Kerstbier recept idee

[Dagobert1966]

Ik ben niet zo lang geleden begonnen met all-grain brouwen en heb een idee voor een kerstbier uitgewerkt.
De bedoeling is een niet al te donker (meer amber) bier te maken met lekkere "warme" smaakdetails als kaneel, vanille en sinaasappel.
Het bier moet een goede body hebben met een ABV van 7,5 - 8,5%.
Lekkere bittere tinten die niet te overheersend zijn.
Ik dacht ik ga eens kijken waar ChatGTP mee komt en daar heb ik wat aanpassingen op gemaakt.
Ik zou graag jullie feedback hierover.

Recept:

**fermenteerbaar:
- 4,5 kg Pale Malt
- 1 kg Munich Malt
- 0,5 kg caramel/Crystal Malt (40L)
- 0,25 kg Special B (of een andere donkere mout)
- 0,25 kg caramel/Crystal Malt (60L)
- 1kg kristal suiker

**Hop:**
- 50 g Magnum (bitterhop, 60 min)
- 30 g Saaz (aroma, 15 min)

**Gist:**
- 1 verpakking Safale S-05

**Specerijen:** (allemaal 10 minuten meekoken)
- 2 kaneelstokjes
- 1 theelepel gemalen gember
- 1 theelepel nootmuskaat
- 1 vanillestokje (opengesneden)
- 20 gram sinaasappel schil, zoet

Volgens de Grainfather app levert dat de volgende waarden:
OG: 1078
FG: 1013
ABV: 8.41
IBU: 41.7
EBC: 28.8

Ik ben benieuwd wat jullie feedback hierop is.
Alvast bedankt!

[Eric v B]

Het lijkt wel of Chat GPT de ingredienten van diverse kerstbieren bij elkaar gegooid heeft.

Naar mijn idee wordt dit een veel te complex bier met heel veel verschillende smaken door elkaar. Persoonlijk zou ik het simpeler houden. Special B vindt een linke. Je kan een rozijnensmaak krijgen, maar salmiak is ook mogelijk. Rozijnen zou, naar mijn mening, wel bij een kerstbier passen maar salmiak met kruidnagel, nootmuskaat en gember...? Verder maar dat is mijn persoonlijke smaak, vind ik vanille in bier niet lekker.

[Chinook]

Ik vind het leuk bedacht, maar ik heb gemerkt dat GPT veel beter werkt als je deze traint op bestaande data. Ik zou recepten voor winter/kruidenbier verzamelen en aan GPT geven, om vervolgens een recept te vragen naar eigen specificaties (alcohol, FG/OG, kleur, (welke) kruiden, specifieke ingrediënten, etc). Ik denk dat je dan een wat passender recept krijgt.

Voor hoeveel liter is dit? Want op het eerste gezicht lijkt dit niet genoeg voor 20 liter (niet uitgerekend). Wat mij meteen opvalt is dat het wel erg veel suiker is. Ik zou een stuk minder doen, of compenseren met flink wat extra mout. Ook is een donkere suiker misschien leuk voor het thema. Honing zou ook nog kunnen. Als je wat minder suiker doet, compenseer met Pale mout. Teveel suiker maakt het bier erg droog en dat is misschien niet wat je wil in zoiets.
Special B vind ik prima, is niet enorm veel. C60L/150E en C40L/100E ligt redelijk in de buurt van elkaar en je hebt dan misschien wel erg veel. Moet zeggen dat ik nul ervaring heb met C40L, dus wellicht kan dit prima. Ik zou kijken naar nog een donkere cara die Special B complementeert (Red Crystal, 400E bijvoorbeeld) mocht je wel één van de twee vervangen.

Specerijen vind ik lastig te beoordelen, want ik lust het vaak niet. Gember zou ik eerder vers doen, kaneel beperken tot hooguit 1. Verse gember heeft meer smaak en kaneel is snel te veel. Nootmuskaat heb ik nooit gebruikt, maar het lijkt veel. Vanille nooit koken, dat is zonde. Alle smaak vervliegt of gaat kapot. Maak een extract of voeg direct toe aan het vat (eventueel met sterke drank om te ontsmetten). Vanille in vodka wordt alleen maar lekkerder als je het langer laat staan, dus dat is voor mij sowieso een aanrader. Ik gebruik mijn oude schillen daarvoor. Je kan het extract ook gebruiken om mee te bakken en is beter dan die dr. Oetkermeuk. Het is sowieso misschien aan te raden om meerdere tincturen te maken en die zelf toe te voegen bij het bottelen. Dan bepaal je zelf de smaak terwijl je proeft en dat vind ik vaak fijner. De meeste kruiden/specerijen/toevoegingen smaken naar mijn mening ook beter met een tinctuur. Gember misschien niet, maar dat lust ik niet dus heb ik nooit geprobeerd. Overweeg ook andere kruiden of smaken zoals (ster)anijs, cacao, tonka, piment, koffie of andere dingen die een goede kruidenier heeft liggen en jij met kerst associeert. Voordeel van de tincturen is ook dat je zelf kan bepalen wat je wel en niet lekker vindt als je ze combineert. Ik zou denk ik niet snel voor gember/tonka/munt gaan, maar wie weet is dat echt een geweldige combi (n.b. Dit is een voorbeeld van de meest botsende smaken die ik kon bedenken voor mezelf).

Bitterheid mag van mij iets omlaag, want het draait hier om kruiden en zoetheid. 20-30 IBU zou ik denken, maar wederom, ik heb geen ervaring hiermee. Qua gist kan je iets Engels overwegen wat meer suikers over laat, zoals S-33 of London (als je die nog kan vinden). Verdant of New England zijn daar misschien ook interessant voor. Zeker met 0.5-1 kg suiker wordt het anders vrij droog. Overweeg ook een warme maisch in dat opzicht.

Ik vind de opzet qua mout en hop vrij goed eigenlijk, afgezien van de suiker en totale IBU. Op zich denk ik een vrij goede basis om mee te beginnen.

[Dagobert1966]

Bedankt voor de uitvoerige feedback Chinook!
Ik ga er nog wat verder aan sleutelen

[Dagobert1966]

Ik heb een en ander nog eens heroverwogen en jullie opmerkingen geprobeerd mee te nemen.
Ik kom nu op het volgende:
Recept: (23 liter)

**fermenteerbaar:
- 4 kg Pale Malt
- 1 kg BlackSwaen©Honey Biscuit
- 0,5 kg Special B (of een andere donkere mout)
- 0,5 kg caramel/Crystal Malt (60L)
- 0,5 kg havervlokken
- 1kg donkere basterdsuiker

**Hop:**
- 25 g Magnum (bitterhop, 60 min)
- 30 g Saaz (aroma, 15 min)

**Gist:**
- 2 verpakking T-58

**Specerijen:** (allemaal 10 minuten meekoken)
- kaneel extract - naar smaak toevoegen aan gistvat
- Peat smoke extract - naar smaak toevoegen aan gistvat
- vanille extract - naar smaak toevoegen aan gistvat
- 20 gram sinaasappel schil, bitter 10 minuten meekoken
- 50 gram eikenhoutsnippers van whisky vaten (eventueel eerst geweekt in Tennessee Whisky, toevoegen aan gistvat)

Volgens de Grainfather app levert dat de volgende waarden:
OG: 1076
FG: 1016
ABV: 7,8%
IBU: 36,5
EBC: 47.9

Bedoeling is dus vooral caramel, sinaasappel, vanille, wiskey tonen te verkrijgen.
De havervlokken toegevoegd om de body, het mondgevoel en de schuimkraag te verbeteren.
De C40L geelimineerd omdat die inderdaad dicht bij de C60L zit
Ik ben benieuwd wat jullie feedback hierop is.
Alvast bedankt!

[Chinook]

Ik vind het wel erg veel Honey biscuit, Munich is denk ik een betere keus. Dat kan prima met een kilo en je kleur klopt dan ook beter bij wat je voor ogen hebt. Suiker is ook nog steeds aan de hoge kant, ik zou dat halveren en een extra kilo Pale erbij doen. Special B is nu aan de hoge kant, maar het kan. Ik denk wel dat het kan gaan overheersen. Ik zou die terug naar .25 zetten en/of een andere c-mout (Dark Crystal, Caramunich, etc) gebruiken of meer Pale/C60. Peat extract ken ik niet, maar voor rookaroma ben ik vaak huiverig. Dan zou ik eerder hele rokerige Scotch gebruiken, maar ik weet ook niet of het wel bij dit bier past.

Verder ziet het er goed uit. Het is wel een 'druk' bier, maar dat kan wel werken als je alles goed balanceert en de juiste afwegingen maakt. Met extracten werken is dan iets makkelijker om die bewaren.

[Nerro]

Ik denk dat de rooksmaak niet heel erg bij de rest van het recept past. Zou "koekkruiden + rook" kunnen werken? Het lijkt me niet zo'n geweldige combi...

De combinatie van vanille én eikenhouten snippers lijkt me ook soort van dubbelop, dan is het waarschijnlijk genoeg om één van de twee te kiezen. Gezien je ogenschijnlijke doel om het bier de nodige complexiteit mee te geven zou ik dan kiezen voor de snippers en het extract weglaten.

[Schanulleke]

Ik denk ook dat het recept te complex is. Als amateurbrouwer wil je van alles proberen en het liefst in één bier. Het resultaat is vaak dat je door de bomen het bos niet meer proeft. Dit recept hinkt op 3 benen: kruiden, rook en hout. Ik zou eea nog eens overdenken.

[tdp]

Ik denk ook dat het recept te complex is. Als amateurbrouwer wil je van alles proberen en het liefst in één bier. Het resultaat is vaak dat je door de bomen het bos niet meer proeft. Dit recept hinkt op 3 benen: kruiden, rook en hout. Ik zou eea nog eens overdenken.

[Josss]

Ik heb vorig jaar een winterbier gemaakt. Is niet helemaal geworden zoals ik het wilde.

https://share.brewfather.app/j2JCLXnwX2w4qV

Jammer dat je niet in de buurt woont, anders had je een flesje kunnen ophalen.

Ik had het kruidiger en lichter van kleur willen hebben

[Spyro]

"Nagels met koppen slaan" noemen ze dat....!!! 

[Dagobert1966]

Dank voor alle feedback.
Ik wil inderdaad misschien iets te veel met als resultaat een te complex bier dat niet meer goed drinkbaar is.
Ik heb het dus aanzienlijk vereenvoudigd om hinten van karamel, eiken (en sinaasappel? ik heb bittere schillen) over te houden.
Zal ik de eiken snippers dan wel of niet nog laten weken in Tennessee Whisky?
De moutstort (incl. haver) is nu al 6,75kg, daarom toch nog 0.75kg suiker om toch nog wel voldoende alcohol te houden (anders wordt het beslag wel erg dik?)

Ik kom nu op het volgende:
Recept: (23 liter)

**fermenteerbaar:
- 4,5 kg Pale Malt
- 0,5 kg BlackSwaen©Honey Biscuit
- 0,25 kg Special B (of een andere donkere mout)
- 1 kg caramel/Crystal Malt (60L)
- 0,5 kg havervlokken
- 0,75 kg kristalsuiker

**Hop:**
- 25 g Magnum (bitterhop, 60 min)
- 30 g Saaz (aroma, 15 min)

**Gist:**
- 2 verpakking T-58

**Specerijen:**
- 20 gram sinaasappel schil, bitter 10 minuten meekoken
- 50 gram eikenhoutsnippers van whisky vaten (eventueel eerst geweekt in Tennessee Whisky, toevoegen aan gistvat)

Volgens de Grainfather app levert dat de volgende waarden:
OG: 1074
FG: 1016
ABV: 7,7%
IBU: 35,7
EBC: 35.3

Hebben jullie nog opmerkingen over de T-58 gist? of is dat wel een goede keuze?
Ik ben van plan komend weekend dit te gaan brouwen anders heb ik het niet voor de kerst op dronk.
Ik ben wederom benieuwd naar jullie reacties

[Edwin brouwt]

Ik denk dat de special B leuk is voor de rozijnensmaak. Je zou de kristalsuiker kunnen vervangen door een donkere kandijsuiker: dat geeft iets meer smaak.

Ik ben zelf geen voorstander van eiken snippers: het komt voornamelijk houtig en droog over (maar dat is natuurlijk weer heel persoonlijk )
Ik zou er dan eerder voor kiezen om een beetje rookmout te gebruiken (of peated malt, maar dat is geloof ik vloeken in de bierkerk).

T-58 kan prima, maar is best 'Belgisch' qua smaak en geur. De  S-33 is zoals Chinook voorstelde ook een goede keuze: fruitiger en het bier wordt wat zoeter wat denk ik  goed bij een kerstbier past.

[Dagobert1966]

Grappig: dit is wat ChatGTP over dit recept zegt (ik hecht uiteraard meer waarde aan jullie commentaar, maar dit is toch wel grappig):

ChatGTP:

Dit kerstbier-recept ziet er veelbelovend uit! Hier zijn enkele punten om te overwegen:

Malt
Pale Malt: Goede basis, zorgt voor een solide moutigheid.
BlackSwaen Honey Biscuit en Special B: Deze zullen een rijke smaak en een complexe kleur toevoegen, perfect voor een kerstbier.
caramel/Crystal Malt: De 60L zal zorgen voor zoetheid en een mooie kleur, wat goed past bij de feestelijke sfeer.
Havervlokken: Deze voegen een mooie romigheid en body toe, wat het bier toegankelijker maakt.
Kristalsuiker: Dit zal het alcoholpercentage verhogen en een lichte zoetheid geven zonder te veel body toe te voegen.
Hop
Magnum: Prima keuze voor bitterheid, met een neutrale smaak die goed werkt in deze stijl.
Saaz: Dit is een klassieke aromahop en voegt een aangename, subtiele kruidigheid toe.
Gist
T-58: Deze gist geeft een fruitig en specerijachtig karakter, wat goed aansluit bij de andere ingrediënten.
Specerijen
Sinaasappelschil: Dit geeft een frisse, citrusachtige noot die heerlijk zal zijn in een kerstbier.
Eikenhoutsnippers: Dit kan een interessante diepte en complexiteit aan het bier toevoegen, vooral als ze zijn geweekt in whisky.
Algemene impressie
Dit recept heeft een goede balans van smaken en texturen. De combinatie van donkere en caramelmouten met de specerijen maakt het perfect voor de winter. Zorg ervoor dat je het bier voldoende tijd geeft om te rijpen, vooral als je de eikenhoutsnippers toevoegt, zodat de smaken goed kunnen integreren.

Veel succes met brouwen!

[Edwin brouwt]

Altijd even "weet je het zeker?" invoeren bij chatGPT. Ben benieuwd hoe die zichzelf corrigeert 

[Dagobert1966]

Altijd even "weet je het zeker?" invoeren bij chatGPT. Ben benieuwd hoe die zichzelf corrigeert 

Heb ik gedaan.
Grap is dat ChatGTP dan suggereert om vanille, kers en andere "kerst" smaken toe te voegen met als resultaat dat het weer een (te) complex bier wordt

[Dagobert1966]

Ik zit nu te denken de batch in 2-en te delen. 1 met de houtsnippers op Tennessee whisky, de ander zonder.
Beide verder hetzelfde. of zou de batch zonder de snippers wat "saai" worden?

[PDGRRR]

Ik zit nu te denken de batch in 2-en te delen. 1 met de houtsnippers op Tennessee whisky, de ander zonder.
Beide verder hetzelfde. of zou de batch zonder de snippers wat "saai" worden?

Het bier zonder snippers is een mooie benchmark van je recept, kan je goed bepalen wat de bijdrage van de snippers is. Je zou de batch zonder snippers wel iets kleiner kunnen maken zodat je niet 11 liter "saai" bier hebt.

[Dagobert1966]

Het bier zonder snippers is een mooie benchmark van je recept, kan je goed bepalen wat de bijdrage van de snippers is. Je zou de batch zonder snippers wel iets kleiner kunnen maken zodat je niet 11 liter "saai" bier hebt.

Gaat dan een batch van ca. 8 liter zonder snippers (1 krat) en een batch van ca. 15 liter met snippers.
Ik heb nl. een vergistings emmer van 12 liter en een vergistings vat van 31 liter. Gebruik ik mijn conische vat een keer niet.

[Dagobert1966]

Nog een vraag: gooi ik de snippers gewoon in het gistvat of is het beter in een verzwaarde hopzak?

[PDGRRR]

Nog een vraag: gooi ik de snippers gewoon in het gistvat of is het beter in een verzwaarde hopzak?

De keren dat ik snippers gebruikt heb deed ik ze in een hopzak zonder verzwaring.

[Jacques]

De keren dat ik snippers gebruikt heb deed ik ze in een hopzak zonder verzwaring.

Als de snippers verzadigd zijn met water/bier drijven ze niet meer. Vandaar dat dit werkt.

[Dagobert1966]

En in een hopzakje is er wel voldoende contact zodat de smaak wel in het bier komt?

[Jacques]

En in een hopzakje is er wel voldoende contact zodat de smaak wel in het bier komt?

Het handigst is het de snippers eerst een tijdje te weken in goedkope wodka en daarna de snipers met wodka toe te voegen aan je bier. De snippers zijn daardoor ook geen infectierisico.

[Alexander_H]

je kunt ook een extract maken van de snippers , en via wat kleine proeven bepalen hoeveel daarvan je wil toevoegen, dan kun je doseren.
Als je het bier rond de kerst gaat drinken en nu brouwt, zullen de smaken ook wat afvlakken, dus ook iets om rekening mee te houden.