Temperatuur om sg te meten

Stekel · 20-06-2023 11:05 u

Hoi, maakt de temperatuur uit voor het bepalen van het sg? Ik bedoel hiermee of ik het sg kan meten tijdens het koken of moet het dan eerst afgekoeld zijn onder een bepaalde temperatuur? Dit ivm eventueel verhogen of verlagen van het sg voor het in het gistvat verdwijnt. Ik heb zo'n glazen meetbuisje van 100 ml met een dobber.

brouwerwaldonk · 20-06-2023 11:19 u

Ja dat maakt een groot verschil.
Met een densiteit meter (zo'n dobber in glas) moet je altijd het wort koelen naar 20°C. Zelfs op 25°c is de afgelezen waarde al een punt te laag.
Met een refractometer meet je op een glasplaat met een of 2 druppels en die koelen direct af. Daarmee is vooraf koelen niet nodig.
Het SG meten van uitgegist bier, dan meet je niet meer correct omdat de alcohol de lichtbreking naar boven doet afwijken.

Wijbrouwers · 20-06-2023 11:20 u

Het SG meet je altijd bij een temperatuur van 20 graden. Er zijn digitale SG meters die een correctie voor temperatuur kunnen verwerken.

De Hopman · 20-06-2023 11:22 u

De temperatuur is bij het meten met een hydrometer/dobber wel belangrijk ja.
Hij is geijkt op 20 graden, en bij grote temperatursverschillen kan de meting aardig afwijken. Bij wort van bijvoorbeeld 80 graden meet je zo tientallen punten SG verschil. Er zijn wel omrekentabellen te vinden, maar het meest nauwkeurig is gewoon om het te meten wort te laten afkoelen tot 20 graden.
Een refractometer is voor dit soort metingen ideaal: een druppel is in een paar seconden afgekoeld, en werkt voor tussentijdse metingen dus een stuk sneller.

Kapau · 20-06-2023 11:27 u

Je hebt tooltjes (ingebouwd in Brewfather!) zoals https://www.brewersfriend.com/hydrometer-temp/ om de correctie te berekenen.

Stekel · 20-06-2023 11:48 u

Hoi,
Kijk weer een hoop geleerd. Top dit forum.
Hartelijk dank.

brouwerwaldonk · 20-06-2023 15:48 u

Als je een heel hete vloeistof gaat meten met een refractometer, dan zal door verdamping vóór het deksel dicht is, de meting niet correct zijn. Dus ook hier een kleine hoeveelheid nemen en direct koelen naar 20°C.
Ik gebruik tijdens het maischen hiervoor een dunwandige mini pollepel die ik in een pannetje koud water heel snel kan koelen.
Na koelen neem ik dan met een pipet enkele druppels die op de refractometer worden gelegd om te meten.

hansHalberstadt · 20-06-2023 20:41 u

Citaat van: De Hopman op 20-06-2023  11:22 uEen refractometer is voor dit soort metingen ideaal: een druppel is in een paar seconden afgekoeld, en werkt voor tussentijdse metingen dus een stuk sneller.

Maar als je een druppel laat af koelen dan is voordat die de refractometer bereikt de helft verdampt en meet je dus veel te hoog. Ja vorige week nog getest met iemand die mij niet geloofde, was daarna overtuigd) met een refractometer kun je dus het beste wat wort opzuigen in een injectiespuitje en af laten koelen met het spuitje afgesloten van de buitenlucht.
PS zie dat brouwerwaldonk met dezelfde boodschap komt.

De Hopman · 20-06-2023 20:45 u

Citaat van: hansHalberstadt op 20-06-2023  20:41 uMaar als je een druppel laat afkoelen dan is voordat die de refractometer bereikt de helft verdampt en meet je dus veel te hoog. (ja vorige week nog getest met iemand die mij niet geloofde, was daarna overtuigd) met een refractometer kun je dus het beste wat wort opzuigen in een injectiespuitje en af laten koelen met het spuitje afgesloten van de buitenlucht.

Ik zuig altijd wat wort op met een pipet, en daarin koelt het snel af. In de pipet heeft het ook geen kans om te verdampen.

Jacques · 20-06-2023 21:28 u

Citaat van: hansHalberstadt op 20-06-2023  20:41 umet een refractometer kun je dus het beste wat wort opzuigen in een injectiespuitje en af laten koelen met het spuitje afgesloten van de buitenlucht.

Er zijn meer wegen die naar Rome leiden. Je kunt ook een klein monster nemen in een klein glazen maatbekertje en dat laten afkoelen. Zo heeft iedereen zijn methodes.

hansHalberstadt · 20-06-2023 22:14 u

Citaat van: Jacques op 20-06-2023  21:28 uEr zijn meer wegen die naar Rome leiden. Je kunt ook een klein monster nemen in een klein glazen maatbekertje en dat laten afkoelen. Zo heeft iedereen zijn methodes.

De boodschap is om voor het besef te zorgen dat er niets mag/kan verdampen.

Jacques · 20-06-2023 22:35 u

Citaat van: hansHalberstadt op 20-06-2023  22:14 uDe boodschap is om voor het besef te zorgen dat er niets mag/kan verdampen.

Klopt, en dat kan op meerdere manieren...

hansHalberstadt · 21-06-2023 01:55 u

Citaat van: De Hopman op 20-06-2023  20:45 uIk zuig altijd wat wort op met een pipet, en daarin koelt het snel af. In de pipet heeft het ook geen kans om te verdampen.

Degene waaraan ik het verdampingseffect vorige week had laten zien had ook een pipet bij zich zoals die vaak bij een refracometer erbij zit dus gebruikten we die. alleen draaide hij de pipet een beetje met de punt omhoog na het opzuigen van kokende wort met als gevolg een straal kokende wort uit de pipet van wel en halve meter en een hoop geklieder met klevende suiker op de muur of de grond. (gelukkig was dit buiten) Je wilt niet weten wat er dan voor brandwonden kunnen ontstaan als het toevallig richting iemand spuit. Dus ja ieder zijn eigen manier, maar met een pipet moet je dus zorgen dat je de punt naar beneden houdt zolang het nog niet is afgekoeld. Daarom geef ik zelf de voorkeur aan een injectiespuitje. Die heeft een heel kort buisje en daardoor blijft het kokende wort er dan netjes inzitten.

hansHalberstadt · 21-06-2023 02:13 u

Citaat van: Stekel op 20-06-2023  11:05 uHoi, maakt de temperatuur uit voor het bepalen van het sg? Ik bedoel hiermee of ik het sg kan meten tijdens het koken of moet het dan eerst afgekoeld zijn onder een bepaalde temperatuur? Dit ivm eventueel verhogen of verlagen van het sg voor het in het gistvat verdwijnt. Ik heb zo'n glazen meetbuisje van 100 ml met een dobber.

Een paar weken geleden heb ik voor Triple-W een presentatie gegeven waar de volgende slide inzat.

Hierin zie het hoe de dichtheid van water varieert met de temperatuur en dat ook vergeleken met de uitzetting van glas (groene pijl) of een RVS ketel (blauwe pijl). Daaruit blijkt dat vooral het uitzetten van het water maakt dat je hydrometer af gaat wijken als je niet bij de ijktemperatuur meet (meestal geijkt bij 20°C)
Bij 35 graden maak je al snel ca 5 SG punten fout. als je met kokende wort zou meten (niet aan te raden vanwege kans op barsten van je hydrometer of loskomen van het contragewicht) dan meet je ca 40 SG punten te laag. (dat is overigens dezelfde factor 1/1.04=0.96) waarmee je je volume in je kook ketel moet corrigeren tov 20 °C

De Hopman · 21-06-2023 07:55 u

Citaat van: hansHalberstadt op 21-06-2023  01:55 uDegene waaraan ik het verdampingseffect vorige week had laten zien had ook een pipet bij zich zoals die vaak bij een refracometer erbij zit dus gebruikten we die. alleen draaide hij de pipet een beetje met de punt omhoog na het opzuigen van kokende wort met als gevolg een straal kokende wort uit de pipet van wel en halve meter en een hoop geklieder met klevende suiker op de muur of de grond. (gelukkig was dit buiten) Je wilt niet weten wat er dan voor brandwonden kunnen ontstaan als het toevallig richting iemand spuit. Dus ja ieder zijn eigen manier, maar met een pipet moet je dus zorgen dat je de punt naar beneden houdt zolang het nog niet is afgekoeld. Daarom geef ik zelf de voorkeur aan een injectiespuitje. Die heeft een heel kort buisje en daardoor blijft de kokende wort er dan netjes inzitten.

Is mij nog nooit overkomen. Ik zuig gewoon wat wort op, en heb dit in het begin steeds vergeleken met een hydrometer. Steevast dezelfde waarde, dus geen idee wat er overal fout gaat, maar bij mij geen problemen in ieder geval.

hansHalberstadt · 21-06-2023 09:00 u

Citaat van: De Hopman op 21-06-2023  07:55 uIs mij nog nooit overkomen. Ik zuig gewoon wat wort op, en heb dit in het begin steeds vergeleken met een hydrometer. Steevast dezelfde waarde, dus geen idee wat er overal fout gaat, maar bij mij geen problemen in ieder geval.

Het gebeurt alleen als je kokende wort opzuigt met een pipet. Ik weet dus niet of we over hetzelfde praten.