Erg laag rendement Weizen

[Hopfenfox]

Dag allemaal,

Vandaag stond een Weizen op het programma. 60% tarwemout in de stort. Ik heb al wel eerder tarwemout gebruikt en dat ging prima, maar niet in deze hoeveelheid. Ik heb het tarwemout apart geschroot. Eerst de overige mouten klam geschroot en daarna de tarwemout op een fijnere stand geschroot. Enerzijds om de molen weer droog te krijgen, anderzijds omdat de tarwemout korrel een stuk kleiner zijn dan de gerstemout. Het spoelen ging erg moeizaam wat logisch is voor zoveel kafloze korrels in de stort. Na het spoelen had ik al het idee dat er toch nog wel veel zetmeel uit het bostel te knijpen was. De meting na koelen (eerder meten doe ik nooit, heb ook geen refractometer) gaf dan ook 1042 aan in plaats van de bedoelde 1052. Ik vind dat een nogal groot verschil en kan het niet helemaal verklaren aangezien ik tarwemout juist zo fijn had geschroot. Alle andere parameters zoals hoeveelheid in gistvat en zo heb ik gehaald. Normaliter is mijn brouwzaalrendement zo'n 70%, nu maar 55%.

Is dit een normaal iets bij een Weizen? Ik heb suiker toegevoegd om het alcoholpercentage goed te krijgen, maar ik realiseer me dat dat ook een dunnere Weizen gaat opleveren.

[JanDeGraaff]

IK heb zoiets ook gehad, drie weken geleden – ook een weizen.
Doel SG was 1.053, maar werd 1.047 – zes punten lager.
Maar het eind SG was 1.006 in plaats van 1.016 – 10 punten lager.
Ik kwam dus met alles veel lager uit, ook met het eind SG. De SVG was wel enorm hoog.. Hieronder mijn waarden.

Meting	Recept	Werkelijk
SG voor koken	1.042	1.043 (+1)
SG na koken	1.053	1.46 (-7)
Begin SG	1.053	1.047 (-6)
Eind SG	1.016	1.006 (-10)
ABV	5%	5,4% (+0,4)
SVG	68,9%	86,8% (+17,9)
Maischrendement	70%	74% (+4)

Gebruikt: 1,5 kg tarwemout; 1,3 kg pilsner; 100 g melanoidin
Gist: Lallemand Munich Classic

Overigens: Suiker toevoegen is zeer tegen het Reinheitsgebot in... 

[Hopfenfox]

Heb je ook een idee waarom je zo laag uitkwam? Ik dacht met schroten alles goed te hebben gedaan. Ik gebruik overigens ook de Munich Classic dus als die zijn best doet wordt het een stevige Weizen.

Wellicht is het maischschema te kort? 15 op 42, 30 op 62, 20 op 72 en 10 op 78. Een op een overgenomen van een prijswinnend recept hier.

En dat Reinheitsgebot: ik woon dan wel op een steenworp van de Duitse grens, maar ben nog steeds een Nederlander 

[JanDeGraaff]

Ik had 15 minuten op 43ºC, 20 op 60ºC, 30 op 71ºC en 5 op 78ºC, dus heel vergelijkbaar met jouw schema. Daar lijkt mij helemaal niks mis mee.

Waarom de waarden allemaal zo anders waren dan berekend (Brewfather) weet ik echt niet. Omdat de uiteindelijke uitkomst prima was ben ik er niet echt heel veel verder ingedoken, om eerlijk te zijn.

En de smaak bij het bottelen was heel erg goed. Ze staan nu 9 dagen na te gisten, dus vrijdag gaat er eentje open om eens te kijken waar we staan.

[Hopfenfox]

En de smaak bij het bottelen was heel erg goed. Ze staan nu 9 dagen na te gisten, dus vrijdag gaat er eentje open om eens te kijken waar we staan.

Dat klinkt bemoedigend. Kijken wat de gist bij mij gaat doen (18 graden) en of de suiker geen vervelend effect heeft op de leegheid van het bier. Neemt niet weg dat ik wel benieuwd ben naar de oorzaak, zeker omdat tarwemout naar men zegt juist een hoog rendement levert. En omdat het filteren zo moeizaam ging heb ik in elk geval niet te grof geschroot. Waarom kreeg ik dan zo weinig suikers uit mijn mout?

[Jacques]

...
 En omdat het filteren zo moeizaam ging heb ik in elk geval niet te grof geschroot. Waarom kreeg ik dan zo weinig suikers uit mijn mout?

Als het filteren moeizaam verloopt kan het zijn dat veel suikers niet uitgespoeld zijn. Wat kan helpen is het toevoegen van rijsthulzen aan het beslag.
https://www.brouwstore.nl/Brewferm-rijsthulzen-1-kg

[Oscar]

Wat kan helpen is het toevoegen van rijsthulzen aan het beslag.
https://www.brouwstore.nl/Brewferm-rijsthulzen-1-kg

Bij zware bieren en bieren met tarwe een aanrader.... Gebruik : ± 35 gram per kilo mout...

[JanDeGraaff]

Ik heb rijsthulzen gebruikt en het spoelen ging niet moeizaam. Desondanks kwam ik ook laag uit net als Hopfenfox. Dat is op het einde vergisting wel behoorlijk rechtgetrokken, maar toch.. Ik begrijp het ook niet helemaal.

Of het moet zijn dat Brewfather de berekening van Begin en Eind SG niet goed doet – en dus de voorspelde waarden niet kloppen.

[hansHalberstadt]

Hoe spoel je? Met de moutkorf helemaal opgetild of met een takel het hoogteverschil ingesteld?

[Hopfenfox]

Hoe spoel je? Met de moutkorf helemaal opgetild of met een takel het hoogteverschil ingesteld?

Korf helemaal opgetild. Dat doe ik altijd en gaat prima, dit was de eerste keer dat ik merkte dat het wort/spoelwater er niet door wilde. Ik moest echt flink in het bostel roeren om het spoelwater er door te krijgen. Ik snap dat takelen een beter rendement kan opleveren maar dat is (buiten) geen optie. Ik heb het brouwzaalrendement in Brewfather er op ingesteld, en de voorgaande brouwsels kom ik elke keer binnen het voorspelde SG (soms er net boven, soms er net onder). Nu zat ik dus 10 punten te laag en dat is uitzonderlijk.

Die rijsthulzen zal ik eens proberen, ik las op dit forum echter genoeg verhalen van mensen die ook met een brouwtomaat probleemloos spoelen met zoveel tarwe in de stort. Bij Jan hielp het blijkbaar ook niet. Vreemd. Kan ik het tarwemout ook te fijn geschroot hebben, zodat het wort verzadigd is met andere zaken dan suiker? Ik mijn hydrometer peilglas (staat nog van gisteren) zit onderin een flink bezinksel aan eiwitten, iets wat ik anders ook nooit heb. Doorgaans blijft het onder in de ketel liggen na een whirlpool en bovendien gaat het wort het gistvat in door een RVS fijnmazig koffiefilter.

[Hopfenfox]

Trouwens, omdat ik het SG pas meet na koelen, heb ik de suikeroplossing dus ook niet meegekookt maar in het gistvat toegevoegd. Je zou denken dat de iSpindel die extra dichtheid meet, maar die laat zien wat de hydrometer voor toevoegen suiker liet zien. Alsof de suikeroplossing naar de bodem is gezakt. Kan natuurlijk kloppen, maar dan komt de gist hem wel een keer tegen.

[JanDeGraaff]

Hoe spoel je? Met de moutkorf helemaal opgetild of met een takel het hoogteverschil ingesteld?

Ik met een takel..
Er zitten dus genoeg verschillen tussen Hopfenfox' en mijn methode, maar de uitkomst is nagenoeg hetzelfde. Als de Munich Classic bij hem ook de boel nog enigszins rechttrekt, is het vrijwel gelijk en toch anders..

[hansHalberstadt]

De basis van het probleem ligt denk ik toch bij te kleine poriën tussen de deeltjes waardoor er geen vloeistof meer tussendoor kan. Die vloeistof gaat dan een ander pad zoeken (bv langs de wand, maar dat kost je rendement) of het loopt echt vast. Zelfs met mijn ouderwetse ketel met hevelfilter had ik daar last van. Totdat ik erachter kwam dat je je beslag altijd als een soort zwevende massa moet houden. Dat bereik ik door al te gaan spoelen als er nog wat vloeistof boven het filterbed  staat en bij een brouwautomaat kun je dat bereiken door te takelen en minimaal hoogteverschil te houden tussen filteroppervlak en opgevangen wort,  bv max 10 cm en ook dat je beslag nooit droog te laten vallen zodat het niet in elkaar kan persen want dan worden de poriën nog kleiner en zit je in een vicieuze cirkel. helemaal optillen beteken een hoogteverschil van je hele beslaghoogte. Daarmee wordt je filterbed behoorlijk in elkaar geperst.

[Jacques]

Of het moet zijn dat Brewfather de berekening van Begin en Eind SG niet goed doet – en dus de voorspelde waarden niet kloppen.

Je kunt het verwachte rendement instellen. Na een paar keer je brouwinstallatie gebruikt te hebben weet je wat het gemiddelde rendement is van de installatie. Voer dat cijfer in Brewfather. Nadat je dat gedaan hebt zal de voorspelling beter kloppen...

[Hopfenfox]

Het rendement heb ik na 10 brouwsels wel uitgevogeld, dat ligt op 68-70% constant. Alleen dit keer dus bij lange na niet. Ik moest bij het spoelen flink werken om het vocht er door te krijgen en vermoedelijk is het door een kanaal weggelopen zonder suikers mee te nemen. Ik zal volgende keer de rijsthulzen eens proberen. Al hielp dat bij Jan ook niet. Bedankt voor het meedenken!

[Hopfenfox]

Nog even een update rond dit Weizen-debacle.

Vandaag gebotteld, de smaak deed me erg denken aan een Saison die ik onlangs brouwde met de CML Lille Saison gist en Motueka hop. Weinig bijzonders, beetje koriander-citrus-achtig. De geur stond me wel tegen, flink zwavelig. Dat rook ik al aan het waterslot (vergisting was al 10 dagen klaar), en ik hoop dat het nog wegtrekt uit de flessen. Wat me visueel op viel was dat de gistrand bovenin het vat zwarte delen bevatte. Normaal hangt er zo'n beige-bruine slurry, nu zaten er ook zwarte plekken bij. Voor autolyse vond ik het wat vroeg, aangezien het jongbier net geen twee weken in het gistvat zat.

Andere eigenaardigheden: na de mislukte brouwsessie gaf de hydrometer 1040 aan in plaats van de bedoelde 1055. Ik heb ter compensatie meteen een suikeroplossing aan het gistvat toegevoegd die volgens de berekeningen het SG zo'n 10 punten zou moeten opvoeren. De iSpindel gaf echter 1040 aan. Kan de suikeroplossing naar de bodem zijn gezakt en zo de meting niet hebben beïnvloed?

Bij bottelen was het eind SG volgens de hydrometer 1010. Volgens de iSpindel zou echter het 1005 moeten zijn. Zo'n grote afwijking had ik nooit eerder. Wat heeft die suikertoevoeging allemaal zitten doen in dat gistvat? Kan die ook voor de aangebrand ogende gistrand hebben gezorgd, en de zwavelgeur?

En tenslotte: ik verwijderde de dop van de iSpindel om de boel schoon te maken. Binnenin rook het naar oververhitte elektronica. Metingen werden netjes doorgegeven dus hij deed het wel gewoon. Iemand ervaring mee?

Ik vind het niet erg dat er van alles fout is gegaan, daar leer ik ook van. Maar kunnen jullie helpen de resultaten te verklaren, zodat ik er ook echt van leer?

[LAM]

Wat me visueel op viel was dat de gistrand bovenin het vat zwarte delen bevatte. Normaal hangt er zo'n beige-bruine slurry, nu zaten er ook zwarte plekken bij. Voor autolyse vond ik het wat vroeg, aangezien het jongbier net geen twee weken in het gistvat zat.

Hmmm ik hoop niet voor je dat dit een infectie is... Zou misschien ook een verklaring kunnen zijn voor de sterke zwavelgeur. Welke gist heb je gebruikt?

Andere eigenaardigheden: na de mislukte brouwsessie gaf de hydrometer 1040 aan in plaats van de bedoelde 1055. (...) De iSpindel gaf echter 1040 aan.
Bij bottelen was het eind SG volgens de hydrometer 1010. Volgens de iSpindel zou echter het 1005 moeten zijn. Zo'n grote afwijking had ik nooit eerder.

Is je iSpindel goed gekalibreerd? Klinkt een beetje alsof hij de weg kwijt is. Misschien eens proberen met suikeroplossingen die je kent en dan kijken wat je Spindel aangeeft en dat dan vergelijken met de hydrometer.

[Eric v B]

Misschien een Saison besmetting? Het kan zijn dat er ergens in je gebruikte spullen een restje saison gist achter is gebleven en de overhand heeft genomen.

[LAM]

Misschien een Saison besmetting? Het kan zijn dat er ergens in je gebruikte spullen een restje saison gist achter is gebleven en de overhand heeft genomen.

In dat geval zou het nog best wel eens een interessant smaakprofiel kunnen opleveren!

[Snelbier]

..na de mislukte brouwsessie gaf de hydrometer 1040 aan in plaats van de bedoelde 1055. Ik heb ter compensatie meteen een suikeroplossing aan het gistvat toegevoegd die volgens de berekeningen het SG zo'n 10 punten zou moeten opvoeren. De iSpindel gaf echter 1040 aan. Kan de suikeroplossing naar de bodem zijn gezakt en zo de meting niet hebben beïnvloed?
.. Bij bottelen was het eind SG volgens de hydrometer 1010. Volgens de iSpindel zou echter het 1005 moeten zijn. Zo'n grote afwijking had ik nooit eerder. Wat heeft die suikertoevoeging allemaal zitten doen in dat gistvat? Kan die ook voor de aangebrand ogende gistrand hebben gezorgd, en de zwavelgeur?

- Suiker-oplossing NIET door wort geroerd? Gegarandeerd dat deze onderin ligt, dus iSpindel ziet het niet. Gist zal het overigens wél vinden  .
Na mijn vroegere ervaringen met blikbrouwen (dikke stropen oplossen) is dat me altijd bijgebleven, dus ik ROER voordat ik meet.
En nameten.. kost een glas bier op een brouwsel, moet dan maar.
- Afwijking hydrometer vs iSpindel? Teveel oorzaken om op te noemen, trek je er niets van aan. Kan per brouwsel verschillen.
SG-meter is correct, mits goed gebruikt.  Spindel is een mooi hulpmiddel, maar slechts  indicatie, NIET gebruiken voor absolute meting..
- Gist/drek-rand in gistvat? Verschilt bij mij per brouwsel, kan er geen peil op trekken. Durf ik niét te relateren aan wat dan ook.
Soms spoel je het zo weg, en andere keer moet je bijna met een schraper aan de slag, lijkt wel aangebakken. Heb er mee leren leven..
Succes,  Snelbier.

Toevoeging: stank van iSpindel of ander printplaatje..
Ik ben niet anders gewend dat printplaten STINKEN als een otter na verloop van tijd.  Zelfs pc-delen die continu achter ventilatortje hangen..
In geval van de Spindel die wekenlang is afgesloten van verse lucht lijkt me het volstrekt normaal

[Hopfenfox]

Welke gist heb je gebruikt?

Lallemand Munich Classic

[Hopfenfox]

Misschien een Saison besmetting? Het kan zijn dat er ergens in je gebruikte spullen een restje saison gist achter is gebleven en de overhand heeft genomen.

Heb ik ook nog even gedacht maar die Lille Saison mag qua vergistingsgraad de naam Saison eigenlijk niet dragen. Smaakprofiel is wel ok, maar boven de 85% komt ie niet.

[Hopfenfox]

- Suiker-oplossing NIET door wort geroerd? Gegarandeerd dat deze onderin ligt, dus iSpindel ziet het niet. Gist zal het overigens wél vinden  .

In geval van de Spindel die wekenlang is afgesloten van verse lucht lijkt me het volstrekt normaal

Niet geroerd inderdaad, het zat er al in voor ik het wort er in liet kletteren, ik dacht dat het dan wel zou mengen. Net als bij de bottelsuiker die je in het bottelvat doet waarna je het jongbier er in laat stromen.

Qua gistkoek verschilt het inderdaad van keer tot keer, maar zwarte en uitgedroogde delen waren nieuwe voor me. De stank ook, dus vandaar dat ik de link legde. We gaan zien hoe het over twee weken uit de fles komt.

Bedankt voor het meedenken in elk geval!

[LAM]

Ben benieuwd! Laat het nog even weten

[Brouwerij KOR]

Toevallig heb ik afgelopen zaterdag een witbier gebrouwen met 40% tarwe en kwam ik ook ''veel'' lager uit dan normaal.  1,055 ipv beoogde 1,060. Ik heb op 11 kg mout, 500 gram rijsthulzen gebruikt  en geen problemen gehad met het spoelen.
Voor mij was dit de tweede keer dat ik volgens het eenstapsmaischschema heb gebrouwen met mijn RIMS installatie dus dacht dat daar de oorzaak zou liggen. Wellicht toch iets met de tarwe te maken.

Gr Ruud