Gemeten pH waarden - wat doen?

[Kiekeboe]

Ik was nieuwsgierig of u nu wel gelijke begin waarden had behaald.
Beetje meer geroerd?
Beter gespoeld?
In ieder geval een stuk beter resultaat.

Aha, je maakte een vergelijking met mijn vorige brouwsessie met als resultaat tamelijk sterk uiteenlopende begin SG's.

Of het nu beter is weet ik niet echt. Het hangt er een beetje van af welke meting van welk meetinstrument je voor waarheid neemt.

Ik zelf ben geneigd de metingen van de Tilt hydrometer voor waar aan te nemen omdat:
- de verschillen met de gewone hydrometer eerder klein zijn.
- de gemeten waarden door de tilt hydrometer gedurende 12 uur constant bleken (tot de hoofdvergisting echt op gang kwam), ook tijdens verplaatsingen van de gistvaten naar de gistkast, enz.
De waarden van de Tilt Hydrometer bleken resp 1077; 1075 en 1074 te zijn. Dat zijn erg gelijklopende waarden en komen ongeveer overeen met het gemiddelde waarden van het vorige brouwsel.

Ik heb inderdaad meer aandacht besteed aan roeren. Daarbij niet overdreven, maar toch met in het achterhoofd dat roeren niet alleen nodig was om aanbranden te voorkomen, maar ook om voor een gelijkmatige verdeling van de temperatuur te zorgen. Als gevolg daarvan had ik ook minder uitschieters naar onder of naar boven van de temperaturen tijdens maischen.

De maischtemperatuur van de stap beta amylase heb ik nu proberen doen op 63-64° terwijl ik dat de vorige keer deed op 60-62°. (op advies van Jacques e.a. wegens tegenwoordig andere mout door klimaatopwarming en blabla).

Wat spoelen betreft heb ik de temperatuur van het spoelwater nog wat beter in de gaten gehouden (steeds 80° of een beetje meer) wat betekent dat ik tijdens de filterprocedure af en toe nog wat bij verwarmd heb, terwijl ik dat de vorige keren niet deed en het spoelwater aan het einde van het filterproces wellicht al een stuk gedaald was.

Ik heb ook meer dan vroeger gebruik gemaakt van de kraantjes op de filteremmer met filterplaat. Telkens als het filterbed dreigde droog te vallen heb ik de kraantjes toegedraaid en een nieuwe hoeveelheid spoelwater toegevoegd voor de drie emmers. De facto verliep het filteren in 4 fasen waarbij ik telkens 3 liter spoelwater toevoegde met een beslagschep voor alle drie de filteremmers. Zodra het filterbed dreigde droog te vallen, kraantje dicht en in alle rust een nieuwe hoeveelheid spoelwater toevoegen, enz.

[Kiekeboe]

Als je niet de moeite neemt om uit te zoeken hoe je dat in moet vullen, kun je ook niet verwachten dat het goed werkt 

Heb je het boek 'Verander water in bier' van Adrie Otte? Lees daarin het deel over waterbehandeling eens.
En dan heb je (bijvoorbeeld) deze informatie nog nodig omdat in België de alkaliteit in graden Franse hardheid wordt opgegeven. Dat moet je omrekenen naar mg/l CaCO3 voordat je het in BrouwHulp in kunt voeren.

https://home.kpn.nl/vanadovv/Water.html

Ik doe nog altijd mijn best om er iets van te begrijpen.

Je zei dat ik de waarde 0 had opgegeven voor alkaliteit. Een term die me onbekend is.

Uit daaropvolgende reactie van uwentwege begrijp dat alkaliteit een synoniem is voor de hardheid van het water. Klopt dit?

Ander probleem is dat het programma BrouwHulp werkt met CaCO3 om de hardheid uit te drukken. Terwijl de gegevens omtrent hardheid die de watermaatschappij me ter beschikking stelt uitgedrukt zijn in Franse graden (°f). Dus moet die hardheid omgezet worden.

Dan vond ik deze omrekentabel (Wikipedia) die de verschillende wijzen om hardheid uit te drukken met elkaar vergelijkt.



Die tabel spreekt over ppm maar ik heb begrepen dat ppm hetzelfde is als mg/l.
Verder stelt de tabel dat 1°fH gelijk is aan 10 ppm. Aangezien de gegevens van de watermaatschappij spreken over 5.2 °fH heb ik in BrouwHulp bij totale alkaliteit: 5.2 ¨fH x 10 ppm = 52 ppm ingevuld. Klopt dat?



En wat moet ik dan nog invullen in het vakje 'ionenbalans' ?

En wat moet ik doen met die rekenhulpjes 'bicarbonaat' en 'totale alkaliteit mg/l als CaCO3'?

Voor het gemak geef ik nog eens de gegevens van de watermaatschappij.





 

[middelaersch]

Zo is het goed ingevuld.
Ionenbalans hoef je niet in te vullen. Het rekenhulpje beneden heb je ook niet nodig. Dat is voor als de alkaliniteit in nog weer een andere eenheid is gegeven. (Lang leve de standaardisatie...)
Ppm betekent 'parts per million' en mag je in dit geval vertalen naar mg/liter.

[Kiekeboe]

Zo is het goed ingevuld.
Ionenbalans hoef je niet in te vullen. Het rekenhulpje beneden heb je ook niet nodig. Dat is voor als de alkaliniteit in nog weer een andere eenheid is gegeven. (Lang leve de standaardisatie.....)
Ppm betekent 'parts per million' en mag je in dit geval vertalen naar mg/liter.

Dan kom ik in het programma BrouwHulp uit bij het volgende plaatje als ik het programma zelf suggesties laat doen.



Als ik goed begrijp moet ik dus aan het maischwater (voor 20 liter)

- 0.5 g calciumchloride toevoegen
- 2.1 g gips (CaSO4) toevoegen
- 4.4 ml melkzuur 80% toevoegen

en aan het spoelwater

- 0.8 ml melkzuur toevoegen

Klopt dat allemaal?
 
Is gips, CaSO4 en calciumsulfaat hetzelfde?

Mag je de eenheden gram en milliliter door elkaar mixen? Ik heb calciumchloride in vloeibare vorm maar niet in poeder/korrels.

[Kiekeboe]

En dan enkele foto's van de producten die ik denk te moeten toevoegen. Volgens het programma BrouwHulp moet ik 0.5 gram calciumchloride toevoegen. Aangezien ik enkel over calciumchloride in vloeibare vorm beschik en die calciumchloride afkomstig is uit een flesje waarop staat "33%" vroeg ik met af of het programma 100% calciumchloride bedoelt? In dat geval moet ik niet 0.5 maar ongever 1.5 gram calciumchloride toevoegen. Dat in de veronderstelling dat gram en milliliter in dezen verwisselbaar zijn.

[Jacques]

Ik doe nog altijd mijn best om er iets van te begrijpen.

Je zei dat ik de waarde 0 had opgegeven voor alkaliteit. Een term die me onbekend is.

Uit daaropvolgende reactie van uwentwege begrijp dat alkaliteit een synoniem is voor de hardheid van het water. Klopt dit?

Nee.

Het begrip alkaliteit wordt gebruikt om de verhouding tussen de verzurende en basische zouten aan te duiden.
Als brouwers zijn we geïnteresseerd in de restalkaliteit.
Zie ook het topic Vragen over restalkaliteit.

[middelaersch]

In BrouwHulp moet je bij je waterprofiel de totale alkaliteit (CaCO3) in mg/l opgeven.
BrouwHulp rekent dan de rest-alkaliteit uit

[Kiekeboe]

En dan enkele foto's van de producten die ik denk te moeten toevoegen. Volgens het programma BrouwHulp moet ik 0.5 gram calciumchloride toevoegen. Aangezien ik enkel over calciumchloride in vloeibare vorm beschik en die calciumchloride afkomstig is uit een flesje waarop staat "33%" vroeg ik met af of het programma 100% calciumchloride bedoelt? In dat geval moet ik niet 0.5 maar ongever 1.5 gram calciumchloride toevoegen. Dat in de veronderstelling dat gram en milliliter in dezen verwisselbaar zijn.

Ik ben er ondertussen achter gekomen dat milliliter en gram (in dezen) inwisselbaar zijn. En ook dat ik de hoeveelheid calciumchloride in een oplossing van 33% met 3 moet vermenigvuldigen om +/- uit te komen bij de waarden die het programma BrouwHulp aangeeft.

[Kiekeboe]

Nee.

Het begrip alkaliteit wordt gebruikt om de verhouding tussen de verzurende en basische zouten aan te duiden.
Als brouwers zijn we geïnteresseerd in de restalkaliteit.
Zie ook het topic Vragen over restalkaliteit.

Pfff, telkens als ik denk dat ik er iets van begin te begrijpen is er weer iemand anders die me zegt dat dit niet zo is. Maar goed, gelet op de coronacrisis heb ik nog wat tijd om het gegeven verder te bestuderen.  Ik zal die link die je opgeeft over restalkaliteit bestuderen.

[Kiekeboe]

In BrouwHulp moet je bij je waterprofiel de totale alkaliteit (CaCO3) in mg/l opgeven.
BrouwHulp rekent dan de rest-alkaliteit uit.

Betekent dit dat het begrip alkaliteit toch synoniem is voor de hardheid van het water?

[Jacques]

Betekent dit dat het begrip alkaliteit toch synoniem is voor de hardheid van het water?

Nee. Het feit dat alkaliteit en ook restalkaliteit dezelfde eenheid hebben als de hardheid van water maakt het begrip niet makkelijker realiseer ik mij.

Een korte uitleg. Hardheid van water is het resultaat van de som van calcium en magnesium ionen.
Alkaliteit is afhankelijk van de hoeveelheid bicarbonaten en carbonaten in het water.
Het gaat dus om andere ionen.

Misschien helpen de volgende links je verder bij het begrip
https://byo.com/article/understanding-residual-alkalinity-pH/
http://beersmith.com/blog/2016/02/23/residual-alkalinity-and-pH-for-all-grain-beer-brewing/

[Kiekeboe]

Nee. Het feit dat alkaliteit en ook restalkaliteit dezelfde eenheid hebben als de hardheid van water maakt het begrip niet makkelijker realiseer ik mij.

Een korte uitleg. Hardheid van water is het resultaat van de som van calcium en magnesium ionen.
Alkaliteit is afhankelijk van de hoeveelheid bicarbonaten en carbonaten in het water.
Het gaat dus om andere ionen.

Ik kom er niet uit hoe ik achter de alkaliteit van het water kom op basis van de gegevens van de waterleverancier. In het boek van Adrie Otte bereken je de alkaliteit als volgt:

Alk = HCO3
           1,2

Ik zie echter het verband niet tussen HCO3  en de gegevens van de waterleverancier. Ik heb geen enkele kennis van chemie.

In jouw boek staat er geen formule waarmee ik uitgaande van de gegevens van de watermaatschappij de alkaliteit kan achterhalen. Toch heb ik die waarde ivm alkaliteit nodig om iets aan de tool ivm waterbehandeling in het programma BrouwHulp te hebben.

Ik begrijp dat ik iets moet doen met onderstaande waarden, maar wat precies, daar kom ik niet achter.

Misschien helpen de volgende links je verder bij het begrip
https://byo.com/article/understanding-residual-alkalinity-pH/
http://beersmith.com/blog/2016/02/23/residual-alkalinity-and-pH-for-all-grain-beer-brewing/

Ik zou al dolblij zijn als ik iets kon snappen van Nederlandstalige artikelen over het onderwerp. Je kent toch de reputatie van de Belgen in de Nederlandse Belgenmoppen.

[Jacques]

Je moet de hoeveelheid carbonaten weten dat in je water zit.

Op het plaatje dat je laat zien ontbreekt dat. Het beste kun je de hoeveelheid carbonaten opvragen bij je waterleidingbedrijf en dat in BrouwHulp invoeren.

[Kiekeboe]

Je moet de hoeveelheid carbonaten weten dat in je water zit.

Op het plaatje dat je laat zien ontbreekt dat. Het beste kun je de hoeveelheid carbonaten opvragen bij je waterleidingbedrijf en dat in BrouwHulp invoeren.

Staat er iets over de hoeveelheid carbonaten in het meer uitgebreide verslag van de waterkwaliteit?

[Kiekeboe]

Ik zie in dat uitgebreidere verslag staan "Dureté alcaline (TAC) 1,7 °français".

Is dat de waarde die ik moet invullen?

1° fH = 10 ppm, dan is de totale alkaliteit 17 ppm ?

De Franse term 'Dureté alcaline' kan je vertalen als 'alcalische hardheid'. Erg verwarrend allemaal als de alkaliteit en de hardheid twee verschillende dingen zijn in het Nederlands.

[Kiekeboe]

Dan zijn er ook teststrips voor zwembadwater die de alkaliteit meten. Ben ik daar wat mee?

https://spacompleet.nl/insta-test-6-plus-vrij-chloor-totaal-chloor-alkaliniteit-pH-hardheid-en-stabilisator

[Jacques]

Ik zie in dat uitgebreidere verslag staan "Dureté alcaline (TAC) 1,7 °français".

Is dat de waarde die ik moet invullen?

1° fH = 10 ppm, dan is de totale alkaliteit 17 ppm ?

De Franse term 'Dureté alcaline' kan je vertalen als 'alcalische hardheid'. Erg verwarrend allemaal als de alkaliteit en de hardheid twee verschillende dingen zijn in het Nederlands.

Mer dureté alcaline wordt inderdaad de totale alkalische hardheid bedoeld. Hiermee worden de carbonaten bedoeld. Dat is een andere hardheid dan de calcium en magnesium hardheid zoals ik je eerder uitgelegd heb.

Voor het omrekenen kun je deze link gebruiken
https://www.waterhardheid.nl/omrekenen

[Kiekeboe]

Mer dureté alcaline wordt inderdaad de totale alkalische hardheid bedoeld. Hiermee worden de carbonaten bedoeld. Dat is een andere hardheid dan de calcium en magnesium hardheid zoals ik je eerder uitgelegd heb.

Voor het omrekenen kun je deze link gebruiken
https://www.waterhardheid.nl/omrekenen

Fijn zo! Dan heb ik eindelijk alle gegevens over het waterprofiel dat ik in BrouwHulp moet invullen.

[DavyDK]

Dus als ik het goed begrijp.

Mijn totale hardheid is 20 volgens het rapport van de watermaatschappij. Die moet ik dan x 10 doen volgens rekenmodel. Kom ik op 200 mg/l dat ik invul bij CaCO3. Klopt dit?

Mijn carbonaathardheid heb ik ooit eens gemeten, die was 9 Duitse graden toen. Als ik dat rekenmodel gebruik. 9 X 17,8 kom ik op 160,2. Als ik dat invul in dat rekenhulpje bicarbonaat in waterprofielen op BrouwHulp kom ik maar op 131 mg/l. Wat neem ik?

[Kiekeboe]

Dus als ik het goed begrijp.

Mijn totale hardheid is 20 volgens het rapport van de watermaatschappij. Die moet ik dan x 10 doen volgens rekenmodel. Kom ik op 200 mg/l dat ik invul bij CaCO3. Klopt dit ?

Mijn carbonaathardheid heb ik ooit eens gemeten, die was 9 Duitse graden toen. Als ik dat rekenmodel gebruik. 9 X 17,8 kom ik op 160,2. Als ik dat invul in dat rekenhulpje bicarbonaat in waterprofielen op BrouwHulp kom ik maar op 131 mg/l. Wat neem ik ?

In zoverre ik er thans iets van begrijp moet je niet vertrekken van de totale hardheid, maar van de alkaliteit, en die waarde staat ook (2e op lijst) op het verslag van de watermaatschappij dat je toont (151 mg/l).

[DavyDK]

Dan wil dat zeggen dat mijn 2de berekening klopt? Die 9 Duitse graden x 17,8

Alsook, ik heb een waterontkalker staan. Heeft die een effect op 1 of andere waarde die ik voor de rest heb ingevuld?

Of ben ik beter water te tappen voor de ontkalker?

[Kiekeboe]

Dan wil dat zeggen dat mijn 2de berekening klopt ? Die 9 Duitse graden x 17,8

Alsook, ik heb een waterontkalker staan. Heeft die een effect op 1 of andere waarde die ik voor de rest heb ingevuld ?

Of ben ik beter water te tappen voor de ontkalker?

Geen idee hoe het allemaal precies zit. Maar ik heb ook de neiging om te denken dat je 2e berekening klopt omdat het daar over carbonaten gaat. Ik merk ook nog op dat bij de waarde alkaliteit op het verslag van de maatschappij toegevoegd is "standaardafwijking" : 31. Hoe je dat laatste precies moet interpreteren weet ik niet.

[Jacques]

Dus als ik het goed begrijp.

Mijn totale hardheid is 20 volgens het rapport van de watermaatschappij. Die moet ik dan x 10 doen volgens rekenmodel. Kom ik op 200 mg/l dat ik invul bij CaCO3. Klopt dit?

Mijn carbonaathardheid heb ik ooit eens gemeten, die was 9 Duitse graden toen. Als ik dat rekenmodel gebruik. 9 X 17,8 kom ik op 160,2. Als ik dat invul in dat rekenhulpje bicarbonaat in waterprofielen op BrouwHulp kom ik maar op 131 mg/l. Wat neem ik?

Totale hardheid en alkaliteit zijn twee verschillende dingen...
Het verschil zit hem in de ionen (deeltjes van zouten die oplossen). Een zout bestaat namelijk uit een positief geladen ion (ook kation genoemd) en een negatief geladen ion (ook anion genoemd).

De som van de Calcium en magnesium kationen vormt de totale hardheid. Deze wordt vaak uitgedrukt graden Duitse hardheid, maar het kan ook in milligrammen per liter.

De alkaliteit wordt gevormd door de bicarbonaten (ook waterstofcarbonaten genoemd) en carbonaten. Ook deze hoeveelheid kan uitgedrukt worden in graden Duitse hardheid en ook in milligram per liter.

Ik merk ook nog op dat bij de waarde alkaliteit op het verslag van de maatschappij toegevoegd is "standaardafwijking" : 31. Hoe je dat laatste precies moet interpreteren weet ik niet.

Standaardafwijking is een statistisch begrip. Hiermee wordt de spreiding van de afwijking van een gemiddelde waarde uitgedrukt. Hoe hoger het getal des te groter de afwijking.
Zie ook https://leerling2020.nl/faq-onderzoek/hoe-interpreteer-schaalgemiddeldes-en-standaardafwijkingen/ en
https://nl.wikipedia.org/wiki/Standaardafwijking

[DavyDK]

Kan er iemand me vertellen wat ik juist moet invullen aan de hand van de gegevens? Het is allemaal Chinees voor mij.

[Kiekeboe]

Kan er iemand me vertellen wat ik juist moet invullen aan de hand van de gegevens? Het is allemaal Chinees voor mij.

Volgens mijn exegese -zeker ben ik niet- van het antwoord van Jacques geeft hij me gelijk en mag je gewoon 154 invullen bij "totale alkaliteit" in BrouwHulp zonder verder nog te hoeven omrekenen of omzetten. De restalkaliteit berekent het programma dan zelf.