Naast al het brouwen bij de mikrobrouwerij kom ik de laatste tijd ook weer toe aan hobbybrouwen. Erg fijn, want daar kan ik lekker experimenteren en nieuwe brouwsels voor eigen gebruik brouwen
.
Onlangs brouwden wij een amber-bier (bovengister) met redelijk wat caramout. Dit bier is met een London Ale-gist vergist en met behulp van een aquariumpompje met RVS-bruissteentje en steriel luchtfiltertje tussen pomp en steentje heeft de vergisting slechts 5 dagen in beslag genomen. Dit is de eerste keer dat we met zo'n pompje beluchten (op de brouwdag en de dag erna 1x een uur o.i.d.) en het resultaat qua uitvergisting was voor ons spectaculair. Het bier heeft na vergisting nog een week gestaan bij 18 ºC en is daarna overgeheveld in colavaatjes om vervolgens 2 dagen bij 5 ºC te staan.
Het leek ons een goed idee om voor het eerst sinds tijden het bier maar eens te filteren! We hebben een
filterhuis waarin een
filtercartridge van 10" (25,4 cm) past en een paar cartridges hadden we ook liggen. Eerst filterden we 3 vaatjes met een filter van 3,0 µm. Dit filter komt van morebeer.com en is van het type 'spun', oftewel 'gewonden'. Zo'n filter heeft een effectiviteit van ongeveer 75%, dat wil zeggen dat er ook aardig wat deeltjes groter dan 3,0 µm door het filter heen komen. Dit ongewenste effect wordt bespoedigd indien men een vrij grote druk opbouwt voor het filter. Er worden kanalen in het filter opengeduwd die daardoor een grotere poriewijdte krijgen, etc. Het filteren ging vrij vlot en we gebruikten maar weinig CO
2 overdruk, maar iets van 0,5 bar.
Maar goed, het resultaat was een bier dat nog net zo troebel was als voor het filteren. Daarmee konden wij niet tevreden zijn. Dus toen hebben we hetzelfde bier nogmaals gefilterd, maar nu met een
cartridge van 0,2 µm, van het type 'absolute'. Dit 'absolute' wil zeggen dat de poriewijdte vast ligt en niet kan variëren, ook niet bij een hogere druk. De effectiviteit ligt dan meer nabij de 99,9%. Het nadeel is dat zo'n filter sneller kan dichtslibben, een reden waarom voorfilteren met een gesponnen filter bij erg troebel bier wel verstandig kan zijn. Een absoluut filter wordt bij morebeer.com voor $60 verkocht en is dus vrij prijzig. Maar ja, we wilden het wel proberen. Resultaat: het bier filterde bijna net zo snel, al moesten we de druk ietsje opvoeren aan het eind van het derde vat, nog steeds ruim onder 1,0 bar. Het bier werd prachtig helder en toch was het smaakverschil tussen gefilterd en ongefilterd miniem. Dit ligt waarschijnlijk aan het feit dat het ongefilterde bier al heeft kunnen rusten.
Het absolute filter hebben we deels opengesneden en vervolgens weggegooid. Zonde van het geld, maar nu heb ik een leverancier gevonden die dergelijke kwaliteitsfilters voor een goede prijs verkoopt, terwijl het filter ook kan worden gereinigd en opnieuw gebruikt kan worden.
Dan nog even, waaróm eigenlijk filteren? Welnu, maak je een klassieke ondergister, zoals Pils, dan kan het de voorkeur genieten om dit bier zo helder mogelijk te laten zijn. Dit kun je als thuisbrouwer bewerkstelligen door het maar lang te lageren, maar dat duurt zo lang. Filter je het bier daarintegen na een vergistingsduur van een ruime week + 1-2 weken lagering bij lage temperatuur, dan heb je veel eerder je lekkere bier! Je bent dan je gistsmaakjes kwijt waar je anders weken of maanden op moet wachten bij normale bezinking. Vervolgens kun je het bier carboniseren door een redelijk hoge CO
2-druk op je vaatje te zetten en dit te schudden, of door gewoon bij lage temperatuur het vaatje een paar dagen onder constante (dus aangesloten gasfles) druk te laten staan, zeg 2,0 - 2,5 bar. Eventueel kun je het bier met een geschikt vulmechanisme in flesjes afvullen en onmiddellijk afsluiten, zo heb je helder bier met koolzuur zonder een vertroebelende nagisting (die het hele filteren eigenlijk weer 'ongedaan' maakt).
Hebben hier nog andere thuisbrouwers ervaringen met filteren die ze graag willen delen, ik ben benieuwd!
Topic: Ervaringsverslag filteren van bier (gelezen 6615 keer)