22 liter volume hebben voordat je gaat koken. evt iet meer, bv 22.5 liter (hete wort van 70 °C zet ca 3% uit)

Een goede opmerking van Hans, denk ik.
Ook al gebruik je een automaat, tijdens het brouwen moet je controleren of het gaat zoals je wilt. Hoe ik het doe: ik zet een ruim voldoende hoeveelheid spoelwater op en daarvan gebruik ik wat nodig is om het kookvolume te bereiken. Als ik dat heb, haal ik de moutkorf uit de Brewmonk en ga ik koken.
Technisch gesproken zou je nog extra water moeten berekenen voor opname door de hop. Meestal vergeet ik dat  (hoeveel water gaat er in veertig gram hop zitten? geen idee) en dat is niet erg.