Vocht verlies door koken

Scientific_Brewing · 27-11-2019 12:10 u

Beste mede-brouwers,

Ik heb een vraagje. Ik heb laatst een batch gebouwen, dit was voor 20L bier.
Echter door het koken ben ik 4L te veel kwijtgeraakt.. waardoor er in het gistingsvat maar 16L zit. Mijn vraag is; kan ik de verloren liters gewoon aanvullen met water zodat ik rond de 20L uitkom? Of moet ik de volgende keer juist meer spoelwater gebruiken zodat ik meer buffer heb?

In principe lijkt het me dat je het verloren water gewoon kan aanvullen met water..

Wat is het handigst?

Alvast bedankt!

Battum80 · 27-11-2019 12:30 u

Verdampen is een normaal verschijnsel tijdens het koken wat je kan incalculeren met je brouwsoftware. Je kan aanvullen met water. Over wanneer je dit doet verschillen de meningen en is op het forum het een en ander te lezen.
Voor je water gaat toevoegen zou ik controleren van je SG is en je geplande SG. Als dit niet al te ver uit elkaar ligt zou ik lekker niks doen en bij je volgende brouwsel rekening houden met je verdamping.

Haagse Wouter · 27-11-2019 13:14 u

Citaat van: Scientific_Brewing op 27-11-2019  12:10 uOf moet ik de volgende keer juist meer spoelwater gebruiken zodat ik meer buffer heb?

Ja!

hobbybob · 27-11-2019 16:31 u

Eerst meten!:

- Aantal liter en SG voor koken
- Aantal liter en SG na koken

Jacques · 27-11-2019 22:49 u

Citaat van: Scientific_Brewing op 27-11-2019  12:10 uMijn vraag is; kan ik de verloren liters gewoon aanvullen met water zodat ik rond de 20L uitkom? Of moet ik de volgende keer juist meer spoelwater gebruiken zodat ik meer buffer heb?

In principe lijkt het me dat je het verloren water gewoon kan aanvullen met water..

Wat is het handigst?

Alvast bedankt!

Het handigst is meer spoelwater gebruiken. Je krijgt hierdoor een beter rendement.

Als je water toevoegt is het beste dat te doen vóór de vergisting. Dit om oxidatie zo veel mogelijk te voorkomen.

Oscar · 27-11-2019 22:52 u

Citaat van: Scientific_Brewing op 27-11-2019  12:10 uBeste mede-brouwers,

Ik heb een vraagje. Ik heb laatst een batch gebouwen, dit was voor 20L bier.
Echter door het koken ben ik 4L te veel kwijtgeraakt.. waardoor er in het gistingsvat maar 16L zit.

Als je brouwsoftware had gebruikt, had je kunnen zien dat je (uiteraard) meer liters voor koken nodig hebt dan je wilt vergisten... ;-)

hoppy · 11-07-2021 16:32 u

Citaat van: Oscar op 27-11-2019  22:52 uAls je brouwsoftware had gebruikt, had je kunnen zien dat je (uiteraard) meer liters voor koken nodig hebt dan je wilt vergisten... ;-)

Dan moet je natuurlijk wel de verdampingssnelheid van je installatie goed hebben gemeten. Ik had zelf de laatste 2x brouwen ook veel te veel verdampt water. Vermoedelijk omdat ik de verdampingssnelheid van mijn installatie afgelopen winter heb bepaald. Ik moet dat nog een keer opnieuw doen.

Kramer · 12-07-2021 15:27 u

Citaat van: hoppy op 11-07-2021  16:32 uDan moet je natuurlijk wel de verdampingssnelheid van je installatie goed hebben gemeten. Ik had zelf de laatste 2x brouwen ook veel te veel verdampt water. Vermoedelijk omdat ik de verdampingssnelheid van mijn installatie afgelopen winter heb bepaald. Ik moet dat nog een keer opnieuw doen.

Je moet inderdaad eerst je apparatuur leren kennen. Dat gezegd hebbende zou ik me niet te druk maken als er meer water verdampt is. Iets minder bier maar net wat sterker, hoort bij het leerproces. Uiteindelijk betekent het dat je de volgende keer meer water hebt om mee te spoelen en dat is weer positief.

Phoef · 12-07-2021 16:09 u

Citaat van: hoppy op 11-07-2021  16:32 uDan moet je natuurlijk wel de verdampingssnelheid van je installatie goed hebben gemeten. Ik had zelf de laatste 2x brouwen ook veel te veel verdampt water. Vermoedelijk omdat ik de verdampingssnelheid van mijn installatie afgelopen winter heb bepaald. Ik moet dat nog een keer opnieuw doen.

Is dat letterlijk een kwestie van in je machine/systeem 20 liter water (exact!) 1 uur koken en kijken wat er overblijft?
Of geeft wort een andere speling aan het substantie wat je verdamping beinvloed?

Hopfenfox · 12-07-2021 17:31 u

De seizoenen hebben er ook invloed, en ik vermoed de samenstelling van het wort ook. Na 16 brouwsels heb ik nog steeds de juiste verdamping niet te pakken. Ergens tussen de 2,4-2,8 liter per uur met een 15L ketel.

hansHalberstadt · 12-07-2021 18:44 u

Citaat van: Hopfenfox op 12-07-2021  17:31 uDe seizoenen hebben er ook invloed, en ik vermoed de samenstelling van het wort ook. Na 16 brouwsels heb ik nog steeds de juiste verdamping niet te pakken. Ergens tussen de 2,4-2,8 liter per uur met een 15L ketel.

kook je elektrisch of op gas? bij elektrisch zal het ook te maken hebben met de momentane netspanning. van 2.4 naar 2.8 is 16% en om 17% harder te koken heb je 8% meer spanning nodig, dus bv 215V op dag 1 en 232V op dag 2. Zeker als er veel zonnepanelen in de buurt zijn kan het zomaar zijn dat je op een zonnige dag daardoor meer water verkookt dan op een regendag.

Hopfenfox · 12-07-2021 20:31 u

Elektrisch inderdaad, brouwautomaat. Ik ga me er eens in verdiepen, want hier had ik nog niet bij stilgestaan. Maakt het lastig om exact 10L in het gistvat te krijgen en juiste SG te halen. Ik meet pas na koelen dus bijsturen met extra water lukt niet. Op zich is 500 ml niet heel veel maar wel op 10L.

hansHalberstadt · 12-07-2021 20:39 u

Citaat van: Hopfenfox op 12-07-2021  20:31 uElektrisch inderdaad, brouwautomaat. Ik ga me er eens in verdiepen, want hier had ik nog niet bij stilgestaan. Maakt het lastig om exact 10L in het gistvat te krijgen en juiste SG te halen. Ik meet pas na koelen dus bijsturen met extra water lukt niet. Op zich is 500 ml niet heel veel maar wel op 10L.

Probeer te sturen op SG ipv op volume. Dus tijdens het koken af en toe meten en je kunt goed voorspellen wanneer je dan moet stoppen met koken. (Op een zonnige dag dan mogelijk wat eerder)

Hopfenfox · 13-07-2021 09:07 u

Dan moet er eerst een refractometer komen. En als ik te vroeg stop met koken haal ik mijn IBU niet lijkt me.

tdp · 13-07-2021 10:25 u

In principe is er maar 1 constante hierin, dat is volume voor koken. Dat kun je meten, en het SG/eindvolume is daar van afhankelijk. En ja, dan zul je altijd nog een afwijking kunnen hebben, maar die ligt dan wel in de lijn der verwachting.

hansHalberstadt · 13-07-2021 11:49 u

Citaat van: Hopfenfox op 13-07-2021  09:07 uDan moet er eerst een refractometer komen. En als ik te vroeg stop met koken haal ik mijn IBU niet lijkt me.

Refractometer is erg handig dus lijkt me een goede investering. Na 45 minuten koken meent de bitterheid niet veel meer toe, dus of je nu 1 1/2 uur of 10% langer of korter kookt maakt weinig verschil voor de bitterheid. 10% hoger of lager SG maakt trouwens ook niet heel veel uit, maar je moet nu eenmaal keuzes maken als er keuzes zijn.

hoppy · 14-07-2021 17:56 u

Volgens mij hoeft het allemaal niet zo exact, maar ik zat er laatst 30% naast en dat is dan weer een beetje te veel naar mijn mening.
Trouwens er zijn zoveel factoren die de verdampingssnelheid kunnen beïnvloeden dat je dat toch niet met zekerheid op een paar milliliter nauwkeurig kunt voorspellen. Warme lucht kan bijvoorbeeld veel meer waterdamp bevatten (dus ook afvoeren) dan koude lucht. Toen ik afgelopen winter heb gemeten stond de deur open en was het ongeveer 10 ºC in de werkruimte.

Ik moet nu nog eens meten en dan later corrigeren met spoelwater of water aanvullen in het gistvat.

hansHalberstadt · 14-07-2021 18:41 u

Citaat van: hoppy op 14-07-2021  17:56 uWarme lucht kan bijvoorbeeld veel meer waterdamp bevatten (dus ook afvoeren) dan koude lucht.

Dat maakt bij het koken niet uit. Het gaat puur om de energie die je moet aanleveren om water om te zetten on stoom en die energie komt uit je verwarmingsbron.

hoppy · 14-08-2021 22:32 u

Citaat van: hansHalberstadt op 14-07-2021  18:41 uDat maakt bij het koken niet uit. Het gaat puur om de energie die je moet aanleveren om water om te zetten on stoom en die energie komt uit je verwarmingsbron.

Waarom zweet je zoveel meer bij 25 ºC als de luchtvochtigheid 90% is dan als de luchtvochtigheid 50% is?

hansHalberstadt · 15-08-2021 01:25 u

Citaat van: hoppy op 14-08-2021  22:32 uWaarom zweet je zoveel meer bij 25 ºC als de luchtvochtigheid 90% is dan als de luchtvochtigheid 50% is?

Ik weet niet of dat komt omdat je op een brander zit? Maar even zonder gekheid: beide processen hebben niets met elkaar te maken.

beermenke · 15-08-2021 22:33 u

Citaat van: Hopfenfox op 12-07-2021  17:31 uDe seizoenen hebben er ook invloed, en ik vermoed de samenstelling van het wort ook. Na 16 brouwsels heb ik nog steeds de juiste verdamping niet te pakken. Ergens tussen de 2,4-2,8 liter per uur met een 15L ketel.

Ja soms is het een raadsel.
Ik los het op om altijd meer te spoelen.. De laatste afgetapte 3 liter hou ik apart. Heb ik teveel verkookt dan gaat het het laatste half uur nog mee in de kook. Heb ik genoeg dan kook ik het in in flessen voor een volgend brouwsel of ik gooi het weg. Dit reservewort is altijd beter dan water.

Johan_vL · 26-08-2021 20:05 u

Citaat van: Jacques op 27-11-2019  22:49 uHet handigst is meer spoelwater gebruiken. Je krijgt hierdoor een beter rendement.

Als je water toevoegt is het beste dat te doen vóór de vergisting. Dit om oxidatie zo veel mogelijk te voorkomen.

Als je kokend water uit de waterkoker toevoegt aan het kokende wort, kan dat dan nog tot oxidatie leiden? Dat lijkt me niet heel aannemelijk toch?

hansHalberstadt · 26-08-2021 20:47 u

Citaat van: Johan_vL op 26-08-2021  20:05 uAls je kokend water uit de waterkoker toevoegt aan de kokende wort, kan dat dan nog tot oxidatie leiden? Dat lijkt me niet heel aannemelijk toch?

Als het echt kookt niet, want ik kokend water kan geen zuurstof oplossen. Maar de praktijk zal zijn dat het net niet meer kookt en er dus een beetje zuurstof oplost en bij die hoge temperatuur met plonsend water is dat dan wel nadelig mbt oxidatie.

Jacques · 26-08-2021 21:35 u

Citaat van: Johan_vL op 26-08-2021  20:05 u
Citaat van: Jacques op 27-11-2019  22:49 uHet handigst is meer spoelwater gebruiken. Je krijgt hierdoor een beter rendement.

Als je water toevoegt is het beste dat te doen vóór de vergisting. Dit om oxidatie zo veel mogelijk te voorkomen.
Als je kokend water uit de waterkoker toevoegt aan het kokende wort, kan dat dan nog tot oxidatie leiden? Dat lijkt me niet heel aannemelijk toch?

Dat is een mogelijkheid.

Wat ik met mijn reactie bedoelde was dat je beter geen koud water kunt toevoegen aan het wort als blijkt dat je een klein volume hebt dan je gehoopt had. Het koude water uit een kraan bevat zuurstof. Ook het gieten van het water bij het wort veroorzaakt zuurstofinslag.

Mijn advies is als je merkt dat je weinig wort hebt na het spoelen door te gaan met spoelen. Oscar noemt dit: spoelen tot gewenst volume.

Johan_vL · 26-08-2021 21:49 u

Ha, de Oscar methode pas ik ook toe :-)
Toch ben ik het niet eens met betrekking tot de zuurstof inslag als je kokend water toevoegt aan kokende wort. Al plons je nog zo hard in de kokende wort, ook dan zal de zuurstof opname nihil moeten zijn en niet door die methode tot smaakafwijkingen leiden is mijn idee.
@Jacques koud kraanwater is inderdaad geen goed idee, bijkomend effect is ook dat je wort van de kook zal gaan wellicht, dat is ook onwenselijk lijkt me.

Zijn er nog andere trucjes dan coldcrashen en voorzichtig hevelen naar bottelemmer of -vat om minder gist in de fles te krijgen? Verschillende gistsoorten hebben natuurlijk verschillend flocculatie/precipitatie gedrag, maar zijn er nog algemene regels.
Bijvoorbeeld 1 week na hoofdgisting voldoende? Of na 2 weken nog sterk waarneembare verschillen?