Topic: Wanneer starten?

[Nico v.L.]

Hallo,

Aanstaande maandag wil ik gaan brouwen (10 liter). Voor het eerst ga ik een vloeibare gist gebruiken (Wyeast 1388, Belgian Strong). Het forum heeft me ervan overtuigd dat een giststarter erg verstandig is. Maar de timing vind ik lastig.
Wanneer smacken en wanneer starten met de starter wanneer ik maandagmiddag de gist nodig heb?    Wat zouden de ervaren brouwer van dit forum doen?
Met dank en groet,

Nico

[Oscar]

Nico Nu Smacken! Daarna, als ie bol staat, wat extra wort erbij doen (± 500 ml gemaakt met behulp van wortpoeder) en beluchten (ik zou dat continue doen, maar anderen maar 24 uur). Daarna laten uitzakken en op de ochtend voor het brouwen, afgieten, verse wort erbij en weer de ganze dag beluchten! Heb je na het brouwen een actieve giststater met voldoende gist!

succes ! 

[Stijn]

Dag Nico,

Welke productiedatum staat er  vermeld op de verpakking? Indien deze een maand geleden is, is hij bol binnen een dag. (bijvoorbeeld zou je deze zondagavond kunnen smacken). Voor elke maand dat er voorbij is mag je een dag tellen dat de verpakking nodig heeft om op te zwellen. Indien je een XL-verpakking hebt, is het niet echt nodig om een giststarter te maken , mag wel, maar hoeft niet voor deze kleine hoeveelheid wort. Wil je toch een giststarter maken, dan zou je toch ten laatste zondagavond je gist bij je starter moet voegen. (Dus hou dan ook rekening met het tijdstip dat je smackt..)

Hou wel rekening met deze gist, het zou wel eens lang kunnen duren vooraleer deze is uitgegist. Of maak een vetgemeste starter, en dan nog...


Groeten

 

Stijn

[Johannes]

Beter te vroeg dan te laat. Als de starter 'uitgewerkt' is dan kun je hem altijd even wegzetten. En vervolgens na het maischen met wat gekookt wort opstarten. Starters maken kun je het beste mee oefenen. Zo krijg je oog voor de aktiviteit van de starter. Voor het oefenen kun je natuurlijk beter opkweken uit fles.

[Caspar]

Ik maak mijn starter altijd stipt één dag van te voren. Is mijn Wyeast te vroeg opgebold, dan zet ik hem gewoon even in de koelkast. No problemo. 

[René K]

De gist van de Zeeuwse gistbank wordt geleverd in een heel klein buisje. Hier zit een speldenkop aan gist in. De woensdag voor het brouwen heb ik deze opgekweekt en zaterdag kon ik ermee brouwen. Een mooie melkwitte giststarter van ongeveer 3 à 4 liter. Ik heb ook gekozen voor continue beluchten.

[Arno Millenaar]

Welke productiedatum staat er  vermeld op de verpakking? .......

Ik heb vrijdagochtend een Wyeast XL 1214 BEL ABBEY uit de koelkast genomen en 'gestart'. Echter na 8 uur geen enkele bolling waar te nemen. De verpakking heeft al deze tijd in water van 24 graden gelegen. Vervolgens toch maar opengemaakt en toegevoegd aan 3 liter starter (100gr moutextract per liter + 3 gr Nutrivit p/l + constante beluchting) en voor de zekerheid nog maar een zelfde XL verpakking toegevoegd zonder deze eerst te 'smacken'.  Volgende dag, zaterdag (brouwdag) opnieuw geen enkele activiteit waar te nemen.  Ik heb voor de zekerheid na het brouwen maar 4 pakjes T58 korrelgist genomen om mijn 50 l wort te starten die ondertussen volop staat te gisten Ik heb ondertussen proberen vast te stellen wat de datum van de Wyeast verpakking is. Echter kan geen datum vinden, behalve de volgende code:  1140353  en uiteraard de 1214 BEL ABBEY aanduiding. Verder helemaal niets.

Ik heb deze gist op 3 Feb 2007 bij Brouwland gekocht en deze heeft altijd in de koelkast gelegen bij 4-6 gr Celcius.  Ik ben in de veronderstelling dat deze gist in de koelkast een houdbaarheid heeft van 6 tot 12 maanden na de productiedatum (echter kan deze datum dus niet vinden).

Kan iemand mij vertellen of ik misschien meer geduld moet hebben bij het starten, of dat ik pech heb gehad en een verpakking (2x) heb waarvan de gistcellen 'overleden' zijn.  Helaas heb ik geen methyl blauw in huis anders had ik het onder de microscoop kunnen bekijken. De 4 liter starter is nu echter onderweg naar het waterzuiveringsschap.

Met vriendelijke groeten  Arno

[Caspar]

Hoi Arno,

De gistcellen hebben even de tijd nodig om te activeren, soms duurt dit wel 4 dagen. Het toevoegen van inactieve gist aan een starter kan resulteren in een zeer slechte vergisting. Volgende keer iets meer geduld hebben .

Groet Caspar

[EBC]

Arno,

Je bent VEEL te ongeduldig. En hoe kan je nu 1 XL verpakking op vrijdag smacken om er zaterdag 50 liter wort mee te vergisten? Een starter voor dergelijke hoeveelheden maak je een week van te voren.
De datum staat rechts onder het typenummer van de gist ingelaserd. Bijvoorbeeld: MFG 07NOV06
Lees de gebruiksaanwijzing op www.wyeastlab.com.


Caspar,
Zet je starter NIET in de koelkast voor een paar uur, dat doe je alleen indien je hem langer dan week wilt bewaren.

[Jacques]

Caspar,
Zet je starter NIET in de koelkast voor een paar uur, dat doe je alleen indien je hem langer dan week wilt bewaren.

Voor een paar uur zou ik hem ook niet in de koelkast zetten maar voor langer dan 8 uur toch wel. Door de gist te bewaren bij kamertemperatuur teert de gist in op zijn reservestoffen die hij nodig heeft voor de aanmaak van nieuwe gistcellen.

De koelkastmethode beschouw ik als ideaal. Het geeft je de gelegenheid om eerder te smacken en als het gistzakje snel bol staat (soms gebeurt dit al na 24 uur) dan kun deze in de koelkast zetten.

[MO]

Ik ben niet zo'n fan van die temperatur schokken en krimpende lucht (bij afkoelen krimpt de lucht en kunnen er infecties naar binnen worden gezogen). Ik bewaar giststarters altijd bij kamertemperatuur. Ook voor een week.

[Jacques]

Ik ben niet zo'n fan van die temperatuur schokken en krimpende lucht (bij afkoelen krimpt de lucht en kunnen er infecties naar binnen worden gezogen).

Bij de verpakking van Wyeast komt echt geen lucht naar binnen.

Mijn ervaring is dat een giststarter die in de koelkast heeft gestaan sneller op gang komt dan wanneer je deze gewoon bij kamertemperatuur hebt laten staan. Overigens zet ik de starter al in de koelkast terwijl deze nog bezig is. Er wordt dan nog koolzuur gevormd. De afkoeling gaat niet zo abrupt dat de koolzuurvorming geheel stil komt te liggen.
Door de starter weer verder te vergroten zo'n 8 uur voordat je deze nodig hebt heb je een super actieve starter met veel levende gistcellen.
Ook kun je alleen de slurrie van de starter die in de koelkast heeft gestaan gebruiken. Als je ongehopte lichte moutextract gebruikt heb je weinig smaakinvloed van de starter op de rest van het brouwsel.

[Caspar]

Hoi mannen,

Ik zet niet de starter maar mijn opgebolde pakje Wyeast altijd in de koelkast, kan dit kwaad?

Groet Caspar

[Jacques]

Nee. Het is zelfs gunstig als je pas over een paar dagen de gist gaat gebruiken. De temperatuurdaling zorgt er voor dat de vergisting stopt en dat wil je juist om de cellen in de meest optimale conditie te houden.

[oranjeboombiertje]

Is het dan ook beter om een starter te laten bezinken in de koelkast? Ik merk namelijk dat mijn starters die ik heb laten bezinken er langer over doen om te beginnen dan starters die niet bezonken zijn.

 
Wesley

[Jacques]

Dat komt omdat de gistcellen dan uitgewerkt zijn, er geen voedingsstoffen meer voorhanden zijn en ingeteerd wordt op de reservestoffen (in de vorm van glycogeen). Als de glycogeen verbruikt is kan een gistcel zich niet zo snel vermenigvuldigen.

Beter is het de starter voordat deze helemaal is uitgewerkt in de koelkast te zetten. De gist stopt dan ook met zijn activiteit. Niet zo zeer omdat er te weinig voedingsstoffen meer zijn maar omdat de temperatuur te laag is. De reservestoffen blijven op die manier behouden. De gistcellen bezinken en je kunt een slurrie gebruiken met cellen die niet ingeteerd hebben op hun voorraad glycogeen. Deze cellen zijn snel actief en hebben minder problemen om zich te vermenigvuldigen.

[Hopmans]

Ik bewaar giststarters altijd bij kamertemperatuur. Ook voor een week.

Dat is niet echt  כשרות

Een starter hoort afgedekt te zijn met een prop watten, en daar overheen aluminiumfolie als deze in de koelkast gaat.

 

[Drents Hopbier]

De temperatuurdaling zorgt er voor dat de vergisting stopt en dat wil je juist om de cellen in de meest optimale conditie te houden.

Zou er na het opbollen nog wel vergistbaar materiaal over zijn?

Hopbier

[EBC]

Ik heb diverse emailwisselingen met Wyeast en Whitelabs gehad. Beide geven aan dat het niet verstandig is om aktieve gist aan temperatuurwisselingen te onderwerpen. Beide geven aan dat gist pas gekoeld mag worden zodra ze volledig uitgegist is en dan alleen indien de gist langere tijd moet worden bewaard.

Uit de posts op het forum merk ik op dat de meesten van jullie slechts één a twee dagen van te voren een starter maken. De koelkast lijkt mij dan uit den boze.

Ik begin met starters meestal 5-7 dagen voor het brouwen. Na 24-48 uur beluchten laat ik ze op kamertemperatuur bezinken. Op de brouwdag hevel ik de (zure) vloeistof af en doe de gist bij mijn wort. Nooit problemen met trage start. Alleen ondergisters kunnen wat langer duren, maar op 10 ºC is dat niet verwonderlijk.

[Jacques]

Mijn ervaringen zijn anders toch heel goed met het koelen van giststarters die nog niet uitgegist zijn. Probeer het eens.

Ik ben hiertoe over gegaan na een artikel uit Brauwelt een paar jaar geleden. Daar werd dit advies gegeven. Zelf heb ik slechte ervaringen met giststarter die helemaal uitgegist zijn. Deze hebben meer tijd om weer op gang te komen. Na het lezen van de betekenis van glycogeen voor de gist begreep ik waarom.

Vrij recent stond er in Brauwelt nog een ander artikel over de vitaliteit van gist. Als ik tijd heb zal ik daarover kort verslag doen.

[Jacques]

Zou er na het opbollen nog wel vergistbaar materiaal over zijn?

Daar gaat het niet om. Door de afkoeling vertraagt de stofwisseling van de gist. De gist hoeft daarom geen beroep te doen op de voorraad glycogeen om te kunnen overleven als de voedingsstoffen op zijn.

Voor alle duidelijkheid: temperatuurschommelingen tijdens de normale vergisting moet je voorkomen. Je wilt dan dat de vergisting doorgaat. Je hoeft je dan niet druk te maken over het glycogeengehalte.

[Hans (Lagos)]

Ik begin met starters meestal 5-7 dagen voor het brouwen. Na 24-48 uur beluchten laat ik ze op kamertemperatuur bezinken. Op de brouwdag hevel ik de (zure) vloeistof af en doe de gist bij mijn wort. Nooit problemen met trage start. Alleen ondergisters kunnen wat langer duren, maar op 10 ºC is dat niet verwonderlijk.

Helemaal mee eens, ik doe het net zo en oude Wyeast verpakkingen start ik zelfs nog vroeger.

[Herman]

Op tijd beginnen is inderdaad zeer wijs. Overigens heb ik zelf de ervaring dat de vuistregel van een dag opstarttijd per verstreken maand een fabeltje is, of toch op zijn minst een heel voorzichte tip. Ik leg de verpakking na smacken op mijn monitor. Onder deze behaaglijke warmte staat een verpakking snel bol. Ook oude verpakkingen heb ik binnen enkele dagen volop actief, waar de vuistregel meer dan een week zou betekenen.

[Hans (Lagos)]

Ook oude verpakkingen heb ik binnen enkele dagen volop actief, waar de vuistregel meer dan een week zou betekenen.

En vaak even goed schudden helpt ook.

[Edgar]

Wel nog een klein beetje uitkijken met zo'n monitor, ik ben er vrij zeker van dat de temperatuur bovenop sommige monitoren in de stress-zone zal liggen. En het aan- en uitschakelen is ook niet bevorderlijk. Temperatuur-stress schijnt (ik heb het nog niet kunnen controleren ) mutaties in de hand te werken. (Mijn oplossing: mijn kabelmodem. Nauwelijks warm, maar toch een beetje, en constant.)