Vraagje over spoelen

Mark T · 18-11-2020 11:38 u

Ik heb een vraag over spoelen.

Na het filteren/vorlauf laat ik het wort via mijn hevelfilter rechtstreeks in de kookketel lopen en begin met spoelen. Ik begrijp dat tijdens het toevoegen van spoelwater het graanbed niet droog mag komen te vallen. Wat ik mij afvraag is dat dit zo blijft totdat het gewenste volume in mijn kookketel bereikt is.

Dus -> Hou ik aan het eind van het spoelen een maischketel over waarvan het graanbed nog steeds niet drooggevallen is?

Wat ik eerder vaak deed was exact het spoelwater berekenen plus een halve liter of zo en dan liet ik de boel helemaal leeg lopen. Ik haalde vaak niet het gewenste SG voor aanvang koken dus ik vraag me af of ik dit al die tijd verkeerd heb gedaan.

seed7 · 18-11-2020 11:40 u

Ja.

Ingo

beermenke · 18-11-2020 12:00 u

Mag gerust droogvallen want het laatste blijft toch in de mout
Ik doe nu meer spoelwater dan nodig. Ik stop bij voldoende hoeveelheid in kookketel of bij bereiken van laag sg. Ik stop bij 3 a 4 brix maar heb dan ook voldoende in kookketel om 16 liter na koken over te houden. Ik wil ik 15 liter in gistvat. Na een aantal keren ken je je eigen installatie
Je kunt dus beter wat meer spoelwater gebruiken en dat in de mout laten zitten

Jacques · 18-11-2020 23:03 u

Het niet droog laten vallen geldt zolang je aan het spoelen bent. De reden hiervoor is het voorkomen van oxidatie. Wanneer de bostel droog valt loopt de vloeistof onder omgekeerde kafdeeltjes weg. Hier kunnen er luchtbelletjes ingesloten worden als je de bostel weer onder water zet.
Als het spoelwater op is mag de bostel droogvallen er is dan geen risico meer op het opnemen van zuurstof door het spoelwater.

Mark T · 19-11-2020 10:13 u

Citaat van: Jacques op 18-11-2020  23:03 uAls het spoelwater op is mag de bostel droogvallen er is dan geen risico meer op het opnemen van zuurstof door het spoelwater.

Dat is dus eigenlijk wat ik nu doe. Tijdens het spoelen zelf laat ik de bostel niet droogvallen maar als mijn afgemeten spoelwater op is trek ik de ketel leeg.

Misschien is dan de volgende vraag -> met welke methode spoel je meer suikers uit:

1. Continue doorspoelen zonder de bostel droog te laten vallen totdat het gewenste volume in de kookketel is bereikt.
2. Spoelen met een afgemeten hoeveelheid spoelwater waarbij de bostel tegen het eind droog komt te vallen.

brouwerwaldonk · 19-11-2020 10:23 u

Als het laatste wort wat door het bostel is gegaan een densiteit van 3 Brix heeft heb je het maximum aan suikers kunnen oogsten ongeacht of het bostel droog is gevallen.

seed7 · 19-11-2020 10:46 u

Citaat van: brouwerwaldonk op 19-11-2020  10:23 uAls het laatste wort wat door het bostel is gegaan een densiteit van 3 Brix heeft heb je het maximum aan suikers kunnen oogsten ongeacht of het bostel droog is gevallen.

Ja. Je spoelt tot 3 brix, of wat je ook kiest.

Praktisch laat je het filterbed nooit droogvallen zodat je nooit moet stoppen met spoelen omdat het spoelwater op is voordat je die 3 brix bereikt hebt.

Zelf kijk ik niet naar die 3 brix als stoppunt maar spoel naar een vast volume in de kookketel. Ook daar zorg ik voor voldoende heet water om het graanbed nooit droog te laten vallen.

Het niet laten droogvallen gaat dan dus niet over bierkwaliteit maar over gemak van werken. Een zorgenkindje minder.

Ingo

Hopfenfox · 19-11-2020 10:53 u

Ik werk ook naar een pre-kook volume toe. Ik heb en kleine ketel en spoel met 4x een volle waterkoker (80 graden) van 1,7 liter per keer. Dat bijna-koken duurt even en het bostel zal tussendoor dus best wel even droog komen te staan. Hoewel droog. Niet onder water, maar wel goed vochtig. Met de spargeplate er op is de kans op zuurstof tussen de kafjes volgens mij gering. En bovendien, kook je de zuurstof er later niet ook grotendeels weer uit?

Snelbier · 19-11-2020 11:01 u

Citaat van: seed7 op 19-11-2020  10:46 uJa. Je spoelt tot 3 brix, of wat je ook kiest.

Praktisch laat je het filterbed nooit droogvallen zodat je nooit moet stoppen met spoelen omdat het spoelwater op is voordat je die 3 brix bereikt hebt.

Zelf kijk ik niet naar die 3 brix als stoppunt maar spoel naar een vast volume in de kookketel. Ook daar zorg ik voor voldoende heet water om het graanbed nooit droog te laten vallen.

Het niet laten droogvallen gaat dan dus niet over bierkwaliteit maar over gemak van werken. Een zorgenkindje minder.

Ingo

Kwaliteit proefje van de koude grond: neem het droogevallen bostel apart en spoel nogmaals. PROEF de uitloop en huivert.. Dát is kafsmaak, wil je echt niet in het bier.

Hopfenfox · 19-11-2020 11:07 u

Citaat van: Snelbier op 19-11-2020  11:01 uKwaliteit proefje van de koude grond: neem het droogevallen bostel apart en spoel nogmaals. PROEF de uitloop en huivert.. Dát is kafsmaak, wil je echt niet in het bier.

Daar heb ik kippen voor. Als die het bostel aanvallen zit er nog lekkers in. Als ze het compleet negeren weet ik dat ik goed gespoeld heb

seed7 · 19-11-2020 12:10 u

Citaat van: Snelbier op 19-11-2020  11:01 uKwaliteit proefje van de koude grond: neem het droogevallen bostel apart en spoel nogmaals. PROEF de uitloop en huivert.. Dát is kafsmaak, wil je echt niet in het bier.

Ja. Normaal wil je dat niet, lijkt me duidelijk. Maar het gaat hier over het einde van de uitloop.

Ingo

hansHalberstadt · 19-11-2020 13:06 u

Naast voorkomen van oxidatie is het niet laten droogvallen ook van belang om te voorkomen dat je filterbed in elkaar perst en je problemen krijgt met spoelen omdat er niets meer doorkomt. Dan dus niet alleen droogvallen voorkomen maar zelfs nog iets meer dan dat zodat het bovenlaagje een beetje papperig blijft dus min of meer in de vloeistof blijft drijven. de laatste keer helemaal leeg laten lopen kan, maar dan is het lastig in te schatten hoeveel het SG van je laatste opvang gaat worden. Dus inderdaad allemaal wat simpeler als je daar geen rekening mee hoeft te houden zoals ingo aangeeft. Zelf doe ik dat de laatste tijd echter wel omdat dat tijd scheelt met opruimen. als alle vloeistof er al uit is voordat ik ga koken kan ik de beslagketel met bostel alvast helemaal schoonmaken voor het koken en hoef niet eerst te wachten tot die helemaal is leeggelopen.

Nobock · 19-11-2020 14:06 u

Die tussentijdse Brix meting zal met een brouwautomaat niet gaan.

Met mijn Grainfather ga ik door tot gewenste eindvolume. Ik weet ondertussen wanneer ik ongeveer kan stoppen met spoelen zodat bostelbed aardig droog valt. Of ik gebruik lekker lui de watervolumes uit BrouwHulp. Omdat ik mijn korf in 1x omhoog trek begin ik meteen na het omhoog halen met verwarmen op vol vermogen. Ik heb daarom weinig tijd om die korf buiten leeg en schoon te maken (zoals Halberstadt) omdat ik niet risico wil lopen dat ondertussen de pan overkookt. Die korf trek ik eruit en zet ik in een oude gistemmer. Heb dit ook al wel opgevangen (zet ik m met zijn nokken op een grote pan). Als ik nog met giststarters zou werken zou ik het wort die er dan nog uit komt kunnen steriliseren en bewaren (evengoed bedankt voor de recente tip Hans).

NB1: als ik een Easybrew zou hebben zou ik misschien het kraantje gebruiken om af te tappen naar een kookpan en wel brix in de gaten houden. Maar dat betekent weer een pan erbij naast die voor het spoelwater.
NB2: het is wel een armoede om dat eindvolume in de gaten te houden bij een Grainfather. Zo'n peilglas als bij de concurrent is wel handig.
NB3: wie zegt dat je met een brouwautomaat weinig spullen nodig hebt... Spoelwaterpan, bak voor je moutkorf, evt nog kookpan.

beermenke · 19-11-2020 16:06 u

Ook ik ga door naar koken tijdens spoelen maar zodra ie 90 graden is stop ik even en laat t spoelwater de suikers opnemen. Dan binnenpan eruit en door naar koken. Binnenpan laat ik nog uitlekken en zit nog n litertje in.

Jacques · 19-11-2020 21:28 u

Citaat van: Mark T op 19-11-2020  10:13 uDat is dus eigenlijk wat ik nu doe. Tijdens het spoelen zelf laat ik de bostel niet droogvallen maar als mijn afgemeten spoelwater op is trek ik de ketel leeg.

Misschien is dan de volgende vraag -> met welke methode spoel je meer suikers uit:

1. Continue doorspoelen zonder de bostel droog te laten vallen totdat het gewenste volume in de kookketel is bereikt.
2. Spoelen met een afgemeten hoeveelheid spoelwater waarbij de bostel tegen het eind droog komt te vallen.

Ook ik gebruik een afgemeten hoeveelheid spoelwater. Die hoeveelheid is afgestemd op het gewenst volume van het brouwsel in het gistvat. Dit kan doordat ik weet wat mijn verliezen zijn (wort dat in de bostel blijft hangen) en wort dat in de kookketel achter blijft en het kookverlies.

Bij het spoelen kun je steeds kleine beetjes op de bostel brengen waardoor er een dun laagje spoelwater op de bostel ligt. Een andere manier is een paar keer een grote hoeveelheid spoelwater toe te voegen waardoor een flinke laag spoelwater op je bostel ligt. Die laatste methode is eenvoudiger uit te voeren dan de eerste methode. Daar staat tegenover dat steeds een kleine hoeveelheid water op de bostel aanbrengen een net iets hogere efficiëntie heeft.

hansHalberstadt · 19-11-2020 21:31 u

Citaat van: Hopfenfox op 19-11-2020  11:07 uDaar heb ik kippen voor. Als die het bostel aanvallen zit er nog lekkers in. Als ze het compleet negeren weet ik dat ik goed gespoeld heb

Die methode om het rendement te bepalen had ik nog niet gehoord.

Jacques · 19-11-2020 21:43 u

Citaat van: Snelbier op 19-11-2020  11:01 uKwaliteit proefje van de koude grond: neem het droogevallen bostel apart en spoel nogmaals. PROEF de uitloop en huivert.. Dát is kafsmaak, wil je echt niet in het bier.

Dat is nog maar de vraag...

Zelf heb ik een periode de bostel niet gespoeld om de hoeveelheid tannines in het bier te verkleinen.
Daar ben ik weer van af gestapt. Ik miste karakter in het bier. Toen ik weer ging spoelen kwam dat weer terug. Sindsdien ben ik veel genuanceerder gaan kijken naar tannines in bier.

Zie ook dit (commerciële) verhaal over de voordelen van tannines in bier
https://www.silvateam.com/en/products-and-services/food-ingredients/tannins-beer/key-benefits-tannins-beers.html

Jan de Graaff · 19-11-2020 22:36 u

Tannines zijn toch anti-oxidanten? Met mate dus wel degelijk wenselijk om die reden alleen al...

Jacques · 19-11-2020 22:59 u

Citaat van: JanDeGraaff op 19-11-2020  22:36 uTannines zijn toch anti-oxidanten? Met mate dus wel degelijk wenselijk om die reden alleen al...

Klopt. Looistoffen = tannines zijn veel minder schadelijk voor je bier dan algemeen aangenomen wordt.
Pas als de hoeveelheid heel hoog wordt kan het een onaangenaam samentrekkend mondgevoel geven. Door verdunning van het laatste wort dat je opvangt met de rest van het brouwsel komt het allemaal goed.

Overigens zit ik nu een brouwsel te drinken dat ik recent gebrouwen heb en waarbij ik uit nood niet gespoeld heb (het verwarmingselement van mijn emmer waarin ik het spoelwater verhit heeft het na zo'n 35 jaar begeven. Het bier is weer karakterloos en wat mat...