Zelfde SG voor de kook als na de kook

rkroon · 08-07-2022 17:02 u

Hi allemaal,

Sinds enige tijd brouw ik in een Easybrew 30 L. Nu 4 brouwsels. Daarvoor 6 brouwsels in de pan. Nog veel te leren dus. En er gaan zeker nog een paar brouwsels gemaakt worden voordat ik de EB onder de knie heb.

Ik heb mezelf tot doel gesteld om me de La Chouffe Blond meester te maken en als ik die een aantal keer op een eenduidige wijze heb gebrouwen met eenzelfde resultaat deze aan te passen naar eigen smaak en inzicht. Maar zoals gezegd. Dat gaat nog wel even duren.

Wat mij nu 2x is overkomen is dat het SG voor kook en na kook nagenoeg hetzelfde zijn. Ik heb me keurig aan bijgaand recept gehouden.

https://web.brewfather.app/tabs/recipes/recipe/jNPUJv7FxaLFUiyiOE0wpsSSnugAyo

Minimale verschillen. Zo was het kookvolume 29,7L ipv 29,85. Het volume na koken was 26,8 ipv 26,25.
Het SG voor koken kwam uit op 1052 ipv de gestelde 1056. Na het maischen heb ik met jodium getest en daar zag ik geen verkleuring, wat zou moeten betekenen dat er geen zetmeel meer aanwezig zou moeten zijn.

Omdat er iets minder water was verdampt heb ik met iets minder water gespoeld. 5,5 L ipv 6,79.

Wat kan de reden zijn dat de SG's voor en na het koken gelijk zijn? Gebruik ik op een of ander manier te veel water voor de hoeveelheid mout? Nog te veel spoelwater? Iets met het koken? Ik heb wel een mooie rollende kook.

Verder ben ik benieuwd of ik nog wat kan en moet doen. Alles zit nu in het vergistingsvat in de klimaaatkast. Over 2 dagen moet er 720 gram suiker bij. Zou het helpen om wat extra suiker toe te voegen?

Mocht iemand een idee hebben dan hoor ik het graag. Na de vakantie ga ik weer een nieuwe poging wagen.

Vrolijke groet,

Ralf

Broewerke · 08-07-2022 17:16 u

Uit je verhaal blijkt iets wat ik niet begrijp. Minder gespoeld omdat er minder verdampt is. Je verdamping is toch na het spoelen en tijdens koken.
Verder op welk moment en welke temperatuur heb je gemeten.
Indien ca 30 liter sg voor koken gemeten op afgekoeld 20 graden en na koken 27 liter gekoeld op 20 graden ook gemeten dan heb je ongetwijfeld een hoger sg.

hansHalberstadt · 08-07-2022 17:23 u

Als je tijdens het koken volume kwijtraakt door verdampen en er geen suiker uit je pan verdwijnt dan kan het niet anders dan dat je SG toeneemt met de verhouding van beide volumes.
Dus is dan de conclusie dat je ergens een meetfout maakt.
Mogelijke oorzaken:
-sample einde koken niet goed gekoeld als je meet (hoge temperatuur geeft een lager SG dan het werkelijk is)
-sample deels verdampt (vooral als je een hete druppel uit de kookketel op een refractometer legt maar je hele grote fouten op die manier en meet je veel te hoog SG).

Zambezi Special · 09-07-2022 08:13 u

Als ik het goed begrijp was het start volume (na spoelen) 29,7 liter.
Na koken 26,8
Het SG na koken moet dan 26,8/29,7 x SG (voor koken) zijn.
Zo niet, dan lijkt het me een meet fout.
Maar misschien heb ik het verkeerd begrepen?

Juindorper · 09-07-2022 10:05 u

Ik heb het idee dat er helemaal niet is gespoeld en het volume na het koken terug is aangevuld tot het volume voor koken. Dat zou de enige verklaring kunnen zijn voor deze metingen.

Jan de Graaff · 09-07-2022 10:24 u

Citaat van: Juindorper op 09-07-2022  10:05 uIk heb het idee dat er helemaal niet is gespoeld en het volume na het koken terug is aangevuld tot het volume voor koken. Dat zou de enige verklaring kunnen zijn voor deze metingen.

Als ik het relaas van Ralf lees, zou je misschien wel gelijk kunnen hebben; alleen dat er wél gespoeld is maar ná koken...

Citaat van: rkroon op 08-07-2022  17:02 uMinimale verschillen. Zo was het kookvolume 29,7L ipv 29,85. Het volume na koken was 26,8 ipv 26,25.
[...]
Omdat er iets minder water was verdampt heb ik met iets minder water gespoeld. 5,5 L ipv 6,79.

Dit lijkt aan te geven dat er gespoeld is nadat de mindere verdamping is vastgesteld, dus na koken.

@rkroon: Kun je laten weten wanneer je in het proces precies spoelt? Spoelen doe je vóór je gaat koken... Anders leng je het gewoon weer aan tot het oude volume en dan veranderd de suikerdichtheid in de oplossing dus niet (SG blijft dan gelijk).
Je hebt nu 2,9 liter verdampt en 5,5 liter toegevoeg; je hebt dus wel degelijk extra suikers uitgespoeld uit het bostel omdat het SG nagenoeg gelijk is gebleven; anders zou door de toevoeging van extra water het SG gedaald moeten zijn.

Als je gaat spoelen voor koken, dan zul je extra suikers uitspoelen en dus een hogere OG krijgen. Maar je voegt dan ook water toe, dus verdun je het weer (OG wordt lager). Als je dan gaat koken, kook je water weg en moet het OG gestegen zijn ten opzicht van voor de kook. Als je de verdamping en spoeling goed ingesteld hebt in Brewfather zal dat een goede voorspelling kunnen doen van je te verwachtte OG. Dus zou ik dat nog even nakijken of het klopt, als ik jou was.

rkroon · 09-07-2022 10:29 u

Citaat van: Broewerke op 08-07-2022  17:16 uUit je verhaal blijkt iets wat ik niet begrijp. Minder gespoeld omdat er minder verdampt is. Je verdamping is toch na het spoelen en tijdens koken.
Verder op welk moment en welke temperatuur heb je gemeten.
Indien ca 30 liter sg voor koken gemeten op afgekoeld 20 graden en na koken 27 liter gekoeld op 20 graden ook gemeten dan heb je ongetwijfeld een hoger sg.

Het klopt wat je zegt. Wat ik heb proberen te doen na het maischen was dmv het spoelen de hoeveelheid wort
aan te vullen tot de hoeveelheid die het recept aangaf voor de kook. En dat was in mijn geval iets minder dan aangegeven.

Tav het SG meten hou ik de volgende methode/momenten aan:
1. Na maischen (en spoelen) tap ik 100ml af en koel deze netjes af naar 20 graden. Meet dan het SG dmv hydrometer. De waarde heb ik gebruikt als SG voor koken.
2. Na koken (en koelen dmv spiraal) tap ik 100ml af, controleer nog een keer op temperatuur (20 graden) en meet dan nogmaals.
Meet ik op het verkeerde moment?

rkroon · 09-07-2022 10:36 u

Citaat van: Juindorper op 09-07-2022  10:05 uIk heb het idee dat er helemaal niet is gespoeld en het volume na het koken terug is aangevuld tot het volume voor koken. Dat zou de enige verklaring kunnen zijn voor deze metingen.

Sorry, ik ben denk ik niet duidelijk genoeg geweest in mijn verhaal doordat ik te veel details heb willen weergeven. Ik heb volgens mij het gebruikelijke proces gevolgd:
- water op temperatuur
- mout erbij (regelmatig roeren en laatste half uur rust) en netjes het maischschema gevolgd
- mout korf rustig omhoog en ondertussen spoelen
- mout uit laten lekken en korf verwijderd
- rollende kook volgens schema (+ hop toevoegingen)
- koelen dmv spiraal

Ik heb dus alleen water toegevoegd tijdens het spoelen en heb dit gedaan tot het in het recept aangegeven hoeveelheid. Na het koken is er niets meer toegevoegd. Was dat het geval dan kan ik me voorstellen dat het SG lager is. Daarom snap ik ook niet wat mijn metingen zeggen.

Dank voor je hulp!

CeesM · 09-07-2022 10:39 u

Citaat van: rkroon op 09-07-2022  10:29 u1. Na maischen (en spoelen) tap ik 100ml af en koel deze netjes af naar 20 graden. Meet dan het SG dmv hydrometer. De waarde heb ik gebruikt als SG voor koken.

Onder uit het kraantje getapt. Daar is de SG hoger dan boven in de ketel.

rkroon · 09-07-2022 10:49 u

Citaat van: JanDeGraaff op 09-07-2022  10:24 uAls ik het relaas van Ralf lees, zou je misschien wel gelijk kunnen hebben; alleen dat er wél gespoeld is maar ná koken...
Dit lijkt aan te geven dat er gespoeld is nadat de mindere verdamping is vastgesteld, dus na koken.

Sorry voor mijn onduidelijkheid. Ik heb alleen na het maischen gespoeld en na de kook niets meer toegevoegd. Ik heb tijdens het spoelen de hoeveelheid water toegevoegd zodat ik op de hoeveelheid kwam die in het recept stond voor aanvang kook.

Citeer@rkroon: Kun je laten weten wanneer je in het proces precies spoelt? Spoelen doe je vóór je gaat koken... Anders leng je het gewoon weer aan tot het oude volume en dan veranderd de suikerdichtheid in de oplossing dus niet (SG blijft dan gelijk).
Je hebt nu 2,9 liter verdampt en 5,5 liter toegevoeg; je hebt dus wel degelijk extra suikers uitgespoeld uit het bostel omdat het SG nagenoeg gelijk is gebleven; anders zou door de toevoeging van extra water het SG gedaald moeten zijn.

Als je gaat spoelen voor koken, dan zul je extra suikers uitspoelen en dus een hogere OG krijgen. Maar je voegt dan ook water toe, dus verdun je het weer (OG wordt lager). Als je dan gaat koken, kook je water weg en moet het OG gestegen zijn ten opzicht van voor de kook. Als je de verdamping en spoeling goed ingesteld hebt in Brewfather zal dat een goede voorspelling kunnen doen van je te verwachtte OG. Dus zou ik dat nog even nakijken of het klopt, als ik jou was.

Dankjewel voor je hulp. Ik ga zeker nog alle instellingen in Brewfather nakijken. Ik heb dus alleen voor het koken gespoeld. En dit is juist waarom het voor mij ook een raadsel is. Volgens mij doorloop ik het hele proces netjes en doe ik m'n metingen correct... toch doe ik ergens iets verkeerd, want de logica (die jullie ook beschrijven) zegt wat anders. Maar kom er maar niet achter. Ik leer hier wel veel van

rkroon · 09-07-2022 10:51 u

Citaat van: CeesM op 09-07-2022  10:39 uOnder uit het kraantje getapt. Daar is de SG hoger dan boven in de ketel.

Okay, maar als ik in beide gevallen onder uit het kraantje tap dan zou er toch verschil moeten zijn? Of zou ik in beide gevallen eerst goed moeten roeren en dan pas aftappen?

rkroon · 09-07-2022 10:55 u

Citaat van: hansHalberstadt op 08-07-2022  17:23 uAls je tijdens het koken volume kwijtraakt door verdampen en er geen suiker uit je pan verdwijnt dan kan het niet anders dan dat je SG toeneemt met de verhouding van beide volumes.
Dus is dan de conclusie dat je ergens een meetfout maakt.
Mogelijke oorzaken:
-sample einde koken niet goed gekoeld als je meet (hoge temperatuur geeft een lager SG dan het werkelijk is)
-sample deels verdampt (vooral als je een hete druppel uit de kookketel op een refractometer legt maar je hele grote fouten op die manier en meet je veel te hoog SG).

Hi Hans, dank voor je hulp! Ik denk ook dat ik een meetfout maak. Alleen is de vraag waar

. Beide samples zijn gekoeld naar 20 graden en ik heb helaas niet de beschikking over een refractometer. Ik gebruik de hydrometer. Ik blijf verder speuren en neem m'n proces nog eens onder de loep...

hansHalberstadt · 09-07-2022 11:11 u

Citaat van: CeesM op 09-07-2022  10:39 uOnder uit het kraantje getapt. Daar is de SG hoger dan boven in de ketel.

Waarom denk je dat? Dat zou kunnen bij het filteren en spoelen, maar na het koken is alles toch gemend en vloeistof kan niet ontmengen. Dus is er volgens jou dan nog een ander effect actief?
PS, je hebt het hier over spoelen en niet over koken. dan een goede constatering lijkt mij en waarschijnlijk de verklaring.

Snelbier · 09-07-2022 11:14 u

Citaat van: rkroon op 09-07-2022  10:51 uOkay, maar als ik in beide gevallen onder uit het kraantje tap dan zou er toch verschil moeten zijn? Of zou ik in beide gevallen eerst goed moeten roeren en dan pas aftappen?

Dat laatste dus.. Eerst homogeen, even de roerstok/lepel er door.
Dan een beetje aftappen en teruggooien om de kraan met goed materiaal te vullen.
Nu monster aftappen, koelen, en meten.
In stilstaand wort zit je er snel meerdere punten naast.
Proost, Snelbier

Toevoeging: Tijdens koken mengt de boel vanzelf, natuurlijk.
Dan alleen het tapkraantje even 'verversen.

hansHalberstadt · 09-07-2022 11:19 u

Citaat van: rkroon op 09-07-2022  10:29 u1. Na maischen (en spoelen) tap ik 100ml af en koel deze netjes af naar 20 graden. Meet dan het SG dmv hydrometer. De waarde heb ik gebruikt als SG voor koken.

Door het spoelen krijg je een laag wrt met laag SG bovenop drijven en hoger SG onderop.
Als je dat monster onderuit de ketel hebt gehaald heb je dus mogelijk een hoger SG gemeten dan het echte gemiddelde SG. Dan kan het dus zijn dat je bijna hetzelfde meet als na het koken.

CeesM · 09-07-2022 11:21 u

Citaat van: hansHalberstadt op 09-07-2022  11:11 uWaarom denk je dat? Dat zou kunnen bij het filteren en spoelen, maar na het koken is alles toch gemend en vloeistof kan niet ontmengen. Dus is er volgens jou dan nog een ander effect actief?

Het ging om de SG na het maischen en spoelen. Bij het koken mengt het goed door de rollende kook.

hansHalberstadt · 09-07-2022 11:23 u

Citaat van: CeesM op 09-07-2022  11:21 uHet ging om de SG na het maischen en spoelen. Bij het koken mengt het goed door de rollende kook.

Je hebt net mijn edit gemist van het bericht denk ik.

CeesM · 09-07-2022 11:24 u

Citaat van: hansHalberstadt op 09-07-2022  11:23 uJe hebt net mijn edit gemist van het bericht denk ik.

Ja, ik zat toen te typen.

rkroon · 09-07-2022 11:46 u

Citaat van: hansHalberstadt op 09-07-2022  11:19 uDoor het spoelen krijg je een laag wrt met laag SG bovenop drijven en hoger SG onderop.
Als je dat monster onderuit de ketel hebt gehaald heb je dus mogelijk een hoger SG gemeten dan het echte gemiddelde SG. Dan kan het dus zijn dat je bijna hetzelfde meet als na het koken.

Dan is dit mogelijk de oorzaak. Ik ga de volgende keer dus eerst rustig roeren en het eerste dat uit het kraantje komt weggooien voordat ik ga aftappen om te meten. Dank allen voor jullie hulp!

Snelbier · 09-07-2022 12:25 u

Citaat van: rkroon op 09-07-2022  11:46 u.. dus eerst rustig roeren en het eerste dat uit het kraantje komt weggooien voordat ik ga aftappen om te meten ..

Niet weggooien

Wat je vóór koken aftapt wordt toch gekookt, geen probleem.
Tijdens koken nog wat aftappen, meteen je kraan steriel

Dus kan na koken afgetapt materiaal ook terug in de ketel.
Zo tap ik ook 'schoon' naar het gistvat vanuit diezelfde kraan.
Succes, Snelbier