Stel je weegt 10 kilo mout af, je maischt, en aan het eind van de rit heb je 17,5 kilo bostel over. Oscar zegt dan: "Kijk: ik begon met 10, nu is het nat en ik heb 17,5, dus er moet 7,5 kilo water zijn bijgekomen". Dat klopt niet. Je begon met 10 kilo, dat klopt, dan heb je 2,5 kilo extract uitgespoeld, nu heb je 17,5 over dus is er 10 liter water in je mout blijven hangen.
Ik begrijp het nog niet helemaal:
10 kg mout levert ca 0.75 x 10=7.5 kg extract. er is dus nog 2.5 kg droge stof over van de bostel. Blijkbaar meet je 17.5 kg bostel na het spoelen. Dan zit er dus 17.5-2.5=15 liter water in de bostel. Dus dan heb je een factor 1.5 ipv 1.
Meest belangrijk is denk ik de vraag: waarvoor gebruik je deze berekening?
In Bierpro gebruik ik een dergelijke berekening gebaseerd op metingen om het maisch en spoelwater te berekenen. Dit werkt alsvolgt:
Je doet eenmalig een aantal metingen aan je brouwmethode (of gebruikt de default die ik al een keer bepaalt heb)
Voorbeeld: standaard infusie methode:
moutgewicht=5100gram
maischwater=19000ml
hoogte in de pan mout+maischwater=24.8cm
SG eerste afloop=1070
hoogte in de pan eind spoelen na droogvallen bostel=15.0cm
hieruit berekent Bierpro dan:
-Ke:het extraheerbare deel van de mout (in dit geval ke=0.744)
-(1-ke) het droogrestgewicht in % van het moutgewicht (in dit geval 25.6%)
-kmo1*(1-ke) het percentage water in de mout tov moutgewicht (7.62*0.256=1.95)
-kmo2*(1-ke) het percentage water tussen de mout tov moutgewicht (1.33*0.256=0.34)
-(kmo1+kmo2)*(1-ke) het totale percentage water in de mout tov moutgewicht (8.95*0.256=2.29)
Dat geeft bij mij dus een hoeveelheid water bij juist droogvallen van de bostel aan het eind van het spoelen van 2.29 x het moutgewicht. Als je de bostel geheel laat aflopen dan heb je dus minder water in je bostel, waarschijnlijk kom je dan op die factor 1.5.
Met deze constantes (en nog 3 andere constantes: k,max spoelrendement en SGmout) kun je dus voor elk recept met die infusie methode de zaak door laten rekenen en de gewenste hoeveelheid maisch en spoelwater laten berekenen. (k in combinatie met kmo1 en kmo2 levert de uitspoelcurve waarbij het SG van de aflopende wort een functie is van de opgevangen hgoeveelheid wort) Er is ook een decoctiemethode gekarakteriseerd.
Natuurlijk zou het mooi zijn als zoiets ook in BrouwVisie zou zitten. Oscar heeft deze berekeningen van mij gekregen. Ik vertrouw bij het brouwen blindelings op die berekeningen in Bierpro en ze kloppen vrijwel altijd.
HansH
