SG daalt onvoldoende tijdens vergisting

Brouwerij Brouwhok · 13-07-2023 22:47 u

Beste brouwgenoten,

Ik ben begin dit jaar begonnen met brouwen, inmiddels is mijn zesde brouwsel gereed. Het bier smaakt boven verwachting goed, goede hoeveelheid koolzuur, mooie stabiele schuimkraag, etc.

Er is echter één terugkerend 'probleem' waar ik niet uitkom. Bij al mijn brouwsels is de SG onvoldoende gedaald waardoor het eind-SG niet wordt behaald. Ik gebruik een eenvoudige refractometer om de SG of Brix af te lezen.

Het is opvallend dat de eind-SG in alle gevallen niet verder daalt dan 1.030 terwijl bijvoorbeeld een eind-SG van 1.010 behaald had moeten worden. Bij alle brouwsels bedraagt het verschil tussen begin-SG en eind-SG ca. 30-35. Dit komt overeen met een alcoholpercentage van 4-4,7%. Ik heb drie verschillende tripels gebrouwen die een percentage van zeker 8-9% hadden moeten hebben.

Ik heb alle recepten gecontroleerd met BrouwHulp. Het de SG waarden komen redelijk overeen met de recepten.

Wat verder opvalt is dat de hoofdvergisting over het algemeen vrij kort en krachtig is. Na 1 tot 1,5 dag is het waterslot stil. Vanaf dat moment daalt de SG ook nauwelijks meer.

Na lange zoektochten op internet heb ik de oorzaak hiervan nog niet weten te achterhalen.

Heeft iemand enig idee wat er aan de hand zou kunnen zijn?

Schanulleke · 13-07-2023 23:15 u

Een refractometer meet brekingsindex en drukt dat uit in Brix en/of SG. Een hydrometer meet dichtheid en drukt dat uit in SG. Echter, en nu komt het: de SG waarde die een refractometer geeft is alleen juist bij onvergiste wort. Bij vergiste wort, jongbier dus, moet je een rekentooltje gebruiken. Je kan echter beter voor het bepalen van het eind SG een hydrometer gebruiken. Die 1.030 die jij meet met je refractometer s dus geen nauwkeurige bepaling van het eind SG.

Jacques · 13-07-2023 23:42 u

Citaat van: Brouwerij Brouwhok op 13-07-2023  22:47 uNa lange zoektochten op internet heb ik de oorzaak hiervan nog niet weten te achterhalen.
Heeft iemand enig idee wat er aan de hand zou kunnen zijn?

Zie het artikel https://www.hobbybrouwen.nl/site/veel-gestelde-vragen/gestokte-vergisting/

(Hopelijk gaat binnenkort Google dit artikel beter vinden...)

Brouwerij Brouwhok · 14-07-2023 00:18 u

Bedankt voor de snelle reacties.

Ik heb nu de Brewking app gebruikt. Als ik daar de begin-SG en eind-SG invoer (die ik met de refractometer heb gemeten) komt er een heel ander resultaat uit.

Voorbeeld van een IPA die inmiddels twee weken staat te vergisten:
- begin-SG: 1.061
- eind-SG: 1.030
- verschil: 31

Ik maakte zelf het volgende rekensommetje: 31 x 0.135 = ca. 4,2%

Volgens de Brewking app is de final gravity 1.011 met 6.6% alc.

Het resultaat van Brewking ligt ook meer in lijn met het recept.

Jacques · 14-07-2023 10:43 u

Citaat van: Brouwerij Brouwhok op 14-07-2023  00:18 uIk heb nu de Brewking app gebruikt. Als ik daar de begin-SG en eind-SG invoer (die ik met de refractometer heb gemeten) komt er een heel ander resultaat uit.
...
Het resultaat van Brewking ligt ook meer in lijn met het recept.

Goed dat je nu weet wat de oorzaak was. Heel veel hobbybrouwers weten niet dat ze een omrekentool moeten gebruiken als ze een refractometer gebruiken.

Brouwerij Brouwhok · 14-07-2023 11:34 u

Ik ben weer een stukje wijzer geworden. Bedankt voor de reacties!

Schanulleke · 14-07-2023 12:09 u

Citaat van: Jacques op 14-07-2023  10:43 uGoed dat je nu weet wat de oorzaak was. Heel veel hobbybrouwers weten niet dat ze een omrekentool moeten gebruiken als ze een refractometer gebruiken.

Alcohol verlaagt de dichtheid (SG) maar verhoogt de brekingsindex. Dus SG metingen mbv refractometers in alcoholische dranken geven altijd hogere en onjuiste resultaten. Het kan daarom geen kwaad om ook een hydrometertje bij de hand te hebben.

hansHalberstadt · 14-07-2023 15:54 u

Citaat van: Schanulleke op 14-07-2023  12:09 uAlcohol verlaagt de dichtheid (SG) maar verhoogt de brekingsindex. Dus SG metingen mbv refractometers in alcoholische dranken geven altijd hogere en onjuiste resultaten. Het kan daarom geen kwaad om ook een hydrometertje bij de hand te hebben.

Dat ben ik niet helemaal met je eens. Een refractometer geeft net zo waardevolle informatie als een hydrometer om te bepalen hoe ver de gisting is.
Het proces van gisting doet niets meer dan suiker omzetten in alcohol volgens een vast verband. (elke gram suiker wordt omgezet 484 mg alcohol). Dat levert als resultaat een bepaalde SG afname.
Maar het geeft ook als resultaat een bepaalde afname van de brekingsindex. En dat verband is net zo waardevol als het SG. en omdat het verband vastligt via de chemische omzettingen kun je ook alles in elkaar omrekenen. Dat is wat die tooltjes doen.

Schanulleke · 14-07-2023 19:01 u

Jawel, maar zoals gezegd meten refractrometers brekingsindex en geen dichtheid. Dus die schaal (Brix/SG) die in de refractrometer te zien is, geeft bij mengsels water/suikers/alkohol niet het werkelijke SG weer.... dus rekentool en/of hydrometer.

hansHalberstadt · 14-07-2023 23:10 u

Citaat van: Schanulleke op 14-07-2023  19:01 uJawel, maar zoals gezegd meten refractrometers brekingsindex en geen dichtheid. Dus die schaal (Brix/SG) die in de refractrometer te zien is, geeft bij mengsels water/suikers/alkohol niet het werkelijke SG weer.... dus rekentool en/of hydrometer.

Dat klopt. De SG schaal is alleen geldig voor suiker oplossing. Zelfs voor wort moet je nog een kleine correctie aanbrengen tgv opgelost eiwit. Meestal is dat ca 3% correctie (Brix correctiefactor). Maar een refractometer blijft een prima ding, immers je kunt er prima mee corrigeren voor alcohol en eiwit. Maar je kunt beter een refractometer kopen zonder SG schaal met alleen een Brix schaal. Dat scheelt veel discussie.