Leuk topic weer. Misschien nog wat algemene opmerkingen als reactie op geschrevene tot nu toe:
-mbt opmerking 'Zuiver begin sg vs eind sg-meting (en daarmee het alcoholpercentage berekenen) dient in mijn optiek en in mijn geval dus te gebeuren middels een hydrometer.
' Het idee is blijkbaar dat SG meer waard is dan brekingsindex bij het bepalen van de eigenschappen van je bier (alcohol, vergistingsgraad etc.) en je daarom alles zou moeten vertalen naar SG en omdat tussen SG (hydrometer) en brekingsindex (refractometer) een onzekerheid zit door eiwit de refractometer minder waardevol zou zijn dan de hydrometer. Maar in feite is het de suiker die omgezet wordt in alcohol en eiwit draagt daar niet aan bij dus verstoord zowel de hydrometer als bij de refractometer de nauwkeurigheid waarmee alcohol bepaald kan worden.
-'Tijdens het gistings- en lageringsproces verandert de samenstelling van het wort/(jong)bier ook qua bijvoorbeeld percentage eiwitten. In hoeverre beïnvloedt dit de brix-refractometingen? Of is dit verwaarloosbaar?' Dit is zeker niet verwaarloosbaar. punt is wel dat je de waardes in de praktijk niet goed te weten kan komen, dus enige wat je kunt is rekenen met gemiddelden. Ik heb ooit een rekentool geschreven (rekendemoV2.1, te down loaden via triple-w site) waar de berekeningen inderdaad gebaseerd zijn op aannames voor eiwitconcentratie.
Stel je maakt een bier met begin SG = 1040.3, Brix = 10.37 en eiwitfactor = 0.05 (5% van het moutgewicht is dan opgelost eiwit) en eiwitfactorwort=0.7 (na koken houdt je nog 70% van je eiwit over, de rest slaat neer) en tijdens gisten slaat ook nog 10% neer
dan krijg je bv eind SG=1011.1, Brix=5.83 en 3.8% alcohol.
Met zelfde recept maar nu met eiwitfactor = 0.02 (2% van het moutgewicht is dan opgelost eiwit) krijg je begin SG = 1039.5, Brix = 10.01 , eind SG = 1010.4. Brix = 5.49 en 3.8% alcohol.
Dus alcohol is hetzelfde, maar begin SG, Brix is anders en eind SG, eind Brix is iets anders. Dat geeft al aan dat bij zowel SG als Brix de alcoholberekening verstoord wordt door eiwit en ook SVG wordt verstoord. (Maar niet in grote mate, dus niet echt relevant)
-de vage streep tijdens de gisting kun je oplossen door te filteren via een injectiespuitje wat druppeltjes door een watje te persen en dan bv het 10e druppekltje met de refractometer te meten
-het voordeel van een refractometer vind ik verder dat de verhouding eind Brix / begin Brix bij gelijke vergistingsgraad vrijwel voor elke sterkte bier hetzelfde is. Dat is voor SG niet zo omdat alcohol en suiker een tegengesteld effect hebben op SG, maar simpel bij elkaar optellen voor refractometer. en omdat de verhouding alcohol/suiker afhangt van de vergistbaarheid levert dat voor de refractometer zo'n mooi verband.