Hoeveelheid water

Gijsbert · 14-09-2020 10:47 u

Ik lees recepten waarbij als maischwater 8 liter en spoelwater 5 liter wordt gebruikt. Wat ik me afvraag is hoe men tot een batch komt van 10 liter. Er gaat al een hoop water in de mout zitten om nog maar niet te spreken over het verlies bij het koken. Vult men soms na het koelen het wort aan tot 10 liter met gewoon water?

CeesM · 14-09-2020 11:28 u

Het is ook afhankelijk van je brouwwijze en brouwzaal-rendement. Neem je genoegen met het juiste aantal liters wat je over wilt houden of met het beoogde begin SG.

de Machtige Wil · 14-09-2020 11:34 u

Een verhouding van 8 liter maisch en 5 liter spoelwater om op 10 liter te komen is niet vreemd. In mijn gister gebrouwen blond zat ik voor 20 liter op een verhouding 17,5 : 10,7. Dat is ongeveer dezelfde verhouding.
Wat je uiteindelijk overhoudt is de som spoelwater + maischwater - maischverlies - kookverlies - hopverlies - gistverlies.

Aanvullen met water kan wel maar vind ik meer een noodoplossing. Als je je verliezen goed kent zal dat niet vaak nodig zijn.

Ansius · 14-09-2020 12:02 u

Citaat van: Gijsbert op 14-09-2020  10:47 uIk lees recepten waarbij als maischwater 8 liter en spoelwater 5 liter wordt gebruikt. Wat ik me afvraag is hoe men tot een batch komt van 10 liter. Er gaat al een hoop water in de mout zitten om nog maar niet te spreken over het verlies bij het koken. Vult men soms na het koelen het wort aan tot 10 liter met gewoon water?

Waarschijnlijk gebruik je meer dan 2 kg mout.
Dan ben je al 2,5 liter kwijt.
Kookverlies al snel 10% per uur.
Minimaal 1 liter bij vergisting.
Met deze volumes heb je een slechte opbrengst.

Ik gok dat, zonder wateraanvullen, je geen kratje kan bottelen.

Accepteren, opschalen of aanvullen zijn de opties

Oscar · 14-09-2020 12:33 u

Citaat van: Gijsbert op 14-09-2020  10:47 uIk lees recepten waarbij als maischwater 8 liter en spoelwater 5 liter wordt gebruikt.

De hoeveelheden water bepaal je zelf!

Jacques · 14-09-2020 17:19 u

Citaat van: Oscar op 14-09-2020  12:33 uDe hoeveelheden water bepaal je zelf!

De vraag is hoe je dat bepaalt als je 10 liter wort in je gistvat wil overhouden...
Gijsbert is een beginnende brouwer. Wat meer uitleg is daarom gewenst.

Een reactie richting Gijsbert.

De totale hoeveelheid water dat je nodig hebt is afhankelijk van meerdere factoren zoals ook uit de eerdere reacties blijkt. Daarbij speelt de manier van werken een belangrijke rol. Denk daarbij aan de effectiviteit van het filteren van de bostel, het achterlaten van wort in de filterkuip, verliezen in slangen en de intensiteit van het koken.
Door een paar keer te brouwen kom je er achter van welke hoeveelheden maisch- en spoelwater je uit moet gaan om een bepaalde hoeveelheid wort over te houden. In brouwsoftware kun je deze verliezen instellen waardoor je bij volgende brouwsels goed uitkomt.

Gijsbert · 15-09-2020 09:34 u

Citaat van: Jacques op 14-09-2020  17:19 uDe vraag is hoe je dat bepaalt als je 10 liter wort in je gistvat wil overhouden...
Gijsbert is een beginnende brouwer. Wat meer uitleg is daarom gewenst.

Een reactie richting Gijsbert.

De totale hoeveelheid water dat je nodig hebt is afhankelijk van meerdere factoren zoals ook uit de eerdere reacties blijkt. Daarbij speelt de manier van werken een belangrijke rol. Denk daarbij aan de effectiviteit van het filteren van de bostel, het achterlaten van wort in de filterkuip, verliezen in slangen en de intensiteit van het koken.
Door een paar keer te brouwen kom je er achter van welke hoeveelheden maisch- en spoelwater je uit moet gaan om een bepaalde hoeveelheid wort over te houden. In brouwsoftware kun je deze verliezen instellen waardoor je bij volgende brouwsels goed uitkomt.

Hartelijk dank voor jullie reacties. Ik denk dat ik inderdaad teveel mout gebruik en daardoor veel wort verlies. Ik was van mening (inderdaad beginbrouwer) dat je veel mout moet gebruiken om een zo hoog mogelijk SG te krijgen maar dat is een misvatting van mij? Blijkbaar moet ik eens nakijken hoe ik begin SG hoog kan krijgen.

de Machtige Wil · 15-09-2020 10:02 u

Citaat van: Gijsbert op 15-09-2020  09:34 uIk was van mening (inderdaad beginbrouwer) dat je veel mout moet gebruiken om een zo hoog mogelijk SG te krijgen maar dat is een misvatting van mij?

Er zijn meer factoren die je begin SG bepalen. Het schroten, het maischen, spoelen en koken heeft ook invloed op je begin SG.
Maak je gebruik van brouwsoftware? Dat kan ik je zeker aanraden. Doet een hoop rekenwerk voor je en geeft een goed inzicht in je brouwproces.

SVB · 15-09-2020 14:11 u

Misschien dat je even een concreet voorbeeld kan geven van wat je doet?
Wat is 'veel' mout? Wat doe je precies en wat verwacht je als sg etc?

Jacques · 15-09-2020 21:07 u

Citaat van: Gijsbert op 15-09-2020  09:34 uHartelijk dank voor jullie reacties. Ik denk dat ik inderdaad teveel mout gebruik en daardoor veel wort verlies. Ik was van mening (inderdaad beginbrouwer) dat je veel mout moet gebruiken om een zo hoog mogelijk SG te krijgen maar dat is een misvatting van mij? Blijkbaar moet ik eens nakijken hoe ik begin SG hoog kan krijgen.

Jouw gedachte dat je meer mout moet gebruiken om een hoger SG te halen is juist.
Waar je rekening mee moet houden is dat als je meer mout gebruikt er ook meer water achter zal blijven in de bostel. Je hebt hierdoor minder liters wort. Dit is eenvoudig te compenseren door meer spoelwater te gebruiken. Bijkomend voordeel is dat je rendement omhoog gaat.

Heuvinger brouwerij · 15-09-2020 21:44 u

Citaat van: Jacques op 15-09-2020  21:07 uWaar je rekening mee moet houden is dat als je meer mout gebruikt er ook meer water achter zal blijven in de bostel. Je hebt hierdoor minder liters wort.

Een dikkere maisch levert meer onvergistbare suikers op.

Citaat van: Jacques op 15-09-2020  21:07 uDit is eenvoudig te compenseren door meer spoelwater te gebruiken. Bijkomend voordeel is dat je rendement omhoog gaat.

Verder doorspoelen zorgt er dan ook voor dat je een lager sg krijgt.
Bovendien spoel je dan ongewenste bitter/ wrang stoffen uit de mout, wat meer geschikt is voor een stookwijn.

Jacques · 15-09-2020 22:01 u

Citaat van: Heuvinger brouwerij op 15-09-2020  21:44 uEen dikkere maisch levert meer onvergistbare suikers op. Verder doorspoelen zorgt er dan ook voor dat je een lager sg krijgt.
Bovendien spoel je dan ongewenste bitter/ wrang stoffen uit de mout, wat meer geschikt is voor een stookwijn.

De vraag is hoe je komt tot 10 liter wordt...

Off topic reageer ik op jouw stelling dat meer spoelen leidt tot een bier met een afwijkende smaak.
Spoelen geeft bieren met meer karakter. Heel lang heb ik gebrouwen zonder te spoelen. Door mij werd dat gedaan om minder polyfenolen in mijn bier te krijgen. Daarmee volgde ik een trend die door Amerikaanse hobbybrouwers was ingezet.

Na een tijd ben ik van het niet spoelen afgestapt omdat mijn bier wat miste. Toen ik weer de bostel ging spoelen kwam de gewenste "byte" in mijn bieren weer terug.
Polyfenolen zijn zo slecht nog niet voor de smaak van je bier, was de les die ik leerde.

Een mooi voorbeeld dat inzichten met de tijd kunnen veranderen.
Overigens zuur ik mijn spoelwater aan tot een pH van 5,5.

Gijsbert · 16-09-2020 12:42 u

Citaat van: Jacques op 15-09-2020  22:01 uDe vraag is hoe je komt tot 10 liter wordt...

Off topic reageer ik op jouw stelling dat meer spoelen leidt tot een bier met een afwijkende smaak.
Spoelen geeft bieren met meer karakter. Heel lang heb ik gebrouwen zonder te spoelen. Door mij werd dat gedaan om minder polyfenolen in mijn bier te krijgen. Daarmee volgde ik een trend die door Amerikaanse hobbybrouwers was ingezet.

Na een tijd ben ik van het niet spoelen afgestapt omdat mijn bier wat miste. Toen ik weer de bostel ging spoelen kwam de gewenste "byte" in mijn bieren weer terug.
Polyfenolen zijn zo slecht nog niet voor de smaak van je bier, was de les die ik leerde.

Een mooi voorbeeld dat inzichten met de tijd kunnen veranderen.
Overigens zuur ik mijn spoelwater aan tot een pH van 5,5.

Kijk dat aanzuren van het spoelwater deed ik nooit. Zal dat ook eens meenemen.

In reactie op SVB:

Maischwater 18,62 liter
Palemout 2,650 kg
Pilsmout 0,665 kg
Cara Red 0,145 kg
Kandijsuiker wit 0,310 kg
Spoelen 13,10 liter

Dit zou mij volgens BrouwVisie een begin SG opleveren van 1057.

Zeer benieuwd naar de reacties en bij voorbaat hartelijke dank hiervoor.

Snelbier · 16-09-2020 17:47 u

Gijsbert, gezien weinig reactie mijn 1e vraag in dit topic:
- Voor welk volume (liters graag) is je recept?
Zoals het er nu staat kan ik er geen touw aan vast knopen, kan gewoon nooit kloppen.
Post liever je BrouwHulp-recept, dan kunnen we zien waar het fout gaat.
Groet, Snelbier

SVB · 16-09-2020 19:01 u

Ik neem aan dat je dan hier 20-25 liter probeert te brouwen? (Wat dan weer niet echt overeen komt met je vraag over 10 liter) kan er nog weinig van maken...

hansHalberstadt · 16-09-2020 20:01 u

Citaat van: Gijsbert op 14-09-2020  10:47 uIk lees recepten waarbij als maischwater 8 liter en spoelwater 5 liter wordt gebruikt. Wat ik me afvraag is hoe men tot een batch komt van 10 liter. Er gaat al een hoop water in de mout zitten om nog maar niet te spreken over het verlies bij het koken. Vult men soms na het koelen het wort aan tot 10 liter met gewoon water?

Grofweg heb je te maken met een aantal zaken:
1) de keuze van je beslagdikte.
2) water wat achter bijft in de bostel
3) volume wat vrijkomt door het ontstaan van suiker
4) verdamping tijdens het koken.
Voor de beslagdikte kun je als richtlijn ca 3 liter per kg aanhouden voor een zwaar bier en 4.5 liter/kg voor een licht bier
Water wat achterblijft in de bostel na spoelen is ca moutgewicht*1.55, dus per kg mout is dat ca 1.55 liter water
volume van vrijkomende suiker is ca moutgewicht*extraheerbaar/SGsuiker=moutgewicht*0,75/1,62=moutgewicht*0.75
Verdamping tijdens het koken is ca 10% per uur bij normaal koken dus ca 2 liter per uur voor 20 liter wort
eea is verwerkt in bijgaande Excel sheet

Gijsbert · 17-09-2020 09:25 u

Citaat van: Snelbier op 16-09-2020  17:47 uGijsbert, gezien weinig reactie mijn 1e vraag in dit topic:
- Voor welk volume (liters graag) is je recept?
Zoals het er nu staat kan ik er geen touw aan vast knopen, kan gewoon nooit kloppen.
Post liever je BrouwHulp-recept, dan kunnen we zien waar het fout gaat.
Groet, Snelbier

Sorry niet slim van mij, maar het recept heeft betrekking op 10 liter bier.

SVB · 17-09-2020 09:27 u

Huh? Je gebruikt ruim 31 liter water...

Ik brouw zelf ook 10 liter, gebruik ik 13-15 liter voor. (Zelfde, ongeveer, als in je eerste post)

Hoeveel water heb je in je kookketel zitten voor je begint met koken dan?

Gijsbert · 17-09-2020 09:36 u

Citaat van: SVB op 17-09-2020  09:27 uHuh? Je gebruikt ruim 31 liter water...

Ik brouw zelf ook 10 liter, gebruik ik 13-15 liter voor. (Zelfde, ongeveer, als in je eerste post)

Hoeveel water heb je in je kookketel zitten voor je begint met koken dan?

Kan dat recept ff niet uploaden.
Ik begin met 18 liter maischwater en spoel daarna nog zo'n 3 liter tot ik op zo'n 13-14 liter uit kom en ga dan koken

SVB · 17-09-2020 09:44 u

Ja ok, je spoelen zoals je dat schrijft is dus niet 13 liter spoelen, maar tot 13 liter... Klein verschil.

Zou zeggen dat je veel verdampt met koken dan...?

Maar wat ook een verschil is bij het recept, is die 10 liter einde koken of wat er in het gistvat moet zitten? Er blijft ook vocht achter in de hop en er blijven eiwitten achter etc... dus als je 10 liter in je kookketel overhoud, dan kan dat nooit 10 liter in je gistvat worden zeg maar. (Kwestie van vaker brouwen en je spullen kennen, kan je er op sturen)

Gijsbert · 17-09-2020 09:56 u

Citaat van: SVB op 17-09-2020  09:44 uJa ok, je spoelen zoals je dat schrijft is dus niet 13 liter spoelen, maar tot 13 liter... Klein verschil.

Zou zeggen dat je veel verdampt met koken dan...?

Maar wat ook een verschil is bij het recept, is die 10 liter einde koken of wat er in het gistvat moet zitten? Er blijft ook vocht achter in de hop en er blijven eiwitten achter etc... dus als je 10 liter in je kookketel overhoud, dan kan dat nooit 10 liter in je gistvat worden zeg maar. (Kwestie van vaker brouwen en je spullen kennen, kan je er op sturen)

In een bierboek stond spoelen 27 liter, ik snapte dat eerst ook niet, spoelen 27 liter om 23 liter bier te brouwen. Bleek dus spoelen tot 27 liter.
Ik probeer met water, spoelen en koken uit te komen op zo'n 10 liter in het gistvat. Vandaar dat ik de software BrouwVisie ben gaan gebruiken.
@SVB ik heb 14-15 liter in de kookketel zitten alvorens ik begin te koken.
Misschien ter aanvulling, ik gebruik de Brewster 30 liter ketel.

SVB · 17-09-2020 10:05 u

Ik denk dat je met 14 liter wat krapjes uit komt voor 10 liter in je gistvat.
2 liter kook je wel weg en een liter aan prut/hop gaat je ook wel lukken, misschien nog wat dode ruimte in je ketel... ik ga zelf uit van 10 liter einde koken, anders heb je in mijn ogen ook geen recept van 10 liter namelijk... (dus zelf brouw ik iets meer dan ik in mijn gistvat wil hebben)

Gijsbert · 17-09-2020 12:06 u

Citaat van: SVB op 17-09-2020  10:05 uIk denk dat je met 14 liter wat krapjes uit komt voor 10 liter in je gistvat.
2 liter kook je wel weg en een liter aan prut/hop gaat je ook wel lukken, misschien nog wat dode ruimte in je ketel... ik ga zelf uit van 10 liter einde koken, anders heb je in mijn ogen ook geen recept van 10 liter namelijk... (dus zelf brouw ik iets meer dan ik in mijn gistvat wil hebben)

OK ga ik uit van 15 liter voor het koken. Bedankt voor je reactie, ook hansHalberstadt, Heuvinger brouwerij, Jacques en Snelbier en verder iedereen.

hansHalberstadt · 17-09-2020 13:26 u

Wat je opgeeft aan mout (3460 g) voor 10 liter bier is heel veel en zou normaal gesproken een SG van ca 1090 opleveren.
Is je doel inderdaad om 10 liter te maken met begin SG 1057 met deze verhouding van ingrediënten?
Palemout 2,650 kg (76%)
Pilsmout 0,665 kg (19.2%)
Cara Red 0,145 kg 4.2%)
Kandijsuiker wit 0,310 kg

Gijsbert · 17-09-2020 13:31 u

Citaat van: hansHalberstadt op 17-09-2020  13:26 uWat je opgeeft aan mout (3460g) voor 10 liter bier is heel veel en zou normaal gesproken een SG van ca 1090 opleveren.
Is je doel inderdaad om 10 liter te maken met begin SG 1057 met deze verhouding van ingrediënten?
Palemout 2,650 kg (76%)
Pilsmout 0,665 kg (19.2%)
Cara Red 0,145 kg 4.2%)
Kandijsuiker wit 0,310 kg

Zo staat het in BrouwVisie en die geeft een begin(gewenst) SG van 1057... maar ik doe het ook wel voor 1090

Ik kom hier nog wel op terug.