Brouwzaalrendement berekenen

[mr.chelsea]

Hallo brouwers,

Ik wil me graag wat meer verdiepen in diverse metingen (want meten is weten), zoals alcoholpercentage, brouwzaalrendement, bierkleur etc. Het alcoholpercentage lijkt niet zo heel ingewikkeld maar het brouwzaalrendement daar kom ik niet helemaal uit. In het H2O boek staat op blz. 116 een voorbeeld maar als ik dat uitreken op mijn rekenmachine dan kom ik niet aan die 20 graden plato. De formule staat als volgt: 5000x80%x(1-4%) + 500x75%x(1-4%) gedeeld door 21x10.
Hoe toets ik bijvoorbeeld die percentages in? Geef ik 80 procent in als 0,8 en die 4% als 0,04?? Maar dan nog kom ik in deze formule niet aan de uitkomst 20 graden plato. Ik heb al gezocht naar topics hier op deze site maar helaas, ik heb de oplossing nog niet gevonden...

Ik heb deze formule toegepast op mijn laatste brouwsel (3600 gram palemout en 594 gram crystalmout)
Dan zou de formule zo zijn: 3600x80%x(5%) + 594x74,4%x(4%) gedeeld door 17,5x10 = 9238,7 (is dat dan 9,23 graden plato?)

Groeten!

[broeder]

Hoi,
Ik kan je niet echt helpen, maar wil wel op b.v.:


http://members.chello.nl/f.hoedemakers/Hobbybrouwen_5.html


Succes en groet,
broeder Willem

[William]

De formule staat als volgt: 5000x80%x(1-4%) + 500x75%x(1-4%) gedeeld door 21x10.
Hoe toets ik bijvoorbeeld die percentages in? Geef ik 80 procent in als 0,8 en die 4% als 0,04?? Maar dan nog kom ik in deze formule niet aan de uitkomst 20 graden plato. Ik heb al gezocht naar topics hier op deze site maar helaas, ik heb de oplossing nog niet gevonden...

IK kom wel precies op 20,0 Plato uit met de getallen uit het voorbeeld als je alles in fracties invoert (dus niet in procenten)

(5000*0,80*(1-0,04)+500*0,75*(1-0,04))/(21*10)=20,073714285714285714285714285714 Plato

[Oscar]

Meet je SG/brix/plato en meet je volume. Laat het rekenen maar aan de brouwsoftware over...

[ZwartGoud]

Hoi,

Met de waarden die jij opgeeft uit je eigen brouwsel kom ik op 18 gr plato uit.
80% kun je inderdaad vervangen voor 0,8.
Wat je alleen fout hebt gedaan in je berekening is om het potentieel extract (3600x0,8) te vermenigvuldigen met het vochtgehalte (x5%). Je moet het vochtgehalte er juist afhalen. Dit doe je door het pot. extr. te vermenigvuldigen met (1-5%) (vochtgehalte) oftewel vermenigvuldigen met 95%. Dan bereken je dus hoeveel suiker je potentieel zou kunnen winnen, zonder het vochtgehalte dat al in de mout zit erbij te rekenen.

  Groet JJ

[mr.chelsea]

@William/Zwartgoud,

Nu zie ik wat ik fout deed. Die 1-4% had ik dus verkeerd gelezen. Ik dacht dat er stond "tussen 1 en 4%". Maar nou is het duidelijk. Volgens mijn metingen kom ik dan vervolgens uit op: 10,4/18,05 = 0,57 (Dus mijn brouwzaalrendement is 57%??) (die 10,4 heb ik bepaald nadat ik mijn wort had aangevuld met water SG 1042). Klopt het zo en is dit acceptabel?

Bedankt!!

[ZwartGoud]

Dat zou kunnen kloppen ja. Als je wort + water samen wel 21 liter waren, en als dat niet zo is moet je dat onderaan de formule uiteraard wijzigen. Het voorbeeld gaat in ieder geval uit van 21 liter.

Of dat acceptabel is ligt een beetje aan je manier van brouwen. De laatste tijd spoel ik mijn wort niet meer, en dan haal ik een rendement van rond de 65%. Als ik wel spoel dan zit ik rond de 85%.

Groet!

[mr.chelsea]

Ok, ik ging in mijn geval uit van 17,5 liter, dat wilde ik na het koken van het wort overhouden. Ik moest enkele liters water toevoegen na het koken om dat te bereiken. En toen heb ik dus SG1042 gemeten. Ik had mijn walsenmolen op 0,05 inch staan (1,3 mm) dat was eigenlijk te grof, vandaar mijn lagere brouwzaalrendement??

[Oscar]

Ok, ik ging in mijn geval uit van 17,5 liter, dat wilde ik na het koken van het wort overhouden. Ik moest enkele liters water toevoegen na het koken om dat te bereiken.

Dan heb je dus te weinig gespoeld, of "te veel" ingedampt.  

[ZwartGoud]

Het brouwzaalrendement is van een meerdere dingen afhankelijk.
Als je schrootsel hele korrels bevat, dan is het te grof. Ik probeer zo grof mogelijk te schroten, zonder hele korrels. Bij mij staat ´ie ook op 0,05 volgens mij.

Wat mij erg heeft geholpen is de aanschaf van een refractometer. Hiermee kun je tijdens het maischen zien hoeveel suiker er in het beslag is opgenomen, en dus ook wanneer het maischen klaar is. Als ik rond de 97% zit ga ik filteren. Ik spoel niet meer, maar als je dat wel doet kun je ook je spoelwater in de gaten houden en zo kijken hoeveel restsuikers je nog hebt uitgespoeld.
Ook is het belangrijk om je brouwpannen e.d. goed te eiken. Je kunt van alles berekenen, maar als de hoeveelheden in je pan niet kloppen, kloppen je berekeningen ook niet meer. Het brouwzaalrendement is ook afhankelijk van de hoeveelheid wort.

Misschien is het ook handiger om uit te gaan van je s.g. tijdens het brouwen, en niet van de aantal liters wort. Uiteraard is het leuk om een mooie hoeveelheid bier over te houden, maar ik vind het zelf belangrijker dat het bier dat ik brouw ook daadwerkelijk lijkt op wat ik in gedachten had. Het s.g. van het wort is dan belangrijker dan het aantal liters. Na 1 uur koken kijk ik dus naar het s.g. en bepaal aan de hand daarvan of ik verder moet koken, of eventueel water moet toevoegen.

Gebruik je trouwens brouwsoftware? BrouwVisie of BrouwHulp kunnen je heel erg goed inzicht geven in alle aspecten van het brouwen, en rekenen alles voor je uit. Na een paar keer gebruiken hoef je je alleen nog bezig te houden met welk bier je graag wilt brouwen, en niet meer alles op een papiertje uit te rekenen. Kun je ook nog es zonder zorgen een biertje drinken tijdens het brouwen 
Groet!
JJ

[mr.chelsea]

@Oscar, Ik heb de hoeveelheid spoelwater gebruikt die BrouwHulp aangaf. Na het spoelen had ik precies het aantal liters wort in de ketel zoals beoogd volgens BrouwHulp. (wat bedoel je met teveel in gedampt trouwens?  ). Na het koken had ik wel minder in de ketel dan BrouwHulp voorspeld had.

@Zwartgoud, heb helaas nog geen refractometer, maar zit er wel over na te denken. (nog wensen genoeg haha!) Ik gebruik BrouwHulp, maar moet er nog wel aan wennen. Tijdens brouwen heb ik de computer niet bij de hand dus moet ik voor en na het brouwen alles invoeren. Vooraf wel de checklist, recept en maischschema etc. uitgeprint. In BrouwHulp staat toch wel dat je mag aanvullen zodat je het beoogde aantal liters haalt? En het recept is toch ook afgestemd op dat aantal liters? Dit was trouwens mijn eerste keer wat maischen betreft, op zich ging het wel naar wens, alleen met aanvullen heb ik de ketel aangevuld en later ook nog het gistingsvat en toen zat ik op mijn beoogde 17,5. (beetje omslachtig, misschien de volgende keer in een keer doen...?)

[Oscar]

In BrouwHulp staat toch wel dat je mag aanvullen zodat je het beoogde aantal liters haalt?

Tuurlijk, de eerste paar keer is dat geen probleem. Maar als je je brouwinstallatie eenmaal kent, moet het niet nodig zijn. Dan weet je het volume wat je nodig hebt voor koken om je doelvolume te halen (als mede je doel SG voor vergisten) 

Ik hoef tegenwoordig nooit meer te corrigeren...

[ZwartGoud]

Precies, aanvullen mag zeker, maar als het goed is hoeft dat op den duur niet meer. Zoals je zelf al aangaf kook je harder (dampen) dan BrouwHulp aangeeft. Je verdampt dus meer water. Daarom had je voor het koken het beoogde volume, maar na het koken kwam je te kort. Het verschil kun je opmeten en invullen in je brouwinstalatie in BrouwHulp. Volgende keer houd die er dan rekening mee, en zul je misschien iets meer spoelwater moeten gebruiken. Je kunt ook kijken of je minder hard kunt koken, dan verdampt er ook minder water.

Maar ik zou liever kijken naar het SG en daar aanpassingen op baseren. Heb je na het koken het juiste SG, dan zou ik geen water toevoegen, anders krijg je een veel dunner bier. Als het SG te hoog is uitgevallen, dan zou ik even berekenen hoeveel water er bij moet om op het juiste SG uit te komen. Zo kom je dichter bij het bier dat je in gedachten had. 

[mr.chelsea]

Ok, weer wat wijzer geworden! Bedankt allen, dit nemen we weer mee naar ons volgende brouwsel!