Procedure giststarter

Gestart door NewLine, 06-07-2012 16:09 u

Vorige topic - Volgende topic

0 leden en 1 gast bekijken dit topic.

NewLine

Ik heb heel wat zitten lezen rond het maken van een giststarter. Er zijn zo te zien heel veel verschillende methodes. Daarom hieronder wat ik nu als plan heb. Zitten hier nog ergens grote of kleine gaten in? Er zijn hier en daar waarschijnlijk verbeteringen mogelijk, maar ik wil vooral het aantal handelingen beperken.

Ik heb:
- 18 liter van 1074 te vergisten
- een 5 liter erlenmeyer + magneetroerder
- als plan de starter 5 dagen op voorhand te beginnen maken

Volgens MrMalty:
- 1.9 liter starter nodig bij viability van 76% (1 maand oude Wyeast)
- 3.15 liter starter nodig bij viability van 51% (2 maand oude Wyeast)
Moet de gist nog aankopen, maar gok/hoop hier ergens tussen te zitten.
De 3 liter lijkt me sowieso groot, als ik zie wat anderen gebruiken. 2 liter lijkt me vergelijkbaar met wat anderen doen.

Procedure:
- Smacken en eventueel effe laten opbollen
- Schone erlenmeyer en alu folie ontsmetten (StarSan, erlenmeyer naspoelen)
- In erlenmeyer doen we:
        - 100 g moutextract per liter starter
        - 1 druppel olijfolie
        - Wyeast Nutrient: 5 g per liter starter
        - water tot startervolume
- alu folie eromheen
- op kookplaat 20 minuutjes rustig koken
- snel (?) afkoelen tot kamertemperatuur
- Wyeast verpakking effe StarSannen en inhoud bij erlenmeyer
- op de magneetroerder voor 20 uur (?)
- in koelkast tot de brouwdag
- op de brouwdag: starter afgieten en bij het wort


Nog een paar vragen:
- de viability inschatten lijkt me nogal moeilijk. Ik veronderstel dat Brouwland alles goed bewaart? Ik zou ook gewoon een 2 a 2.5 liter starter kunnen doen, en me hier niet teveel van aantrekken?
- als de erlenmeyer in de koelkast gaat, kan ik misschien beter een stop op de erlenmeyer ipv de alufolie? Er staan daar namelijk ook bv kaas en melkproducten. Door de afkoeling gaat er toch wel wat lucht in de erlenmeyer.
- is het nodig om na het koken -snel- af te koelen tot kamertemperatuur of maakt dat niet zoveel uit?
- De 20 uur op de roerder is een startpunt/gok. Kun je zonder waterslot toch ook zien dat de vergisting op zijn einde loopt?

Etn82

Citaat van: NewLine op 06-07-2012  16:09 u- 1 druppel olijfolie

Huh? Waar is dat goed voor?

NewLine

Het helpt tegen overkoken en is ook nog voeding voor de gist

EBC

Begin liever 10..7 dagen van te voren.

Liever langer in de koelkast, dan te kort, want als niet alle gist bezonken is, dan heeft de koelkast geen zin gehad.

Vergeet de klok van 20 uur. Laat het draaien totdat de vergisting afneemt en duidelijk gist is gevormd. Het zou ook wel 48 uur kunnen zijn, of maar 12.

Olijfolie kan je weglaten. Die voeg je normaal toe aan het hoofdwort, niet aan de starter.

Koel de starter met koud water buiten de koelkast. Zet hem er daarna in, met waterslot.

Flink schudden voordat hij op de roerder gaat.

Snel afkoelen is raadzaam.

NewLine

Nuttige tips, maar in verband met:

Citaat van: EBC op 06-07-2012  18:00 uVergeet de klok van 20 uur. Laat het draaien totdat de vergisting afneemt en duidelijk gist is gevormd. Het zou ook wel 48 uur kunnen zijn, of maar 12.

Hoe zie ik dat zonder waterslot? Minder schuim? Witte kleur?

RobinB

Inderdaad, minder schuim en kleuromslag.
Olijfolie werkt wel goed tegen schuimvorming. De onverzadigde vetzuren worden door de gist gebruikt bij de celopbouw, niks mis mee om aan de starter toe te voegen. :)

EBC

Citaat van: NewLine op 06-07-2012  18:02 uNuttige tips, maar in verband met:

Hoe zie ik dat zonder waterslot? Minder schuim? Witte kleur?

Dan zet je er toch een waterslot op. Doe ik ook altijd.  ;)

William

Ik zou de alu-folie er pas na het koken overheen doen. Met de alu-folie op de erlenmeijer krijg je wat meer drukopbouw waardoor de neiging tot schuimen groter wordt.

Van gistvoeding wordt wel gezegd ((ex)-forumlid Siris) dat je dit pas aan het einde van het koken moet toevoegen. De sporenmetalen zoals zink zitten hier als complex met eiwit in wat door koken schijnt te ontbinden (of het metaal gaat andere reacties aan).

Haal de giststarter op de brouwdag tijdig uit de koeling zodat alles op temperatuur kan komen en de gist tijdens doseren geen hitteschok krijgt. Nog beter is om de bovenstaande vloeistof al van de gist af te gieten als je deze uit de koelkast haalt. Mochten er namelijk nog onvergiste suikers in de vloeistof zitten dan gaat de gist tijdens het opwarmen weer aan de gang en zie je de slurry vaak weer opwervelen.

NewLine

Citaat van: EBC op 06-07-2012  19:04 uDan zet je er toch een waterslot op. Doe ik ook altijd.  ;)

Heb je dan genoeg zuurstof ter beschikking? Verdrijft het gevormde CO2 de aanwezige zuurstof niet snel?

Jacques

Mijn ervaring is dat je veel meer schuimvorming hebt als je het waterslot op de Erlenmeyer doet.
Waarschijnlijk omdat er dan meer koolzuur gevormd wordt. Dat belemmert de opname van zuurstof.

Het waterslot gaat bij mij pas op de starter als ik zie dat de kleur van de starter verandert. Als deze steeds meer een melkachtige kleur krijgt zet ik het waterslot er op. Dat kan zijn na 20, 30, 40 of 50 uur zijn afhankelijk van de gistgroei, die bij elke gist anders is.

EBC

Citaat van: NewLine op 06-07-2012  19:28 uHeb je dan genoeg zuurstof ter beschikking? Verdrijft het gevormde CO2 de aanwezige zuurstof niet snel?

Tegen de tijd dat er CO2 gevormd wordt is de zuurstof al op. Ik geloof nog niet dat er veel zuurstof tussen de alufolie door terug de erlenmeijer in komt tegen de CO2 stroom in.  :weetniet:

Alufolie of waterslot... ik merk geen verschil. Maar wellicht is dat omdat ik een 3 gallon (11,3 liter) carboy gebruik, met daarin maximaal 4 liter starterwort. Veel kopruimte dus.

Jacques

Citaat van: EBC op 07-07-2012  08:47 uTegen de tijd dat er CO2 gevormd wordt is de zuurstof al op. Ik geloof nog niet dat er veel zuurstof tussen de alufolie door terug de erlenmeijer in komt tegen de CO2 stroom in.  :weetniet:

Alufolie of waterslot... ik merk geen verschil. Maar wellicht is dat omdat ik een 3 gallon (11,3 liter) carboy gebruik, met daarin maximaal 4 liter starterwort. Veel kopruimte dus.

Ik heb ook lang gedacht dat er geen zuurstof in de Erlenmeyer zou komen. Maar na een paar keer de proef op de som te hebben genomen door op verschillende momenten het waterslot op de Erlemeyer te zetten denk ik daar nu toch anders over.
Ik merk namelijk wel een groot verschil.

Als ik een waterslot bevestig komt er snel daarna een schuimlaagje op je starter staan. Bij een los luminiumfolie op de Erlenmeyer heb je dat niet. En dat kleine beetje water in het waterslot geeft wel iets meer druk maar is feitelijk verwaarloosbaar.

RobinB

Citaat van: EBC op 07-07-2012  08:47 uTegen de tijd dat er CO2 gevormd wordt is de zuurstof al op. Ik geloof nog niet dat er veel zuurstof tussen de alufolie door terug de erlenmeijer in komt tegen de CO2 stroom in.

Daarom belucht ik in de kopruimte, in de vortex. :)

PietO

Citaat van: RobinB op 07-07-2012  14:58 uDaarom belucht ik in de kopruimte, in de vortex. :)
Juist! Ik ook.

Albertus

Citaat van: RobinB op 07-07-2012  14:58 uDaarom belucht ik in de kopruimte, in de vortex. :)

Geen andere conclusie mogelijk.

Bert

PietO

Citaat van: Albertus op 09-07-2012  18:27 uGeen andere conclusie mogelijk.

Bert
Juist!   ;D

William

Citaat van: RobinB op 07-07-2012  14:58 uDaarom belucht ik in de kopruimte, in de vortex. :)

Ik ook! :dansen:

heijligers

Ik wil ook een magneetroerder  :huilen:

NewLine

Zo, mijn eerste giststarter staat te roeren.

Ik moet duidelijk 1 ding toevoegen aan mijn procedure: langzaam koken.

Ik had de kookplaat op maximum gezet om het aan de kook te brengen. Kwam daar plots een enorme paddestoel schuim omhoog.
Als je dan nog keramische kookplaten hebt, dan kan je niet zomaar effe de vlam uitzetten. Snel de ovenwanten gepakt en van het vuur gezet. Kwam maar net goed.

Inschatten van de temperatuur bij afkoelen vind ik ook nogal moeilijk?

BierHenk

Citaat van: NewLine op 14-07-2012  23:46 uZo, mijn eerste giststarter staat te roeren.

---
Inschatten van de temperatuur bij afkoelen vind ik ook nogal moeilijk?
Thermometer?

NewLine

Ligt inderdaad voor de hand, maar ik hield de erlenmeyer liever afgedekt...volgende keer toch maar een risico nemen :-)
Of de thermometer meekoken...

BierHenk

Citaat van: NewLine op 14-07-2012  23:51 uLigt inderdaad voor de hand, maar ik hield de erlenmeyer liever afgedekt...volgende keer toch maar een risico nemen :-)
Of de thermometer meekoken...
Na het koken is je wort/giststarter steriel; er kan weinig gebeuren. De thermometer wordt subiet ontsmet...
Daarna weer afdekken is wel weer een goed plan. :degroeten:

Albertus

Voor het inschatten van de temperatuur van de erlenmeyer gebruik ik een IR-thermometer. Wanneer het wort kookt geeft het ding 94 ºC aan en bij 20 ºC geeft hij een graad te hoog aan. Hiermee kun je heel aardig de afkoeling volgen.
Voor echt meten is zo'n IR-thermometer ongeschikt, maar om de temperatuur ongeveer te weten goed bruikbaar. Het grote voordeel is dat je je steriele wort zo min mogelijk aan de omgeving blootstelt.

Bert

NewLine

Interessant! Dat lijkt me nog een investering voor in de toekomst...

Ondertussen in mijn eerste starter geroerd, en staat ie in de koelkast.
Hierbij een timelapse van de starter (zonder de eerste 8 uur ; toen was het donker)

www.homebrew.be/pics/strtr.mov

EBC

Prachtig zo'n timelapse.  :groots: Hoe maak je die?

Maar je bent te lang doorgegaan. Volgende keer stoppen met roeren zodra de schuimvorming afneemt, en dan magneetroerder uit en direct toevoegen aan je hoofdwort, of indien je nog niet gaat brouwen, in de koelkast ermee.

Als je te lang doorgaat, put je de gist weer uit, en dat was niet de bedoeling.

Tags:

Zoeken met Google op deze site.
Brouwspullen zijn ook te koop via Bol.com.
Als je iets bestelt bij Bol.com (ook andere zaken dan brouwspullen) via deze link steun je het forum.


Het boek van de beheerder van deze site.