Brouwen verspreiden over meerdere dagen

Gestart door Rob.Erto, 17-06-2018 17:49 u

Vorige topic - Volgende topic

0 leden en 1 gast bekijken dit topic.

Rob.Erto

Graag jullie expertise voor het volgende. Ik zit te spelen met het idee om het brouwproces over 2 dagen uit te smeren, zodat ik ook doordeweeks in de avond bier kan brouwen. Dag 1 zou zijn maischen en spoelen, waarna het wort in een schone vergistingsfles wordt geplaatst. De volgende dag zou ik dan het wort koken en daarna de vergisting starten. Zijn er zaken waar ik rekening mee dien te houden?

Herman

Op deze wijze splitsen kun je beter niet doen. Ik kan in principe in 3,5 uur een brouwsel klaar hebben. De dag te voren kun je alles klaar zetten, mout schroten, hop afwegen etc. Opruimen evt. de avond daarna (natuurlijk wel meteen afspoelen).

Deze vraag is ook wel vaker gesteld, lees dit topic er ook maar eens op na.

hansHalberstadt

Je krijgt zo te veel oxidatie van je warme wort. Ik zou het daarom afraden.   

Knobby

Als je niet kookt en het laat staan is er ook een redelijke kans op een besmetting. Zo zou je zuur bier kunnen krijgen.

Wolter

Citaat van: Knobby op 17-06-2018  18:25 uAls je niet kookt en het laat staan is er ook een redelijke kans op een besmetting. Zo zou je zuur bier kunnen krijgen.

Als een dag later kookt zal het ook weer steriel worden. Infectie is dus niet waar je bang voor hoeft te zijn. Oxidatie wat al eerder genoemd is zou ik ook als punt zien om het zelf niet te doen.

Knobby

Citaat van: Wolter op 17-06-2018  19:01 uAls een dag later kookt zal het ook weer steriel worden. Infectie is dus niet waar je bang voor hoeft te zijn. Oxidatie wat al eerder genoemd is zou ik ook als punt zien om het zelf niet te doen.
Waar ik op doel is feitelijk kettle-souring. Dat ga je zeer zeker wel in het bier terug vinden...

foz

Citaat van: Knobby op 17-06-2018  20:29 uWaar ik op doel is feitelijk kettle-souring. Dat ga je zeer zeker wel in het bier terug vinden...

Kettle souring is een techniek waar je het wort expres infecteert met een overdaad aan lactobacillus. Om hetzelfde effect te hebben met wilde lacto heb je wel langer dan een dag nodig.

Jacques

Citaat van: Wolter op 17-06-2018  19:01 uAls een dag later kookt zal het ook weer steriel worden. Infectie is dus niet waar je bang voor hoeft te zijn. Oxidatie wat al eerder genoemd is zou ik ook als punt zien om het zelf niet te doen.

Infectie is wel iets om bang voor te zijn. Weliswaar kook je de volgende dag alle micro-organismen kapot. De producten van de infectie zitten echter wel in je bier. Omdat het wort niet gekoeld wordt passeer je hogere temperaturen waarbij ontwikkeling van micro-organismen sneller gaat dan bij kamertemperatuur. Heel berucht is in een infectie met boterzuurbacteriën. Dat geeft een heel vervelende smaakafwijking dat doet denken aan babykots...

Overigens is het ester ethylbutanoaat, dat een verbinding is tussen boterzuur en ethanol, een heel prettig fruitig aroma. Een heel klein beetje boterzuur is geen probleem. Te veel gaat stinken.


Het beste is om het brouwproces zo snel mogelijk achter elkaar uit te voeren. Met de BIAB-methode en een brouwautomaat kun je snel werken. Dat geldt ook voor twee elektrische ketels met een hevelfilter. Door alles van te voren klaar te zetten kun je binnen zo'n 4 uur brouwen. Na afloop alles snel afspoelen en de volgende dag echt goed schoonmaken en opruimen. Maar dan moet je niet in de keuken brouwen...

tdp

Zelfs met mijn 2 pannetjes en een hevelfilter brouw ik binnen 5 uur gemiddeld, van klaarzetten tot opruimen.

jaapz

Citaat van: Rob.Erto op 17-06-2018  17:49 uGraag jullie expertise voor het volgende. Ik zit te spelen met het idee om het brouwproces over 2 dagen uit te smeren, zodat ik ook doordeweeks in de avond bier kan brouwen. Dag 1 zou zijn maischen en spoelen, waarna het wort in een schone vergistingsfles wordt geplaatst. De volgende dag zou ik dan het wort koken en daarna de vergisting starten. Zijn er zaken waar ik rekening mee dien te houden?

Ik kom regelmatig mensen online tegen die dit doen. Meest voorkomende manier is geloof ik het maischen 's avonds doen en het wort dan in een goed geisoleerde pan doen, en dan 's ochtends verder met de kook en dergelijke.

De maisch blijft dan wel heel lang warm, waardoor (zelfs als je uitmaischt op een hogere temperatuur) er waarschijnlijk nog wel enzymen actief blijven, waarmee je dus een super vergistbaar wort krijgt. Voor een Saison bijvoorbeeld best geschikt.

Misschien dat je oxidatieproblemen krijgt zoals mensen hier zeggen, of andere problemen. Ik zou het gewoon een keer proberen.

Als je het doet om je brouwdag te verkorten kan je ook eens naar andere methoden kijken, zoals een kortere maisch, kortere kook, brew-in-a-bag (nagenoeg geen filterstap). Of je koopt een gist die op hele hoge temperatuur mag vergisten (zoals de Voss Kveik), dat schaaft weer een kwartier van je koeltijd af.


seed7

De kans is klein, maar wel degelijk aanwezig bij het bewaren van (ongekookte) wort, botulisme:
http://beerandwinejournal.com/botulism/

Ingo

jaapz

Citaat van: seed7 op 18-06-2018  10:36 uDe kans is klein, maar wel degelijk aanwezig bij het bewaren van (ongekookte) wort, botulisme:
http://beerandwinejournal.com/botulism/

Ingo

Ik denk als je kijkt naar de hoeveelheid brouwers (in met name Australië) die no-chill brouwen, dat je wel kan zeggen dat de kans op botulisme verwaarloosbaar is.

davyd

Bij no-chill brouwen wordt het wort gekookt en dan steriel bewaard. Dit is dus geen argument.

Jacques

Citaat van: jaapz op 18-06-2018  12:53 uIk denk als je kijkt naar de hoeveelheid brouwers (in met name Australië) die no-chill brouwen, dat je wel kan zeggen dat de kans op botulisme verwaarloosbaar is.

Rare jongens die Australiërs  :)

Het grote nadeel van langzaam de temperatuur laten zakken dat je veel meer Maillardproducten krijgt. Voor een amberkleurig of donker bier niet zo'n probleem. Maar als je een fris licht gekleurd bier wil brouwen is dat funest.

davyd

Citaat van: Jacques op 18-06-2018  21:48 uRare jongens die Australiërs  :)

Op veel plaatsen in Australië is er een chronisch gebrek aan water. Het is dus wellicht toch niet zo raar dat brouwers daar de no-chill methode gebruiken in plaats van af te koelen met water.

jaapz

Citaat van: davyd op 18-06-2018  18:26 uBij no-chill brouwen wordt het wort gekookt en dan steriel bewaard. Dit is dus geen argument.

Botulismesporen overleven die 60 minuten kook wel hoor (mochten ze aanwezig zijn, natuurlijk)

Oscar

Citaat van: davyd op 18-06-2018  21:54 uOp veel plaatsen in Australië is er een chronisch gebrek aan water.

Hier in Europa zeker niet. Dus... ;) :brouwen:

Edwin brouwt

Of wat dacht je van brouwen zonder koken, het kan



Je moet dan wel heel goed de temperatuur kunnen regelen.

Rob.Erto

Bedankt voor alle waardevolle tips en adviezen!

snowdog2006

Citaat van: tdp op 18-06-2018  09:37 uZelfs met mijn 2 pannetjes en een hevelfilter brouw ik binnen 5 uur gemiddeld, van klaarzetten tot opruimen.

Wow, dat is netjes. Is dat dus inclusief schroten t/m alles opgeruimd hebben?


tdp

Citaat van: snowdog2006 op 19-06-2018  11:19 uWow, dat is netjes. Is dat dus inclusief schroten t/m alles opgeruimd hebben?

Ja, zelfs met het bedenken van het recept erbij ;). Warm 20 liter maischwater op (heet water uit de kraan), in de tussentijd weeg en schroot ik de mout. Ik maisch meestal 30 minuten op 63 en 30 minuten op 72, uitmaischen op 78 graden. In de tussentijd warm ik het spoelwater op. Wanneer de eerste 5 liter in de kookketel zit, gaat de brander al aan, zodat ik al richting koken ga. Meestal kook ik een uur, en koel ik binnen 30 minuten.

snowdog2006

Haha :) En hoe lang doe je dan over filteren/spoelen? Incl overscheppen vanuit mijn maisch/kookketel naar de filteremmer (daarna de maischketel snel schoonmaken zodat ik de afloop er in kan laten lopen voor koken) tot en met gespoeld te hebben en alles daadwerkelijk in de maisch/kookpan weer terug te laten lopen (dus eigenlijk begin kook) zit ik altijd ruim op 1 uur eerder 1.5 uur. Ik kook meestal 75 min. Schroot jij handmatig? Ik wel. Daar valt dus ook nog wel wat te winnen.

Goed, sorry voor off topic, maar het verbaasde me gewoon. Gister had ik een voor mijn gevoel snelle dag... Begon om 10 uur met schroten en om half 6 zat alles in het gistvat. Hoefde alleen nog de platenkoeler/slangen schoon te maken. 


biking rebel

Ik brouw BIAB (semi ;D) i.c.m. koelbox en RVS pan (wel max 8-9 liter in vergistingsvat) en ben binnen 4 uur klaar inclusief afwegen, schroten, maischen (60 min), filteren, koken (60 min), koelen van het wort en overhevelen naar vergistingsvat en plaatsen van vat in de klimaatkast. Alle spullen zijn dan ook nog schoongemaakt. Met name dat maischen in een koelbox geeft je 50-55 min tijd voor afwegen hop en eventueel andere ingrediënten, ontsmetten van hevelslang en vergistingsvat, etc.

Ook ik liep tegen beperkte tijd aan, en heb het proces geoptimaliseerd (bijvoorbeeld: 2 liter in de waterkoker opwarmen voor voorverwarmen van koelbox, ondertussen pan vullen voor maischwater en op het vuur zetten, kokend water van waterkoker in koelbox, daarna mout afwegen en schroten: het maischwater is dan op temperatuur en de mout kan in de zak de koelbox in) waardoor het nu prima kan op een avond. Met wat voorbereiding de avond ervoor zou er nog wel een 30 min af kunnen.

jaapz

Citaat van: snowdog2006 op 19-06-2018  13:06 uHaha :) En hoe lang doe je dan over filteren/spoelen? Incl overscheppen vanuit mijn maisch/kookketel naar de filteremmer (daarna de maischketel snel schoonmaken zodat ik de afloop er in kan laten lopen voor koken) tot en met gespoeld te hebben en alles daadwerkelijk in de maisch/kookpan weer terug te laten lopen (dus eigenlijk begin kook) zit ik altijd ruim op 1 uur eerder 1.5 uur. Ik kook meestal 75 min. Schroot jij handmatig? Ik wel. Daar valt dus ook nog wel wat te winnen.

Goed, sorry voor off topic, maar het verbaasde me gewoon. Gister had ik een voor mijn gevoel snelle dag... Begon om 10 uur met schroten en om half 6 zat alles in het gistvat. Hoefde alleen nog de platenkoeler/slangen schoon te maken.

Ik denk dat je heel veel tijd van je brouwdag kan schaven door over te stappen op een maischzak (brew in a bag). Dan heb je het overscheppen in een filteremmer, filteren, maischketel schoonmaken allemaal niet meer. Koken en maischen in 1 pan. Zak er uit als de maisch voorbij is, even spoelen mocht je dat willen. Misschien even de laatste druppels uit de mout persen.

tdp

Citaat van: jaapz op 20-06-2018  09:20 uIk denk dat je heel veel tijd van je brouwdag kan schaven door over te stappen op een maischzak (brew in a bag). Dan heb je het overscheppen in een filteremmer, filteren, maischketel schoonmaken allemaal niet meer. Koken en maischen in 1 pan. Zak er uit als de maisch voorbij is, even spoelen mocht je dat willen. Misschien even de laatste druppels uit de mout persen.

Ik heb 2 'Menno'pannen, in de ene maisch ik, en filter/spoel ik, en in de andere kook ik. Dat scheelt inderdaad overscheppen e.d.

jaapz

Citaat van: tdp op 20-06-2018  13:13 uIk heb 2 'Menno'pannen, in de ene maisch ik, en filter/spoel ik, en in de andere kook ik. Dat scheelt inderdaad overscheppen e.d.

Klopt maar dan moet je wel even een hevelfilter maken, en je hebt twee pannen nodig in plaats van 1. Dat kan natuurlijk wel, en is bedoel ook niet te zeggen dat dat een slecht idee is of zo, maar zo'n zak in een pan is zo lekker makkelijk :)

brouwerwaldonk

Citaat van: jaapz op 20-06-2018  09:20 uIk denk dat je heel veel tijd van je brouwdag kan schaven door over te stappen op een maischzak (brew in a bag). Dan heb je het overscheppen in een filteremmer, filteren, maischketel schoonmaken allemaal niet meer. Koken en maischen in 1 pan. Zak er uit als de maisch voorbij is, even spoelen mocht je dat willen. Misschien even de laatste druppels uit de mout persen.
Als je niet spoelt laat je heel veel suikers verloren gaan! 

seed7

Als je sneller wilt dan wat TDP hier boven beschrijft moet je concessies gaan doen.

Ingo

Heuvinger brouwerij

Citaat van: brouwerwaldonk op 20-06-2018  15:51 uAls je niet spoelt laat je heel veel suikers verloren gaan!
Die suikers zijn niet het belangrijkste, maar vooral de kleur en smaakstoffen uit de mout!
Bovendien levert vaak overscheppen veel oxidatie op.

nembrionic

Citaat van: Brouwerij Hulzebos op 20-06-2018  20:00 uDie suikers zijn niet het belangrijkste, maar vooral de kleur en smaakstoffen uit de mout!
Bovendien levert vaak overscheppen veel oxidatie op.

Wie heeft iets gezegd over 'veel overscheppen'? :)

snowdog2006

Citaat van: Brouwerij Hulzebos op 20-06-2018  20:00 uDie suikers zijn niet het belangrijkste, maar vooral de kleur en smaakstoffen uit de mout!
Bovendien levert vaak overscheppen veel oxidatie op.

Ik vraag mij dat af of dat standaard te proeven is bij brouwen? Tot nu toe nl nog nooit gehoord. Ik hou mijn filteremmer schuin en giet zo tegen de wand rustig de 1e schep met maisch erin. Wanneer er een laag is gevormd duw ik rustig mijn beslagschep naar beneden en keer hem zo om zodat er niets 'plonst'.

@ Jaap, ja BIAB zou kunnen, maar ik vind juist het filteren spoelen best leuk om te doen..  Laat ik het zo zeggen ik vind het niet erg om inclusief schroten 7 uur bezig te zijn of zo. Was gewoon verbaasd dat TDP zo snel is :)

jaapz

Citaat van: brouwerwaldonk op 20-06-2018  15:51 uAls je niet spoelt laat je heel veel suikers verloren gaan!

Als ik met het volledige brouwwatervolume inmaisch (wat ik regelmatig doe) en niet spoel zit ik op een efficientie van 70-75%, en als ik wel spoel zit ik op 75%-80%. Zo heel groot is het verschil niet en kan makkelijk opgevangen worden met een klein beetje extra mout. En het scheelt weer wat tijd aan filteren+spoelen. Het bier wordt er niet minder van.

jaapz

Citaat van: snowdog2006 op 20-06-2018  20:57 u@ Jaap, ja BIAB zou kunnen, maar ik vind juist het filteren spoelen best leuk om te doen..  Laat ik het zo zeggen ik vind het niet erg om inclusief schroten 7 uur bezig te zijn of zo. Was gewoon verbaasd dat TDP zo snel is :)

Haha, dan moet je het vooral zo laten :) Misschien toch een hevelfilter maken zodat je het overscheppen achterwege kan laten, is toch weer een stapje minder! Je kan met een brouwzak trouwens nogsteeds filteren en spoelen hoor, doe ik ook met mijn maisch in een koelbox.

Edwin brouwt


tdp

Citaat van: seed7 op 20-06-2018  16:05 uAls je sneller wilt dan wat TDP hier boven beschrijft moet je concessies gaan doen.

Ingo

Inderdaad, ik denk niet dat ik sneller zou kunnen brouwen dan hierboven aangegeven.

Haagse Wouter

Ligt ook aan je biersoort natuurlijk.
Kan me wel voorstellen dat bij SG = 1.040 bier niet spoelen en maar 20 minuten maischen werkt.
Maar wellicht is dat niet het beste protocol voor een RIS van SG = 1.100

Jacques

Citaat van: jaapz op 21-06-2018  11:25 uAls ik met het volledige brouwwatervolume inmaisch (wat ik regelmatig doe) en niet spoel zit ik op een efficientie van 70-75%, en als ik wel spoel zit ik op 75%-80%. Zo heel groot is het verschil niet en kan makkelijk opgevangen worden met een klein beetje extra mout. En het scheelt weer wat tijd aan filteren+spoelen. Het bier wordt er niet minder van.

Het verlies aan rendement kun je laten zitten. Wat veel vervelender is dat je door niet spoelen een bier hebt met minder karakter.
Zelf heb ik een hele tijd gebrouwen zonder te spoelen. Ik ben daar op teruggekomen omdat ik wat miste in mijn bieren. Spoelen levert meer op dan een hoger rendement uit je mout.

seed7

Citaat van: EdwinBrouwt op 21-06-2018  15:02 uOf 20 minuten maischen i.p.v. de bekende 60 minuten:


http://brulosophy.com/2018/06/21/mash-length-60-minutes-vs-20-minutes-the-bru-club-xbmt-series/

Je kunt veel sneller, als het moet, glucoamylase uit een potje toevoegen, inmaischen en meteen af laten lopen, niet spoelen, niet koken.

Nog sneller, moutextractpoeder of vloeibaar moutextract, in water niet koken en vergisten.

Concessies dus.

Je kunt suikers heel snel omzetten, maar waar je bijna niemand over hoort is smaakextractie, lijkt me toch een belangrijk aspect.

Ingo

Heuvinger brouwerij

Citaat van: seed7 op 21-06-2018  22:59 uNog sneller, moutextractpoeder of vloeibaar moutextract, in water niet koken en vergisten.
Kveik?

seed7

Citaat van: tdp op 21-06-2018  15:50 uInderdaad, ik denk niet dat ik sneller zou kunnen brouwen dan hierboven aangegeven.

Je zou voor een eenstapsmaisch kunnen kiezen, scheelt opwarmtijd tussen de stappen, zodra er een 2-3 cm wort in de kookketel staat kan de vlam er al onder, hoeft niet meteen vol gas. Koelen zou ook sneller kunnen met wat optimalisatie. Zelf brouw ik 10-20 l in net iets onder de 4 uur, schoon tot schoon.

Wie snel wil brouwen moet zich eens in SMED inlezen, Single Minute Exchange of Dies. alles wat je "online"kunt doen ook "online"doen en zo min mogelijk offline, dus zo veel mogelijk terwijl het proces loopt. Mijn goede grootmoeder zei altijd al, nooit met lege handen lopen (naar de keuken)

Ingo

seed7

Citaat van: Brouwerij Hulzebos op 21-06-2018  23:04 uKveik?

Ja, enten bij 35°C en binnen drie dagen drinken,

Ingo

Jaap W

Ik ben ander halve dag bezig als ik ga brouwen.
Halve dag om installatie op te bouwen (kan hem helaas niet laten staan ivm ruimtegebrek in de garage) en om de installatie door te spoelen en te controleren of er niks lekt.
De 2e dag gaat om 08.30 uur de vlam er onder om het brouwwater op te warmen,  dan schroten, maischen, spoelen, koken, koelen en gist enten en dan ben ik tegen 17.00 uur klaar.
Dan is alles weer schoon, gereinigd en opgeborgen en staat er 30 ltr. in de warmtekast, en heb ik een mooie brouwdag gehad.   :proost: :biersmile: :nut: :lekkerbier:

Thamerdal

Citaat van: Jaap W op 22-06-2018  12:25 uIk ben ander halve dag bezig als ik ga brouwen.
Halve dag om installatie op te bouwen (kan hem helaas niet laten staan ivm ruimte gebrek in de garage) en om de installatie door te spoelen en te controleren of er niks lekt.
De 2e dag gaat om 08.30 uur de vlam er onder om het brouwwater op te warmen,  dan schroten, maischen, spoelen, koken, koelen en gist enten en dan ben ik tegen 17.00 uur klaar.
Dan is alles weer schoon, gereinigd en opgeborgen en staat er 30 ltr. in de warmtekast, en heb ik een mooie brouwdag gehad.   :proost: :biersmile: :nut: :lekkerbier:
:o

ejet

Deze week in 4,5 uur gebrouwen, 2x15L uit één maisch: een APA en een IPA. Alles tussendoor voorbereid, klaarzetten en schoonmaken van spullen, schroten, etc. Het water ging de maischpan in om 16:00u en alles zat in de vaten om half negen.

Maischen 30 min op 65 ºC, daarna verhoogd in 30 min naar 76 ºC en relatief snel gespoeld. De APA heb ik maar 30 min gekookt, de IPA 60 m en beide 30 min whirlpool.
Mijn kookpannen kunnen in in de vaatwasmachine (pannen van 20 L), de ball valves zijn driedelig en gaan daar ook bij. Dompelkoeler en de meeste andere brouwbenodigdheden ook. Enige handmatige reiniging is mijn maischpan, pomp en slangenwerk (ivm RIMS installatie). Soms maisch ik in een van de twee pannen en dan is het helemaal makkelijk alleen dan heb ik maar 15 L in het fust ipv twee fusten van 15 L.

Als je op avond  maischt en het wort kort aan de kook brengt en de volgende ochtend het afmaakt denk ik dat je gewoon goed zit overigens. Ik zie op youtube/brouwsites genoeg mensen die het zo doen.

Jacques

Citaat van: ejet op 23-06-2018  13:58 uIk zie op Youtube/brouwsites genoeg mensen die het zo doen.

Dat je op Youtube iof een andere website ets ziet wil dat niet zeggen dat dit goed is.

Om alle risico's op infecties maar ook op extra vorming van Maillardproducten te vermijden is het beste het brouwproces in één sessie af te ronden.Een uur koken volstaat. Ondertussen kun je spullen opruimen en schoonmaken. Als het wort gekookt heeft kun je meteen daarna koelen. Er is dan niet zo heel veel meer op te ruimen.

jaapz

Citaat van: Jacques op 23-06-2018  22:55 uDat je op Youtube iof een andere website ets ziet wil dat niet zeggen dat dit goed is.

Om alle risico's op infecties maar ook op extra vorming van Maillardproducten te vermijden is het beste het brouwproces in één sessie af te ronden.Een uur koken volstaat. Ondertussen kun je spullen opruimen en schoonmaken. Als het wort gekookt heeft kun je meteen daarna koelen. Er is dan niet zo heel veel meer op te ruimen.

Wat is "goed"?

Als de mensen (en de mensen om hun heen) die dit doen bier produceren die ze lekker vinden, geen infecties ervaren, en het lukt ze om hun tijd (voor hun) wat efficienter in te plannen.... Wat is dan nog het probleem? Dan kan je nog zoveel zeggen over wat er hypothetisch allemaal fout zou zijn aan hun bier, maar dat voegt niks toe.

Jacques

Citaat van: jaapz op 24-06-2018  13:34 uWat is "goed"?

Als de mensen (en de mensen om hun heen) die dit doen bier produceren die ze lekker vinden, geen infecties ervaren, en het lukt ze om hun tijd (voor hun) wat efficienter in te plannen.... Wat is dan nog het probleem? Dan kan je nog zoveel zeggen over wat er hypothetisch allemaal fout zou zijn aan hun bier, maar dat voegt niks toe.

Dat een hobbybrouwer zijn bier te pruimen vindt wil niet zeggen dat het niet beter van smaak kan zijn...
Veel hobbybrouwers zijn niet zodanig getraind dat zij smaakafwijkingen kunnen herkennen.

Langzaam afkoelen van het wort en weer opwarmen geeft heel veel Maillardproducten. Bij een amber of donker bier hoeft dat niet zo'n probleem te zijn maar bij een fris lichtgekleurd bier is het funest.

Tags:

Zoeken met Google op deze site.
Brouwspullen zijn ook te koop via Bol.com.
Als je iets bestelt bij Bol.com (ook andere zaken dan brouwspullen) via deze link steun je het forum.


Het boek van de beheerder van deze site.