Zelf bier brouwen - Brian Kunath

[Sikkens]

(Deze boekbespreking verscheen in oktober 2012 in ons clubblad "De Koperen Tsjettel")

Oorspronkelijke titel: The Brewer's Bible
Ondertitel: How to brew delicious beers at home
Verschenen: augustus 2011
Uitgeverij: Chartwell Books
ISBN: 9780785828174
Nederlandse titel: Zelf Bier Brouwen
Verschenen: februari 2012
Uitgeverij: Veltman Uitgevers
ISBN: 9789048305414

Een nieuw boek in een Nederlandse vertaling, wat zich met name richt op beginnende amateurbrouwers. Het aardige van dit boek is dat het een vlot leesbaar stapsgewijze uitleg geeft van het brouwproces, geschreven vanuit de Amerikaanse homebrew-praktijk. Dit is iets anders dan de Nederlandse en Belgische literatuur die we allemaal wel kennen.
Het boek geeft in de inleiding een korte geschiedenis van het bierbrouwen, met daarnaast een bondige opsomming van de meest bekende bierstijlen van Europa en Noord Amerika

In hoofdstuk 1, "Zo wordt bier gemaakt" een korte beschrijving van de principes van het brouwproces, met daarin gelijk een stap-voor-stap uitleg van het zelf brouwen van een bier met moutextract. De niets vermoedende lezer wordt gelijk aan het werk gezet.

Hoofdstuk 2, "Ingrediënten", geeft uitleg over mout, speciaalmouten, hop, gist, water, fruit, kruiden en andere toevoegingen.

Hoofdstuk 3, "Uitrusting", gaat in op de te gebruiken apparatuur: potten en pannen, hydrometers, hevels, gasbranders, tegenstroomkoelers, maar ook de materialen voor het bottelen, inclusief de soda-kegs met CO2 cilinder.
 
Hoofdstuk 4, "Voorbereidingen voor het brouwen", gaat met name over reinigen en ontsmetten.

Hoofdstuk 5, "De gevorderde amateurbrouwer", geeft dan een theoretische én praktische opmaat voor het volmoutbrouwen. Hierbij is er aandacht voor de kleur van het bier, de alfazuur rendementen, de giststarter, het water en ongewenste smaakcomponenten in het bier. Verder wordt er dieper ingegaan op het bottelen en het o pfust lageren van het bier.

Hoofdstuk 6, "Werkbladen en schema's" behandelt het omgaan met brouwschema's en logboekformulieren.

Hoofdstuk 7, "Probeer en waardeer" geeft een aantal interessante recepten zowel vanuit de moutextracten als vanuit het gebruik van volmout. Vooral "Amerikaanse" recepten.

Hoofdstuk 8, "Tabellen en termen" bevat op overzichtelijke wijze gerangschikt een aantal tabellen, met daarin bierkarakteristieken zoals kleur en bitterheid en begin en eind SG bij een groot aantal bekende biertypes, maar ook tabellen met eigenschappen van mout en moutextracten, idem van een groot aantal hopsoorten. Verder een Tinseth hoprendementstabel en een tabel met smaakafwijkingen in bier en hun oorzaak en de therapie.
 
Het boek is enerzijds zeer geschikt voor de startende brouw-hobbyist, die gelijk op simpele wijze maar wel zeer overtuigend in de praktijk van het brouwen met vloeibare moutextracten wordt meegetrokken, waarbij eenvoudige therapie en praktische handelingen tezamen worden gepresenteerd. Alle stappen die in het boek worden uitgelegd zijn voorzien van duidelijke afbeeldingen. Vooral de tekeningen en foto's van brouw- en bottelapparatuur zijn zeer up-to-date. Zie ook het voorbeeld hierna van een pagina uit het boek.
Heeft het boek nu nog een aanvullende waarde ten opzichte van de boekjes die we al hadden (zoals Jan van Schaik, Jac. Lambrechts, Adrie Otte, Martin Hofhuis)? Ik ken niet alle boeken, die er zijn, maar een paar punten vond ik opvallend en aardig: bijvoorbeeld worden er adviezen gegeven om te experimenteren met speciaalmouten bij het extractbrouwen, een soort tussenstap tussen "blikbrouwen" en het volledig met mout werken.
Een verademing vond ik de getekende afbeeldingen bij de tekst, die bijna zonder uitzondering zeer verhelderend zijn.
 
De recepten in dit boek zijn recepten op Amerikaanse leest geschoeid (bijvoorbeeld een recept voor een poging tot kopie van de Anchor Steam). Vanuit de Amerikaanse literatuur is het vaak moeilijk om dit soort recepten te volgen, omdat er geen metrische eenheden worden gebruikt  (maar wel "lb"en "oz" en "gallon"). Hier in dit boek is een keurige vertaalslag gemaakt, waardoor de recepten toegankelijker zijn.
Het hoofdstukje met de tabellen is zeker de moeite waard.
Een minpuntje is misschien, dat er rijkelijk is gestrooid met foto's die op zich fraai zijn en zeker "bierig", maar die vaak op een plaats in het boek staan waar ze hooguit anekdotisch zijn en de tekst niet ondersteunen. Deze franje had wat mij betreft achterwege mogen blijven.
Zeker voor een beginnende hobbybrouwer een zeer aan te raden boek, wat ook in een later stadium van de hobby nog vaak even erbij gepakt kan worden.