De factor 0,135 gebruikt voor berekening alc% uit begin en eind SG.

[PeterEngeltje]

Ik heb een vraag over de factor 0,135 die door de meeste Brouwers wordt gebruikt bij de berekening van het alcoholgehalte uit begin en eind SG met een hydrometer.

Tijdens de gisting gebeurt er veel in onze wort. Suiker wordt niet alleen omgezet in alcohol, maar ook gebruikt voor de opbouw van gistcellen. Eiwit, hophars en mineral samenstelling verandert tijdens de gisting met gevolgen voor het SG. Door de afname van de hoeveelheid suiker tijdens de gisting daalt het SG, maar door de gevormde alcohol ontstaat er nog een extra SG afname.

Het is bekend dat met de factor 0,135 het alcoholgehalte bij benadering wordt berekend. We noemen dit het schijnbare alcoholgehalte.
Maar mijn vraag is:
Met welke van de bovengenoemde factoren houdt deze factor nu precies rekening? Allen de suiker afname? Of ook met het gevormde alcohol?

Ik vraag dit omdat ikzelf met de factor 0,116 reken. Deze factor heb ik 15 jaar geleden in de eerste versie van mijn excelprogramma opgenomen en gebruik ik nog steeds. De meeste formules waar ik toen mee gestart ben zijn afkomstig uit het Belgisch/Nederlandse magazine proost. Een magazine dat in die tijd tweemaandelijks verscheen. Volgens mij komt deze factor ook uit proost, maar dat weet ik niet meer zeker.
Als ik bier bottel gebruik ik de formule: ((begin SG - eind SG)*0,116)+ 0,3 (hergisting op fles).
Daarnaast bereken ik ook het alcoholgehalte met de kook methode. Dus het SG verschil van het bier voor koken en na koken aangevuld tot oorspronkelijk volume. Deze formule is wat ingewikkelder, maar de uitkomsten van beide methodes komen meestal goed overeen.

Vorige week heb ik met mijn hydrometer wat testen gedaan in diverse concentraties suikeroplossingen met variërende alcoholgehalten. Daar kwamen interessante resultaten uit die ik later met jullie wil delen. Pas als ik wat meer weet over de factor 0,135.

Ik verneem graag van jullie.

[Oscar]

   Deelfactor is mede afhankelijk van het begin SG...

En excel sheetjes ? Dus voor ieder recept een apart XLs (of xlsx) bestand? Dat is oud... Er zijn betere alternatieven.

 

[PeterEngeltje]

Bedankt Oscar,

Leuk, maar is de invloed van het gevormde alcohol erin verwerkt?

[Oscar]

Bedankt Oscar,

Leuk, maar is de invloed van het gevormde alcohol erin verwerkt?

Ja 

[bert braadslee]

Recent topic over geweest:
http://www.hobbybrouwen.nl/forum/index.php/topic,28709.msg439608.html#msg439608
 

[PeterEngeltje]

Kan iemand mij uitleggen waarom de factor 0,135 variabel is door de invloed van het begin SG.
Ik geloof best dat dat zo is, maar ik wil graag begrijpen waarom.

[hansHalberstadt]

Als je het precies wilt weten zou je het hier uit kunnen halen:
http://www.triple-w.org/index.php/downloads/summary/9-artikelen/26-rekenen-aan-bier
Je moet dan de wat formules combineren om het volume% alcohol uit te drukken in begin SG en eind SG.

Maar ik denk dat je meer op zoek bent naar een verklaring die voor het gevoel klopt. Daar zou ik ook weer eens in moeten duiken, maar mogelijk heeft het te maken met het verschil tussen volume% en SG.
Alcohol wordt aangegeven in volume% en dat is dus ml alcohol per 100 ml bier. SG is gewicht per liter. Voor SG rond de 1000 is grammen gelijk aan milliliters, maar voor SG=1100 is het aantal grammen 10% meer dan het aantal ml. Een en ander is dus niet lineair. Zal mogelijk daar iets mee te maken hebben.

[PeterEngeltje]

HansHalberstadt bedankt voor deze informatie.

Met wat je beschrijft begint er iets te dagen.

Ik ga me de in meegezonden link verdiepen.

[hansHalberstadt]

Ik ga me de in meegezonden link verdiepen.

Als hint:
Ik denk dat je vergelijking 36 moet nemen en daarin het alocoholgewicht moet uitdrukken in alcoholvolume% mbv vergelijking 10. als je dan alles netjes opschrijft krijg je alsc het goed is het verband tussen begins en eind SG en alcoholvolume% voor het gemak kun je dan eiwitwort en eiwitbier en glycerolwort en glycerolbier even op 0 zetten om het jezelf makkelijk te maken.

[PeterEngeltje]

Hans,

Nogmaals bedankt voor de informatie en de extra toelichting.

Ik heb het document gisteren gedownload. Ziet er erg mooi uit. En er staat zeer veel waardevolle informatie in waar ik me de komende tijd in ga verdiepen.
Ik brouw al jaren (jaarlijks gemiddeld 4 tot 6 brouwsels) en ook al die smaken altijd goed tot zeer goed, het rekenwerk dat er achter zit met betrekking op het alcoholgehalte klopt volgens mij niet helemaal.
Ik bereken recepten met vrij oude formules en heb de ontwikkelingen op dit gebied niet bijgehouden.
Tja, stilstand is roest. Nu kan ik die kennis weer op peil brengen.

Dus nogmaals bedankt.

[hansHalberstadt]

Hier het resultaat van de berekening (met mathcad) met verwaarlozing van eiwit en overige stoffen.
Dan kom ik op k=7.62, dus constant.
Het feit dat alcohol in oplossing krimpt en dat die krimpfactor varieert tussen 1.06 (lage alcohol%) en ca 1.09 (hoge alcohol%) levert nog een variatie op in k van 7.75 (krimp=1.06) en 7.57 (krimp=1.08) dat is minder dan de variatie van k die ik met de complete formules krijg met alles erin. Dat betekent dus dat ook eiwitneerslag en vorming van overige stoffen gedurende de gisting invloed hebben op k. Die invloeden zullen varieren per brouwsel, dus daaruit blijkt al dat k geen heilig getal is, maar hooguit een vuistregel.