Dutch Craft beer Conference 2022 - Presentatie GEA Separators voor craftbrouwers

[Jacques]

Dit jaar heb ik na een Coronapauze van 2 jaar de Dutch Craft beer Conference weer bijgewoond.
Zie ook algemene topic over de Dutch Craft beer Conference 2022
Het eerste verslag over het brouwen van biologisch bier bij brouwerij De Leckere kun je hier vinden.
Het tweede verslag is hieronder te vinden.

Op vrijdag 6 mei jongstleden is De Roerstok op bezoek geweest bij brouwerij Slot Oostende in Goes. De kleine centrifuge zie in de vergistingsruimte aanwezig was trok de belangstelling van de deelnemers van de excursie. Niet zo heel vreemd want je ziet deze apparaten vaak bij grote brouwerijen maar zelden bij kleine craftbrouwerijen zoals Slot Oostende.
Een aantal dagen later was ik een deelnemer van de Dutch Craft Beer Conference 2022 in Nieuwegein. Één van de workshops ging over het gebruik van centrifuges bij kleine brouwerijen. Een mooie gelegenheid om eens te ontdekken waarom ze in Goes geïnvesteerd hebben in een kostbare centrifuge. De presentatie werd gegeven door medewerkers van het bedrijf GEA.  Het bedrijf GEA is een wereldwijd bedrijf met een omzet van 5 miljard Euro per jaar dat veel apparatuur maakt voor de levensmiddelensector, farmacie, chemische industrie en meer. In Nederland heeft het bedrijf zo'n 1250 medewerkers. Volgens het bedrijf komen we elke dag in contact met iets dat gefabriceerd is met een product van GEA. Dat kan een simpele afsluiter, een tank of een pomp zijn, maar ook complexe apparaten. Ze maken ook complete systemen voor brouwerijen.



De presentatie werd gegeven door Edwin Telgenkamp. Edwin schets de ontwikkeling van de craftbrouwerijen de laatste jaren. Er zijn nu zo'n 950 brouwerijen in Nederland. Ongeveer de helft van deze brouwerijen heeft eigen ketels. Net iets meer dan de helft is huurbrouwer. De verscheidenheid aan bieren is zeer groot. Er worden bieren gebrouwen met allerlei smaken. De laatste jaren heeft er onder invloed van de Covidpandemie een verschuiving plaatsgevonden van verkoop in brouwpubs naar verkoop in supermarkten. Een andere interessante ontwikkeling is dat gerenommeerde restaurants tegenwoordig ook een bierkaart hebben naast een wijnkaart. Er worden steeds hogere eisen gesteld aan het bier dat verkocht wordt. Kwaliteit en betrouwbaarheid worden steeds belangrijker. GEA kan hierbij helpen. (Natuurlijk kreeg ik het gevoel van "Wij van WC-eend adviseren WC-eend..." 😉)



Waarom een separator? De voornaamste reden voor de aanschaf is het feit dat je efficiënter kunt brouwen. Een brouwerij kan meer liter bottelen/afvullen bij gebruik van een separator. Volgens Edwin zou je 10% meer uit je brouwsel kunnen halen. Dat wil zeggen dat je 10% meer bier kan bottelen/afvullen. Hij geeft het voorbeeld van dryhoppen/koudhoppen. Als je hoppellets los in een CCT doet kan het 3 tot 4 weken duren voordat de hopdeeltjes bezonken zijn en verwijderd kunnen worden via de aflaat van de CCT. Door inzet van een separator kan je eerder bottelen en ook het bottelen veel beter plannen. Door het bier door de separator te halen kun je alle hopdeeltjes en ook eventueel fruitdeeltjes verwijderen. Op die manier kun je wel 2 weken eerder bottelen en ben je niet afhankelijk van het moment dat de zwaartekracht zijn werk heeft gedaan.



Ook stond Edwin stil bij het feit dat je bij een CCT regelmatig een gistprop moet aflaten om autolyse te voorkomen. Dat gebeurt in veel brouwerijen meerdere keren door handmatig de kraan onder in de punt van de CCT te openen.. Niet voorkomen kan worden dat er elke keer wat bier met de gist meekomt. Door de gist met hopresten in een aparte tank te verzamelen kun je deze na oproeren met CO2 mee doseren met het bier dat je door de separator haalt heb je veel minder verlies

Vanuit het publiek kwam de vraag of je de helderheid van het bier kunt instellen of dat je altijd helder bier krijgt als je een separator inzet. De reactie van Edwin was dat je het toerental van een separator kunt regelen en ook dat het mogelijk is een gedeelte van een brouwsel niet langs de separator te leiden via een bypass. De troebelheid van een bier kan heel precies geregeld worden via sensors. De vragensteller merkt op dat de achtergrond van zijn vraag is dat craftbieren niet altijd helder hoeven te zijn voor een consument. Door Edwin wordt dit erkent maar hij wijst zijn toehoorders er op de bierconsumenten steeds kritischer worden en dat steeds minder geaccepteerd wordt dat een bier de ene keer helder is en de andere keer troebel. Volgens hem was dat zo'n 5 jaar geleden nog anders. De eisen die een consument stelt worden steeds hoger.

De werking van een separator/centrifuge berust op het brengen van wort in een trommel. Bij de GEA gebeurt dat van bovenaf. Het wort komt in een trommel met heel veel platen. Deze draaien heel hard rond. De vaste deeltjes zoals gist en hopdeeltjes worden naar buiten geslingerd. Ze verzamelen aan de buitenkant van en worden in een tiende van een seconde weggeschoten door de schotels van de trommel te lichten. Dat lichten gebeurt met een hydraulisch systeem. De GEA separator heeft een uitgekiend gepatenteerd waterslot als afsluiter waardoor oxidatie minimaal is.



De G-krachten in een separator zijn extreem hoog en er worden dan ook speciale legeringen gebruikt bij de productie van een separator. Bij veel separators van Chinese makelarij worden metalen gebruikt van een mindere kwaliteit volgens Edwin.
Voor de werking van separator zie

Hier een filmpje van een concurrent.


Door de verblijftijd in de separator groot te maken kun je volledig helder bier krijgen ontdaan van alle vaste deeltjes inclusief gistcellen. Dit biedt craftbouwers de mogelijkheid bieren met veel koudhop te produceren zonder hopcreep. De enzymen uit hop worden niet verwijderd. Dit kan het gevolg hebben dat je bier zoeter van smaak wordt (afbraak van "onvergistbare suikers" door hopenzymen).
Maar het is ook mogelijk om bieren te krijgen met troebel uiterlijk door de verblijftijd klein te houden. Zie ook


Een separator kan op verschillende momenten in het brouwproces worden gebruikt. Als voorbeeld noemt Edwin ter vervanging van een whirlpool als er geen ruimte is om een whirlpool te plaatsen (hete wort). En een separator kan ingezet worden bij het overbrengen van het bier van een CCT naar een helder bier tank dan wel vlak voor het bottelen (koud bier). Dit kan allemaal met één separator. Het is mogelijk om een separator verrijdbaar te maken maar deze kan door middel van leidingwerk ook vast opgesteld worden.



Er is nog volop ontwikkeling in kleine separators voor de craftbrouwers. Ze zijn een stuk kleiner dan in het verleden en Edwin vertelde dat de aandrijving van de as gaat veranderen. Nu is dat nog een tandwielmechanisme dan wel via een aandrijfband, bij de nieuwste kleine separator gebeurt dit rechtstreeks met de motor onder de as.

Het was voor mij een leerzaam verhaal waardoor ik meer inzicht heb gekregen in het gebruik van separators.
De presentatie van GEA werd afgesloten met een verhaal over een bottellijn die heel snel omgebouwd kan worden van flessen naar blikken met verschillende inhoudsmaten. Voor mij was dit gedeelte van de presentatie minder interessant, maar als je een hobbybrouwer bent die de oversstap naar commercieel brouwen wilt maken is het handig te weten dat je ook daarvoor bij GEA terecht kunt.

[EBC]

In Belgie zie je ze regelmatig. Belangrijk is het verschil voor het bier tussen een centrifuge en een filter, jammer dat dit niet wordt aangehaald, Tja het blijft een apparaat dat enkel een commercieel/financieel doel heeft. De kwaliteit van het bier wordt er niet beter van.

[Jacques]

De kwaliteit van het bier wordt er niet beter van.

Kwaliteit is voldoen aan de verwachtingen van je klanten...

Net als filteren met filterkaarsen en pasteuriseren is het gebruik van een separator een geschikt middel om hopcreep te voorkomen. Voor een brouwerij is het belangrijk om hopcreep na het verlaten van een brouwerij te voorkomen.

[Wijbrouwers]

Maar is het argument wat zij  noemen wel valide? Ze zeggen dat de consument steeds hogere eisen stelt aan bier.
Dat beamen wij ten zeerste  maar  daarbij gaat het ons voornamelijk om geur en smaak. En daarnaast de prijs-kwaliteitsverhouding.

Wij kopen heel veel nieuwe bieren en de prijs speelt meestal geen rol. Echter, is een bier boven de 5 euro dan zijn onze eisen voor zo'n bier natuurlijk hoger. Echter geldt dat alleen voor geur en smaak.
Recentelijk kocht de oudste van ons een Fremont 10th Anniversary stout 2019 voor de ander. Een flesje van 65cl voor 366 euro. Vreselijk duur voor een bier maar de gedachte was: eenmalig moeten we zoiets geproefd hebben. Het was een heerlijke stout die vol van smaak en geur was. Dat moest natuurlijk ook wel voor dat geld. Hebben wij gekeken of de kleur donker genoeg was voor een stout? Nee. Was die troebel of helder? Zou het niet weten. Zouden wij deze nogmaals kopen? Nee natuurlijk niet, het is een veel te dure bier.

Moraal van het verhaal: wij durven te stellen dat het gross van de bierdrinkers die eisen stellen het niet gaan hebben over de helderheid van een bier en dus heeft een separator daar geen invloed op.

De andere argumenten daarentegen zouden interessant kunnen zijn: Niet meer nadenken over hop- of gistresten. Zonder whirlpool via de separator de gisttank in. Dan hop het bottelvat in via de separator. Het heeft dus wel wat voordelen.
Het enige wat ons echter over de streep kan trekken is of zo'n apparaat ook betaalbaar is voor de hobbybrouwer.

[Jacques]

Maar is het argument wat zij  noemen wel valide? Ze zeggen dat de consument steeds hogere eisen stelt aan bier.
Dat beamen wij ten zeerste  maar  daarbij gaat het ons voornamelijk om geur en smaak. En daarnaast de prijs-kwaliteitsverhouding.

Wij kopen heel veel nieuwe bieren en de prijs speelt meestal geen rol. Echter, is een bier boven de 5 euro dan zijn onze eisen voor zo'n bier natuurlijk hoger. Echter geldt dat alleen voor geur en smaak.

Er zijn veel verschillende bierconsumenten. De meeste bierdrinkers willen constante kwaliteit. Dat geldt ook voor helderheid. Een NEIPA die de ene keer heel troebel is en de andere keer bijna helder maakt dat een consument niet weet wat hij mag verwachten. Niet iedere bierdrinker heeft net zo veel kennis over bier als de gemiddelde bezoeker van deze site...

Het enige wat ons echter over de streep kan trekken is of zo'n apparaat ook betaalbaar is voor de hobbybrouwer.

Deze apparaten hebben een te grote capaciteit en zijn ook veel te kostbaar voor hobbybrouwers.
Craftbrouwerijen kunnen zo'n apparaat relatief snel terugverdienen omdat er meer bier per brouwsel gebotteld kan worden.