Volume ná maischen, filteren en koken veel lager dan geschat

Luiaard · 01-05-2017 17:38 u

Hallo Hobbybrouwers,

Voor mijn derde brouwpoging heb ik in BrouwHulp een recept samengesteld en ben ik gaan brouwen. Hierbij poogde ik zo'n 15 liter bier in het vergistingsvat te krijgen. Na het maischen, filteren en koken was dit echter nog maar c.a. 8 liter (in totaal zo'n 10 liter inclusief 2 liter ijs dat ik voorafgaand in het gistingvat heb gelegd).

Nou maak ik gebruik van een grote pan (21 liter) op gas en ná het maischen vorm ik een filterbed op een grote zeef die ik op mijn gistingsvat plaats. Vervolgens giet ik hier telkens het beslag uit de pan over en na c.a. 40 - 60 minuten is dit proces klaar (inclusief het nagieten met c.a. 5 - 6 liter water). Hierbij druppelde er nog een geringe hoeveelheid wort uit de Treber/trub (?). Daarna heb ik het 90 minuten gekookt. Het SG (na het koken) kwam uit op 1.054, dus bijna gelijk aan het recept.

Ergens is dus zo'n 10 - 11 liter verdwenen. Een deel tijdens het koken (dit is mij duidelijk) en een deel bij het filteren. Maar naar mijn mening (en volgens BrouwHulp) is er zo'n 5 liter te veel verdwenen. Waar zou dit aan kunnen liggen? En hoe kan ik dit voorkomen of hoe kan ik dit beter vooraf inschatten in BrouwHulp bij het maken van een recept.

Zou het kunnen zijn dat ik de Treber/trub langer heb moeten uitdruppelen? Of zou ik in de 90 minuten koken té veel water verdampen?

BrouwHulp Recept uitdraai
Basis

Omschrijving	Waarde
Kenmerk
Naam recept	Weit
Brouwdatum	29-04-2017
Bierstijl	Weizen
Volume	15,0 l
Begin SG	1,055 SG
Berekende kleur (Morey)	11 EBC
Berekende bitterheid (Tinseth)	17 IBU
Brouwzaalrendement	65,0 %
Kooktijd	90 min.

Water en brouwzouten

Hoeveelheid	Ingrediënt
15,00 l	Water uit Arnhem
5,14 l	Spoelwater

Waterprofiel behandeld water

Ca	Mg	Na	HCO3	Cl	SO4
12 mg/l	2 mg/l	27 mg/l	74 mg/l	12 mg/l	15 mg/l

Vergistbare ingrediënten

Hoeveelheid	Naam	Mouterij	Kleur	%
2,40 kg	Lichte tarwemout	Dingemans	3 EBC	50,0 %
2,00 kg	Pilsmout	Dingemans	3 EBC	41,7 %
0,40 kg	Cara-hell	Weyermann	25 EBC	8,3 %

Maischschema

Omschrijving	Temperatuur	Stap tijd	Rust tijd	Beslagdikte
Eiwitrust	55,0 °C	5 min.	20 min.	3,1 l/kg
Beta-amylase	63,0 °C	20 min.	30 min.	3,1 l/kg
Alfa-amylase	72,0 °C	15 min.	35 min.	3,1 l/kg
Uitmaischen	78,0 °C	10 min.	5 min.	3,1 l/kg

Hop

Hoeveelheid	Naam	Type	% alfazuur	Kooktijd/toevoeging	IBU
20,3 g	Tettnanger	bellen	3,5%	90 min.	9,3 IBU
10,0 g	Saaz	pellets	3,4%	30 min.	3,5 IBU
10,0 g	Saaz	pellets	3,4%	15 min.	2,3 IBU
10,0 g	Tettnanger	bellen	3,5%	15 min.	2,1 IBU

Vergisting

Kenmerk	Waarde
Starttemp. vergisting	21,0 °C
Max. temp. hoofdvergisting	21,0 °C
Eind temp. hoofdvergisting	21,0 °C
Eind SG hoofdvergisting	1,000 SG
Temp. nagisting	15,0 °C
Temp. lagering	15,0 °C

Mario72 · 01-05-2017 17:44 u

Je bent vergeten dat je mout ook water opneemt. Gemiddeld zo'n 1 liter per kilo en je moutstort is 4,8 kilo dus dat kan wel kloppen.

Luiaard · 01-05-2017 17:48 u

@Mario72

Bedankt voor jouw reactie. Ik dacht dat dit bij het opstellen van een recept in BrouwHulp meeberekend zou worden, is dit niet zo? Kan ik dan in het vervolg beter rekenen met een mindere opbrengst aan de hand van de hoeveelheid mout die ik gebruik?

springerke · 01-05-2017 19:19 u

Citaat van: Luiaard op 01-05-2017  17:48 u@Mario72

Ik dacht dat dit bij het opstellen van een recept in BrouwHulp meeberekend zou worden,

Dit wordt ook meegerekend, maar dan moet je ook al je gegevens invullen.
Klik op databanken en dan op het 7ste icoontje van links op brouwinstalaties, daar kan je je gegevens invullen.

Luiaard · 01-05-2017 21:30 u

@springerke

Ik zie het, hier ontbrak o.a. de verdampingssnelheid. Ik ga in het vervolg goed in de gaten houden hoe deze waardes er uit zien in mijn brouwproces. Voor nu laat ik het even voor wat het was en schrijf ik (buiten BrouwHulp) even op hoe ik het deed en wat ik ermee bereikte.

Hopelijk wordt het een lekkere Hopfenweizen!

Bedankt voor de reacties.

Sander van Dijk · 10-05-2017 06:41 u

Citaat van: Luiaard op 01-05-2017  21:30 u@springerke

Ik zie het, hier ontbrak o.a. de verdampingssnelheid. Ik ga in het vervolg goed in de gaten houden hoe deze waardes er uit zien in mijn brouwproces. Voor nu laat ik het even voor wat het was en schrijf ik (buiten BrouwHulp) even op hoe ik het deed en wat ik ermee bereikte.

Hopelijk wordt het een lekkere Hopfenweizen!

Bedankt voor de reacties.

Wat ook helpt om je verdamping goed te kunnen bepalen is het gewenste begin kook volume aan water een uur te koken. Dus als bij het brouwen als doel hebt om het koken met 20 liter te beginnen dan dus een keer 20 liter water precies een uur laten koken en dan aan het eind meten hoeveel je nog over hebt. Wat je dan weg hebt gekookt is dus je verdamping per uur.

Waar je ook even rekening mee moet houden is dat BrouwHulp 4% verschil in volume hanteert tussen water van 20ºC en 100ºC. Het volume is dus 4% meer rond de 100ºC.

Luiaard · 17-05-2017 19:22 u

Tijdens het bottelen heb ik uit nieuwsgierigheid de 'speise' (het originele wort dat ik in de koelkast heb bewaard als bottelsuiker) nogmaals gemeten. Wat bleek; begin SG is 1.062. Ik heb dus eerder een meetfout gemaakt en waarschijnlijk te weinig gespoeld. Maar goed, na de gisting een eind AG van 1.013, het belooft een krachtig hopfenweizenbier te worden.