Topic: Stroming in gistvat

[12345]

Nav. een PM van Seed7 heb ik de volgende vraag. Zijn er mensen die ervaring hebben met het veroorzaken van een stroming in het gistvat? En hoe bevalt dat?

Er is natuurlijk altijd een heel kleine convectiestroming in een gistvat door minimale temperatuurverschillen maar dat zou bij ons, amateurs met onze keine vatjes, wel eens heel erg minimaal kunnen zijn. Dan is er eigenlijk nauwelijks stroming in onze gistvaten.
Ik denk eigenlijk, dat als we die stroming wat zouden oppeppen, de vergisting sneller zou verlopen en we een hogere schijnbare vergistingsgraad zouden kunnen halen. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat er bijsmaken komen.

Vooral bij zware ondergisters vind ik het bijna onmogelijk om boven de 72% te komen. Zonder kunst- en vliegwerk haal ik soms de 70% niet eens. Het bier smaakt dan erg volmondig en "dik" en niet lekker.

Als ik Seed7 goed heb begrepen, meldt hij een bericht op een Duits forum van een amateurbrouwer die een gesloten pompje onderin het gistvat heeft geplaatst.

Je kunt natuurlijk ook een externe pomp gebruiken waarvan de toevoer via de onderste kraan van het gistvat is, en wiens afvoer bovenin het gistvat plaatsvindt, of, in geval van een Blichman, via de bovenste kraan.
Het pompje zou aan een klein debiet genoeg hebben, of bijv een MD6 die op 110 Volt loopt of die via een timer elk uur 1 kwartier loopt.

Iemand reacties?

[Reinout]

Zou het wellicht met een (zelfgemaakte) magneetroerder kunnen?
Bij een pompje moet er toch voeding het vat in kunnen waardoor de kans op een lekkage groter is.

[seed7]

hansHalberstadt roert of roerde tijdens de gisting, bij mijn weten.

Onze Oosterbuur had gewoon "het chinese pomjpe" in zijn gistvat geplaatst. Gemaischt bij 63°C en vergist met de 1968, SVG 80%.

Ingo

[Pim]

Zou het wellicht met een (zelfgemaakte) magneetroerder kunnen?
Bij een pompje moet er toch voeding het vat in kunnen waardoor de kans op een lekkage groter is.

In een periode dat ik "regelmatig" last had van een te vroeg einde van de vergisting (boven de 1022 als eind-SG) heb ik dit inderdaad een paar keer gedaan. Ik vergistte toen in een kunststof vat. Met een grote roervlo en een eenvoudige verhoging voor het vat kon de magneetroerder er simpel onder worden geplaatst. Door de bolle bodem van het (Curver) vat was het wel even pielen om de vlo te pakken te krijgen maar dat was verder goed te doen. Dmv een tijdklok liet ik de roerder bv elke uur een kwartiertje draaien.
Dit alles was overigens in een tijd dat ik de vergistingstemp niet regelde en deze kon varieren tussen 16 en 20 graden (nacht-dag).

Omdat ik dit slechts enkele keren heb gedaan wil ik er niet direct een wetenschappelijke conclusie aan verbinden maar het was wel typisch dat het met roeren steeds tot een spontanere en snellere vergisting leidde en met een veel lager eind-SG als resultaat (<1015). Daarom denk ik dat het best een optie zou kunnen zijn voor de wat moeilijk vergistbare bieren.

Tegenwoordig pas ik deze methode niet meer toe omdat ik andere bieren brouw met andere gisten en temp-gecontroleerd vergist (T-control). Al met al is het resultaat dat brouwsels van SG1070 "met gemak" onder de 1010 eindigen    

[12345]

Dank u. Dan is het dus een experiment waard.

Voor de goede orde: ik vergist gecontroleerd maar zware ondergisters (>1075) krijg ik niet voldoende vergist, vind ik.

Een magneetroerder lijkt me een prima oplossing, maar een pomp ook. Die pomp kan ín het vat of daarbuiten, al naar de eigen mogelijkheden, materiaal en voorkeur.

Ik zet hier zo meteen een schetsje neer van hoe ik het eens ga doen, uitgaande van de spullen die ik heb: een Blichman CCT met 2 kranen en een MD6 pompje. De pomp dan elk uur 1 kwartier aanzetten met een eenvoudig ruiter-timertje. Misschien dan ook nog de spanning verlagen op eoa manier.

In de Blichman CCT zit aan de bovenste kraan een arm die je kunt verdraaien door aan de kraan te draaien: hij kan omhoog, ronddraaien en omlaag (om helder bier te houden bij afvullen aan de CCT heel handig) In dit geval zet je hem omhoog en je hebt een mooie stroming door de CCT.

[HermanH]

Ik heb nog slechts een keer zo'n opstelling gebruikt, solarpompje onderaan de CCT en via de staalnamekraan er terug in. Telkens de verwarming aansloeg ook het pompje doen werken op hetzelfde stopcontact via een 12 V adapter.
Hier een foto ervan:

Ik zou in mijn recepten eens moeten neuzen voor de waarden, was een blonde met ik denk start-SG: 1068, Eind-SG 1003.8 met Rochefortgist vergist. Heb het eind-SG meerdere malen gemeten, kon het eigenlijk niet geloven dat hij zo laag was.... 

[12345]

Ik zou in mijn recepten eens moeten neuzen voor de waarden, was een blonde met ik denk start-SG: 1068, Eind-SG 1003.8 met Rochefortgist vergist. Heb het eind-SG meerdere malen gemeten, kon het eigenlijk niet geloven dat hij zo laag was.... 

Tja, ik denk dat veel gist ongebruikt naar de bodem zakt. En ik denk dat dat erger wordt naarmate het bier meer alcohol bevat en kouder is, dus het ergst bij zware ondergisters. Jammer en het veroorzaakt de typische amateur-te-zware-te-volmondige-erwtensoepdikke-toestand.

[hansHalberstadt]

hansHalberstadt roert of roerde tijdens de gisting, bij mijn weten.

Inderdaad. Tegenwoordig heb ik een roervlo op de bodem draaien tijdens de hoofdgisting. als de gisting stopt, roervlo uit, gist laten bezinken via koude lagering. Reden is inderdaad om wervelingen zoals die bij grote hoeveelheden optreden na te bootsen zodat het niet meer uitmaakt welk volume je vergist. Bevalt me nog steeds prima.

[12345]

...  via de staalnamekraan er terug in. Telkens de verwarming aansloeg ook het pompje doen werken op hetzelfde stopcontact ...

Ook een fraaie oplossing: pompje aan bij verwarmen of koelen. Zelfde stopcontact als verwarming of koelkast.

De staalnamekraan zal wel de bovenste kraan zijn. _{( PS OFFTOPIC daarmee kun je ook heel mooi flessen afvullen! Spaart werk en tijd. Wel de CCT dan op een mooie hoogte zetten zodat je zittend kunt afvullen. Suiker voordien in je flesjes doen, ik doe het met een injectiespuit)}

[12345]

... heb ik een roervlo op de bodem draaien tijdens de hoofdgisting. als de gisting stopt, roervlo uit, gist laten bezinken via koude lagering. Reden is inderdaad om wervelingen zoals die bij grote hoeveelheden optreden na te bootsen zodat het niet meer uitmaakt welk volume je vergist...

Ik denk dat mensen met een plastic vergistingsvat eerder aan een roerder + roervlo denken en mensen met een CCT eerder aan een externe pomp. Een interne pomp kan in beide gevallen.

[Jacques]

Inderdaad. Tegenwoordig heb ik een roervlo op de bodem draaien tijdens de hoofdgisting. als de gisting stopt, roervlo uit, gist laten bezinken via koude lagering. Reden is inderdaad om wervelingen zoals die bij grote hoeveelheden optreden na te bootsen zodat het niet meer uitmaakt welk volume je vergist. Bevalt me nog steeds prima.

Maar brouw je door te roeren lekkerdere bieren? Volgens mij moet dat de belangrijkste aanleiding zijn om iets wel of niet te doen als hobbybrouwer.
Ik gruwel van de smaak van het bier dat afgegoten wordt van een giststarter die op een magneetroerder heeft gestaan.

Het lijkt mij goed een vergelijkende smaaktest te doen.

[Orangeloo]

Inderdaad. Tegenwoordig heb ik een roervlo op de bodem draaien tijdens de hoofdgisting. als de gisting stopt, roervlo uit,

Even voor mijn beeldvorming. Vergisten in een gistvat met vlakke bodem. Daarna nog overhevelen naar mandfles of de volledige vergisting in het vat?
Bedoel je met als de "gisting stop", tot dat je overhevelt of dat de CO2 sensor het niets meer meet?

[hansHalberstadt]

Even voor mijn beeldvorming. Vergisten in een gistvat met vlakke bodem. Daarna nog overhevelen naar mandfles of de volledige vergisting in het vat?
Bedoel je met als de "gisting stop", tot dat je overhevelt of dat de CO2 sensor het niets meer meet?

Totdat  CO2 sensor niets meer meet, in mijn geval op dit moment tot de Brix waarde niet meer afneemt. Dan koude lagering, evt met aanvullen van koolzuur zodat geen zuurstof in het vat komt.

[12345]

Het lijkt me het beste om niet te veel vermogen in te brengen.
- Een doorsnee motortje van een magneetroerder neemt ca. 5 Watt op. Nu wordt een magneetroerder gebruikt voor starters van (in de grootte van) 1 liter en een brouwsel is in veel gevallen ca 25 liter. Dus in een gistvat zul je de zaak met een magneetroerder nooit zo in beweging krijgen als in een starter. Dat is dan ook niet de bedoeling. Verre van dat.
- Een Iwaki magneetpompje MD6 neemt ca 33 Watt op en dat is dus al veel te veel om zo los te laten.

Ik schat (op dit moment) dat je niet meer dan 1 - 2 Watt opgenomen vermogen nodig hebt/ mag gebruiken.
- Een magneetroerder kun je op een laag toerental zetten en/of intermitterend gebruiken (bijv 1 kwartier per uur of per 2 uur).
- Een pompje kun je aan de uitgang knijpen en/of intermitterend gebruiken.

Hoe dan ook zal het resultaat een (zeer) lichte stroming moeten zijn.

Verder kun je er nog over filosoferen wanneer je dit wilt beginnen (meteen bij de start of misschien wel pas na een paar dagen?)
en wanneer je er mee wilt ophouden (tot de zaak helemaal is uitvergist of als het doel-SG bijna is bereikt?)

[udo]

Brouwers,

Laat dit jaar ga ik een Bock-bier proberen met een ondergist om ongecontroleerd in de lagere temperaturen te vergisten.
Zou het raadzaam zijn om  te roeren (handmatig) of met een elektromotortje te laten doen in dit specifieke geval?

Wie weet er wijze raad?

[Pim]

Nog even een tip op basis van mijn eerdere (beperkte) ervaring met roeren in het gistvat:
je kunt beter niet te lang wachten met roeren of de rusttijd te lang laten. De neergeslagen gist kan er dan namelijk voor zorgen dat de roervlo vast komt te zitten en niet meer op gang te krijgen is.
Mogelijk geldt dit risico ook voor een klein magneetpompje.   

Je kunt daarom waarschijnlijk het beste meteen beginnen met roeren en dan het tempo laag houden. Ook eventuele pauzes dus niet te lang laten zijn. 

[12345]

Nog even een tip op basis van mijn eerdere (beperkte) ervaring met roeren in het gistvat:
je kunt beter niet te lang wachten met roeren of de rusttijd te lang laten. De neergeslagen gist kan er dan namelijk voor zorgen dat de roervlo vast komt te zitten en niet meer op gang te krijgen is.
Mogelijk geldt dit risico ook voor een klein magneetpompje.   

Je kunt daarom waarschijnlijk het beste meteen beginnen met roeren en dan het tempo laag houden. Ook eventuele pauzes dus niet te lang laten zijn. 

Prima opmerkingen! Het geldt zeker ook voor een magneetpompje dat niet goed tegen vaste stof kan (gistklonten). Wel blijven zoeken naar methodes om het ingebrachte vermogen zo klein mogelijk te houden ...

Misschien, het is verre van ideaal, kun je een MD6 wel enigszins regelen met een dimmer. Niet te ver, want dan gaat hij stotteren. De rest met de kraan doen. Als het dan nog teveel is, kijken of je de pomp in periodes aan en uit kunt zetten en inderdaad: niet te lang uit.

Laing ecocirc E1vario-15/700 B. Dit magneetpompje is instelbaar van 3 - 9 Watt en niet te duur (hier 95 Euro)
http://www.pumpendiscounter.de/ReigaGbR-p1051h290s319-Laing-ecocirc-E1-15-.html

Hier wat meer gegevens van dit pompje:
http://www.fssystem-shop.de/WebRoot/Store/Shops/15311700/5304/B469/4249/4E37/0A09/C0A8/2AB9/C6CB/Ecocirc_Pumpen.pdf

Dit pompje heeft de volgende eigenschappen:

Bij Max vermogen:
Opvoerhoogte in meter    Debiet in liter/minuut
0                                     15
0,4                                   13
0,6                                   11
1,1                                   0

Bij ca. 5,5 watt:
Opvoerhoogte in meter    Debiet in liter/minuut
0                                     13
0,4                                   9
0,6                                   6,7
0,8                                   0

Bij minimaal vermogen:
Opvoerhoogte in meter    Debiet in liter/minuut
0                                     6,5
0,25                                 0 

[Jacques]

Hoe dan ook zal het resultaat een (zeer) lichte stroming moeten zijn.

Een lichte stroming heb je altijd. Het koolzuur dat gevormd wordt zorgt daarvoor. Voor meer stroming kun je beter een hoog en smal gistvat gebruiken in plaats van een breed laag gistvat.

In de grote CCT's is heel wat stroming zonder pompen en dergelijke.

[Jacques]

Zou het raadzaam zijn om  te roeren (handmatig) of met een elektromotortje te laten doen in dit specifieke geval?

Wie weet er wijze raad?

Zeker niet roeren met een open deksel. Er kan dan zuurstof bij het bier en dat zorgt voor oxidatie.
Beter is niet te roeren en in plaats daarvan te zorgen dat je de vergisting begint met veel gist.

[havu]

Tegenwoordig pas ik deze methode niet meert toe omdat ik andere bieren brouw met andere gisten en temp-gecontroleerd vergist (T-control). Al met al is het resultaat dat brouwsels van SG1070 "met gemak" onder de 1010 eindigen   

Ik vergist ook gecontroleerd maar de 1020 grens is moeilijk voor mijn bier.
Ook met goede giststarters!

Pim, welke gisten bedoel jij?

[Pim]

Pim, welke gisten bedoel jij?

Regelmatig met de Belgium Abbey

[Christian1990]

Is het zo noodzakelijk om je vergistingsrendement te verhogen? Ik haal meestal erg goede rendements gewoon door te wachten.
Van bieren die op 1070 starten wil je niet dat ze eindigen met een SG van 1005 omdat het bier dan veel te droog is en de smaak van de alcohol niet goed uitkomt. Daarnaast is het zo dat je super gezonde en krachtige gist moet hebben voor die laatste paar puntjes zeker bij hoger alcoholische bieren. Gistvoedingszouten kunnen hier beter bij helpen dan beweging in het vat; met een kleinere kans op oxidatie en besmetting.

Gr. C

[havu]

Regelmatig met de Belgium Abbey

Ik heb de 1214 ook regelmatig gebruikt. Nooit onder de 1020. Niets helpt: smackpack 3* opkweken, 1 - 2 - 3 l starters, geroerd.
Gemaischt op 62 gr 45 min 69 gr 30 min. Met suiker, zonder suiker in de stort. Sg 1070 - 1080.
Laatst met  (ruim voldoende: Malty*1.5  - weet dat dat eigenlijk te veel is) SAF T58. Ook 1022.

Ik weet het, ik doe iets fout. Nou nog iemand die me vertelt wat. 

[Pim]

Ik weet het, ik doe iets fout. Nou nog iemand die me vertelt wat. 

Meet en regel je de temperatuur tijdens de vergisting?

[havu]

Meet en regel je de temperatuur tijdens de vergisting?

Ik weet het, het is nogal off-topic

Ik vergist gecontroleerd. Eerste 3-4 dagen 18 gr. C, dan ~1 gr C per 1-2 dagen erbij. Na dag of 8 is het waterslot in ruste.
Het voelt een beetje alsof ik bijna alles  goed  doe - althans volgens hetgeen meer ervaren brouwers hier op het forum propageren - en toch lukt het niet.

Niet dat mijn biertjes niet lekker zijn, maar je kent het wel: beetje weeig, hopsmaak komt er niet echt uit, niet heel erg doordrinkbaar. Ook niet als start SG op 1060 of zo ligt.