Temperatuur na afkoelen

Firematch · 08-05-2022 12:09 u

Gisteren heb ik een 20 Liter witbier gebrouwen in mijn BrewMonk.

Na het koken heb ik met behulp van een spiraalkoeler het wort afgekoeld naar een temperatuur van 23,8°C. Vervolgens de koeler uitgezet, SG gemeten, Kraan open gezet en in mijn vergistingsemmer laten lopen, gist toegevoegd, voorzichtig geroerd, deksel erop en waterslot erop.

Voor de gisting heb ik een wijnkoeler omgebouwd met behulp van een Inkbird 308, een terrariumverwarming en een PC-ventilator. Tevens de lamp van de koelkast een losse schakelaar gegeven zodat ik het licht van buitenaf aan en uit kan doen. Met behulp van wat plakband plak ik de thermometer van de Inkbird aan het vat.

Wat mij verbaasde is dat de temperatuur bij plaatsen emmer 27,0°C was.

Waar komt deze temperatuurverschil vandaan?

Staat mijn koelspiraal misschien direct op de thermometer van de BrewMonk?
Is de drap onderin de ketel te veel om de sensor heen gegaan waardoor die temperatuur niet goed weergeven wordt?
Of komt het juist door het feit dat het wort stilstaat in de ketel en dat de temperatuur onderin misschien wel 23,8°C was, maar bovenin de ketel gewoon nog veel warmer? Warmte stijgt immers op.
Of moet mijn sensor van de BrewMonk of juist van de Inkbird gekalibreerd worden?

Iemand hier ervaring mee?

Ik heb ook bedacht om mogelijk het wort toch voorzichtig iets te roeren tijdens het verkoelen om zo de verkoeling beter te verdelen. Iemand hier ervaring mee?
Hoe krijg ik dat voor elkaar? Koelspiraal rondbewegen? Of toch bij een temperatuur onder de 78°C de pomp even aanzetten?

graag zie ik jullie reactie tegemoet....

Snelbier · 08-05-2022 12:21 u

Oorzaak = lagen van verschillende temperatuur in het wort. Gebeurt in elke ketel.
Oplossing: roeren (zoals je zelf voorstelt).
Koeler bewegen, met lepel roeren, rondpompen, verzin het maar.
Voor een juiste temperatuurmeting de koeler even optillen en door het wort zwieren.
Bewegen van het wort (of koeler bewegen) geeft ook snellere koeling, win-win.
Vooral bij de laatste 10-20 graden koel je veel sneller door de koeler door het wort te bewegen.
Pomp aanzetten doe ik in de Brewmonk liever niet, heb het idee dat veel trub dan weer oplost.
Proost, Snelbier.

CeesM · 08-05-2022 12:51 u

Tijdens het koelen zet ik bij 80°C mijn pomp aan om het wort te laten circuleren. Onder de uitlooppijp hang ik een zeef om tegelijkertijd eventuele moutdeeltjes er uit te filteren. Zo blijft de temperatuur homogeen.

Bij mijn volgende brouwsel gaat het anders. Gaat met mijn inmiddels uit China gearriveerde tegenstroomkoeler gebruiken.

Jacques · 08-05-2022 15:17 u

Citaat van: Snelbier op 08-05-2022  12:21 uOorzaak = lagen van verschillende temperatuur in het wort. Gebeurt in elke ketel.

Dit is één van de dingen die mij opgevallen is bij het brouwen met anderen. Het temperatuurverschil tussen de lagen kan erg groot zijn.
Bij het koelen met een dompelkoeler met mijn voormalige Braumeister had ik daar geen last van omdat ik de pomp aanzette tijdens het koelen.
Bij mijn huidige Grainfather G40 koel ik vaak eerst tot 80°C voor een hopstand. Ik zorg daarbij dat slang afkomstig van de tegenkoeler bovenin zit om zo te zorgen voor een goede vermenging.

Broewerke · 08-05-2022 20:13 u

Ik kies voor gemak. Na koelen dek ik de ketel af en laat 2 uurtjes bezinken en hevel dan af naar gistvat. Lijkt mij dat de gehele batch dan dezelfde temp heeft. Kans op infectie? Zou kunnen maar is mij nog nooit overkomen gelukkig.

Jacques · 08-05-2022 22:51 u

Citaat van: Broewerke op 08-05-2022  20:13 uIk kies voor gemak. Na koelen dek ik de ketel af en laat 2 uurtjes bezinken en hevel dan af naar gistvat. Lijkt mij dat de gehele batch dan dezelfde temp heeft.

Dat valt vies tegen is mij opgevallen tijdens de keren dat ik laatst gebrouwen heb met anderen. Het duurt een hele tijd voordat de lagen zijn opgeheven.

Broewerke · 08-05-2022 23:47 u

Citaat van: Firematch op 08-05-2022  12:09 uGisteren heb ik een 20 Liter witbier gebrouwen in mijn BrewMonk.

Na het koken heb ik met behulp van een spiraalkoeler het wort afgekoeld naar een temperatuur van 23,8°C. Vervolgens de koeler uitgezet, SG gemeten, Kraan open gezet en in mijn vergistingsemmer laten lopen, gist toegevoegd, voorzichtig geroerd, deksel erop en waterslot erop.

Voor de gisting heb ik een wijnkoeler omgebouwd met behulp van een Inkbird 308, een terrariumverwarming en een PC-ventilator. Tevens de lamp van de koelkast een losse schakelaar gegeven zodat ik het licht van buitenaf aan en uit kan doen. Met behulp van wat plakband plak ik de thermometer van de Inkbird aan het vat.

Wat mij verbaasde is dat de temperatuur bij plaatsen emmer 27,0°C was.

Waar komt deze temperatuurverschil vandaan?

Staat mijn koelspiraal misschien direct op de thermometer van de BrewMonk?
Is de drap onderin de ketel te veel om de sensor heen gegaan waardoor die temperatuur niet goed weergeven wordt?
Of komt het juist door het feit dat het wort stilstaat in de ketel en dat de temperatuur onderin misschien wel 23,8°C was, maar bovenin de ketel gewoon nog veel warmer? Warmte stijgt immers op.
Of moet mijn sensor van de BrewMonk of juist van de Inkbird gekalibreerd worden?

Iemand hier ervaring mee?

Ik heb ook bedacht om mogelijk het wort toch voorzichtig iets te roeren tijdens het verkoelen om zo de verkoeling beter te verdelen. Iemand hier ervaring mee?
Hoe krijg ik dat voor elkaar? Koelspiraal rondbewegen? Of toch bij een temperatuur onder de 78°C de pomp even aanzetten?

graag zie ik jullie reactie tegemoet....

je meet dus op 2 verschillende plaatsen en momenten met 2 verschillende temperatuurmeters? Ik zou deze 2 eerst eens met elkaar vergelijken. Dat er verschillen in een ketel zijn kan ik me voorstellen maar zoveel?

Snelbier · 09-05-2022 08:46 u

Verschil tussen de lagen (zonder roeren) is bij mij een graad of 10 ! Best veel dus.
Temperatuur stabiliseert zeker NIET binnen paar minuten. Probeer maar.
Je merkt dat meteen als je de koeler even verwijdert/uitzet en later het wort roert.

Meters met elkaar vergelijken natuurlijk doen, kleine moeite.
Emmer water in de ketel, sensor van inkbird erbij, en je weet alles.
Ik wed dat het een 1/2 graad afwijkt. Succes, Snelbier.

brouwerwaldonk · 09-05-2022 08:47 u

Om verschillende temperaturen te vermijden is het best dat je koelt met dompelkoeler samen met een roersysteem. Alle lagen in het wort wordt 15 minuten lang gemengd. Na het koelen alles op dezelfde temperatuur ook geen verschillen in SG.

Jacques · 09-05-2022 21:21 u

Citaat van: brouwerwaldonk op 09-05-2022  08:47 uOm verschillende temperaturen te vermijden is het best dat je koelt met dompelkoeler samen met een roersysteem.

Zo'n roersysteem zorgt er ook voor dat het koelen sneller verloopt door de turbulentie.

brouwerwaldonk · 10-05-2022 14:50 u

Citaat van: Jacques op 09-05-2022  21:21 uZo'n roersysteem zorgt er ook voor dat het koelen sneller verloopt door de turbulentie.

Bovendien heb je minder water nodig wat een stuk goedkoper is als je kraanwater moet gebruiken, nog een voordeel.

Snelbier · 10-05-2022 17:12 u

Citaat van: brouwerwaldonk op 10-05-2022  14:50 uBovendien heb je minder water nodig wat een stuk goedkoper is als je kraanwater moet gebruiken, nog een voordeel.

OFF-topic: Qua kosten is het in NL bijna irrelevant. 100L kraanwater (om een 20L wort te koelen) kost hier ~ €0,15.... 15 Eurocent.
Belachelijk weinig, als je de milieu-aspecten mee rekent. We hebben hier een water-overschot, luxe-probleem?
In Belgie lijkt het tarief een factor 5 hoger? Daar rendabel om uitgaven te doen om water te besparen..
Efficienter koelen (tegenstroom, roeren, etc.) bespaart ook een uurtje tijd op een brouwdag, vind ik persoonlijk meer waard dan de 0,15 Euro water die ik kan besparen.
En dan schaar ik mijzelve nog in het hokje 'milieu-bewust'.

Ter compensatie: alle koel- en spoelwater gaat hier in de plantenbak, gedijt goed.
Proost, Snelbier

Broewerke · 10-05-2022 18:30 u

Behalve dat ik zomerdag niet of nauwelijks brouw recirculeer ik vanuit extra regenton. Bij buitentemperatuur onder de 20 graden werkt dit prima. Temp zoals nu op het eind nog wat leidingwater dat toch daarna naar de planten gaat of de koelkast snoept en nog enkele graden af.

brouwerwaldonk · 11-05-2022 06:17 u

Citaat van: Snelbier op 10-05-2022  17:12 uOFF-topic: Qua kosten is het in NL bijna irrelevant. 100L kraanwater (om een 20L wort te koelen) kost hier ~ €0,15.... 15 Eurocent.
Belachelijk weinig, als je de milieu-aspecten mee rekent. We hebben hier een water-overschot, luxe-probleem?
In Belgie lijkt het tarief een factor 5 hoger? Daar rendabel om uitgaven te doen om water te besparen..
Efficienter koelen (tegenstroom, roeren, etc.) bespaart ook een uurtje tijd op een brouwdag, vind ik persoonlijk meer waard dan de 0,15 Euro water die ik kan besparen.
En dan schaar ik mijzelve nog in het hokje 'milieu-bewust'.
Ter compensatie: alle koel- en spoelwater gaat hier in de plantenbak, gedijt goed.
Proost, Snelbier

Om 45 L kokend wort te koelen heb ik als Belg een ongeveer 100 L water nodig. Het eerste heetste water 20 L hergebruik ik om flessen te wassen. Al het andere bewaar ik in enkele tonnen en dat wordt hergebruikt door de poetsvrouw.

Wijbrouwers · 11-05-2022 09:27 u

Wij gebruiken hetzelfde aantal liters als we brouwen, dus 100 liter brouwen is 100 liter koelwater. We hebben hiervoor 3 platenkoelers parallel geschakeld. Het koelwater vangen we op en gebruiken we voor schoonmaken.

We zijn aan het kijken naar een andere tegenstroomkoeler want platenkoelers en infectie kan natuurlijk voorkomen.

tdp · 11-05-2022 12:02 u

Ik ga me eens verdiepen om te gaan koelen op zonne-energie; Heb de koel/vriescombinatie constant branden, ik kan daar natuurlijk ook ijsblokjes mee maken, en dan een dergelijk systeem als @Broewerke. Ergens op het Duitse forum is dit al ooit door iemand uitgewerkt.