Mijn eerste brouwsel/ aanloopproblemen

Regato76 · 17-06-2017 15:51 u

Nadat ik onlangs besloot mezelf een nieuwe hobby te gunnen, heb ik de afgelopen weken de nodige apparatuur aangeschaft. Na veel gelezen te hebben, wilde ik het gelijk maar goed doen. Ik ben uiteindelijk uitgekomen op een Grainfather, gecompleteerd met een heater voor het spargewater, moutmolen, een SS Brewtech Brewbucket en allerhande klein spul...

Afgelopen week heb ik mijn eerste batch gemaakt. Om niet gelijk te hard van stapel te lopen heb ik een kant en klaar moutpakket van Arsegan gekocht; de Special I.P.A. Ik moet zeggen dat ik de bijgevoegde beschrijving wat summier vond, vandaar ook dat ik nu tegen wat puntjes aanloop. Uiteraard heb ik getracht de antwoorden te googelen, maar vaak zijn deze wat tegenstrijdig of niet helemaal van toepassing. Er is hier denk ik voldoende kennis en ervaring aanwezig om mij even op weg te helpen!

Ik heb bij het brouwen netjes het maischschema gevolgd, de Grainfather had naar mijn mening wel telkens behoorlijk wat tijd nodig om de boel (verder) op te warmen, maar dat kan ook ongeduldigheid zijn geweest. Van de drie hopgiften in het pakket, moesten er twee tijdens het koken worden toegevoegd, de derde betreft een dry-hop.

Daar is vraag 1: In de gebruiksaanwijzing staat het niet duidelijk, en antwoorden op internet spreken elkaar tegen; wanneer?

De gist welke erbij werd geleverd (Safale US-05) heb ik uiteindelijk droog toegevoegd aan de gisttank. Hoewel in de gebruiksaanwijzing stond dat er een dag van tevoren een giststarter moest worden aangemaakt, vermelde het zakje dit direct op het wort te strooien......
Hoewel ik gelezen had dat het wort belucht dient te worden voorafgaand aan de gisting, heb ik dit niet gedaan. Hoewel ik wel een beluchter setje had aangeschaft, ben ik het uiteindelijk vergeten. Ik vind echter ook tegenstrijdige verhalen m.b.t. het nut en de noodzaak.
Na ongeveer 24 uur is de vergisting wel op gang gekomen; het waterslot staat zachtjes te "bluppen".

Vraag 2: Is beluchten noodzakelijk en moet ik het wellicht alsnog doen?

De Brewbucket heb ik in de garage geplaatst op een plekje waar de temperatuur vrij constant 19 graden is (en laat dit nu precies de in het recept aangegeven temperatuur van de hoofdvergisting zijn....... Koel en verwarmingsapparatuur ontbreekt vooralsnog, dus dat kwam mooi uit, dacht ik.
Ik merk nu echter dat de temperatuur als gevolg van de vergisting langzaam begint op te lopen (logisch). Inmiddels zit ik op 22,5 graden. Ik overweeg nu (bij gebrek aan beter) de bucket in een overmaatse emmer met koud water te zetten; eventueel met af en toe wat ijs.

Vraag 3: Kan de hogere temperatuur kwaad, hoe ver mag de afwijking zijn voor ik negatieve bijwerkingen krijg? Moet ik gaan koelen en is dit aan te raden op de manier die ik voor ogen heb?

Volgens de gebruiksaanwijzing duurt de hoofdvergisting 7-10 dagen. Daarna zou de navergisting moeten starten. Hier loop ik even klem...

Vraag 4: Is het nu de bedoeling dat ik voor de nagisting het wort overhevel in een andere gisttank of kan ik na het stoppen van de hoofdvergisting al gaan bottelen en verloopt de navergisting op de fles?

Het zullen ongetwijfeld beginnersvragen zijn, maar ik zou wat hulp zeer op prijs stellen! Bij voorbaat dank!

Jacques · 17-06-2017 21:07 u

1. Bij het gebruik van korrelgist is een starter maken niet nodig. Droog over het wort strooien is prima. Anders dan vaak gezegd wordt is hydrateren van gedroogde gist niet nodig. Gelet mij mijn ervaringen en diverse tests die ik heb gedaan ben ik tot de conclusie gekomen dat hydrateren een zwaar overschatte handeling is.

2. Als je korrelgist gebruikt is beluchten niet nodig. Zorg er wel voor dat je voldoende gist ent.

3. Bij een temperatuur van 22,5 ºC krijg je meer esters dan bij bijvoorbeeld 20 ºC. Voor sommige biertypen is dat ongewenst (bieren waarbij vooral mout en hop op de voorgrond staan - zoals IPA en bockbieren). Bij andere is dat wel gewenst (bieren met vergistingsproducten op de voorgrond staan - zoals bij veel Belgische bieren).

4. De nagisting is de gisting na de hoofdgisting. Ten onrechte wordt de hergisting op de fles vaak nagisting genoemd. De nagisting moet zijn afgerond voordat je gaat bottelen. Je weet immers niet hoeveel koolzuur gevormd wordt uit de suikers die nog in het bier zitten. Door eerst het bier te laten uitgisten en daarna te bottelen kun je een gekende hoeveelheid suiker aan je bier geven. Je komt hierdoor niet voor verrassingen te staan.

Verder raad ik je aan de cursus te lezen zoals je die kunt vinden op de wiki behorende bij het forum.

Regato76 · 17-06-2017 21:45 u

Dank! De cursus had ik zojuist al gevonden, ga het zeker helemaal lezen, maar (ongeduldig als ik ben) kon ik niet wachten met brouwen...

Ik zit echter nu nog met dat derde hopzakje... Wanneer gaat dit erin? Ik las al ergens dat dit niet tijdens de hoofdvergisting moest, maar moet het dan tijdens de nagisting (als het goed is na een dag of 7-10)?

Ik las ook al elders op dit forum dat de nagisting niet per se in een ander vat hoeft, dus (tevens bij gebrek daaraan) gaat de hoofdvergisting straks in hetzelfde vat over in de nagisting.

Als ik het goed begrijp wordt de temperatuur voor mijn IPA nu dus een beetje te hoog; bij gebrek aan beter ga ik dus maar proberen te koelen mbv een emmer water en eventueel ijs; de buitenluchttemperaturen werkt momenteel niet echt mee.

Dank voor de hulp!

Neetje · 18-06-2017 22:48 u

Citaat van: Regato76 op 17-06-2017  21:45 uIk zit echter nu nog met dat derde hopzakje... Wanneer gaat dit erin? Ik las al ergens dat dit niet tijdens de hoofdvergisting moest, maar moet het dan tijdens de nagisting (als het goed is na een dag of 7-10)?

Juist.

JaMo · 20-06-2017 18:49 u

Citaat van: Regato76 op 17-06-2017  21:45 uIk las ook al elders op dit forum dat de nagisting niet per se in een ander vat hoeft, dus (tevens bij gebrek daaraan) gaat de hoofdvergisting straks in hetzelfde vat over in de nagisting.

Ik doe dit wel altijd. Ik heb de vraag weleens gesteld of het uitmaakt. Door te hevelen filter je al een groot gedeelte van de gist uit het bier. Daarnaast komt de gist weer in beweging, waardoor het nog even zijn werk zal gaan doen.

Nogmaals ik heb nog nooit hoofd- en nagisting in hetzelfde vat gedaan, dus ik weet niet hoe het dan wordt. Probeer het gewoon zou ik zeggen.
En inderdaad, je derde hopgift doe je NA de hoofdgisting

Ben benieuwd hoe het uiteindelijk is geworden!

tdp · 21-06-2017 10:10 u

Tja, overhevelen... Ik doe het tegenwoordig eigenlijk niet meer, gewoon het hele vergistingsproces in 1 vergistingsvat/emmer. De voordelen wegen m.i. niet op tegen de nadelen.

Qua toevoegen koudhop: Deze voeg je het best toe wanneer je bier uitvergist is, of nog een puntje of 1, 2 moet. Een paar dagen is vaak afdoende, dit is ook afhankelijk van de temperatuur van je bier. Ik zet het bier altijd rond de 16 graden en voeg het dan toe.

Succes!

Regato76 · 21-06-2017 16:08 u

Na 6 dagen is het waterslot een stuk rustiger geworden; heel af en toe nog een blubje. De temperatuur (in een vrij koele ruimte in de garage) is vrij constant op 20,5 graden.

Ik heb zojuist een SG meting gedaan en zit nu op 1035 en kwam van 1066. Misschien weer een beginnersvraag, maar wanneer wordt de hoofdvergisting nu precies navergisting? Is dit gewoon het punt waarop de vergisting over zijn hoogtepunt heen is of kun je dit uitdrukken in een bepaald % ten opzichte van het te bereiken SG?

Kan iemand ook iets zeggen over hoe homogeen het mengsel in het gistvat is? Ik neem het monster via een tapkraantje, is het nodig om eerst de inhoud te schudden/roeren om overal hetzelfde SG te meten?

Het monster was trouwens vrij troebel en de smaak vrij bitter, maar het begon zowaar op bier te lijken!

JaMo · 21-06-2017 19:46 u

De troebelheid komt door de gist die nog in het gistvat zit. De bittere smaak is een goed teken, want je maakt een IPA.

Jacques · 21-06-2017 21:22 u

Citaat van: tdp op 21-06-2017  10:10 uTja, overhevelen... Ik doe het tegenwoordig eigenlijk niet meer, gewoon het hele vergistingsproces in 1 vergistingsvat/emmer. De voordelen wegen m.i. niet op tegen de nadelen.

Qua toevoegen koudhop: Deze voeg je het best toe wanneer je bier uitvergist is, of nog een puntje of 1, 2 moet. Een paar dagen is vaak afdoende, dit is ook afhankelijk van de temperatuur van je bier. Ik zet het bier altijd rond de 16 graden en voeg het dan toe.

Succes!

Eigenlijk kun je pas iets zinnigs zeggen of het nut van het al dan niet overhevelen als je een brouwsel splitst. De ene helft hevel je wel over en de andere niet. Het verschil is niet groot maar wel aanwezig. Al het alleen omdat de pH anders is. Door niet over te hevelen is de pH hoger en is het bier iets minder fris en levendig.

De nieuwste inzichten met koudhoppen is dat je dit gefaseerd kunt doen. En ook dat je het beste meerdere soorten hop kunt gebruiken. Door koudhop toe te voegen tijdens de nagisting terwijl er nog duidelijk vergisting plaatsvindt worden er hopbestanddelen omgezet. Geraniol wordt omgezet in citronellol. Hierdoor krijg je citrusachtig hoparoma.
Zie ook http://scottjanish.com/examination-of-studies-hopping-methods-and-concepts-for-achieving-maximum-hop-aroma-and-flavor/

Regato76 · 22-06-2017 23:16 u

Aangezien het mijn eerste poging is een drinkbaar goedje te brouwen, laat ik e.e.a tijden hoofd- en nagisting dus in hetzelfde vat; de punjes op de i komen wellicht bij een later brouwsel.

Vandaag heb ik het laatste hopzakje toegevoegd; een week na het brouwen. Het SG zit op 1035 en ik vind dit, vrij nog vrij hoog, of vergis ik mij? Het waterslot is nagenoeg gestopt....

Het recept is zoals eerder aangegeven heel summier; er staat nergens hoe lang de nagisting ongeveer zou moeten duren of hoe lang de koud-hop erin moet blijven.

Iemand tips? Gaat het zo nog goed, is mijn vergisting gestopt, moet ik iets doen of gewoon geduld hebben?

Herman · 22-06-2017 23:23 u

SG 1.035? Heb je soms met de refractometer gemeten? Dan moet je namelijk wel een correctie uitvoeren. Dit kan software prima voor je doen, zie ettelijke topics op het forum.

brouwerwaldonk · 23-06-2017 11:32 u

Citaat van: Regato76 op 22-06-2017  23:16 uHet SG zit op 1035 en ik vind dit, vrij nog vrij hoog, of vergis ik mij? Het waterslot is nagenoeg gestopt......

Iemand tips? Gaat het zo nog goed, is mijn vergisting gestopt, moet ik iets doen of gewoon geduld hebben?

Je komt van 1066 en zit nu op 1035. Uw bier is nog lang niet uitgegist.
Zou het kunnen dat er koolzuur ontsnapt langs het deksel in plaats van door het waterslot.
Mocht de gisting echt gestopt zijn, dan zou ik nogmaals beluchten om de gisting terug op gang te krijgen.
Als de gisting niet terug begint, eventueel een zakje gist toevoegen.

Eigenlijk zou de gisting moeten doorgaan tot 1010 à 1015.
Heb je bij het begin van de gisting het wort voldoende belucht.
Hoeveel gist heb je gebruikt op hoeveel liter wort
Wat was de begintemperatuur.
Bij welke temperatuur is de gisting verlopen.

Jacques · 23-06-2017 13:34 u

Citaat van: Regato76 op 22-06-2017  23:16 uHet recept is zoals eerder aangegeven heel summier; er staat nergens hoe lang de nagisting ongeveer zou moeten duren of hoe lang de koud-hop erin moet blijven.

Iemand tips? Gaat het zo nog goed, is mijn vergisting gestopt, moet ik iets doen of gewoon geduld hebben?

Dat in een recept niet staat hoelang de nagisting is heel logisch. De duur van de nagisting is steeds anders. Ligt aan de vitaliteit van de gist, de hoeveelheid gist, de temperatuur en de hoeveelheid moeilijk vergistbare suikers. Daarom moet je gewoon afwachten totdat er geen tekenen meer zijn van vergisting, het SG niet meer daalt en het bier helder wordt.

Citaat van: Herman op 22-06-2017  23:23 uSG 1.035? Heb je soms met de refractometer gemeten? Dan moet je namelijk wel een correctie uitvoeren. Dit kan software prima voor je doen, zie ettelijke topics op het forum.

Ook ik denk dat hier sprake is van de klassieke vergissing. Na de vergisting moet je een correctie uitvoeren als je meet met een refractometer.

Als ik uitga van een een begin Brix van 16.6 en een eind Brix van 9.1 dan zit ik een vergistingsgraad van 73% en een eind SG van 1017.

Regato76 · 23-06-2017 19:08 u

Hé, alle begin is moeilijk! Inderdaad zowel voor als na met refractometer gemeten... Het is ook eenvoudig om, na het lezen van heel veel probleemverhalen over een gestokte vergisting, gemakshalve aan te nemen dat daar het probleem ligt... ben ik even gerustgesteld!

1017 zou dus heel netjes zijn toch?
Toevallig eergisteren een klein softwaretooltje op de mac gezet, maar moet nog even uitzoeken hoe alles werkt.

Dat het recept niet vermeld hoe lang de nagisting duurt is inderdaad logisch; ik zet het wat onhandig neer.

Ervan uitgaande dat de vergisting nu ten einde is (het is nu echt helemaal stil) het volgende:
De koud-hop zit er nu 24 uur in. Ook hiervan wordt niet vermeld hoe lang dit moet... iemand?

De uitgewerkte gist zal nu uitzakken neem ik aan; hoe lang wacht ik nu voor e.e.a. op de fles kan?

Fijn dat jullie willen helpen!

Jacques · 23-06-2017 21:54 u

Met de US-05 gist mag je een hogere vergistingsgraad verwachten.
Deze heeft bij een standaardwort een vergistingsgraad van 81% volgens Fermentis.

Over koudhoppen zijn verschillende inzichten. Komt ook door allerlei nieuwe onderzoeken. Een week koudhoppen bij 20 tot 22 ºC is voldoende volgens de laatste inzichten.

Regato76 · 23-06-2017 22:08 u

Ok, dus nu een weekje wachten, ondertussen de flessen steriliseren en dan met suiker op de fles...

Nog even een gedachtekronkel van mij: de gist is nu uitgewerkt en zakt naar de bodem... Maar voor de hergisting op de fles heb je wel gist nodig om samen met de suiker CO2 te vormen.
Hoe weet je nu of er voldoende actieve gist mee de fles in gaat?

Of maak ik (weer) een denkfaut?

Tjardo · 23-06-2017 22:59 u

Er 'zweeft' nog meer dan genoeg gist in je bier voor de hergisting op fles. Pas als je weken (>3-4) na starten vergisting gaat bottelen heb je mogelijk bottelgist nodig. Komt dus helemaal goed