Belgische waterprofielen

Jacques · 09-12-2002 00:11 u

De databank WATER heb ik aangevuld met uniek nog nooit eerder gepubliceerd materiaal namelijk Belgische waterprofielen. De waterprofielen zijn door mij samengesteld aan de hand van gegevens van de Belgische drinkwatermaatschappijen. Ruim 5 jaar geleden heb ik die samen met Ronald Baert voor heel België opgevraagd (Ronald voor het Franstalige gedeelte van België). Van ruim 100 pompstations hebben we die gegevens gekregen. Jammer dat de gegevens in het Waalse gewest niet altijd volledig waren. Soms werd alleen de totale hardheid gegeven. Voor het samenstellen van de waterprofielen is alleen gebruik gemaakt van volledige analyses.

Water dat door de brouwerijen wordt gebruikt kan enigszins afwijken van de onderstaande profielen. Per slot van rekening gaat het hier om de bronnen die bij de waterwinbedrijven in gebruik zijn. Toch verwacht ik dat niet omdat brouwerijen graag dezelfde kwaliteit grondwater willen gebruiken als de waterleidingbedrijven.
Voor de clustering van de analyseresultaten heb ik zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij de Belgische provinciegrenzen. Zo te merken was dat een gelukkige keuze.

Duidelijk is dat in België verschillende grondwaterzones zijn te onderkennen. Aan de kust (West Vlaanderen) is het water zeer zout is. Natriumionen geven volgens de literatuur een zure smaak. Dit zou dus een verklaring kunnen zijn voor de vele zurige bieren (Vlaamse bruinen) die traditioneel in het westen van België gebrouwen worden. Het water in het oosten van België is zacht en heeft weinig mineralen.

Voor het inzicht in de bieren die gebrouwen worden met de verschillende waterprofielen heb ik hieronder namen vermeld van bekende brouwerijen die binnen een bepaald door mij onderscheiden gebied zijn gelegen.
Het valt op dat het water van de omgeving van Achouffe erg zacht is. Ook het water van andere bronnen die in het centrum van de Ardennen zijn gelegen (Spa, Malmedy en La Roche) kenmerken zich als zeer zacht.

Provincie/streek
1. Antwerpen
2. Brabant
3. Henegouwen (Charleroi)
4. Achouffe
5. Orval
6. Rochefort
7. Chimay
8. Luik
9. Oost Vlaanderen
10. West Vlaanderen
11. Saisons (Henegouwen)

1. Westmalle, De Konink, Duvel, Het Anker
2. Belle-Vue, Frank Boon, Cantillon, De Troch, Girardin, Hoegaarden, Palm, Lefebvre, Drie Fonteyn, Haacht
3. Maes
4. Brasserie d'Achouffe
5. Brasserie d'Orval
6. Abbaye Notre Dame - Rochefort
7. Abbaye de Scourmont - Chimay
8. Jupiler
9. Bios, Bosteels, Crombé, De Ryck, Huyghe, Liefmans, Roman
10. Westvleteren, Bavik, De Dolle Brouwers, De Gouden Boom, Riva, Rodenbach, Sint Bernardus, van Eecke, Van Honsebrouck
11. Brasserie de Pipaix, Dubuisson, Dupont, Brasserie de Silly

Het mooie van ProMash is dat je het waterprofiel van jouw leidingwater kunt invoeren en dan kunt zien welke brouwzouten je moet toevoegen om een bepaald watertype na te maken. Als het water zachter is dan jouw leidingwater kun je overwegen een apparaat voor omgekeerde osmose aan te schaffen. Deze apparaten zijn bij de betere aquariumhandelaren te koop.

Jacques

Eduard · 11-12-2004 09:21 u

Zijn de Belgische en Nederlandse waterprofielen ook elders op deze site in tekstformaat te vinden, daar ik Promash nog niet heb?

Jacques · 12-12-2004 00:02 u

Hoi Eduard,

Nee, ik heb de profielen niet op deze site in een tekstformaat beschikbaar gesteld.

Als je nog geen ProMash nog niet hebt is dat heel eenvoudig op te lossen door naar de site www.promash.com te gaan en daar een evaluatie versie te downloaden. Deze versie werkt volledig en je geoon gebruik maken van de aangepaste databank.

Jacques

gelfling · 31-12-2004 10:45 u

Jaques,

Ik weet niet of je er veel aan hebt, maar ik heb bij de WML ook de samenstelling van het drinkwater hier in de buurt opgevraagd.
De regio Venlo heeft een grote ringleiding, waardoor het waterprofiel in de regio hetzelfde uitvalt.
Wel hebben ze verschillende controle/meetpnten.
Deze gegevens komen van meetpunt Tegelen (3KM van Venlo) in Noord Limburg dus.

Water Profile
-------------

Profile: Tegelen - Nederland
Profile known for: Kraanwater

Calcium(Ca): 37.0 mg/l (ppm!)
Magnesium(Mg): 3.8 mg/l (ppm!)
Sodium(Na): 5.4 mg/l (ppm!)
Sulfate(SO4): 9.0 mg/l (ppm!)
Chloride(Cl): 6.0 mg/l (ppm!)
biCarbonate(HCO3): 135.0 mg/l (ppm!)

pH: 8.33

Adrie · 31-12-2004 13:47 u

Ha Ron,

ppm komt overeen met mg/l, dus die vraagtekens kunnen weg.

Groeten,

A3

SiriS · 31-12-2004 14:33 u

ppm komt overeen met mg/l mits SG=1,00 g/l !!

Groet, Peter

Edgar · 31-12-2004 14:41 u

Om het een beetje begrijpelijk te houden: ppm komt overeen met mg/l als de stoffen in water zijn opgelost en dat water niet al te heet of koud (nu even niet gaan mierenneuken over het atypisch uitzetgedrag van water svp) is. Voor onze doeleinden mag je het dus gelijkstellen.

MO · 31-12-2004 14:44 u

Tjsa, vriend Siris wil nu eenmaal altijd erg precies zijn. Je kunt overdrijven peter! Alsof de dichtheid van ons drinkwater ver van 1,00 zou afwijken!?

gelfling · 31-12-2004 14:52 u

In ieder geval bedankt voor de uitleg, weer wat geleerd!

Mouton · 06-03-2005 10:11 u

hoi Jacques,

In onderstaand bericht van jou hand spreek je over "Van ruim 100 pompstations hebben we die gegevens gekregen."
Deze watergegevens van de pompstations zouden een welkome aanvulling zijn voor ProMash.nl.
Waar kan ik deze gegevens ophalen?
Als ze niet te douwnloaden zijn dan mag je mij ze ook toesturen, zodat we ze zelf in kunnen kloppen.

J & P Mouton

Jacques · 06-03-2005 10:51 u

Deze gegevens zijn bij de betreffende waterledingbedrijven opgevraagd en door mij in een databank ingekopt.
Eerlijk gezegd vind ik het niet raadzaam om deze gegevens allemaal te verstekken. De waterkwaliteit in België verschilt plaatselijk veel meer dan in Nederland. Geografisch ziet met name Wallonië er heel anders uit dan Nederland en Vlaanderen.

De waterprofielen zoals ik die heb samengesteld zijn gebaseerd op een uitgebreide analyse waarbij de kleine grafiekjes op een grote wegenkaart van België zijn gelegd om zo een gebied te ontdekken met een nagenoeg gelijke watersamenstelling. Naar mijn oordeel hebben hobbybrouwers daar veel meer aan dan de gegevens per pompstation.

Overigens zijn de gegevens ook inmiddels zo'n 10 jaar oud. Als je echt op microniveau de gegevens wilt verwerken dan raad ik je aan de gegevens opnieuw te verzamelen. De pompputten die gebruikt worden kunnen namelijk van jaar tot jaar verschillen. Soms worden oude putten verlaten en nieuwe putten die het water halen uit een ander watervoerend pakket in gebruik genomen.

Mouton · 06-03-2005 11:07 u

Wie van onze Belgische brouwvrienden helpt?

Bierke · 30-03-2006 09:40 u

Heb gisteren via mail de samenstelling van het leidingwater voor regio Lokeren (België) gevraagd.
Ben benieuwd wanneer ik meer weet. 'k Laat jullie zeker meer weten als ik iets ontvang.

Bierke

Ronnie · 28-11-2006 11:23 u

Hallo, vrienden
ik kom hier toevallig es langs, zie dat jullie het over water hebben,
Voor België is veel te vinden hoor, als je maar goed kan surfen.
Voor heel Wallonië is alles te vinden. Het Brussels gewest wordt uitsluitend gevoed vanuit Waals Brabant (Brabant Wallon).
1. Waterbedeling in Vlaams gewest:
Daar zijn 2 distibuteurs: tmvw: www.tmvw.be/ en vmw: www.vmw.be/
U kan van daaruit verder surfen en direct de hardheid per gemeente bekijken. Sommige gemeentes worden deels door vmw en deels door tmvw bevoorraad, bijvoorbeeld Lochristi, deelgemeente Lochristi = tmvw (sector Gent) en Lochristi's andere deelgemeenten van vmw.
Via een kaart kan u de sectoren zien en van sommige sectoren kan u de volledige kwaliteit (analyse) bekijken. Is soms es zoeken waar u die info vindt. Ook zal u zien dat Gent en omgeving alsook een groot deel van de kust het water haalt in Vlaams en Waals Brabant en rond het Brusselse.
Let dus zeer op, bijv. Ik heb water uit winning Vlaams + Waals Brabant en 800 m verder (deelgemeente Beervelde) komt het water van het spaarbekken Kluizen en dat is oppervlaktewater met minder goede kwaliteit en meer Chloortoevoeging.

2. Waterbedeling in Waals gewest:
Daar is het water veel meer plaatselijk dan in Vlaanderen.
Ga naar de Site van waterverdeling in het Waals gewest. http://www.aquawal.be/
Makkelijkst is een kaart van België of nog meer gedetailleerd (bijv. Ardennen) naast u te leggen om te kijken waar die sectoren precies liggen. Op de sites zijn ook kaarten te zien.
Surf verder naar Liens utiles (Daar kan u een waalse distributiesektor aanklikken,)
Voorbeeld : Site van Luik = Compagnie Intercommunale Liégeoise des Eaux : http://www.cile.be/frame.html
Kwaliteitsrapport 2005 in omgeving Luik : http://www.cile.be/sources/CC_code_E_(Adduction_Eupen_La_Gileppe).pdf

Andere voorbeelden in Waals gewest: bijv. rond Dinant:
http://www.aquasambre.be/Site/Site.nsf/.DocClientsW/9CC3CFB525C07562C1256AF00024482A?OpenDocument
klik vervolgens :
http://www.aquasambre.be/Site/Site.nsf/8728492025c3a00ec1256a68004376fe/b90087a4c61af46bc1256b500034efc1?OpenDocument

groetjes, ronnie.

Walter · 28-11-2006 12:52 u

Jacques,

Ik heb er nog eentje voor jou :

3080 Duisburg :

Hardheid : 39°F of 22°D
Ca2+ : 130 mg/l
(CO3)2- : 0 mg/l
Mg2+ : 16 mg/l
(SO4)2- : 65 mg/l
Na+ : 12 mg/l
Cl- : 30 mg/l
(HCO3)- : 360 mg/l

Hopelijk heb je er iets aan,

Walter

Pad · 28-11-2006 12:56 u

Zijn we er niet eentje vergeten in Vlaanderen. Voor de provincie Antwerpen kan je de hardheden vinden op www.pidpa.be.

MO · 28-11-2006 12:57 u

Walter, dit onderwerp gaat over Belgische profielen. Off topic dan maar: wat een enorme hoeveelheid calciumbicarbonaat zit er in jouw water. Ik dacht dat mijn regio record houder was met 16 °DH (237 ppm HCO3), maar jouw gebied spant de kroon. Zuur jij je brouwwater aan?

Walter · 28-11-2006 15:05 u

Ha die Martin,

Ik wist dat ik van iemand deze reaktie ging krijgen, maar Duisburg ligt wel degelijk in Belgie hoor. We hebben toevallig een naamgenootje in Duitsland.

Ter situering wij zijn sinds 1977 een deelgemeente van Tervuren, dit ligt even ten Zuid-Oosten van Brussel.

Wat die hardheid betreft : die inderdaar redelijk legendarisch en vrij kostelijk qua kranen in huis. Naar het schijnt wordt er aan gewerkt maar daar geloof ik niet veel van.

Momenteel heb ik enkel nog maar een proefpakketje van Brouwland gebruikt en mijn water niet aangezuurd. Ik ben nog altijd op zoek naar een goede formule om mijn brouwwater berekend te kunnen aanzuren. Kan jij me misschien hiermee verder helpen?

Oscar · 28-11-2006 15:32 u

Citaat van: WaltdeBrouwer op 28-11-2006  15:05 uIk ben nog altijd op zoek naar een goede formule om mijn brouwwater berekend te kunnen aanzuren. Kan jij me misschien hiermee verder helpen?

Een formule zal hier niet voor zijn denk ik, maar misschien wel een "methode" die redelijk gaat werken, echter daarvoor met de hardheid van je water in de toekomst wel constant blijven en je moet met telkens hetzelfde zuur werken (liefst ook nog van constante concentratie) :

Je moet eerst weten hoeveel zuur je nodig hebt om de bufferende werking van je water/wort op te heffen (was bij MO al vrij veel).
En daarna kun je testen hoeveel zuur je nodig hebt om je pH 0,1 eenheid omlaag te krijgen. Indien je dat weet kun je voor een brouwsel na de pH meting redelijk goed inschatten hoeveel zuur je nodig hebt om de gewenste pH te bereiken.

Groeten en gezondheid
Oscar

MO · 28-11-2006 15:39 u

Oeps, foutje, sorry. Moeten de Belgen de Duitse vlag maar niet steeds een kwartslag draaien. Dat verwart me.

Ik zou ook geen formule weten of voor je beslag zul je altijd een andere hoeveelheid zuur nodig hebben. Cara- en andere donkere mouten geven een grotere pH verlaging dan alleen pilsmout, vandaar. Proefondervindelijk vaststellen lijkt me dus. Een sterk zuur als fosforzuur lijkt me toch wel aan te raden voor dat kalkwater van jou.

Adrie · 28-11-2006 15:57 u

Nou, in dit geval is het misschien aan te raden het water eerst te ontharden door te koken (en vervolgens van de kalk af te hevelen).

Oscar · 28-11-2006 16:09 u

Citaat van: MO op 28-11-2006  15:39 uEen sterk zuur als fosforzuur lijkt me toch wel aan te raden voor dat kalkwater van jou.

Martin,

Dat kunnen we nergens kopen als consument zijnde, niet iedereen werk op een chemisch lab.

Groeten en gezondheid
Oscar

Jacques · 28-11-2006 23:00 u

Zuiver fosforzuur, zwavelzuur en zoutzuur (pro analyse kwaliteit) zijn gewoon te koop bij de plaatselijke apotheker (= niet goedkoop).

Je kunt ook melkzuur gebruiken voor het aanzuren.

Walter · 30-11-2006 09:04 u

Citaat van: MO op 28-11-2006  15:39 uOeps, foutje, sorry. Moeten de Belgen de Duitse vlag maar niet steeds een kwartslag draaien. Dat verwart me.

Of de Duitsers die van ons!

Tenslotte hadden wij onze driekleur eerst. Maar goed, het is hier geen politiek forum hé...

Wat dat aanzuren betreft ga ik me eens bezighouden met een soort standaard rond zuurtoevoeging en pH verlaging. Tenslotte moet dat toch te berekenen zijn.

Ik hou jullie op de hoogte.

Walter · 30-11-2006 09:06 u

Citaat van: Jacques (jacbier) op 28-11-2006  23:00 uZuiver fosforzuur, zwavelzuur en zoutzuur (pro analyse kwaliteit) zijn gewoon te koop bij de plaatselijke apotheker (= niet goedkoop).

Je kunt ook melkzuur gebruiken voor het aanzuren.

Ik ben als leek ook niet geneigd zuren als Fosforzuur, zwavelzuur en zoutzuur te gaan gebruiken. Tenslotte zijn deze stoffen nogal schadelijk voor onze gezondheid als je niet de juiste doseringen gebruikt.

Niet dat ik een rabiaat voorstander ben van het reinheitsgebot, maar als hobbybrouwer heb je toch de keuze om de "chimique" uit je bier te houden. Laat ons het allemaal wat natuurlijk houden...

Edgar · 30-11-2006 09:16 u

Citaat van: WaltdeBrouwer op 30-11-2006  09:06 uNiet dat ik een rabiaat voorstander ben van het reinheitsgebot, maar als hobbybrouwer heb je toch de keuze om de "chimique" uit je bier te houden. Laat ons het allemaal wat natuurlijk houden...

Zolang je geen Cola-drinker bent is dat geloofwaardig...

Ik zou het eerlijk gezegd ook afraden aan beginners zonder enige lab-ervaring om met sterke zuren te werken. Je moet weten wat je doet, een ongeluk zit in een klein hoekje.

Walter · 30-11-2006 10:35 u

Citaat van: Edgar op 30-11-2006  09:16 uZolang je geen Cola-drinker bent is dat geloofwaardig...

Ik zou het eerlijk gezegd ook afraden aan beginners zonder enige lab-ervaring om met sterke zuren te werken. Je moet weten wat je doet, een ongeluk zit in een klein hoekje.

Touché. Maar mijn probleem is niet dat die stof in mijn voeding zit, enkel dat je als leek zulke zaken gaat gebruiken zonder grondige kennis ervan. Waarmee ik niet wil zeggen dat er hier geen mensen op het forum zijn met een goede scholing en ervaring daaromtrend hé. Maar ik heb hier al topics gezien waar werd geopperd om zoutzuur uit de gamma of brico te gaan gebruiken. Dat gaat toch iets te ver voor mijn smaak

. Al staat iedereen vrij om te mengen in zijn bier wat hij wil hé.

Jacques · 30-11-2006 10:50 u

Citaat van: WaltdeBrouwer op 30-11-2006  09:06 uIk ben als leek ook niet geneigd zuren als Fosforzuur, zwavelzuur en zoutzuur te gaan gebruiken. Tenslotte zijn deze stoffen nogal schadelijk voor onze gezondheid als je niet de juiste doseringen gebruikt.

Niet dat ik een rabiaat voorstander ben van het reinheitsgebot, maar als hobbybrouwer heb je toch de keuze om de "chimique" uit je bier te houden. Laat ons het allemaal wat natuurlijk houden...

De chemie zit al van nature in je bier en voeding!

Voor voedingstoffen die niet in vrije natuur voorkomen hoeven we niet bang te zijn. Geraffineerde suiker is bijvoorbeeld zo'n product. Miljarden mensen gebruiken het in hun koffie of thee. Niet veel mis mee volgens mij.

Het klopt dat je met sterke zuren moet oppassen. Als je geen ervaring hebt met het verdunen van deze zuren kun je ze door de apotheker laten verdunnen. Deze heeft ervaring genoeg. De kosten gaan daardoor wel omhoog.

Door zwavelzuur te gebruiken krijgt je bier een wat drogere en bittere indruk. Zuiver zoutzuur (zeker niet van de bouwmarkt of drogisterij gebruiken maar van de apotheek - pro analyse kwaliteit) geeft een wat zoetere vollere indruk.

Walter · 30-11-2006 13:21 u

Citaat van: Jacques (jacbier) op 30-11-2006  10:50 uDe chemie zit al van nature in je bier en voeding!

Voor voedingstoffen die niet in vrije natuur voorkomen hoeven we niet bang te zijn. Geraffineerde suiker is bijvoorbeeld zo'n product. Miljarden mensen gebruiken het in hun koffie of thee. Niet veel mis mee volgens mij.

Ok, maar een grammetje suiker teveel gaat niet veel misdoen, een grammetje zoutzuur daarentegen...

Nu mengt iedereen natuurlijk in zijn bier wat hij wil, zelf ben ik ook voorstander om kruiden te gebruiken, maar ik zou als leek toch oppassen met sterke zuren. Uiteindelijk kun je met citroenzuur ook een soortgelijk effect bekomen, of met melkzuur, alleen ga je bij een overdosis hiervan geen bezoek aan het antigifcentrum moeten brengen.

Even googelen op de termen pH en water aanzuren leverde me nogal wat hits op uit het aquariumwereldje. Een van de zaken die zij gebruiken is hoogwaardig turf. Dit goedje werkt blijkbaar zeer pH verlagend zonder al te nefaste gevolgen.

Een van mijn denkpistes is om een waterfilter te maken met een laag turf, een laag Houtskool en tot slot een laag filterkatoen om aldus het water te kunnen ontharden en chloor te verwijderen. Het is natuurlijk maar een idee dat ik nog aan de werkelijkheid zal moeten toetsen, want zo geeft bijvoorbeeld turf een bruine schijn aan je water dewelke je er moet kunnen uitfilteren met de houtskool. Bovendien mag de uiteindelijke smaak niet teveel beïnvloed worden door dit turf.

Jacco · 30-11-2006 13:31 u

Je hebt wel gelijk een nieuwe bierstijl: Turfbier

Ik weet van mijn aquarium dat het een bruinige gloed aan het water geeft. Een smaak zal het ook wel afgeven.

Dan niet te denken aan alle microorganismen in je bier.

Houtskool zal er niet alles uitfilteren. Ik had ook een actief kolenfilter en het water bleef iets bruinig.

Walter · 30-11-2006 13:37 u

Citaat van: Wacko Jacko op 30-11-2006  13:31 uJe hebt wel gelijk een nieuwe bierstijl: Turfbier

Ik weet van mijn aquarium dat het een bruinige gloed aan het water geeft. Een smaak zal het ook wel afgeven.

Dan niet te denken aan alle microorgaismen in je bier.

Die microorganismen zal wel meevallen gezien de septische werking van turf. Desondanks is het inerdaad misschien opportuun om het water te koken voor de storting van de mout.

Wat de smaak betreft : mijns inziens ga je door de opeenvolgende filtering turf - houtskool veel smaken tegenhouden. Houtskool wordt in dat opzicht veel gebruikt in zowel wijn- als alcoholproductie vanwege de excellente filtercapaciteiten. Let wel, we spreken hier van actieve houtskool en niet die waarmee je je barbecue aan de praat houdt. Ik ga het in elk geval eens proefondervindelijk bepalen.

Gerstenat · 05-06-2018 16:05 u

Beste

Kan ik dergelijke profielen ergens anders terugvinden zodat ik het kan importeren in BrouwHulp?

Site van Promash is niet meer werkende.

Alvast bedankt

Jacques · 05-06-2018 21:25 u

Citaat van: Gerstenat op 05-06-2018  16:05 uBeste

Kan ik dergelijke profielen ergens anders terugvinden zodat ik het kan importeren in BrouwHulp?

Site van Promash is niet meer werkende.

Alvast bedankt

Zie http://kotmf.com/articles/brewwater.php

Belgische waterprofielen

SiriS

Mouton

Mouton