Volume meten in mandfles op basis van het gewicht

VanDenBerge · 15-03-2019 23:19 u

Ik heb net overgeheveld vanuit de gistemmer naar de mandfles. Volgens mij moet het mogelijk zijn om het volume te berekenen aan de hand van het gewicht en de gemeten brix. Waardoor ik twijfelde of dit wel kan is omdat een deel van de suikers is omgezet naar alcohol (82%) en een deel nog niet (18%).

Enkele gegevens:
Start brix: 18,0 (SG: 1,074)
Brix bij overhevelen: 6.6 (SG: 1,026)
Verwachte eind brix: 4,1 (SG: 1,016)

Leeggewicht van mandfles: 3,8 kg
Gemeten gewicht: 13,1 kg
Gewicht wort = 9,3 kg

Ik zou nu denken: Volume = 9,3/1,026 is ongeveer: 9,1L

Klopt deze redenatie of maak ik een denkfout, omdat het SG op dit moment niet 1,026 is?

BrouwMark · 15-03-2019 23:26 u

Klopt helemaal. Je sg-meting vertelt je in feite hoeveel een liter van je bier weegt (bij 20 ºC). In jouw geval 1026 gram.

Jacques · 15-03-2019 23:41 u

Er is een complicerende factor. Alcohol heeft een ander volume dan water en de dichtheid van een water-alcoholmengel is onderhevig aan krimp.

Hans Halberstadt is onze rekenmeester. Mijn inschatting is dat hij de perfecte formule kan geven...

BrouwMark · 15-03-2019 23:58 u

Citaat van: Jacques op 15-03-2019  23:41 uEr is een complicerende factor. Alcohol heeft een ander volume dan water en de dichtheid van een water-alcoholmengel is onderhevig aan krimp.

Hans Halberstadt is onze rekenmeester. Mijn inschatting is dat hij de perfecte formule kan geven...

Ik zou nooit tegen Hans in durven gaan...

Toch: met een meting bepaal je het soortelijk gewicht van het totale mengsel, alcohol of niet. Een liter van dat mengsel weegt dan per definitie zo veel.

VanDenBerge heeft hopelijk wel een goede rekentool gebruikt om zijn brix (refractometer) om te rekenen in sg. In die tool zijn de complicerende factoren opgenomen die Jacques noemt en waar Hans oneindig veel meer verstand van heeft dan ik

Jacques · 16-03-2019 00:11 u

Citaat van: BrouwMark op 15-03-2019  23:58 uToch: met een meting bepaal je het soortelijk gewicht van het totale mengsel, alcohol of niet. Een liter van dat mengsel weegt dan per definitie zo veel.

Het soortelijk gewicht bepaal je aan de hand van gewicht en volume.
De vraag die hier gesteld wordt is wat het volume is...

Haagse Wouter · 16-03-2019 00:15 u

(Gewicht van de mandfles met bier - mandfles zonder bier) / SG?

BrouwMark · 16-03-2019 00:20 u

Citaat van: Jacques op 16-03-2019  00:11 uHet soortelijk gewicht bepaal je aan de hand van gewicht en volume.
De vraag die hier gesteld wordt is wat het volume is...

Hij zegt dat zijn wort 9,3 kilo weegt. 9,3 kilo / 1,026 kilo per liter = 9,06 liter.

Jacques · 16-03-2019 00:24 u

Citaat van: Haagse Wouter op 16-03-2019  00:15 u(Gewicht van de mandfles met bier - mandfles zonder bier) / SG?

Jacques · 16-03-2019 00:29 u

Citaat van: BrouwMark op 16-03-2019  00:20 uHij zegt dat zijn wort 9,3 kilo weegt. 9,3 kilo / 1,026 kilo per liter = 9,06 liter.

De 1,026 kg per liter volgt uit een berekening en niet uit een meting.
De Brix-waarde is hetgeen gemeten is...

Hans zal bij zijn rekentool rekening gehouden hebben met de krimpfactor, maar het beste is hem dat te laten bevestigen.

Overigens kom ik met de tool van Hans uit op een SG van 0.9971! !!!

BrouwMark · 16-03-2019 00:36 u

Citaat van: Jacques op 16-03-2019  00:29 uDe 1,026 kg per liter volgt uit een berekening en niet uit een meting.
De Brix-waarde is hetgeen gemeten is...

Vandaar dat ik zeg: ik hoop wel dat TS een goede omrekentool heeft gebruikt. Zo ja, dan is de uitkomst dicht genoeg bij de werkelijkheid om het aantal liters in zijn mandfles vrij precies uit te rekenen. Het is hetzelfde als de weegmethode, maar dan omgekeerd.

Interessant filmpje trouwens, dat gaat echter over alcoholberekening...

VanDenBerge · 16-03-2019 07:47 u

Ik heb de standaard brewersfriend calculatie gebruikt. Omdat die over wort gaat, en ik wort+alcohol heb,vermoedde ik al dat het zou afwijken.
Ben benieuwd naar de formule van Hans

hansHalberstadt · 16-03-2019 08:14 u

Het volume kun je inderdaad simpel berekenen via gemeten gewicht en SG zoals je al zegt. Punt is alleen dat je meet met de refractometer en de refractometer schaal gebruikt voor het SG: Brix=6.6 (SG: 1,026) 26/6.6 = 3.93 dus vanwege die factor 3.93 zie ik dat je blijkbaar de refractometer gebruikt voor SG. Daar gaat het fout. Wat je moet doen is het echte SG achterhalen.
Start brix: 18,0
Brix bij overhevelen: 6.6. Dat levert met de omrekentooltjes (in dit geval mijn refractometertooltje) een SG van 998. dus volume=(gewicht-leeggewicht mandfles)/0.998
Dat is wel heel laag SG, dus vroeg me af of je toevallig een saisongist of een var diastaticus gist hebt gebruikt zoals M41? Of misschien de Brix fout hebt afgelezen?

VanDenBerge · 16-03-2019 09:17 u

Ik ben benieuwd naar de formule (of tool) achter de berekening, zodat ik het de volgende keer zelf kan doen. Kan je me die geven?
Ik heb inderdaad een saisongist gebruikt. De mangrove jacks M29. Attenuation 85-90%. Betekent dat dat 85-90% van de suikers wordt vergist?

hansHalberstadt · 16-03-2019 10:08 u

Citaat van: VanDenBerge op 16-03-2019  09:17 uIk ben benieuwd naar de formule (of tool) achter de berekening,

zie http://www.wiki-hobbybrouwen.nl/software/refractometer_tool/
Niet vergeten de zip file uit te pakken.

BrouwMark · 16-03-2019 14:39 u

Ok, VanDenBerge heeft dus niet de juiste omrekentool gebruikt... Ik was gisteravond echt te lui om het uit / na te rekenen en ben dus vertrokken van zijn verkeerde berekening.

Maar, mijn punt was: als je het sg weet (gemeten met een hydrometer of juist omgerekend vanuit een refractometer-meting), dan kun je je volume uitrekenen aan de hand van het gewicht. Pure natuurkunde.

Je volume is dan met een sg van 998: 9,3/0.998 = afgerond 9,3 liter.

Overigens kun je bij brewer's friend ook je sg uitrekenen bij aanwezigheid van alcohol. Je moet dan kopje II invullen (alcohol present).

hansHalberstadt · 16-03-2019 16:48 u

Citaat van: BrouwMark op 16-03-2019  14:39 uals je het sg weet (gemeten met een hydrometer of juist omgerekend vanuit een refractometer-meting), dan kun je je volume uitrekenen aan de hand van het gewicht. Pure natuurkunde.

Je volume is dan met een sg van 998: 9,3/0.998 = afgerond 9,3 liter.

Ja dat is precies waar het SG voor gebruikt kan worden. Misschien nog een pietluttig detail:het SG van water is 998.2 gram per liter bij 20 graden. Maar een hydrometer geeft dan 1000 omdat die meet tov het SG van water, maar dat scheelt natuurlijk vrijwel niets, nl 2.2 ml per 1 liter.

Jacques · 16-03-2019 17:22 u

Citaat van: BrouwMark op 16-03-2019  00:36 uInteressant filmpje trouwens, dat gaat echter over alcoholberekening...

Klopt. Maar ook over het SG doordat het volume minder wordt.