Hydrometer versus refractometer

Gestart door RobinB, 21-04-2014 13:47 u

Vorige topic - Volgende topic

0 leden en 1 gast bekijken dit topic.

seed7

De juiste afkorting zou SZ moeten zijn. Verder is er ook geen "meetfout" je meet de relatieve dichtheid van je wort ten opzichte van water en als je wort in bier veranderd is die van bier ten opzichte van water (mits goed ontgast). Prima metingen, net zo als de brekingsindex.

Het "probleem" is dat je iets anders wilt weten en dus zul je moeten rekenen of een andere methode moeten kiezen,

Ingo

RobinB

Eens met Ingo, het zit hem in de conversie.
Beter dus niet converteren. :)

Jacques

Citaat van: seed7 op 05-05-2014  14:18 uDe juiste afkorting zou SZ moeten zijn. Verder is er ook geen "meetfout" je meet de relatieve dichtheid van je wort ten opzichte van water en als je wort in bier veranderd is die van bier ten opzichte van water (mits goed ontgast). Prima metingen, net zo als de brekingsindex.

Als de afkorting vertaald zou zijn heb je gelijk. Dat is echter nooit gebeurd. De Engelse afkorting die destijds in Englse literatuur werd gebruikt hebben we hier in Nederland overgenomen.


Jacques

Citaat van: dutch food geek op 05-05-2014  13:30 uIk weet dat wij spreken over een schijnbare vergistingsgraad. Maar je wil eigenlijk de echt vergistingsgraad weten... De schijnbare is erg afhankelijk van de hoeveelheid alcohol die gevormd wordt. Als je een gist zou hebben die meer alcohol aanmaakt dan een andere gist, dan heb je dus een andere schijnbare vergistingsgraad te pakken. Dat is niet wat je wil...

De kern van mijn verhaal blijft daarmee overeind. Met alleen brix waarden is de SVG net zo makkelijk te bepalen als via een hydrometer. Sterker... Ik zou gezien de tabelletjes die hier gegeven zijn, het is zelfs makkelijker te bepalen! Ik heb namelijk geen idee van de rechtstreekse relatie tussen de SVG en de gemeten SG waarden. Via Brix gaat dat wel en rechtstreeks zelfs, meerdere malen aangetoond in de voorgaande discussie. Dat is wel de beste manier om te bepalen of je vergisting is afgelopen. Een uiteindelijke SG eindwaarde zegt natuurlijk ook niet zo veel... Het gaat erom of je vergisting is afgelopen. Daalt de SG of brix waarde niet meer gedurende enkele dagen. of heb je de vergistingsgraad die met deze gist zou moeten kunnen, en die kan je gewoon vinden. Je kan met een grotere zekerheid zeggen dat je vergisting klaar is als je de te verwachten SVG gehaald hebt en die kan je heel makkelijk relateren aan de ratio begin en eind brix.

Maar in beide methoden zit een essentiële meetfout, dus daarin maakt het helemaal niets meer uit.

We gebruiken altijd de schijnbare vergistingsgraad. Dat doen de professionele brouwers ook. Kijk ook eens naar de sites van Fermentis en Wyeast, ook daar vind je de schijnbare vergistingsgraad. Waarom zouden we dat veranderen?

Voor het beantwoorden van de vraag of de vergisting is afgelopen maakt het niet uit of je meet met een refractometer of hydrometer. Dan gaat het er om of er een daling van de extractwaarde kunt constateren.

Het vermelden van Brix-waarden is handig voor degenen die een refractometer hebben maar er zijn nog heel veel hobbybouwers die met een hydrometer meten. Door alleen Brix-waarden te vermelden wordt de aansluiting met degenen die een hydrometer meten gemist. En omdat we nu eenmaal gewend zijn aan SG-waarde is het handig om aan die waarde vast te houden.

--------

Vergeet niet het gaat om het meten van een waarde. Je krijgt echt geen beter bier als je meet met een refractometer. Wat dat betreft is er geen reden om of voor een hydrometer dan wel voor een refractometer te kiezen. Het gaat om het gebruikersgemak. En dan geeft de ene de voorkeur aan een hydrometer en de andere om een refractometer.

Ik heb al jaren beide instrumenten in huis. Een hydrometer uiteraard al veel langer omdat betaalbare refractometers aanvankelijk niet beschikbaar waren. Een optische refectometer heb ik denk ik al zo'n 10 jaar in gebruik. Eerst met behulp van Promash en later met de tool van Hans Halberstadt. Ik mag wel stellen dat ik de nodige ervaring heb met dit instrument. En toch wil ik graag een hydrometer gebruiken tijdens de vergisting...

hobbybob

Nou ik brouw nu zo'n 11 jaar, in het begin ook altijd met de hydrometer maar sinds de laatste 3 jaar alleen nog met de refractometer ( en het tooltje van HH natuurlijk ).

Wil niet meer anders, monster nemen doe ik altijd nog wel iets groter zodat ik gelijk kan proeven

RobinB

Citaat van: Jacques op 05-05-2014  16:40 uHet vermelden van Brix-waarden is handig voor degenen die een refractometer hebben maar er zijn nog heel veel hobbybouwers die met een hydrometer meten. Door alleen Brix-waarden te vermelden wordt de aansluiting met degenen die een hydrometer meten gemist.
Het gaat niet om het melden van Brix danwel SG waarden, het gaat om het melden van de SVG.
Immers een losse SG waarde zegt ook niks.
Indien gewoon de correct bepaalde SVG gegeven wordt, mist niemand aansluiting.
CiteerJe krijgt echt geen beter bier als je meet met een refractometer.
Natuurlijk niet, hoe kom je daar ook bij? ???
Je krijgt evenmin een beter bier als je meet met een hydrometer.

Jacques

Citaat van: RobinB op 05-05-2014  17:58 uHet gaat niet om het melden van Brix danwel SG waarden, het gaat om het melden van de SVG.
Immers een losse SG waarde zegt ook niks.
Indien gewoon de correct bepaalde SVG gegeven wordt, mist niemand aansluiting.

Als iedereen de schijnbare vergistingsgraad vermeld in combinatie met het begin SG weet iedereen waarover we het hebben. Dan maakt het inderdaad niet uit waarmee gemeten is.

Citeer
CiteerJe krijgt echt geen beter bier als je meet met een refractometer.
Natuurlijk niet, hoe kom je daar ook bij? ???
Je krijgt evenmin een beter bier als je meet met een hydrometer.

Ik geef dit aan om deze discussie te relativeren. Mijn doel is altijd een zo lekker mogelijk bier te brouwen. Daar gaat het voor mij om in deze hobby. Cijfertjes zijn cijfertjes. Die kun je niet drinken...

Met andere woorden: op welke wijze je de begin dichtheid bepaalt en de SVG is niet zo belangrijk. Wel hoort het op een correcte wijze te gebeuren. Ondanks dat al heel wat keren uitgelegd is hoe je met een refractometer om moet gaan blijkt dat veel beginnende brouwers dat toch niet te weten. Dit fenomeen is de aanleiding van deze discussie en niet de vraag welke methode beter is. Beide methoden zijn bruikbaar en wat mij betreft zijn ze gelijkwaardig. Beide hebben voor- en nadelen. Ik gebruik ze ook allebei.

sven

Het grote voordeel van de hydrometer is dat je ook de smaak geur en kleur kan volgen.

RobinB

Citaat van: Jacques op 05-05-2014  20:26 uIk geef dit aan om deze discussie te relativeren.
Het komt meer over als een stropop/afleidingsmanoeuvre. Je snijdt steeds irrelevante zijwegen aan met een negatieve connotatie voor de refractometer.

CiteerDit fenomeen is de aanleiding van deze discussie

Nee, dat probeer je er steeds van te maken.
De aanleiding van de discussie was jouw stelling dat elke hobbybrouwer een hydrometer moet hebben en dat een refractometer alléén niet volstaat.
Zie ook de eerste post van dit topic.

Deze stelling is uitgebreid ontkracht.

Jacques

Zucht.

Die stelling heb ik zo gedaan omdat het steeds mis gaat. Je hebt de hydrometer nodig om als beginner de refractometer te controleren.

RobinB

En dat hoeft dus niet. Dat heeft dit topic uitgebreid aangetoond.
Ik heb net weer een beginner leren brouwen zonder hydrometer.
Als je het maar goed uitlegt, gaat het probleemloos. :)

Jacques

Dat jij het goed uitleg geloof ik meteen. Echter niet iedereen heeft zo'n goede leermeester als jou.  :lessmile:

Neemt niet weg dat we hier op het forum keer op keer zien dat het mis gaat. Ga jij die hobbybrouwers ook allemaal opleiden.  :D



Deze discussie lijkt een beetje op de discussie die we heel wat jaren geleden hebben gehad over gistvaten. Toen wilde je niet meegaan in de constatering dat veel gistvaten niet gasdicht zijn. Inmiddels zijn de berichten over lekkende gistvaten niet meer te tellen...

hansHalberstadt

Citaat van: dutch food geek op 05-05-2014  13:30 uIk weet dat wij spreken over een schijnbare vergistingsgraad. Maar je wil eigenlijk de echt vergistingsgraad weten... De schijnbare is erg afhankelijk van de hoeveelheid alcohol die gevormd wordt. Als je een gist zou hebben die meer alcohol aanmaakt dan een andere gist, dan heb je dus een andere schijnbare vergistingsgraad te pakken.
De werkelijke vergistingsgraad heeft als nadeel dat hij lastig direkt te bepalen is omdat je eerst alle alcohol uit je bier moet koken. Daarom gebruikt met vaak SVG. Vanwege het feit dat de omzetting van suiker naar alcohol volgens een vrijwel vaste omzettingsfactor loopt is er ook een vast verband tussen schijnbare vergistingsgraad en werkelijke vergistingsgraad.
De schijnbbare vergistingsgraad ligt iets hoger dan de werkelijke, Maar het maakt niet zo veel uit welke je neemt. 
 

De werkelijke vergistingsgraad is gedefinieerd als:
WVG=(beginextract-werkelijk eind extract)/beginextract. het werkelijk eindextract is de gemeten plato waarde van het bier na uitkoken van alle alcohol en aanvullen tot hetzelfde gewicht.

Daarom wordt de schijnbare vergistingsgraad gebruikt:
SVG=(beginextract-Schijnbaar eindextract)/beginextract. het schijnbaar extract is hier domweg de waarde die de platometer aangeeft met alcohol en al.

of een simpele benadering:
SVG=(begin SG-eind SG)/(begin SG-1000)

Het gaat hier dus om gemeten plato waardes, dus met een hydrometer omdat dat historisch zo is ontstaan, maar je zou het net zo goed kunnen defineren voor een refractometer, dus op basis van Brix waardes, maar dan krijg je een SVG die een andere waarde heeft.

bv beginplato=19.4 SG=1080, beginbrix=20.0 eindplato=5.69 eind SG=1022 eindbrix=11.6
na uitkoken en aanvullen tot zelfde gewicht:

eindplato na uitkoken=8.21 eind SG na uitkoken=1032.6 eindbrix na uitkoken=8.91
 (zie rekendemo)
dit geeft
SVG=(19.4-5.69)/19.4=70.6%
WVG=(19.4-8.21)/19.4=57.7%
SVG simpel=(80-22)/80=72.5%

idem met de refractometer (volgens nog niet bestaande definitie van SVG en WVG):
SVG_refracto=(20-11.6)/20=42%
WVG_refracto=(20-8.91)/20=55.4%

Wat ik op dit moment doe met de refractometer is alles terugrekenen naar plato en dan de SVG en WVG berekenen. Dat zit dus in de tooltjes van mij en kun je weer wel vergelijken met de standaard definitie van SVG en WVG.
   
HansH

RobinB

Citaat van: Jacques op 05-05-2014  23:08 uGa jij die hobbybrouwers ook allemaal opleiden.  :D
Waar het nog niet gegeven is, zal ik ze inderdaad de juiste instructies geven.
Wat beter zou zijn is dat er een opvallende banner / sticky-post op het forum staat op verschillende plekken, die ze automatisch naar de juiste instructies leidt. Dan ben je de vraag vóór.



CiteerDeze discussie lijkt een beetje op de discussie die we heel wat jaren geleden hebben gehad over gistvaten. Toen wilde je niet meegaan in de constatering dat veel gistvaten niet gasdicht zijn. Inmiddels zijn de berichten over lekkende gistvaten niet meer te tellen...
Ondanks dat dit ook weer zo'n irrelevante zijweg is; dezelfde vaten worden nog steeds verkocht en gebruikt.
In alle beginnerssets zitten ze nog.
Ik heb nooit ontkent dat er vaten zijn die niet gasdicht zijn, ik heb alleen aangegeven dat het een heel kleine minderheid is.
Het weer afnemen van berichten hierover lijkt dat inderdaad te bevestigen.
Ook zijn er inmiddels meer berichten van lekkende vaten van bijna alle andere typen vaten. Het is dus niet een probleem dat maar bij één type vat voorkomt.
Hoe dan ook blijft het een kleine minderheid.

dutch food geek

Citaat van: RobinB op 06-05-2014  07:52 uWat beter zou zijn is dat er een opvallende banner / sticky-post op het forum staat op verschillende plekken, die ze automatisch naar de juiste instructies leidt. Dan ben je de vraag vóór.

Hier ben ik het dus zeker mee eens! Meerdere duidelijke sticky-posts over diverse onderwerpen die meteen de antwoorden of uitleg geven op veel gestelde vragen.
Dat is ook makkelijk voor de mensen die de uitleg willen geven, dan kan je met een stukje uitleg gewoon verwijzen naar de sticky-post, voor de mensen die die posts nog niet gevonden hebben.
Zo ingewikkeld kan het niet zijn om dat in te richten toch?

homoeccentricus

Hier even mijn ervaringen als beginnend (3/4 jaar) brouwer:

- als beginner interesseren zeer nauwkeurige metingen mij maar matig. Vooral belangrijk zijn de algemene brouwmethodes, de ingredienten, en de manier van vergisting (inclusief uiteraard de bepaling of het bier voldoende uitgegist is). Er is nog zoveel te verbeteren dat die paar procentpunten echt niet interessant zijn.

- begonnen met hydrometer,  al sinds na een paar sessie laten vallen en dus in paniek 20 km naar de dichtsbijzijnde brouwwinkel gereden :-)

- omdat ik kleine hoeveelheden brouw (soms maar 5 liter) heb ik relatief veel verlies met de hydrometer.

- grootste fout die ik heb gemaakt: hydrometer gebruiken met hete wort en waarden uiteraard er volledig naast.

- sinds enkele maanden overgeschakeld op refractometer, en dat bevalt mij veel meer. Nooit de fout gemaakt om geen rekentooltje te gebruiken. Daar moet men de refractometer niet op veroordelen. Zonder problemen overgeschakeld op het gebruik van Brix.


Jacques

Citaat van: RobinB op 06-05-2014  07:52 uIn alle beginnerssets zitten ze nog.
Ik heb nooit ontkent dat er vaten zijn die niet gasdicht zijn, ik heb alleen aangegeven dat het een heel kleine minderheid is.
Het weer afnemen van berichten hierover lijkt dat inderdaad te bevestigen.
Ook zijn er inmiddels meer berichten van lekkende vaten van bijna alle andere typen vaten. Het is dus niet een probleem dat maar bij één type vat voorkomt.
Hoe dan ook blijft het een kleine minderheid.

Ik denk niet dat het maar een kleine minderheid gaat maar het feit dat we hier op het forum er zeer regelmatig over gehad hebben en dat er in de wiki er voldoende aandacht aan is besteed.

Dit topic vestigt de aandacht op de problematiek van het niet juist gebruiken van refractometer. Wat dat betreft voldoet het helemaal aan zijn doel. Het heeft ook nieuwe gezichtspunten opgeleverd. Helemaal goed dus.

Nu nog een goed verhaal voor de wiki. Het is jammer dat je hier geen tijd aan wilt besteden. De wiki hoeft namelijk niet alleen door mij gevuld te worden. Jouw standpunt dat je niet hieraan wilt meewerken omdat de wiki geen open medium is, snijdt naar mijn idee geen hout. Iedereen die schrijfrechten heeft kan teksten schrijven en aanpassen. In principe kunnen alle leden die regelmatig een bijdrage leveren aan het forum schrijfrechten krijgen. Zeker leden die gewaardeerde bijdragen leveren aan het forum zoals jij worden van harte uitgenodigd om van deze mogelijkheid gebruik te maken.
Zodra een artikel verschenen is kan daarover een discussie gevoerd worden op het forum. Die discussie is voor iedereen open. Kortom de wiki is veel opener dan jij eerder suggereerde.

RobinB

Jij denkt anders over de wiki dan ik, dat mag en dat respecteer ik.
Ik stel voor dat jij hetzelfde met mijn mening doet.
Ik lever mijn bijdragen op het discussieforum en daar hou ik het bij. Heeft met onwil niks te maken.

Los daarvan kan er hier op dit forum nog veel gebeuren aan verduidelijking zoals ik en anderen al meermaals hebben aangegeven. Wij hebben daar geen rechten toe, beheerders wel.

Mbt de gistvaten;
Dat gaat hier nogal off-topic, ik snap ook niet waarom je het aansneed, maar het kan nooit de meerderheid van de emmers zijn. Er is gewoonweg ook publicatiebias.
Ook zijn het meerdere typen emmers met problemen en niet zoals je eerder schetste slechts één type.
Dat daaraan al wel aandacht is besteed in de wiki geeft mijns inziens ook het karakter van de wiki aan.

hansHalberstadt

Kijkend naar deze draad: 'Re: Versuikering caramout'
zie ik iets interessants dat mijn eerdere vermoeden bevestigt, namelijk dat de soort suiker uitmaakt wat voor Brix waarde je meet":
als ik onderstaande link mbt maltose oplossing brekingsindex vergelijk met die van sucrose dan blijkt dat maltose voor hetzelfde percentage suiker ca 0.977 x de brix waarde aangeeft, bv 20 g / 100 g sucrose geeft 20.0 Brix  en 20 g /100 g maltose geeft 19.55 Brix. dat is 2.3% lager. Zoiets zal ook wel gelden voor het SG. Voor het verband tussen SG en Brix doen we altijd net of het om sucrose gaat, maar in werkelijkheid zal maltose dichter bij de waarheid liggen. Het scheelt allemaal niet zo heel veel natuurlijk. 

Citaat van: seed7 op 30-04-2015  13:13 uAls je je caramout heel fijn maalt en maischt los je in feite de suikers op. Van de diverse suiker concentraties van diverse suikers (hier een van maltose) zijn brekingsindex bepaald, zo zou je denk ik terug kunnen rekenen naar hoeveel suiker er in je mout zit.

Brekingsindex metingen kunnen met een zeer hoge resolutie en zeer kleine meetonzekerheid gedaan worden.

Ingo

William

Citaat van: hansHalberstadt op 30-04-2015  21:00 uKijkend naar deze draad: 'Re: Versuikering caramout'
zie ik iets interessants dat mijn eerdere vermoeden bevestigt, namelijk dat de soort suiker uitmaakt wat voor Brix waarde je meet":
als ik onderstaande link mbt maltose oplossing brekingsindex vergelijk met die van sucrose dan blijkt dat maltose voor hetzelfde percentage suiker ca 0.977 x de brix waarde aangeeft, bv 20 g / 100 g sucrose geeft 20.0 Brix  en 20 g /100 g maltose geeft 19.55 Brix. dat is 2.3% lager. Zoiets zal ook wel gelden voor het SG. Voor het verband tussen SG en Brix doen we altijd net of het om sucrose gaat, maar in werkelijkheid zal maltose dichter bij de waarheid liggen. Het scheelt allemaal niet zo heel veel natuurlijk. 

Hier hebben we al eens eerder over gediscussieerd. Ik kan alleen de draad niet meer vinden. Volgens mij was dat ook in relatie tot karamelisatie en/of maillardering van suikers (dus eigenlijk een EBC effect op de Brixmeting).

Het is evident dat van sucrose uitgaan niet correct is, evenmin als van maltose uitgaan. Je moet eigenlijk uitgaan van een gewogen gemiddelde van suikerpolymeerlengtes (= vergistingraadafhankelijk_.

William

Citaat van: William op 30-04-2015  21:14 uHier hebben we al eens eerder over gediscussieerd. Ik kan alleen de draad niet meer vinden. Volgens mij was dat ook in relatie tot karamelisatie en/of maillardering van suikers (dus eigenlijk een EBC effect op de Brixmeting).

Het is evident dat van sucrose uitgaan niet correct is, evenmin als van maltose uitgaan. Je moet eigenlijk uitgaan van een gewogen gemiddelde van suikerpolymeerlengtes (= vergistingraadafhankelijk_.

Een pas op de plaats. Dit experiment laat zien dat een homologe reeks van suikers uit aardappelzetmeel  (glucosemoleculen, die door een alfa-1,4-binding zijn verbonden) in dit geval geen verschil in Brixwaarde geeft na verschillende versuikeringsgraden. Bij een homologe reeks van maltose (glucosemoleculen, die door een beta-1,4-binding zijn verbonden) zal dat niet veel anders zijn.

Jacques

Citaat van: William op 30-04-2015  21:14 uHier hebben we al eens eerder over gediscussieerd. Ik kan alleen de draad niet meer vinden. Volgens mij was dat ook in relatie tot karamelisatie en/of maillardering van suikers (dus eigenlijk een EBC effect op de Brixmeting).

De bierkleur maakt uit heb ik begrepen. Ik heb wel eens in de enorme stapel Brauwelt die ik hier heb liggen ergens een artikel gelezen waarin formules gegeven werden op welke wijze de refractometing gecorrigeerd kan worden. Omdat het een en ander niet gedigitaliseerd is, is het terugvinden van het betreffende artikel zo veel werk dat het ondoenlijk is.


hansHalberstadt

Maltose is 3 glucose eenheden aan elkaar en sucrose is 1 glucose + 1 fructose.  Dus als je maltose opsplitst in glucose zou volgens de gegevens van William de Brix niet veranderen, maar voor sucrose zou dit betekenen dat je glucose en fructose krijgt en dat zijn 2 verschillende moleculen. Eea zou dan ook betekenen dat de Brix waarde van glucose hetzelfde zou moeten zijn als die van maltose, maar daarmee is denk ik nog niet gezegd dat dat dan ook zou gelden voor sucrose?

Drents Hopbier

Citaat van: hansHalberstadt op 30-04-2015  22:47 uMaltose is 3 glucose eenheden aan elkaar en sucrose is 1 glucose + 1 fructose.  Dus als je maltose opsplitst in glucose zou volgens de gegevens van William de Brix niet veranderen, maar voor sucrose zou dit betekenen dat je glucose en fructose krijgt en dat zijn 2 verschillende moleculen. Eea zou dan ook betekenen dat de Brix waarde van glucose hetzelfde zou moeten zijn als die van maltose, maar daarmee is denk ik nog niet gezegd dat dat dan ook zou gelden voor sucrose?

Sucrose is inderdaad een combinatie van glucose en fructose.
Maltose is echter een combinatie van 2 glucosemoleculen. http://nl.wikipedia.org/wiki/Maltose

Hopbier

hansHalberstadt

Citaat van: Drents Hopbier op 01-05-2015  16:52 uSucrose is inderdaad een combinatie van glucose en fructose.
Maltose is echter een combinatie van 2 glucosemoleculen. http://nl.wikipedia.org/wiki/Maltose

Hopbier
Ja klopt, maar ging erom of door splitsen een andere brekingsindex optreedt.


Zoeken met Google op deze site.
Brouwspullen zijn ook te koop via Bol.com.
Als je iets bestelt bij Bol.com (ook andere zaken dan brouwspullen) via deze link steun je het forum.


Het boek van de beheerder van deze site.