Topic: Wort wordt niet helder

[WvR]

Met veel goede raad van dit forum, BrouwVisie en dergelijke, heb ik vandaag een poging gewaagd bier te brouwen en het is duidelijk niet zo gelopen als ik het in gedachten had.

Na het maischen wilde ik met een hevelfilter het wort van de maischpan in de kookpan overbrengen. De eerste keer was het wort erg troebel, zoals beschreven in de cursus op deze site. Dus ik heb het wort weer teruggeschonken, en nogmaals geheveld. En nogmaals, en nogmaals, en nogmaals... Na 10, 12 keer hevelen was de boel nog even troebel als in het begin! Wat doe ik niet goed?

Maischpan: 28 cm doorsnee RVS pan. Hevelfilter: RVS omhulsel van een flexibele waterleiding (50 cm lang, 11 mm diameter). Via een 3-weg splitter voor perslucht heb ik er een soort strop van gemaakt, met een siliconenslang voor het hevelen. Ik heb de slang met een klem aan de pan vastgemaakt, zoals aangeraden op het forum. Ik heb met het teruggieten steeds heel rustig gegoten, ik heb echt opgelet om het bostel niet teveel te verstoren. Ik heb tussen het overschenken en het hevelen een paar minuten gewacht, om het bostel de kans te geven weer "uit te zakken".

Maischen: eenstaps-maischschema, 67 C gedurende 60 minuten, daarna 1 minuut op 78 C. Hoewel ik niet precies 67 graden kon aanhouden, heb ik de temperatuur elke 5 minuten gemeten, en was steeds tussen de 65.6 en 67.1 C.

Kan het zijn dat de mout te fijn geschroot is? Ik heb de mout "crushed" gekocht, maar toen ik de zak openmaakte kwam er redelijk wat "stof" uit. Na het afwegen zat de hele tafel onder een witte waas

De hele ervaring nogal teleurstellend. Na 3 weken van DHZ'en en stukje bij beetje de hardware bij elkaar zoeken loop je vast op iets wat in de cursus in twee zinnen wordt afgedaan: na 3-5 keer hevelen wordt het wort helder, in sommige gevallen moet je het iets vaker doen. Maar na een uur en tien minuten soebatten had ik het gezien 

[hansm]

Wat je precies gedaan hebt begrijp ik niet helemaal, ondanks het uitgebreide verhaal.

Ik kan me niet voorstellen dat het aan de manier van schroten ligt. Ik denk dat je de boel toch teveel verstoord hebt.

De normale procedure:

Na het maischen zet je je hevelfilter in de pan (het filtergedeelte ligt plat op de bodem).
Je wacht een kwartier, zodat de kafjes een filterbed vormen boven het filter.
Filter aanzuigen. Wat je hebt afgetapt bij het aanzuigen giet je rustig terug.
Kraantje een klein stukje open. Het mag niet te snel gaan (0,5 liter per minuut of zo bij een 20-liter-brouwsel is snel genoeg).
De eerste liters giet je rustig terug. Na een aantal (een paar tot maximaal 10) liters afgetapt te hebben is het aflopende wort helder.

Kraantje gewoon open laten staan, dicht doen is niet nodig.

[Gerb]

Wat de vorige spreker zegt klopt helemaal. Bij mij is er bij een 25 liter brouwsel na een liter of 3-4 de boel wel helder. Heb je een kraantje op de uitloop van je hevel? Als je rustig hevelt en het deels weer opbrengt, zal je daarna onderin de grove delen verzameld hebben. Die zorgen voor de filterwerking. Om het wort weer netjes op te brengen zou je een schoteltje op het filterbed kunnen zetten en daar het wort op te schenken.

[William]

Uit jouw verhaal is mij ook niet helemaal duidelijk wat je gedaan hebt maar als je het procedé van Hansm volgt zou het helder moeten zijn. Je moet alleen een klein deel van de afloop bovenop het filterbed teruggieten. Dus niets meer omroeren.

Stoffig wordt het altijd wel als je het schrootsel van de ene plek naar de andere probeert te krijgen.

Een andere oorzaak van de troebeling zou kunnen zijn dat je nog veel hele zetmeelkorrels in het wort hebt zitten. Dit zou kunnen komen door  een serieuze afwijking van de thermometer al lijkt me zo'n grote afwijking onwaarschijnlijk. Heb je een jodiumkleuring gedaan om te zien of al het zetmeel was omgezet?

[Oscar]

De eerste keer was het wort erg troebel, zoals beschreven in de cursus op deze site. Dus ik heb het wort weer teruggeschonken, en nogmaals geheveld. En nogmaals, en nogmaals, en nogmaals... Na 10, 12 keer hevelen was de boel nog even troebel als in het begin! Wat doe ik niet goed?

Wat je hier niet goed doet is dat je het wort tot 12 keer terug gooit in je maischpan. Schijnbaar denk je dat een heldere wort verkrijgen na het maischen een essentiële stap is voor een drinkbaar bier. Dat is het dus niet. Wenselijk is het wel, maar krijg je geen heldere wort... geen man overboord gewoon doorgaan. Na het koken moet je nog een keer filteren. En in je gistvat zakt ook veel uit !! Je had dus gewoon door moeten gaan met filteren en daarna gewoon gaan koken en je brouwproces afmaken.
De eerste keer moet je gewoon doen, waarnemen (en opschrijven) en kijken wat het resultaat is en aan de hand daarvan vragen gaan stellen. Maak het jezelf niet moeilijker dan het is...

Heb je uiteindelijk het bier nog gekookt? Gekoeld, en nu in vergisting staan? 

[Jacques]

Ik denk dat je gehaast bent. Neem iets meer tijd. Laat het beslag even een paar minuten rusten. Zet het kraantje niet te ver open maar laat het wort rustig lopen. Giet het wort terug en wacht weer even.
De dikte van het filterbed maakt ook uit. Een dikker filterbed wordt minder snel verstoort. Hoe dik was bij jou het filterbed.

[Oscar]

Hoe dik was bij jou het filterbed.

Het ging volgens mij om een brouwsel van 5 liter. Tsja, verwacht dan geen helder wort!

[RobinB]

Het ging volgens mij om een brouwsel van 5 liter. Tsja, verwacht dan geen helder wort!

Das wel afhankelijk van de pan diameter.

[WvR]

Bedankt voor alle steun en advies. Omdat het wort gisteren niet helder werd, dacht ik dat ik iets verkeerd had gedaan dus ik heb het weggespoeld.

Volume en pan: ik was gisteren bezig met iets van 6.5 liter water en 1800 gram mout. De pan heeft een diameter van 28 cm en zat bijna tot de rand vol.

Dikte filterbed: meer dan 10 cm (grove schatting)

Zetmeelkorrels en zetmeeltest: ik heb geen spullen voor een zetmeeltest, maar ik zal eens kijken of ik die ergens op de kop kan tikken. het wort was gisteren zoet & plakkerig 

OK, nieuwe ronde, nieuwe kansen:
- alvorens te hevelen een kwartiertje laten staan (ik had nu meteen geheveld na  het maischen)
- rustig hevelen (gisteren hevelde ik met een paar liter per minuut. Ik heb geen kraantje maar ik kan het hoogteverschil tussen de maischpan en de "ontvangende pan" natuurlijk kleiner maken en zo de stroomsnelheid verminderen)
- schoteltje op het filterbed om het wort zo rustig mogelijk terug te kunnen laten lopen
- als het wort na een paar keer nog niet helder is, dan hebben we blijkbaar pech en gaan we door naar het spoelen en koken!

[William]

- rustig hevelen (gisteren hevelde ik met een paar liter per minuut. Ik heb geen kraantje maar ik kan het hoogteverschil tussen de maischpan en de "ontvangende pan" natuurlijk kleiner maken en zo de stroomsnelheid verminderen)

Dit zal de boosdoener zijn. Als er een flexibele slang aan zit kun je die knijpen met een klem.

[RobinB]

Maar gooi ook nooit zomaar je wort weg, alleen omdat het niet helder wordt. Das zonde!

[Jacques]

Maar gooi ook nooit zomaar je wort weg, alleen omdat het niet helder wordt. Das zonde!

Inderdaad. Invriezen in kleine porties is een optie. Je hebt dan wort beschikbaar voor het opkweken van gist. Maar je kunt het ook bij het volgende brouwsel doen en dan wel goed filteren.

[WvR]

Inderdaad. Invriezen in kleine porties is een optie. Je hebt dan wort beschikbaar voor het opkweken van gist. Maar je kunt het ook bij het volgende brouwsel doen en dan wel goed filteren.

Ik wist niet dat dat kon. Ik ging er eigenlijk van uit dat je het wort zo snel mogelijk verwerkt moest worden om oxidatie, verzuring e.d. te voorkomen. Een goede tip, ik zal het onthouden 

[Jacques]

Ik wist niet dat dat kon. Ik ging er eigenlijk van uit dat je het wort zo snel mogelijk verwerkt moest worden om oxidatie, verzuring e.d. te voorkomen. Een goede tip, ik zal het onthouden 

Door het in te vriezen voorkom je dat allemaal. Maak er vooral kleine porties van, dat is gewoon veel handiger.

[WvR]

Ik heb afgelopen weekend een nieuwe poging gedaan om bier te brouwen. Dankzij jullie tips en adviezen is het deze keer wel gelukt om een min of meer helder wort te produceren. De boel staat momenteel te vergisten.