Gistbank aanleggen

Adrie · 06-03-2003 15:59 u

Beste brouwers,

Hoewel de kennis over diverse threads verspreid is, wil ik graag een nieuwe beginnen om overzichtelijk alles bij elkaar te hebben.

In deze thread wil ik het hebben over geschikte gisten om in een gistbank te bewaren. Dan bedoel ik niet de Wyeast gisten, maar gisten die je uit flesjes haalt. Ik denk dat veel mensen regelmatig gisten opkweken uit fles (direct een giststarter maken) en ik wil weten welke gisten daarbij goed bevallen (zijn) en welke niet. Belangrijk is natuurlijk ook de vraag of de gist op fles de originele gist van de hoofdvergisting is.

Zelf ga ik komend weekend de gist van 't IJ en die van Schneider Weizen op plaat strijken en later op schuine buis zetten. Ik houd jullie op de hoogte van de resultaten.

Groeten,

A3

P.S. wegens de mogelijke overlap met het onderwerp "Welke gist gebruiken jullie" wil ik in deze de nadruk leggen op mogelijkheden voor het zetten op schuine buis en later weer opkweken voor een giststarter. Diverse korrelgisten en vloeibare gisten vallen daar dus niet onder.

P.P.S
Uit de hierboven genoemde thread heb ik begrepen dat de volgende gisten succesvol kunnen zijn:

Chouffe
Abbaye des Rocs
Haake Beck Krausen
Sarah Boekweitbier
Chimay
Rochefort
Westmalle (dubbel)
Hoegaarde Wit
Dentergems wit
Brugs wit
Weihenstephan
Schneider Weizen
Verboden Vrucht
Brigand
Zeezuiper

Dus: aanvullingen graag en ervaring met doorkweken voor een gistbank.

Herman · 07-03-2003 13:06 u

Hoi A3,

Hoegaarden wit kun je nu wel schrappen denk ik. Is naar verluid een ondergist.

Waarom wil je overigens geen Wyeast gisten opnemen? Lijkt me logisch dat je een kweekje maakt, hoef je die gist de volgende keer niet meer te kopen.

Herman

Adrie · 10-03-2003 09:25 u

Ha Herman,

Het lijkt me logisch dat je met de Wyeast gisten prima verder kunt kweken, dus vandaar dat ik die niet in deze thread wil opnemen.

Overigens heb ik dit weekend mijn eerste platen gestreken met de volgende gisten:

't IJ
Schneider Weizen
Wyeast 3787 Trappist High Gravity (Westmalle)
Wyeast 1762 Belgian Abbey II (Rochefort)

De laatste twee staan natuurlijk al even op de fles, dus hopen maar dat het goed gaat. Die van 't IJ komt uit een flesje Natte, die overigens bijna ondrinkbaar was wegens de enorme hoeveelheid diacetyl. Het leek wel vloeibare boterbabbelaars.
Nu maar wachten tot de gisten gaan groeien. Vanmorgen was er nog niets te zien.

Groeten,

A3

Edwin · 10-03-2003 09:56 u

Ha A3

Ook Wyeast 1214 (Chimay) is prima op te kweken. Mooie witte punten op de plaat.

Edwin

Edgar · 10-03-2003 09:59 u

Hmmmm da's de tweede keer in korte tijd dat ik van extreme diacetyl-hoeveelheden hoor in IJ-bier. Da's niet meer een kwestie van te kort lageren lijkt me. Ik vrees dat die agarplaat een gezellige gemeenschap gaat worden.

Ik zou die plaat bij een duidelijke infectie goed bewaren en 'steriel' (buiten wat er op leeft natuurlijk) houden, ik denk dat 't IJ wel interesse heeft in een analyse ervan.

Adrie · 10-03-2003 10:21 u

Ha Edgar,

Helaas heb ik geen microscoop om de rakkers eens van naderbij te bekijken, maar ik zal goed in de gaten houden of ik vreemde kolonies zie. Zo ja, dan zal ik zeker eens contact opnemen met 't IJ. Goede kolonies zal ik eruit pikken om verder te kweken, want ik wil nog steeds eens een poging doen om Columbus na te brouwen.

Groeten,

A3

Maarten_Jansen · 12-03-2003 10:01 u

Beste Gistopkwekers,

Met zeer veel interesse volg ik de informatie over het kweken van gist op plaat en schuine buis. Wat ik me echter afvraag is: hoe moet je het in de praktijk uitvoeren? Hoe maak je in het bijzonder de schuine buis. Moet je het word en agar in een apart bakje steriel maken of kan het meteen in de reageerbuis (en wat zijn de verhoudingen). En hoe sluit je die buis na het enten weer af, met een dopje of met watten en aluminiumfolie. Er zullen waarschijnlijk meerdere wegen naar Rome leiden, maar toch ben ik benieuwd hoe jullie dit doen en wat de handigste / beste manier is. Kan iemand me dit stap voor stap uitleggen (misschien ben ik niet de enige die dit interessant vindt?)

Groeten,
Maarten

Adrie · 12-03-2003 10:24 u

Hoi Maarten,

Voor dit soort vragen kun je het best het boekwerkje "De eerste stappen in gist kweken" bestellen. Je kunt dit verkrijgen bij bierbrouwvereniging De Roerstok. Onderaan dit bericht heb ik de beschrijving gezet die op hun website staat.

Voor de platen die ik zaterdag heb gemaakt, heb ik eerst van moutextract wort gemaakt. Deze heb ik 15 minuten laten koken, heet in jampotten gegoten en deze potten laten afkoelen. Na een paar dagen in de koelkast waren alle vaste delen bezonken en had ik heldere wort.
Deze wort heb ik opnieuw gekookt, waarbij ik aan het koude wort eerst agar heb toegevoegd (12 g per liter). Tijdens het opwarmen en koken lost de agar op. Tijdens dit koken heb ik in een snelkookpan de petrischalen gesteriliseerd.
De kokendhete agar/wort heb ik weer in een jampot gegoten en deze in een pan met heet water gezet, zodat deze langzaam afkoelt. Steeds een beetje koud water in de pan erbij, totdat de jampot aangenaam warm tegen de wang aanvoelt. Dit is het moment om te gieten.
Het agar/wort mengsel heb ik vervolgens in de platen gegoten en deze onder de vlam met een klein kiertje tussen plaat en deksel laten stollen. Als alles gestold is kun je gaan strijken.

Schuine buizen moet ik nog maken. Vanmorgen zag ik de eerste witte stipjes op de platen verschijnen.

De eerste stappen in gist kweken (deel 1)
Dit prachtige boek over het zelf opkweken van gist is oorspronkelijk geschreven door de Canadese schrijver en fanatiek thuisbrouwer Pierre Rajotte. Om het voor de thuisbrouwers van "de lage landen" ook interessant te maken, vertaalde Martin Hofhuis het boek in het Nederlands. Op bijzonder gedetailleerde wijze wordt beschreven hoe men zelf gist kan opkweken. In maar liefst 16 hoofdstukken worden de volgende onderwerpen behandeld: De uitrusting; Sterilisatietechnieken; Wortbereiding; Voedingsbodems; Het enten van de gist; Platen (petrischalen) gieten; Het tellen van gistcellen; Gist bewaren en het sparen van gist. Om een en ander te verduidelijken is het boek ruimschoots voorzien van tekeningen. Omdat gist uiteindelijk 50% van de smaak van het bier bepaalt, mag dit boek in geen enkele bibliotheek ontbreken, zeker niet in die van een zichzelf respecterende thuisbrouwer. Het keurig ingebonden boek (A4 formaat) bevat maar liefst 150 bladzijden en kost slechts € 15,- (incl. verzendkosten).

Wijze van bestellen
Alle hierboven genoemde boeken zijn eenvoudig te bestellen door het desbetreffende bedrag over te maken op postbank-rekeningnummer 1475588 ten name van:
De Roerstok
Postbus 3115
5003 DC Tilburg

Groeten,

A3

Maarten_Jansen · 12-03-2003 10:35 u

Hoi Adrie,

Bedankt voor je (snelle!) reactie.

Maarten

Adrie · 13-03-2003 08:58 u

Ondertussen staan de petrischalen met agar in de woonkamer zich te ontwikkelen. Vanmorgen zag ik dat de witte stipjes zich hebben uitgebreid. Op de platen met gist 't IJ, Schneider en Wyeast 1762 zijn mooie kolonies te zien. Die met Wyeast 3786 is het nog erg rustig. Waarschijnlijk was die fles toch te oud, maar ik geef het nog even de tijd. Vanavond ga ik reageerbuizen met wort maken en die enten met de gisten van de platen.

Groeten,

A3

Maarten_Jansen · 14-03-2003 07:46 u

Hoi A3,

Bij mij zijn ondertussen op de schuine buizen ook stippen en wit beige vlekken ontstaan

Zou het me dan toch gelukt zijn? Bij gebrek aan petris schaaltjes en geduld heb ik wat korrelgist genomen als ent materiaal. De gist had ik eerst een paar uur laten weken in een beetje wort en vervolgens met een stuk koperdraad op de schuine buis aangebracht. Over een paar dagen verdwijnen ze de koelkast in. Hoe kweek jij overigens de gist daarna weer op? Wil je trouwens ook even laten weten hoe met met je Wyeast 1762 Belgian Abbey II gaat. Over een paar weken ga ik Rochefort 8 brouwen (van het gezamenlijk recept) en ben dan ook van plan de Wyeast aan te schaffen, wat ik dan natuurlijk ga proberen is deze gist over te brengen. Scheelt weer €€'s!

Groeten,
Maarten

Edgar · 14-03-2003 08:31 u

CiteerDe gist had ik eerst een paar uur laten weken in een beetje wort en vervolgens met een stuk koperdraad op de schuine buis aangebracht.

Met welk doel?

Als je korrelgist opkweekt, dan doe je dat toch om evt. infecties er uit te halen resp. een vitale kolonie te vermeerderen? Die kolonies zijn dan afkomstig uit individuele gist-/bacterie-cellen. In een schuine buis is het toch ondoenlijk om individuele kolonies te isoleren? Het uitsmeren lijkt me ook niet echt mogelijk. Het lijkt me dat je nu een onmisbare stap overslaat, maar misschien mis ik iets.

Ben trouwens erg benieuwd naar A3's platen, maar ongetwijfeld horen we daar snel van.

Edwin · 14-03-2003 09:58 u

Beste heren

Op zich is het niet nodig om van een reincultuur op de petrischaal zuivere gistcolonies te kweken. Je kunt dan dus wel direct op de schuine buis.

Een schuine buis is, net als suikerwater onder parafine of met glycerine manieren om een gistcultuur voor langere tijd te bewaren.
Petrischalen zijn vooral erg handig voor het selecteren van een zuivere gistcolonie wanneer je gist opkweekt uit een flesje. Ik heb ondertussen ervaring met de Rochefort-gist en Chimay-gist (LET WEL: de Wyeast-varianten). Dat ging erg goed. Gisteren heb ik Brigand op de plaat uitgestreken. Eens kijken of daar nu iets in zit. Er is in ieder geval wél depot, dus wie weet.

Edwin

Edgar · 14-03-2003 10:04 u

CiteerOp zich is het niet nodig om van een reincultuur op de petrischaal zuivere gistcolonies te kweken. Je kunt dan dus wel direct op de schuine buis.

Euh, het is toch pas een reincultuur, als je bent begonnen met (een kolonie van) één cel? Als je niet kunt uitdunnen zoals je doet op een petrischaal, kun je nooit een reincultuur krijgen, tenzij je je oplossing heel slim in stappen gaat verdunnen met een steriele oplossing. Maar dat lijkt me niet praktisch.

Je kunt wel gist kweken in een schuine buis, uiteraard, maar waarom zou je dat doen van korrelgist, als het niet gaat om het isoleren van cellen? Korrelgist blijft zo ook wel goed.

Edwin · 14-03-2003 10:13 u

Ha Edgar

Je hebt gelijk. Een reincultuur heb je pas als je bent begonnen met 1 colonie. Toch ben ik van mening dat datgene wat je uit het zakje haalt van Wyeast toch wel erg zuiver is. Wanneer je dat uitstrijkt op een schuine buis loop je naar mijn idee weinig risico een verkeerd organisme op te kweken.

Het lijkt mij ook niet nodig om een korrelgist op een schuine buis te zetten. Als oefening lijkt het me weer wél zinnig. Je doet zo ervaring op met het omgaan met gist, zonder meteen met 'dure' of 'zeldzame' gisten te werken.

Edwin

Edgar · 14-03-2003 10:19 u

Ja ik denk dat je er wel zéker van kunt zijn dat Wyeast zuivere reinculturen aanbiedt. Opslaan daarvan in een schuine buis lijkt me een heel goed idee. Ik had het inderdaad alleen over de opgekweekte korrelgist waar Maarten over sprak.

Edwin · 14-03-2003 10:54 u

Ha Edgar,

Dan zitten we weer op 1 lijn.

Het is trouwens wel erg leuk om zo met gistjes bezig te zijn. Het heeft opzich niet direct met bierbrouwen te maken, maar toch. We zijn trouwens erg afgeweken van de vraag van A3, hoewel het wel past binnen de titel van de thread

.

Op zich is het dus niet de vraag welke Wyeat bewaard kan worden, maar uit welke commerciële bieren gist te oogsten valt voor het opzetten van een gistbank. Wel een heel interessante vraag.

De gist van de Maaslandbrouwerij is volgens mij ook prima te bewaren. En dat is ook nog een stevige gist.

Edwin

Ger · 14-03-2003 12:41 u

Gisteravond heb ik het jongbier gelagerd, wat ik heb laten vergisten met opgekweekt gist uit het depot van een flesje
AFFLIGEM tripel.
Het begin SG was 1072 en het jongbier zat gisteravond op1010. De vergisting verliep niet echt snel, maar zette toch goed door en het jonbier smaakt veelbelovend.
Ik denk Adrie, dat je deze aan je lijstje kunt toevoegen.

:degroeten:Ger

Maarten_Jansen · 14-03-2003 15:09 u

Hoi Edgar en Edwin,

Het doel van het opkweken van mijn korrelgist was alleen het oefenen in de praktijk met wat ik voorhanden had. Niet om een reincultuur of gistbank op te zetten. Wat ik wel wil proberen is om een volgend brouwsel eens aan het gisten te maken met een van de schuine buizen. Of is dit niet aan te raden i.v.m. het rechtstreeks enten van korrelgist? Overigens, de Wyeast gisten, is het beter om deze eerst op petrischalen met agar op te kweken?

Groeten,
Maarten

Edgar · 14-03-2003 16:16 u

Als je de korrelgist-oplossing niet verdunt en uitstrijkt, dan kan je natuurlijk net zo goed de korrelgist rechtstreeks aan het wort (al of niet met een starter) toevoegen. Je selecteert immers niet op individuele cellen.

De Wyeast-gisten hoef je volgens mij niet op agar/petrischaal te zetten. Tenzij je uit een Wyeast-brouwsel opkweekt dat je verdenkt van een infectie of degeneratie. De petrischaal met agar is er immers primair om individuele cellen op te kweken en daarna te isoleren.

Wat wel zinnig en vooral zuinig is, is het enten van een aantal schuine buizen met een klein beetje Wyeast-gistoplossing. Daarmee kan je dan weer gemakkelijk een goedkope starter maken.

Edwin · 14-03-2003 16:39 u

Ha Maarten

Dat idee had ik al. Korrelgisten zijn immers makkelijk te verkrijgen.

Edwin

Adrie · 17-03-2003 09:39 u

Beste microbiologen,

De reageerbuizen die ik had geënt met kolonies die ik van de platen had gehaald zijn goed gaan gisten. Ik had twee buizen van elke gist, dus de Wyeast Trappist High Gravity, Schneider Weizen en het IJ. Toen deze goed aan het gisten waren, heb ik 6 schuine buizen gemaakt. Van elke gistsoort heb ik twee buizen gestreken. Hiervoor nam ik van elke gistsoort de buis die het eerst en het heftigst aan het gisten was; de meest vitale buis dus. Nu staan de schuine buizen in de woonkamer en ik wacht op de eerste tekenen van groei.
Ondertussen heb ik weer drie nieuwe platen gemaakt: 1 met een nieuwe poging van de Wyeast Belgian Abbey II (Rochefort), 1 met Chouffe en 1 met Chimay (de laatste 2 allebei van flessen).
Omdat schuine buizen trouwens elke 3 maanden vervangen moeten worden, denk ik dat ik de gisten ook maar in een suikeroplossing ga bewaren. Deze zijn naar verluid jaren houdbaar.

Groeten,

A3

Edwin · 17-03-2003 10:26 u

Ha A3

Dat van dat suikerwater klopt. Zeker als je ook nog glycerine gebruikt en dan in de vrieser zet.

Edwin

Adrie · 17-03-2003 11:01 u

Trouwens, nog even over 't IJ. Ik schreef al dat de natte waar ik het gist uit haalde, zeer sterk naar diacetyl smaakte. Op de plaat kon ik geen rare dingen zien; er waren alleen mooie witte gistkolonies zichtbaar. De plaat rook echter nog wel naar diacetyl, maar dat kan van het beetje bier komen dat op de plaat gesmeerd was.
Twee kolonies heb ik geënt in twee reageerbuizen en deze vervolgens laten gisten. In dit gistende wort heb ik geen diacetyl meer geroken, dus deze heb ik gebruikt om de schuine buizen te strijken. De reageerbuizen met wort heb ik nog, die zal ik binnenkort eens even proeven om te kijken of ik nog diacetyl waarneem.
Wellicht dat ik een kolonie van de schuine buis binnenkort eens verder opkweek in een soort testbier.

Groeten,

A3

Adrie · 17-03-2003 11:07 u

CiteerDe gist had ik eerst een paar uur laten weken in een beetje wort en vervolgens met een stuk koperdraad op de schuine buis aangebracht. Over een paar dagen verdwijnen ze de koelkast in. Hoe kweek jij overigens de gist daarna weer op?

Hoi Maarten,

Je kunt de gist weer opkweken door met een entnaald een kolonie uit de schuine buis te nemen en deze in een reageerbuisje wort te deponeren. Dit heb ik ook met de platen gedaan. Uiteraard wel zeer septisch werken! Na een dag zag ik tekenen van vergisting in de buizen (wort werd troebel en er ontstond een neerslag, bij schudden ontsnapte CO2). Als dit wort gist, kun je vervolgens elke dag opnieuw wort toevoegen en zo de hoeveelheid dagelijks verdubbelen totdat je de benodigde hoeveelheid giststarter hebt.

Groeten,

A3

Edgar · 17-03-2003 15:16 u

CiteerTrouwens, nog even over 't IJ. Ik schreef al dat de natte waar ik het gist uit haalde, zeer sterk naar diacetyl smaakte. Op de plaat kon ik geen rare dingen zien; er waren alleen mooie witte gistkolonies zichtbaar. De plaat rook echter nog wel naar diacetyl, maar dat kan van het beetje bier komen dat op de plaat gesmeerd was.

Hoi A3, het kan kloppen dat je nog niets vreemds zag aan die kolonies. Het schijnt in het algemeen minstens een week te duren voordat een bacterie-kolonie met het blote oog zichtbaar wordt. Dus als je de platen nog hebt kan je ze nog wel even laten staan. Tegelijkertijd bestaat het gevaar dat je, als je te vroeg kolonies uitsnijdt, ongemerkt een (nog onzichtbare) bacteriekolonie meeneemt. In deze dissertatie over hop-resistentie staan trouwens nog wel meer zaken die je misschien zullen interesseren.

Adrie · 17-03-2003 15:22 u

Ha Edgar,

Dank je wel voor de link. Eens kijken of ik het proefschrift door kan worstelen. Wat betreft de gist: ik kijk het wel even aan. Mocht zich in de buizen een diacetyl-smaak gaan ontwikkelen, dan maak ik gewoon opnieuw platen, net zo lang tot ik een goede kolonie heb. Of ik probeer het opnieuw uit een fles Columbus zonder bijsmaakjes (daarvan heb ik er nog 1 staan).

Wordt vervolgd...

Groeten,

A3

Adrie · 18-03-2003 09:00 u

Op de schuine buizen van Westmalle en 't IJ is nu duidelijk gistgroei te zien. Helaas zijn het geen aparte kolonies, maar een lint van aaneen geregen kolonies. Vanavond leg ik ze in de koelkast. Op de buizen van Schneider heb ik nog geen gist gezien.

De reageerbuis met wort met gist van 't IJ heb ik ondertussen in een erlenmeyer met 100 ml wort gekieperd. Deze gist wil ik even verder kweken om te zien of zich rare smaken ontwikkelen.

Ondertussen is trouwens ook de giststarter voor de Orval lekker aan de gang. Het volume is nu 300 ml, vanavond ga ik door naar 600 ml.

Groeten,

A3

Edgar · 18-03-2003 09:29 u

A3: Als ik je goed begrijp heb je die platen al weggegooid? Jammer! Zo vaak kom je geen geïnfecteerd bier tegen en misschien dat je met iets meer geduld toch mooie bacteriekolonies had kunnen zien. Of heb je er toch nog iets van over?

Adrie · 18-03-2003 10:31 u

Ha Edgar,

Helaas heb ik de platen al weggegooid, maar als het kweekje in de erlenmeyer rare smaakjes oplevert, dan maak ik wel een nieuwe plaat.

Groeten,

A3

Adrie · 19-03-2003 13:09 u

Ook in de buizen van Schneider is nu duidelijk groei te zien. Ik denk dat ik vanavond alle schuine buizen in de koelkast kan leggen.

Op de nieuwe platen is ondertussen ook het een en ander te zien. Op de platen van Chimay en van de Rochefort-kloon zijn al vele witte stippen zichtbaar. Het flesje Chouffe was waarschijnlijk al aan de oude kant, deze was vanmorgen nog maagdelijk.

Ondertussen heb ik het buisje met gist van 't IJ vermeerderd. Ik denk dat ik 5 liter van de Orval die we zaterdag gaan brouwen met deze gist vergist om te kijken of er infecties zitten en wat de smaakeffecten van de gist zijn.

Groeten,

A3

Adrie · 20-03-2003 09:02 u

Gistkwekers,

Hoedt u voor rubberen stoppen op een schuine buis! Gisterenavond zat ik op het puntje van de stoel naar Ajax-AS Roma te kijken, toen plotseling vlak na elkaar twee luide ploppen mijn hartslag deden verdubbelen. Geen scuds van Saddam, geen verkeerd gericht schot van Van der Meyde, maar ontkurkende schuine buizen. De druk in de buizen was blijkbaar dermate hoog opgelopen dat de stoppen het voor gezien hielden. Verlies: 1 buis met Westmalle en 1 buis met Schneider. Gelukkig had ik van elke buis 2 exemplaren. Onmiddellijk heb ik de buizen in de koelkast gelegd om verdere schade te voorkomen. De kolonies waren toch al dermate ontwikkeld dat de buizen in de toekomst gebruikt kunnen worden.

De plaat met Chouffe wordt duidelijk niets meer. Vanavond ga ik van de platen met Wyeast Belgian Abbey II en van Chimay kolonies enten in reageerbuizen met wort.

Groeten,

A3

Edgar · 20-03-2003 09:14 u

Hmmm je zou kunnen spreken van een geallieerde aanval, zo precies gelijk! Da's wel apart. Zal wel de schok van de ene zijn die de andere heeft getriggerd, maar toch.

Waarom zijn ze meteen verloren trouwens?

Adrie · 20-03-2003 09:44 u

Ha Edgar,

Als de dop eraf is gesprongen, zijn de buizen niet meer steriel, dus kunnen er zich andere micro-organismen gaan ontwikkelen. En dat is natuurlijk niet de bedoeling. In een schuine buis hoort maar 1 organisme te zitten, namelijk de gist waarmee je de buis hebt geënt.

Groeten,

A3

Edgar · 20-03-2003 13:26 u

Mja da's wel heel keurig

Je zou kunnen denken: Er gaat alleen iets uít, en als je er zo vlak bij bent en je sluit ze gelijk weer af, is er een wel heel minimaal risico van besmetting. Maar ben het met je eens, van zo'n reincultuur wil je ook wel zeker zijn dat 'ie rein is.

Adrie · 20-03-2003 15:41 u

Ja, en bovendien duurde het nogal even voordat ik de dopjes weer teruggevonden had. Sterker nog: 1 dopje is nog steeds niet terecht. Waarschijnlijk is hij ergens onder geschoten. Ik denk dat de kat er een dezer dagen wel mee te voorschijn zal komen.

Groeten,

A3

Jacques · 20-03-2003 20:37 u

Met natuurlijk een interessante cultuur.

Adrie · 24-03-2003 08:56 u

Ondertussen zijn ook de Chimay en de Wyeast Belgian Abbey II op schuine buis gezet.

Herman · 24-03-2003 14:15 u

Ha3,

Ik heb van 't weekend net wat glazen Petri schaaltjes binnen gekregen en kan nu dus ook aan de slag. Lijkt me leuk om es wat buisjes/eppendorfcupjes uit te wisselen over de post

Uit eigen voorraad wil ik in elk geval een paar ondergistjes opkweken.

Herman

Adrie · 24-03-2003 14:35 u

Ha Herman,

Uitwisselen lijkt me een goed idee, maar dan wil ik eerst nog even uittesten of het opkweken vanaf de schuine buizen goed gaat en wil ik van elke gist nog wat extra buizen maken. Ik wil zelf in ieder geval van elke gist 2 buizen houden.
Als onze pils klaar is, ga ik in ieder geval ook van de gist die we daarvoor gebruikt hebben schuine buizen maken.

Groeten,

A3

Adrie · 23-04-2003 10:24 u

Kwekers,

Voor onze Weizen hebben we gist uit een flesje Schneider gebruikt. Voor onze vorige Weizen gebruikten we de Wyeast 3068 (Weihenstephaner). Omdat de maischschema's nogal verschillend waren zijn deze bieren niet echt te vergelijken, maar het laatste bier lijkt duidelijk veel meer op een commerciële Weizen dan het eerste. De Schneider kan dus uitstekende resultaten opleveren voor het brouwen van een Duits tarwebier.

Groeten,

A3

Adrie · 24-04-2003 11:38 u

Bijkomend voordeel van deze gist is trouwens dat hij een extreme bodemplakker is. Omdat de flesjes gevuld waren direct na de primaire gisting was er nog behoorlijk wat gist in suspensie. Na het bezinken ligt er nu een dikke laag op de bodem. Maar bij het inschenken komt er nagenoeg niets mee. Je kunt het flesje tot bijna de laatste druppel ledigen.

Dit brengt mij tot de conclusie dat troebele weizen eigenlijk helemaal geen hefe-weizen is. De troebelheid wordt immers niet veroorzaakt door de gist, maar klaarblijkelijk alleen door de eiwitten.

Groeten,

A3

Herman · 24-04-2003 12:28 u

A3,

Zo'n conclusie obv een observatie vind ik wel wat voorbarig. De meeste Weizens geven ook instructie over het rondwervelen van de fles en dan het depot als laatste meegieten, vandaar de troebeling. Ook worden er wel stofgisten toegevoegd voor de nagisting, vaak lagergist.

Mijn ervaring is ook dat het bier goed helder wordt, al is het de 1e 2 maanden nog wel troebel(ig).

Herman

Adrie · 24-04-2003 12:33 u

Ha Herman,

Ja, ik houd wel van voorbarige conclusies. Toch is het opvallend dat die Schneider gist zo enorm plakkerig is, terwijl de Schneider zelf altijd behoorlijk troebel is, ook als je niet schudt of het gist meeschenkt. Eens zien hoe ons bier zich ontwikkelt en wat er na een maand of twee nog aan troebelheid over is.

Groeten,

A3

Herman · 24-04-2003 22:19 u

Tsja, brouwen blijft soms heel mysterieus.....
Overigens ga ik binnenkort naar Antwerpen, ik zal proberen wat De Koninck gist te scoren bij De Pelgrim (is dit alle dagen beschikbaar?). Indien dit lukt stuur ik wel wat op, mits het opkweken geen problemen geeft natuurlijk. Uiteraard vind ik ruilhandel nog aantrekkelijker

Herman

JWVG · 25-04-2003 09:59 u

Ha Herman,

als je nog in de buurt van Wageningen komt en een kopje koffie wilt drinken? En ondertussen je gist onbewaakt achterlaten

JW.

Herman · 25-04-2003 23:40 u

Hmm, tijd voor de Groningse Gistbank?

Wie weet kom ik wegens mijn werk nog in de buurt, dan geef ik wel ff een seintje. Ik ga wat reizen betreft Phil achtena, al blijft het bij mij beperkt tot NL.

Herman

Adrie · 28-04-2003 14:36 u

Zoals ik eerder meldde, heb ik gist opgekweekt uit een flesje Natte van 't IJ. Dit bier smaakte zeer sterk naar diacetyl. Toch maar op plaat gezet, verder gekweekt en op schuine buis gezet. Van deze schuine buis heb ik een giststarter gemaakt en hier 8 liter van onze Orval-wort mee vergist.

Het resultaat deed ons sterk aan Columbus denken: vergelijkbare kleur en hopprofiel, maar vooral vergelijkbaar gist-profiel. De typische IJ-smaak zat er duidelijk in, maar niet zo sterk als bij de bieren van 't IJ, die bij veel hogere temperaturen vergist worden.
Van diacetyl gelukkig tot op heden geen spoor. Het lijkt er dus op, dat het gelukt is om eventuele verontreinigingen er uit te kweken. Dat is goed nieuws, want in juni willen we graag een Columbus-kloon gaan brouwen.

Dus, Herman, als je interesse hebt in een buisje IJ-gist in ruil voor een buisje Koninck-gist, dan hoor ik het wel.

Groeten,

A3

Jacques · 28-04-2003 20:30 u

Hoi Adrie,

Diacetyl komt heel vaak in het bier door een onoordeelkundig brouwen. Bijvoorbeeld door het bier over te hevelen zonder gist (filteren) of door het bier na de hoofdgisting heel sterk geforceerd te koelen. Een andere mogelijkheid kan zijn dat er na de hoofdgisting zuurstof in het bier komt. Hierdoor gaat dan de gist weer nieuwe gistcellen aanmaken terwijl de hoeveelheid beschikbare aminozuren is afgenomen. De gist is in staat een tekort aan aminozuren te corrigeren door deze aan te maken. Bij een tekort aan het aminozuur Valine worden grote hoeveelheden diacetyl aangemaakt.

En ja, diacetyl kan ook onstaan door infecties...

Voor alle duidelijkheid: diacetyl wordt bij elke vergisting aangemaakt. Normaal wordt de gevormde diacetyl weer afgebroken tot een stof die veel minder smaakactief is. Als er iets mis gaat in dit mechanisme proef je diacetyl in je bier.

Bij het goed opkweken van een gist uit een flesje met een overmaat aan diacetyl kun je - zoals je dus gemerkt hebt - een uitstekend bier brouwen zonder diacetyl.

Jacques

Adrie · 29-04-2003 09:10 u

Ha Jacques,

Bedankt voor je heldere uitleg. Omdat ik me niet kan voorstellen dat een geroutineerd brouwer als de brouwer van 't IJ fouten maakt met geforceerd koelen of zuurstoftoevoegen na de hoofdgisting, ging ik er eigenlijk vanuit dat de diacetyl wel ontstaan moet zijn door een infectie, vandaar mijn verhaal. Maar inderdaad, er leiden meer wegen naar Rome.

Groeten,

A3

Jacques · 30-04-2003 09:45 u

Hoi Adrie,

Het kan best zijn dat Caspar de diacetyl in zijn bier waardeert en daarom het proces zodanig stuurt dat hij meer diacetyl krijgt. Echter in zijn algemeenheid wordt de aanwezigheid van diacetyl in een bier gezien als een brouwersfout.

Jacques

Bram · 09-05-2003 16:04 u

Hi Adrie e.a.

Ik denk dat je OBERDORFER aan je lijstje van opkweekbare gisten kunt toevoegen. Ik heb 'm inmiddels met succes opgekweekt echter nog niet gebruikt.

Bram

Adrie · 09-05-2003 16:33 u

Oberdorfer? Wat is dat voor bier? Ondergist of bovengist?

Groeten,

A3

P.S. als je hem gebruikt hebt, kun je dan de resultaten laten weten?

Bram · 12-05-2003 08:44 u

Hola A-tres

Het is een bovengistende hefe weizen.

Kijk hier voor de home-page:

http://www.sailer-braeu.de

Ik heb de gist opgekweekt van de Hefeweizen hell.

Bram

Adrie · 12-05-2003 09:02 u

Van Herman

kreeg

ik

afgelopen

zaterdag

een

monstertje

De Koninck

gist. Deze had hij vorige week opgehaald in de kroeg tegenover de brouwerij en stiekem meegesmokkeld.

Gistermiddag heb ik deze op petrischalen gezet. De spanning stijgt... Zal het lukken er een goede, niet-geinfecteerde giststam uit te pikken om verder op te kweken?? Uw verslaggever zit erbij en bericht zodra er meer nieuws te melden is...

Groeten,

A3

JWVG · 12-05-2003 11:42 u

In Wageningen is het publiek in ieder geval in grote spanning aan het afwachten

JW.

Edwin · 12-05-2003 13:56 u

En ook in Boxtel zijn de ogen gericht op de petrischaal

Edwin

Adrie · 14-05-2003 16:33 u

Vanmorgen merkte uw verslaggever een teken van leven op de petrischalen. Even dacht hij nog dat het de slaap was in zijn ogen die hem parten speelde, maar bij nadere beschouwing bleek dat er miniscule puntjes zijn verschenen op de agar. Wij wachten af...

Gezien de reacties van u lezers, denk ik dat ik heel wat buizen zal moeten maken van deze gist.

Groeten,

A3

Adrie · 19-05-2003 09:01 u

Vrijdag waren er inderdaad een stuk of wat fraaie gistkolonies te zien op de platen. Zij werden broederlijk vergezeld van enkele tientallen tot honderden kleine melkzuurbacterie-kolonies. Het was me een drukke boel. De geur die van de platen kwam leek meer op die van een zuurkoolfabriek dan van een bierbrouwerij.

Niet voor 1 gat te vangen heb ik voorzichtig van elke plaat een kolonie genomen en deze opnieuw op platen uitgestreken. Ik ben van plan deze procedure te herhalen totdat er geen enkele melkzuurbacterie meer te vinden is. Je moet wat voor je gist overhebben...

Groeten,

A3

Adrie · 21-05-2003 16:54 u

Op de nieuwe platen zijn alweer kolonies te zien. Omdat ik vrijdag pas weer tijd heb om ze verder op te kweken, heb ik de platen in aluminiumfolie in de koelkast gezet. Het leek erop dat er geen melkzuurbacteriekolonies aanwezig zijn, maar ik zal vrijdag nog eens goed kijken.

Van de beste plaat zal ik opnieuw kolonies nemen en uitstrijken op nieuwe platen. Beter een keer teveel platen maken dan te weinig, nietwaar?

Groeten,

A3

Adrie · 26-05-2003 09:42 u

Kwekers,

Ook de tweede plaat met Koninck-gist barstte nog van de melkzuurbacteriën. Van deze plaat heb ik een kolonie genomen en opnieuw uitgestreken over een nieuwe plaat. Het zuiveren gaat dus door... Gezien de hardnekkigheid van de melkzuurbacteriën heb ik er een hard hoofd in dat het nog wat wordt, maar voorlopig geef ik nog niet op.

Tevens heb ik uit onze pils een plaat gemaakt met de Wyeast Bavarian Lager.

Groeten,

A3

Adrie · 28-05-2003 09:11 u

Goed nieuws: de nieuwe plaat ruikt niet meer naar melkzuur. Voor de zekerheid zal ik een dezer dagen nogmaals een kolonie eraf pikken en uitstrijken over een nieuwe plaat. Dan zal het zuiver genoeg moeten zijn om schuine buizen te maken.

Groeten,

A3

Herman · 28-05-2003 12:59 u

A3,

Goed nieuws!! Ik ben zelf helaas nog steeds niet toegekomen aan het opkweken, komt bij dat de gist nu al wel heel lang aan het verzuren is in het potje. Dat zal dus wel niks meer worden. T.z.t. ontvang ik graag wat opgekweekte gist, met alle dank voor het monnikenwerk (dat best leuk kan zijn natuurlijk).

Groeten,
Herman

Adrie · 28-05-2003 13:26 u

Ha Herman,

Ik zal een buisje voor je prepareren en geef wel door wanneer je hem bij Marius af kunt halen.

Groeten,

A3

Pallieter · 29-05-2003 07:32 u

Hallo A3,

Destijds had ik hetzelfde probleem met voornoemde gist en heb deze eerst een zuurwassing gegeven met fosforzuur tot pH 2.3 Na een uur verse wort toegevoegd en vanuit deze starter ,mijn petriplaat geent welke nadien enkel zuivere groei vertoonde.
Groeten,
Jan

Adrie · 30-05-2003 20:08 u

Dan moet ik maar eens op zoek naar fosforzuur, want ook op de vijfde plaat barst het nog steeds van de melkzuurbacteriën. Kun je fosforzuur gewoon bij de drogist halen?

Groeten,

A3

Jacques · 30-05-2003 21:01 u

Hoi Adrie,

Fosforzuur is te koop bij de apotheek. Chemicaliën die in contact komen met gist en wort koop ik het liefst zo zuiver mogelijk. Hiervoor moet wel wat meer betalen.

Jacques

Pallieter · 31-05-2003 12:39 u

Hallo A3,

Het fosforzuur dat ik gebruik is zogenaamd Pro Analyse (75%oplossing).Ik heb destijds een liter gekocht en daar kom je jaaaaaaaaarrrren mee toe.
Voor het aanzuren van het wort gebruik ik het ook en het geeft een fruitige zurigheid tegenover melkzuur (is wel duurder),kortom ik ben een grote fan van fosforzuur.

Groeten,
Jan

Jacques · 31-05-2003 21:27 u

Hoi Jan,

Klopt helemaal. Fosforzuur wordt inderdaad in de bouwliteratuur aanbevolen voor het aanzuren van het wort omdat het een verfijndere smaak geeft.

Jacques

Herman · 02-06-2003 15:36 u

Was zonet toevallig bij de apotheek. Men had geen fosforzuur , dus ook niet te koop en wilde het ook niet bestellen, ze zeiden daarbij dat ze niet wilden en ook niet kunnen instaan voor gevolgen van misbruik...

Tsja....

Herman

Jacques · 02-06-2003 22:04 u

Tja, die apothekers...

Ik had ook veel problemen om zoiets onschuldigs als calciumchloride te kopen. Het lijkt wel of de apotheekbranche de laatste jaren steeds achterdochtiger wordt. Zou het aantal gifmengers sterk gestegen zijn?

Als ik jou was Herman ging ik snel naar een andere apotheek. Fosforzuur is een basis zuur en ik kan mij eerlijk haast niet voorstellen dat ze dat niet op voorraad hebben. Of is de apothekerij echt gedegradeerd tot een veredelde winkel waar enkel voorverpakte artikelen verkocht worden zoals in elke willekeurige supermarkt.

Jacques

Hopmans · 06-04-2005 21:16 u

Hoi medebrouwers,

Ik was weer even aan het rondneuzen in het groot zelf Bierbrouwboek van de
legendarische Jan van Schaik.

Daarin wordt als schuine buis een reageerbuisje gebruikt met een dopje.

Na sterriliseren, wordt de schuine buis direct ge-ent met gist, middels het ijzerdraadje die trouwens verhit is met een spiritusbrander (= Fondue-brander?).

Dus zonder tussenkomst van een agar-plaat.
Als de agar grijs-wit is, dan is het goed. Bacterien hebben een andere kleur.

Iemand bekend met deze werkwijze ?

Groetjes,

Hoppie

Herman · 06-04-2005 21:43 u

Jawel, maar gewoonlijk werk je eerst op plaat. Dit geeft je betere kans een gezonde gist te selecteren, welke je vervolgens op schuine buis kunt bewaren. (Aldus een nog steeds niet met agar werkende Herman

)

Oscar · 06-07-2006 22:58 u

Weer een oude thread oprakelen....omdat ik even geen zin had om er weer een onderwerp voor te openen...

Zojuist de Grolsch Weizen gist aan mijn gistbank toegevoegd, dus vanaf Agar plaatjes over ge-ent in reageerbuisjes met steriel suikerwater van 10%. Erg leuk om te doen.
Vanuit mijn Laboratorium opleiding wel wat biologie praktijk lesjes gehad en de herinneringen betreffende de geur van agarplaatjes met kweekjes erop was niet echt positief
Uit de koelkast met kweekjes kwam altijd een vreemde "ziekenhuis" lucht. Echter met opgekweekte gist kan ik je aanraden om, na het overenten (!!!!) , toch even met je neus boven
de plaatjes te gaan hangen. dit geeft je namelijk een goed beeld van de geur van gist....welke later ook in je bier terug komt....erg interessant.

Groeten en gezondheid
Oscar

Hans (Lagos) · 06-07-2006 23:41 u

Misschien een stomme vraag maar steriel suikerwater van 10% dat geeft naar mijn leken mening dan toch een SG van 1100 en waarom valt de gist hierbij dan in slaap? Lijkt mij een erg hoge suiker gehalte vergeleken met de normale SG van het wort.

Is dit overigens gewoon te koop of eenvoudig weg 90% (goed) gekookt water met 10% suiker ?

Oscar · 07-07-2006 00:23 u

Citaat van: Lagos op 06-07-2006  23:41 uMisschien een stomme vraag maar steriel suikerwater van 10% dat geeft naar mijn leken mening dan toch een SG van 1100

hoe kom je aan deze wijsheid ?? als dit zou kloppen dan zou je bij het bottelen (7 - 8 gram / liter = 7-8 %) je dichtheid verhoven van bijv 1012 naar 1112, dat zou een explosief bier worden !. Doe als test maar eens 10 gram suiker aanvullen tot 100 ml. De Suiker oplossen en dan SG meten.

Alvast voor je beeldvorming : om 10 liter wort van 1050 naar 1060 te krijgen heb je ruim 300 gram suiker nodig

Citaat van: Lagos op 06-07-2006  23:41 uIs dit overigens gewoon te koop of eenvoudig weg 90% (goed) gekookt water met 10% suiker ?

Suiker kun je kopen natuurlijk, oplossen in water (even verwarmen), in de reageerbuis doen en steriel maken in een hoge druk pan (10 minuten). Daarna afkoelen en gist erbij doen.
dan bewaren in de koelkast (± 4 °C)

Groeten en gezondheid
Oscar

Drents Hopbier · 07-07-2006 09:30 u

Citaat van: Oscar op 07-07-2006  00:23 uAlvast voor je beeldvorming : om 10 liter wort van 1050 naar 1060 te krijgen heb je ruim 300 gram suiker nodig

Ik reken uit 261,5 g suiker. Maar je hebt gelijk, het is anders dan Lagos suggereerde (10 gew.% suiker is s.g. 1040).

Hopbier

Hans (Lagos) · 07-07-2006 10:30 u

Ik zij het toch al "stomme vraag misschien"

Zonder te testen geloof ik dat het dus 1040 is maar dit is toch nog steeds een hoogte waar een gist toch niet in slaap van valt? Ik twijfel echt niet dat men zo gist kan bewaren maar ik zou het graag begrijpen.

Oscar · 07-07-2006 11:30 u

Citaat van: Lagos op 07-07-2006  10:30 uIk twijfel echt niet dat men zo gist kan bewaren maar ik zou het graag begrijpen.

Dat zou misschien kunnen door dat je in eerste instante de reagerbuis koud bewaard, waardoor de (boven) gist dus niet actief is. De 10% suiker geeft volgens
berekeningen een SG van ± 1033 (rekeninghoudend met volume vermeerdering) Dit is waarschijnlijk voldoende om de gist levend te houden, maar komt daardoor niet op gang. Wat er gebeurd als je de gist in deze situatie op kamer temperatuur houd weet ik niet. Verder heb je natuurlijk ook weinig tot geen andere voedings bronnen voor de gist.

Groeten en gezondheid
Oscar

Hans (Lagos) · 07-07-2006 15:46 u

Bedankt Oscar !

Deze werkwijze geld dus niet voor ondergist.

Gr. Hans

Oscar · 07-07-2006 16:31 u

Dat weet ik niet zeker....maar logischer wijs kan ik me voorstellen dat een ondergist wel lichtjes actief wordt bij 4 °C in 10% Suiker water

Groeten en gezondheid
Oscar

Oscar · 29-10-2006 16:45 u

Ik plaats 'm hier maar even.....

Nog steeds ben ik bezig met mijn gistbankje aan te leggen. Gezien de wat koudere temperatuur buiten gaat het wat moeizamer, maar geduld loont. Echter ook na het "isoleren" van de gist in 10% steriel suikerwater en bewaard in de koelkast kan het nog fout gaan. Bij een aantal buisjes treed het volgende verschijnsel op :

Het gaat uiteraard om de zwarte laagjes in de reageerbuisjes. Het zal vast en zeker een soort schimmel zijn. Weet iemand hier iets meer over?
Uiteraard in dit geval die reageerbuisjes niet meer gebruiken, of zou ik die "toplaag" er uit kunnen vissen en de rest gewoon gebruiken bij het opkweken?

Groeten en gezondheid
Oscar

Jacques · 29-10-2006 16:48 u

Ik zou de aangetaste buisjes niet meer gebruiken. Ziet er op het oog niet goed uit.

Jos Groen · 10-05-2007 07:47 u

Citaat van: Oscar op 29-10-2006  16:45 uIk plaats 'm hier maar even.....
Het gaat uiteraard om de zwarte laagjes in de reageerbuisjes. Het zal vast en zeker een soort schimmel zijn. Weet iemand hier iets meer over?
Uiteraard in dit geval die reageerbuisjes niet meer gebruiken, of zou ik die "toplaag" er uit kunnen vissen en de rest gewoon gebruiken bij het opkweken?

Groeten en gezondheid
Oscar

Oscar is het je ondertussen al duidelijk wat de oorzaak is van deze 'schimmel' of is het afval van suiker?
zitten er dopjes op je buisjes ?

Oscar · 10-05-2007 08:17 u

Jos er zitten dopjes op de buisjes. En de buisjes met zwarte schimmel heb ik leeggegooit en dus niet gebruikt (dat risico loop je natuurlijk niet).

Oorzaak niet bekend.

Jos Groen · 10-05-2007 08:18 u

Citaat van: Oscar op 10-05-2007  08:17 uJos er zitten dopjes op de buisjes. en de buisjes met zwarte schimmel heb ik leeggegooit en dus niet gebruikt (Dat risico loop je naturlijk niet).

Oorzaak niet bekend.

Niet even geroken ook ? of geproefd ? onder de Microscoop gelegd?

Oscar · 10-05-2007 12:04 u

Niet geroken, en zeker niet geproefd. Het zag er uit als een grijs/zwarte gelei. Niet echt smakelijk moet ik zeggen. En ik beschik niet over een microscoop.

Gistbank aanleggen

Maarten_Jansen

Maarten_Jansen

Maarten_Jansen

Maarten_Jansen

Jos Groen

Jos Groen