Berekening verdamping bij koken

janneman · 14-01-2013 21:21 u

Hoi allemaal,

Het is tot nu toe opgevallen als ik een recept brouw met een hoeveelheid beslag water en
spoelwater (volgens een bepaalde berekening) en volgens het recept nooit op de benodigde liters uit kom, meestal een stuk minder.
Daarbij heb ik een gasbrander die volledig instelbaar is van 1 tot 11 (gasdruk).
Het koken gaat bij mij zeer vel het is een oude gaspit die ze vroeger voor een was/kookketel gebruikten.
De vlam gaat om de hele pan,heb al eens geprobeerd het gaskraantje iets dicht te draaien.
Zodra ik het gas op stand 1 zet heb ik continu eiwitten die naar boven warrelen, zet ik de brander op 11 dan kookt het wort over.
Mijn vraag is nu hoeveel verdamping heb je per uur of is er misschien een berekening voor.

PS
Mmijn 2e brouwsel ben ik begonnen met 25 liter te koken heb na 90 min. 15 liter over gehouden.
Volgens het recept had dit 20 liter moeten zijn.

groetjes jan

hansm · 14-01-2013 21:27 u

Citaat van: janneman op 14-01-2013  21:21 u...ps mijn 2e brouwsel ben ik begonnen met 25 liter te koken heb na 90 min. 15 liter over gehouden.

Dan is er 10 liter verdampt

Oscar · 14-01-2013 21:33 u

Citaat van: janneman op 14-01-2013  21:21 uMijn vraag is nu hoeveel verdamping heb je per uur of is er misschien een berekening voor.
ps mijn 2e brouwsel ben ik begonnen met 25 liter te koken heb na 90 min. 15 liter over gehouden.
Volgens het recept had dit 20 liter moeten zijn.
groetjes jan

10 liter verdampt in 90 min --> dus ± 6,6 liter per uur...

hansm · 14-01-2013 21:34 u

Een standaardberekening is er niet, omdat iedere brouwinstallatie anders is. Als je fel kookt is 15% verdamping per uur geen uitzondering.
Wat je moet doen is de verdamping uitrekenen voor jouw situatie. Meet het SG voor het koken en reken dit om (met brouwsoftware of eventueel tabellen) naar grammen suiker per liter.

Meet ook exact met hoeveel wort (in liters) je begint. Je weet dan de exacte hoeveelheid suikers waarmee je begint.

Suikers verdampen niet, dus aan het einde van het koken zit er nog precies evenveel in. Meet nu na het koken het SG en reken dit ook om naar grammen per liter, en je kan exact berekenen hoeveel er in jouw installatie verdampt is. Is dat te veel naar jouw zin, dan de volgende keer minder hard koken en dezelfde berekeningen uitvoeren.

Voor hobbybrouwers is 10 a 15% per uur een mooie waarde.

PP · 14-01-2013 21:34 u

Citaat van: janneman op 14-01-2013  21:21 uVolgens het recept had dit 20 liter moeten zijn.

10% van het volume verdampen binnen een kooktijd van 75 min is een goede richtwaarde.
Als je 25 l wilt brouwen zal het volume na filtreren ca. 27-28 l moeten bedragen.

Je gasbrander heeft als ik je verhaal lees een overcapaciteit. Dus, een groter volume brouwen of een andere brander gebruiken is mijn advies.

Groet, Paul

RobinB · 14-01-2013 21:48 u

Of gewoon wat zachter zetten?

Volume voor koken - volume eind koken (nog niet gekoeld!!!) = verdamping in kooktijd.

Das toch heel simpel?
Heb je geen SG voor nodig...

janneman · 14-01-2013 21:50 u

Bedankt voor de tips, ga dit bij de volgende brouwsel uitproberen.

groetjes jan

hansm · 14-01-2013 22:00 u

Citaat van: RobinB op 14-01-2013  21:48 uOf gewoon wat zachter zetten?

Volume voor koken - volume eind koken (nog niet gekoeld!!!) = verdamping in kooktijd.

Das toch heel simpel?
Heb je geen SG voor nodig...

Nee, natuurlijk heb je daar geen SG voor nodig. Tenminste als je in staat bent het volume exact te meten. Dat is meestal wat lastig met die hopbellen, koelspiralen, hevelfilters e.d. in de pan. Als je het via de SG-berekenig doet is het resultaat iets preciezer

Oxhead · 14-01-2013 23:16 u

En je kan het teveel verdampte water gewoon aanvullen met leidingwater tot het juiste volume hoor.

Komt je beoogde bitterheid ook beter uit.

janneman · 15-01-2013 18:41 u

Als dat zo is wat je schrijft dan is dit de simpelste manier, als dit geen invloed heeft op
je recept (is dit niet te veel verdunnen van het wort).
groetjes jan

RobinB · 15-01-2013 19:23 u

Zolang je niet verder verdund dan het qua volume bedoeld was, werkt dat prima.

Oxhead · 15-01-2013 22:40 u

Juist, want het enigste wat verdampt is water en niet de suikers.

Herman · 15-01-2013 23:34 u

En de gisting zorgt wel voor voldoende menging van water en wort, iets waar een beginner wellicht ook bang voor is.

Jean-Pierre · 04-02-2014 20:02 u

Het probleem van het verkoken heb ik als volgt opgelost. In de grote pan waarin ik mijn wort kook, heb zeer contentieus elke liter aan gegeven op een RVS strip. Iedere keer als er een liter bij kwam opnieuw aangestreept op de strip/meetlat. Nèt zolang totdat de pan hele maal vol was.
Daarna met een centerpunt de streepjes in RVS aangegeven. Vervolgens met cijferponsjes de verschillende liters aan gegeven. Aan het einde van het wordt koken kan ik zien hoeveel water verkookt is. Dat vul ik aan met kokend water tot het gewenste niveau. Niets te rekenen, gewoon even kijken. Nu ben ik geen brouwer van grote hoeveelheden ( telkens 10-15 lt.) en dit bevalt me best.

toon van den broek · 04-02-2014 20:36 u

Jean Pierre,

Waarom vul je het wort aan met kokend water?
Je kunt toch gewoon koud leidingwater gebruiken, want je gaat toch op het eind van de kooktijd koelen?
Leidingwater geeft geen enkel risico, temeer omdat dat bij je uitgekookte wort komt wat ook nog tegen de 100 graden is...

Groet, Toon

Oscar · 04-02-2014 20:59 u

Citaat van: Jean-Pierre op 04-02-2014  20:02 uAan het einde van het wordt koken kan ik zien hoeveel water verkookt is. Dat vul ik aan met kokend water tot het gewenste niveau. Niets te rekenen, gewoon even kijken. Nu ben ik geen brouwer van grote hoeveelheden ( telkens 10-15 lt.) en dit bevalt me best.

Volgens mij begrijp je het principe van spoelen nog niet en het water gebruik tijdens het brouwen...

wilbertd · 04-02-2014 21:27 u

Citaat van: Oxhead op 14-01-2013  23:16 uKomt je beoogde bitterheid ook beter uit.

Daar had ik even niet aan gedacht bij de eerste keer (mout)brouwen, en het was ook nog eens een IPA.
Hij lag op het randje van wat ik nog te drinken vindt.

bjorri · 04-02-2014 21:32 u

CiteerJuist, want het enigste wat verdampt is water en niet de suikers.

Als dat waar zou zijn dan stop ik onmiddellijk met koken.

~~Correct me if i'm wrong~~ Klopt dit: Het doel van koken is het omzetten van pre-dms in dms en daarna het verdampen van dms. Daarvoor wil je het wort in beweging houden en heet genoeg om de dms te laten verdampen. Rollend koken is de term. Wat is de toegevoegde waarde om 8 liter per uur weg te koken in plaats van een liter of twee? Ik heb veel dingen fout gedaan maar groentesmaak ben ik (of anderen) nog niet tegen gekomen in mijn bier. Volgens mij sta je alleen onnodig energie te verstoken en je huis zeiknat te maken door zo stevig te verdampen.

Oxhead · 05-02-2014 08:01 u

Wat bedoeld wordt is dat suiker niet verdampt.

toon van den broek · 05-02-2014 13:14 u

Beste Bjorri,

Er zijn natuurlijk veel redenen om een bepaalde tijd te koken. DMS is er maar eentje van, verdampen/indikken een tweede reden, eiwitafbraak een derde, bitterstoffen uit de hop opnemen een vierde, en ook nog tal van kleinere reakties die belangrijk (kunnen) zijn zoals Maillard-reakties, veranderde suikersamenstelling enz.

Groetjes, Toon.

Jean-Pierre · 05-02-2014 17:37 u

Beste Oscar,

Ik hoef niets te weten van het spoelen ná het maischen. ik maak mijn bieren met moutextractpoeders.

Oscar · 05-02-2014 22:18 u

Citaat van: Jean-Pierre op 05-02-2014  17:37 uik maak mijn bieren met moutextractpoeders.

Aha, dat wist ik niet. Tijd voor moutbrouwsels dus!