Hoe weet ik dat ik een goede giststarter van hergebruikte gist heb?

[Romba]

Bij deze een vraag mbt het hergebruiken van gist.

Vanuit een brouw van een NE Pale Ale (19 liter in gistvat) heb ik de WY1318 prut/trub gewassen en de meest actieve gist in 2 weckpotten koud gezet in de koelkast op 5 C. Daar staat het nu een dikke twee weken en is er, wat ik begrijp, een mooie laag gist op de bodem neergeslagen. Ik wil deze gist voor een NEIPA weer gaan gebruiken en vraag me nu af hoe ik weet dat ik genoeg actieve gistcellen heb dan wel hoeveel ik hiervan moet gebruiken voor een goede giststarter voor ook deze keer rond de 19 liter wort. Omdat de gist al een keer lekker zijn werk heeft kunnen doen (lees ik / begrijp ik) is de gist die ik nu heb opgevangen eigenlijk beter dan die uit de smackpack. En logisch beredeneerd zou ik nu (met een goede giststarter) meer gistcellen moeten hebben dan de eerst batch: maar is dat zo? Vandaar mijn vraag en hopelijk kan iemand van jullie me daar wat meer duidelijkheid in geven dan wel verwijzen naar kennis waar ik dit proces en wat ik precies doen beter ga begrijpen.

Ik ben van plan met de (in de weckpotten) neergeslagen gist een giststarter van 1,5 a 2 liter te maken. Voor de NEPAL heb ik 2 Wyeast smack packs gebruikt met (64 dagen oud, 55% =) 110 mld actieve gistcellen (berekend via calculator brewersfriend.com). Omdat ik toen nog geen giststarter apparatuur had, heb ik de smackpacks (gesmacked) zo in het gistvat toegevoegd.

Ik hoor en leer graag, so: shoot!

[Jacques]

Het wassen van een gistdepot is een hachelijke handeling. Zeker als je dat met een zure oplossing doet. Grote kans dat je actieve gistcellen weggiet of de levensvatbaarheid verminderd.


Het meest handige is een heel klein beetje depot van het vorige brouwsel te nemen en daar een kleine starter mee maken. Je kunt hiervoor een kwart pakje appelsap voor gebruiken (50 ml). Als je ziet dat de ministarter aanslaat kun je die vergroten naar 300 ml met moutextractoplossing (begin SG 1040). Vervolgens kun je die starter weer verder opschalen naar een derde stater tot de wenste hoeveelheid (10% van het volume van je brouwsel).

Door zo te werken krijg je veel jonge actieve gistcellen. De allereerste starter hoef je niet te beluchten. De 2e en 3e wel. Goed schudden met de moutextractoplossing volstaat. Je hebt geen magneetroerder nodig. Wel heb je een paar flessen nodig met stop en waterslot. Voor het schudden is het handig dat een stop hebt zonder gat.

Het snel aanslaan van de starter is je controlemiddel. Als de starter goed werkt weet je dat voldoende actieve gistcellen hebt.
Gist opkweken is makkelijker dan soms gedacht wordt. Wel is het belangrijk dat je hygiënisch werkt.

[Rinus]

Het wassen van een gistdepot is een hachelijke handeling. Zeker als je dat met een zure oplossing doet. Grote kans dat je actieve gistcellen weggiet of de levensvatbaarheid verminderd.


Het meest handige is een heel klein beetje depot van het vorige brouwsel te nemen en daar een kleine starter mee maken. Je kunt hiervoor een kwart pakje appelsap voor gebruiken (50 ml). Als je ziet dat de ministarter aanslaat kun je die vergroten naar 300 ml met moutextractoplossing (begin SG 1040). Vervolgens kun je die starter weer verder opschalen naar een derde stater tot de wenste hoeveelheid (10% van het volume van je brouwsel).

Door zo te werken krijg je veel jonge actieve gistcellen. De allereerste starter hoef je niet te beluchten. De 2e en 3e wel. Goed schudden met de moutextractoplossing volstaat. Je hebt geen magneetroerder nodig. Wel heb je een paar flessen nodig met stop en waterslot. Voor het schudden is het handig dat een stop hebt zonder gat.

Het snel aanslaan van de starter is je controlemiddel. Als de starter goed werkt weet je dat voldoende actieve gistcellen hebt.
Gist opkweken is makkelijker dan soms gedacht wordt. Wel is het belangrijk dat je hygiënisch werkt.

Ik kan dit volledig bevestigen, het is altijd exact de methode tegenwoordig ik mijn gist opkweek, altijd met succes!
Het enige wat ik niet doe is een 3e opschaling. Voor mijn brouwsels tot 35 L maak ik steeds ongeveer 1.3 liter starter, eigenlijk net iets te weinig dus volgens Jacques. Maar het werkt voor mij uitstekend!
Wat ik doe is; ik kook 100 gram DME in 1.1 liter water met aluminium folie afdichting en voeg daaraan na het terug koelen de inhoud van het met appelsap opgekweekte depot uit het flesje (dat flesje heeft daarvoor ca 3-4 dagen staan te gisten).
De opschaling duurt nog eens 2-3 dagen dan is er meestal niet veel activiteit meer. Ik heb wel een magneetroerder maar gebruik die hiervoor eigenlijk nooit meer; regelmatig de neergedaalde gist in suspensie brengen is voldoende. (Gewoon de erlenmeyer rond walsen totdat de neergedaalde gist volledig van de bodem los is gekomen) echt heftig schudden met een dichte stop doe ik zelf nooit.

Zoals Jacques ook aangeeft; ALTIJD heel erg steriel werken, alles dessen; ik spuit zelfs voor het openen van het flesje onder de kroonkurk zelf, de fles opener, het rietje, het pakje appelsap, de stop, het waterslot echt ALLES, goed laten intrekken, neem geen risico waar je later spijt van krijgt en het is een kleine moeite.

Alle credits naar Jacques want ik heb dit zo van hem geleerd. Ik ben meer dan zeer tevreden met deze methode.

[Romba]

Het wassen van een gistdepot is een hachelijke handeling. Zeker als je dat met een zure oplossing doet. Grote kans dat je actieve gistcellen weggiet of de levensvatbaarheid verminderd. ..........

Jacques: bedankt voor je advies, alleen roept het nog wat vragen op.

Bedoel je met een klein beetje depot dat ik van 1 van de 2 weckpotten de neergeslagen gist over houd (dus de vloeistof die erboven zit eruit gieten) en daar dan 50 ml appelsap bij doe? En moet de boel dan gewoon gaan schuimen om activiteit waar te nemen?

En wat bedoel je met wassen met een zure oplossing? Het wassen heb ik gedaan zoals in de volgende video van clawhammer: : gewoon met gedestilleerd water, dus geen zure oplossing lijkt mij.

Voor het proces van de giststarter maken heb ik onlangs een magneetroerder aangeschaft, dus die laat ik voor stap 2 en 3 wel even draaien: want ik heb m nu toch.

[Jacques]

Jacques: bedankt voor je advies, alleen roept het nog wat vragen op.

Bedoel je met een klein beetje depot dat ik van 1 van de 2 weckpotten de neergeslagen gist over houd (dus de vloeistof die erboven zit eruit gieten) en daar dan 50 ml appelsap bij doe? En moet de boel dan gewoon gaan schuimen om activiteit waar te nemen?

En wat bedoel je met wassen met een zure oplossing? Het wassen heb ik gedaan zoals in de volgende video van clawhammer: : gewoon met gedestilleerd water, dus geen zure oplossing lijkt mij.

Voor het proces van de giststarter maken heb ik onlangs een magneetroerder aangeschaft, dus die laat ik voor stap 2 en 3 wel even draaien: want ik heb m nu toch.

Je neemt een bierfles. Desinfecteer het. Doe daar de 50 ml appelsap in (zo uit het pakje, het tuitje kun je inspuiten met Star San voordat je het afknipt). Voeg daar een kleine hoeveelheid gist aan toe. Sluit af met een gedesinfecteerde stop en schud met het flesje. Haal de dichte stop er af en zet er stop op met een waterslot. Wacht nu rustig totdat de vergisting begint. Als je ziet dat de vergisting minder wordt schaal je verder op met de moutextractoplossing.

Het wassen met zuur wordt gedaan om eventuele infecties kwijt te raken. Het wassen met gedestilleerd water is niet nodig bij het opkweken. Je raakt hooguit wat eiwitten kwijt. Het wassen schaadt de vitaliteit van de gist.
Als je begint met een klein beetje gist heb je ook maar weinig eiwitten. Eiwitten zijn niet schadelijk en kunnen zelfs voor een deel door de gist gebruikt worden als gistvoeding.

[Romba]

Nogmaals bedankt (Jacques en Rinus) voor de stoomcursus hergebruikte gist weer nieuw leven in te blazen. Dat van de appelsap wist ik nog niet en klinkt logisch om te checken of de gist nog actief genoeg is. Ik heb vanmiddag de helft van mijn depot met 50 ml appelsap gemengd en die staat nu mooi in een flesje met waterslot waar ik nu af en toe al een bubbeltje zie los komen.

Ik ga dit flesje nu 3 dagen op kamertemperatuur (nu rond de 20 a 22 graden) laten staan en ga dan een giststarter van 1,5 liter maken, die ik 36 uur met de magneetroerder zn gang laat gaan. Ik snap nu dat de hoeveelheid van de giststarter in verhouding met de totaal liters aan wort moet zijn. Ik dacht (had gehoopt) dat hier berekeningen cq tooltjes voor zijn vanuit de gegevens van de batch waarvoor je de gist ervoor hebt gebruikt. In de Mr Malty app zit zo'n tooltje voor Repitching Yeast Slurry. Maar wat je daar invult en wat eruit komt snap ik nog de ballen van.

Als het verkrijgen van een goede giststarter me niet lukt, post ik waarschijnlijk wel het probleem waar ik tegen aan gelopen ben, maar omdat ik nu al activiteit van de gist zie, heb ik er wel vertrouwen in.

thanx guys!

[Rinus]

Dat van de appelsap wist ik nog niet en klinkt logisch om te checken of de gist nog actief genoeg is.

giststarter van 1,5 liter maken

Maar wat je daar invult en wat eruit komt snap ik nog de ballen van.

Nog ter info; ik heb de afgelopen keer het SG van de appelsap gemeten, die was 1040 vandaar precies goed dus.

Hoe ga je die 1.5L maken? zoals gezegd zou ik dat dus dan met 150 gram DME doen, het streven is om ook hier een SG van 1040 te krijgen. Een druppeltje olijf olie kan geen kwaad, dat is goed voor de ontwikkeling van de celwand. Ik voeg tijdens de kook nog een mespuntje gistvoeding toe.

Berekenen kan natuurlijk (doe ik ook niet met alles) maar door te doen en te experimenteren leer je veel.

Ik heb mijn kennis vooral van dit forum en door te doen.
Ik ben blij dat ik nu ook weer iets terug kan doen voor andere leden in dit forum.

[Romba]

Rinus: helemaal met je eens door hier op het forum te lezen en dan gewoon (met gedegen voorbereiding) te doen, super dat ik zo weer van jou ervaring kan leren.

Ik heb toch nog even een vraag mbt het flesjes met waterslot waar het gistdepot met 50 ml appelsap in zit. Binnen de eerst paar uren bubbelde het waterslot geregeld even. Vanaf gisteravond laat (na 10 uur) zag ik geen overdruk meer op mijn waterslot. Als ik het flesje dan even schud, dan komt er wel gelijk overdruk en gaat ie ook weer even bubbelen. Maar na een uurtje is er dan toch weer geen overdruk op het waterslot. Moet ik gewoon geduld hebben en het flesje (zoals door Rinus aangegeven) 3 a 4 dagen laten staan op kamertemperatuur? Of moet ik nu iets gaan doen om de gist wat actiever te laten worden en laten zijn: dmv wort (gemaakt met moutextract) toe te voegen?

[hansHalberstadt]

Ik heb toch nog even een vraag mbt het flesjes met waterslot waar het gistdepot met 50 ml appelsap in zit. Binnen de eerst paar uren bubbelde het waterslot geregeld even. Vanaf gisteravond laat (na 10 uur) zag ik geen overdruk meer op mijn waterslot. Als ik het flesje dan even schud, dan komt er wel gelijk overdruk en gaat ie ook weer even bubbelen. Maar na een uurtje is er dan toch weer geen overdruk op het waterslot. Moet ik gewoon geduld hebben en het flesje (zoals door Rinus aangegeven) 3 a 4 dagen laten staan op kamertemperatuur? of moet ik nu iets gaan doen om de gist wat actiever te laten worden en laten zijn: dmv wort (gemaakt met moutextract) toe te voegen?

Als je gist opkweekt met appelsap of wort van ca 1040 dan heeft de groeiende gist meestal al binnen een dag alle suiker opgebruikt. Daarna gaat de gist weer in rust. Dus de truc is om het verder op te schalen als dat nodig is voordat de gist weer in rust gaat. als je starter groot genoeg is met voldoende cellen (koffie verkeerd kleur) dan kun je die het beste bij maximum activiteit gelijk toevoegen aan je hoofdbrouwsel of anders voordat alle suiker op is 3 dagen in de koelkast zetten om te laten bezinken, dan afgieten vlak voordat je je hoofdbrouwsel aantent (voor de mensen die geen 'startersmaak' aan hun brouwsel willen toevoegen voor zover relevant)

[Jacques]

Dat van de appelsap wist ik nog niet en klinkt logisch om te checken of de gist nog actief genoeg is.

Het gebruik van appelsap is niet zo zeer om te checken of de gist nog actief genoeg is. maar om op een makkelijke manier een hele kleine starter te hebben.


Zodra je ziet dat de vergisting minder wordt (dat kan al na 8 tot 12 uur) vergroot je de starter. Als de gist vitaal is gaat het opkweken snel.

[Rinus]

@Romba; ik heb dat ook dat ik weinig activiteit in het waterslot zie, ik schud of wals het fles je dan af en toe om de gist in suspensie te brengen (als het helder blijft in het flesje dan is het niet goed).

[springerke]

Bedoel je met een klein beetje depot dat ik van 1 van de 2 weckpotten de neergeslagen gist over houd (dus de vloeistof die erboven zit eruit gieten) en daar dan 50 ml appelsap bij doe? En moet de boel dan gewoon gaan schuimen om activiteit waar te nemen?

Als ik het goed begrijp heb je het gist depot van 1 weckpot gebruikt met 50 ml appelsap? Dat is veel te veel, de suikers in uw appelsap zijn binnen enkele minuten opgebruikt
Wat Jacques bedoelde is een klein beetje gistdepot ik zou zeggen 2 ml en dan beginnen met opkweken.

[Jacques]

Wat Jacques bedoelde is een klein beetje gistdepot ik zou zeggen 2 ml en dan beginnen met opkweken.

Ik heb het inderdaad steeds over een kleine hoeveelheid gistdepot dat je uit de pot haalt. De bedoeling is zo veel mogelijk nieuwe vitale gistcellen te kweken uit de oude slurry.

[Jeroen76]

Klein vraagje, is er een merk/soort appelsap die de voorkeur heeft? Je hebt namelijk ook concentraat, biologische, enz.

En met mijn moutextract werk ik super steriel na het koken maar kan ik er van uit gaan dat dit bij de appelsap ook het geval is? Lijkt me haast wel maar goed de angst op besmetting is altijd groot bij mij.

Heb even getest met een La Trappe witte trappist en die deed het super. Alle handelingen even goed kunnen doorlopen en nu nog een keer maar dan met wat aanpassingen vanuit dit topic. Gaat het toch net wat makkelijker en sneller denk ik.

Die La Trappe gist schuimt echt behoorlijk dus ook maar even een blow-off gemaakt. Weer wat bijgeleerd.

Gr. Jeroen

[Jacques]

Klein vraagje, is er een merk/soort appelsap die de voorkeur heeft? Je hebt namelijk ook concentraat, biologische, enz.

Maakt niet uit. Appelsap is altijd zodanig behandeld dat er niets in kan groeien. Daarom is het ook zo handig. Je hoeft het niet steriel te maken of andere handelingen uit te voeren. Je kunt het zo uit het pak gebruiken. Uiteraard zorg je er voor dat je geen besmettingen oploopt. Vandaar het advies om het tuitje in te spuiten met Star San.

[Jeroen76]

Maakt niet uit. Appelsap is altijd zodanig behandeld dat er niets in kan groeien. Daarom is het ook zo handig. Je hoeft het niet steriel te maken of andere handelingen uit te voeren. Je kunt het zo uit het pak gebruiken. Uiteraard zorg je er voor dat je geen besmettingen oploopt. Vandaar het advies om het tuitje in te spuiten met Star San.

En wederom bedankt, handig van die kleine pakjes kopen dus.

Gr. Jeroen

[Romba]

Als ik het goed begrijp heb je het gist depot van 1 weckpot gebruikt met 50 ml appelsap? Ddat is veel te veel, de suikers in uw appelsap zijn binnen enkele minuten opgebruikt
Wat Jacques bedoelde is een klein beetje gistdepot ik zou zeggen 2 ml en dan beginnen met opkweken.

Ja ik heb inderdaad 1 weckpot depot met 50 ml appelsap samen gedaan. Nav jou opmerking heb ik bedacht dat het flesje met de gist en appelsap opkweek niet veel langer hoeft te staan en ben ik gister avond (zaterdag) gelijk over gegaan op het maken van een starter van 1 liter. Die deed het goed en schuimde behoorlijk (ff vergeten het druppeltje olijfolie erbij te doen) en begin van deze middag stroomde die wat over: k had er zilverfolie overheen gevouwen. Vanmiddag (na 18 uur) was de kleur al een tijdje koffieverkeerd. Dus nu heb ik m in de koelkast gezet en ga er over 24 uur een 2e starter a 1,5 liter van maken. Dan denk ik dat ik wel een goede starter voor mijn 19 liter NEIPA batch voor komende donderdag heb.

Die blow off van Jeroen ziet er profi uit: daar ga ik binnenkort ook maar de spullen voor halen.

[Jeroen76]

Die blow off van Jeroen ziet er profi uit: daar ga ik binnenkort ook maar de spullen voor halen.

Nou die blow-off is niet zo profi als je zou denken. Heb een waterslot ontsmet door koken. Krijgt hij een hele andere vorm van...

Maar goed binnenpijpje mooi kunnen gebruiken om daar de slang op te bevestigen en past natuurlijk perfect in de stop.



Gr. Jeroen

[Oosterling]

Maakt niet uit. Appelsap is altijd zodanig behandeld dat er niets in kan groeien. Daarom is het ook zo handig. Je hoeft het niet steriel te maken of andere handelingen uit te voeren. Je kunt het zo uit het pak gebruiken. Uiteraard zorg je er voor dat je geen besmettingen oploopt. Vandaar het advies om het tuitje in te spuiten met Star San.

Mits je een nieuw pak gebruikt, natuurlijk... Restjes uit de koelkast die er al een paar weken in staat is verre van steriel.

[Oosterling]

Nou die blow-off is niet zo profi als je zou denken. Heb een waterslot ontsmet door koken. Krijgt hij een hele andere vorm van...

Maar goed binnenpijpje mooi kunnen gebruiken om daar de slang op te bevestigen en past natuurlijk perfect in de stop.



Gr. Jeroen

Opnieuw in de waterkoker en weer rechtbuigen. Als die doffig is geworden, direct na het verwarmen in de waterkoker doorspoelen met schoonmaak azijn. Geen idee waarom, hoe het kan, maar dat heeft voor mij een boel goed gedaan.

[Jeroen76]

Opnieuw in de waterkoker en weer rechtbuigen. Als die doffig is geworden, direct na het verwarmen in de waterkoker doorspoelen met schoonmaak azijn. Geen idee waarom, hoe het kan, maar dat heeft voor mij een boel goed gedaan.

Nou er was weinig meer van de vorm te herkennen dus maar met een zaagje rondom het buisje er uit gehaald. Inmiddels bij Wildkamp mooie knietjes en verbindingsstukken gehaald.

knietje van Wildkamp

Gr. Jeroen

[Jacques]

Mits je een nieuw pak gebruikt, natuurlijk... Restjes uit de koelkast die er al een paar weken in staat is verre van steriel.

Uiteraard. Appelsap beschimmeld heel snel. Het is een goede voedingsbodem voor meerdere micro-organismen. Vandaar ook dat de inhoud van zo'n pakje gepasteuriseerd is.

De buitenkant van een pakje appelsap wordt door mij desinfecteert met alcohol. Ik wil geen risico's lopen op besmettingen.

[hansHalberstadt]

Uiteraard. Appelsap beschimmeld heel snel. Het is een goede voedingsbodem voor meerdere micro-organismen. Vandaar ook dat de inhoud van zo'n pakje gepasteuriseerd is.

De buitenkant van een pakje appelsap wordt door mij desinfecteert met alcohol. Ik wil geen risico's lopen op besmettingen.

Ik gebruik altijd van die 200 ml pakjes appelsap. Voor gebruik het stukje waar het rietje inkomt ontsmetten met alcohol 70% evenals het rietje zelf aan de binnen en buitenkant. dan het rietje een paar cm in het pakje steken en dan door het rietje de inhoud in steriel potje/buisje doen (via knijpen in het pakje). 

[André de Laat]

Nou er was weinig meer van de vorm te herkennen dus maar met een zaagje rondom het buisje er uit gehaald. Inmiddels bij Wildkamp mooie knietjes en verbindingsstukken gehaald.

knietje van Wildkamp

Gr. Jeroen

Die zijn handig hè?

[Jacques]

Ik gebruik altijd van die 200 ml pakjes appelsap. Voor gebruik het stukje waar het rietje inkomt ontsmetten met alcohol 70% evenals het rietje zelf aan de binnen en buitenkant. dan het rietje een paar cm in het pakje steken en dan door het rietje de inhoud in steriel potje/buisje doen (via knijpen in het pakje).

Dat is ook mijn methode. Op deze wijze is de kans op infectie nihil.