Topic: Loze ruimte vergistingsvat, kopruimte

[ypenga]

Tijdens het gisten zal de CO2 de aanwezige zuurstof uit het vergistingsvat drijven.
Kan de loze ruimte ook te groot zijn?


Bijvoorbeeld 40-50 liter brouwen en een vergisting vat van 100.

[LRFokken]

Tijdens het gisten zal de CO2 de aanwezige zuurstof uit het vergistingsvat drijven.
Kan de loze ruimte ook te groot zijn?


Bijvoorbeeld 40-50 liter brouwen en een vergisting vat van 100.

Loze ruimte kan te groot zijn. Ik denk dat men hier zal stellen dat 50%/60% kopruimte die je hier noemt te veel zal zijn. Op enkele Amerikaanse fora zul je te horen krijgen dat het geen enkel probleem zal zijn, mate.

[Raymond293]

Theoretisch klopt het niet dat er teveel aan kopruimte kan zijn.
Koolzuur is zwaarder dan lucht, dus ook als niet alle zuurstof via het luchtslot het vat kan verlaten, door die grote kopruimte, zal er toch een dikke deken op het bier liggen.

Maar ik heb hier geen ervaring mee overigens

[BierHenk]

Volgens mij vormt de CO2 een deken over je jongbier. Doordat CO2 zwaarder is dan lucht. Bij een beetje vergisting heb je al gauw enkele tientallen liters CO2, die dus automatisch de lucht door je waterslot zullen drijven. Nee, een te grote kopruimte zul je niet gauw hebben.

[LRFokken]

Theoretisch klopt het niet dat er teveel aan kopruimte kan zijn.
Koolzuur is zwaarder dan lucht, dus ook als niet alle zuurstof via het luchtslot het vat kan verlaten, door die grote kopuimte, zal er toch een dikke deken op het bier liggen.

Maar ik heb hier geen ervaring mee overigens

Klinkt interessant ;-)

[heijligers]

Bij een heftige vergisting kun je ooit zo veel kopruimte nodig hebben.

Een Weizen van 25 liter van mij vorig jaar maakte mijn 60 liter vat tot 5 cm onder de rand vol met schuim  Bij een kleiner vat had het tegen het plafond gezeten. Toen nog geen gecontroleerde vergisting overigens.

[RobinB]

Ik denk dat men hier zal stellen dat 50%/60% kopruimte die je hier noemt te veel zal zijn.

Dat denk je dan verkeerd!
50-60% kopruimte is heel normaal, en aan te raden, voor de hoofdgisting. Nagisting na hevelen en/of lagering is een ander verhaal.

Wat is teveel?
Simpel uit te rekenen  aan de hand van de hoeveelheid suikers die vergist worden.

[LRFokken]

Dat denk je dan verkeerd!

Dat doe ik wel vaker ;-) Ondertussen klets ik gewoon wat mee tot ik het wel goed denk ;-)

[bert braadslee]

Na een uurtje wortbeluchten is de 50% kopruimte bij mij altijd gevuld met een schuimige deken.
Een vat van 200% wortvolume lijkt mij alleen daarom al geen overbodige luxe.

[RobinB]

Wat is teveel?
Simpel uit te rekenen adhv de hoeveelheid suikers die vergist worden.

Omdat ik toch zit te wachten op de verwarmingsmonteur:

Maltose = 342,3 g/mol
1 mol maltose geeft 4 mol CO2
1 mol CO2 neemt (bij kamertemp) 24,5L in beslag

Als je kopruimte 100L is, heb je dus minimaal 100/24,5= 4,1 mol CO2 nodig.
Dat komt overeen met 350g maltose (of sucrose).

50 L bier van 12,5 plato bevat 6,25 kg moutsuikers. Uitgaande van een ware vergistingsgraad van 56% zal dat ruwweg overeenkomen met 3,5 kg vergistte disachariden (maltose/sucrose)
Dat is dan ongeveer 1000 L CO2.

[Raymond293]

Mooie berekening Robin!
Met andere woorden, je moet wel een heeeel groot vat gebruiken wil dit een probleem gaan worden.

Sterker nog, kan je voor je hoofdvergisting sowieso beter een vat nemen met heel veel headspace? Daardoor heeft het gist ook meer zuurstof tot z'n beschikking om te vermeerderen.

Alhoewel, dat maakt natuurlijk niks uit want er vormt al snel een CO2 deken waardoor gist geen zuurstof meer kan opnemen..

[Albertus]

Niet zo heel lang geleden was een open vergistingskuip normaal. Dat ging redelijk probleemloos.

Wat betreft kopruimte wordt meestel 50 % gehanteerd. Helaas is dat niet in alle gevallen genoeg, bij mijn laatste vergisting vulde het schuim de 160% kopruimte volledig.

Bert

[RobinB]

Het enige waar je voor de hoofdgisting rekening mee moet houden is de schuimvorming van de gist.
CO2 en zuurstof in de kopruimte spelen dan geen rol van belang. (Altijd overmaat CO2)

[Jacques]

Een te grote kopruimte wordt pas problematisch vanuit het oogpunt van oxidatie als je het bier lang laat staan. Maar dat is iets wat je sowieso niet hoort te doen.
Als er geen koolzuur meer gevormd wordt én het vat staat op een plek met grote temperatuurverschillen kan er zuurstof in het vat komen. Zorg er voor dat je bier geen weken blijft staan als de vergisting is afgelopen. Houd het waterslot in de gaten, meet het SG en bottel op tijd.

[LRFokken]

Een te grote kopruimte wordt pas problematisch vanuit het oogpunt van oxidatie als je het bier lang laat staan. Maar dat is iets wat je sowieso niet hoort te doen.
Als er geen koolzuur meer gevormd wordt én het vat staat op een plek met grote temperatuurverschillen kan er zuurstof in het vat komen. Zorg er voor dat je bier geen weken blijft staan als de vergisting is afgelopen. Houd het waterslot in de gaten, meet het SG en bottel op tijd.

Zou er dan niet altijd wat koolzuur blijven hangen? Koolzuur dat niet door het waterslot gaat, want druk niet meer hoog genoeg, maar nog wel in het vat zit? Dat gaat alleen weg als je het deksel eraf haalt.

[hansm]

Maltose = 342,3 g/mol
1 mol maltose geeft 4 mol CO2
1 mol CO2 neemt (bij kamertemp) 24,5L in beslag

Als je kopruimte 100L is, heb je dus minimaal 100/24,5= 4,1 mol CO2 nodig.
Dat komt overeen met 350g maltose (of sucrose).

50 L bier van 12,5 plato bevat 6,25 kg moutsuikers. Uitgaande van een ware vergistingsgraad van 56% zal dat ruwweg overeenkomen met 3,5 kg vergistte disachariden (maltose/sucrose)
Dat is dan ongeveer 1000 L CO2.

Het kan ook iets minder exact, maar wel simpeler 
3,5 kg vergiste suikers zal omgezet worden in (ongeveer) 1,75 kg alcohol en 1,75 kg koolzuur (50/50).
Koolzuurgas weegt bij kamertemperatuur ongeveer 2 gram per liter ==> 1,75 kg koolzuur is ongeveer 875 liter koolzuurgas.

[Jacques]

Zou er dan niet altijd wat koolzuur blijven hangen? Koolzuur dat niet door het waterslot gaat, want druk niet meer hoog genoeg, maar nog wel in het vat zit? Dat gaat alleen weg als je het deksel eraf haalt.

Er blijft wel koolzuur in het vat maar je hebt ook te maken met diffusie.

Gewoon op tijd bottelen en zorgen dat de het vat niet op een plek staat waar grote temperatuurschommelingen zijn. Dat laatste is sowieso niet goed voor je vergisting.
Verder niet al te druk maken over te veel kopruimte tijdens de hoofdgisting. Door de overvloedige koolzuurstroom heb je nergens last van. Pas als je ook de nagisting/lagering in zo'n groot vat doet moet je achter je oren krabben. Maar als je niet al te lang wacht met bottelen nadat er geen activiteit meer is van je waterslot is er ook niet zo veel aan de hand. De vergisting moet natuurlijk zijn afgerond voordat je bottelt.

De oplossing van 'het probleem' is simpel. Hevel het bier over na de hoofdgisting in een kleinere mandfles waarbij de vrije ruimte minder is.
Bij mijn CCT doe ik dat niet. Is ook niet nodig omdat er een groot waterslot op de CCT zit én omdat deze in een koelkast staat waarbij de temperatuur geregeld wordt met een STC-1000.

[EdwinBrouwt]

Een te grote kopruimte wordt pas problematisch vanuit het oogpunt van oxidatie als je het bier lang laat staan. Maar dat is iets wat je sowieso niet hoort te doen.
Als er geen koolzuur meer gevormd wordt én het vat staat op een plek met grote temperatuurverschillen kan er zuurstof in het vat komen. Zorg er voor dat je bier geen weken blijft staan als de vergisting is afgelopen. Houd het waterslot in de gaten, meet het SG en bottel op tijd.

Even dit topic weer wat leven inblazen :-)


Ik wil namelijk wat kleine batches maken om met kruiden en dergelijke te experimenteren. Dus dan gaat het om een liter of 6 a 7.

Nu heb ik een Fermentasaurus (35 liter vat) waarbij je je bier dus laat vergisten tot het bottelen (dus geen overhevelen naar een mandfles o.i.d.) omdat je onderin je gist kunt dumpen.

Is dat aan- of af te raden om in zo'n 35 liter vat 6 liter bier te vergisten?