Gebruik magneetroerder

[Erick]

Ik heb sinds kort een magneetroerder, JOEPIE!!
Maar daar heb ik dan ook een vraag over:
Als ik een giststarter wil maken, hoe lang gebruik ik die magneetroerder dan?

Voorheen maakte ik een starter, waterslot erop, wachten tot activiteit, na circa 24 uur vermeerderen, nogmaals 24 uur, starter in de koelkast tot gebruik
Nu lees ik bij Mr. Malty dat het gebruik van een waterslot wordt afgeraden in verband met de zuurstof  toevoer, maar dan zie ik natuurlijk ook geen activiteit....

Hoe doen jullie dat?

[Oscar]

Hoe doen jullie dat?

Gist + 500 ml wort --> 24 uur continue roeren. Laten bezinken (Roeren uit) afgieten en aanvullen met 1 liter wort --> 24 uur roeren. Laten bezinken.  Brouwdag --> afgieten, + 500 ml wort gewoon laten gisten.

Deze procedure voor zowel onder als bovengisters. Tot op heden geen structurele slechte vergistingen gehad...

[Erick]

Gebruik jij toevallig een activator of een propagator (of iets heel anders?)

[Hopmans]

Als je een starter gaat maken middels verdubbelen, dan maakt dat niet zo gek veel meer uit.
Ik blijf trouwens roeren.

[Oscar]

Gebruik jij toevallig een activator of een propagator (of iets heel anders?)

Propagater, of gist uit eigen voorraad 

[korek]

Ik laat de roerder ook constant roeren, behalve natuurlijk als ik ga afgieten. Om een goede starter te maken is een magneetroerder onontbeerlijk volgens mij. Een van je beste investeringen Erick! Ik heb er altijd een waterslot op, om redenen die jij noemt.

[Erick]

Maar als je er een waterslot op zet ben je de voordelen van een magneetroerder (zuursof/beluchting) toch juist kwijt?
(volgens Mr. Malty)

[korek]

Maar als je er een waterslot op zet ben je de voordelen van een magneetroerder (zuursof/beluchting) toch juist kwijt?
(volgens Mr. Malty)

Volgens mij niet! Je hebt een constante zuurstof toevoer en het overschot wordt afgevoerd via het waterslot.

[Erick]

Met een waterslot erop heb je toch geen zuurstoftoevoer meer?

[Oscar]

Met een waterslot erop heb je toch geen zuurstoftoevoer meer?

Klopt tijdens het roeren moet je er ook geen waterslot op doen, maar afdekken met of een prop watten of met een schone theedoek of met iets anders

[Jacques]

Volgens mij is het complete onzin dat je geen waterslot mag gebruiken. Bij mij blubt hij volop als ik aan het roeren ben. Er is dus een constante stroom koolzuur uit de Erlemeijer. Daar kan geen zuurstof meer bij lijkt mij. Hooguit de eerste tijd zal het opnemen van zuurstof kunnen werken. Daarna niet meer.

[Erick]

En hoe snel roeren jullie?
Laten jullie een hele 'vortex' tot de bodem ontstaan of gewoon 'rustig aan'?

[Oscar]

Je zou kunnen overwegen om tijdens het roeren een beluchtingssteentje boven je wort te hangen voor de luchttoevoer. Dan kun je dus geen waterslot gebruiken...

En hoe snel roeren jullie?

Een flinke vortex:

[Henielma]

Ik voorzie mijn starters tegenwoordig ook direct van een waterslot (voor de koolzuurproductiemeting) en roer per opschaling zo'n 12 .. 24 uur.

Ik heb hier prima resultaat mee. Als de activiteit van het waterslot bijna stilvalt is het naar mijn idee tijd voor opschaling of brouwen.

[korek]

Volgens mij is het complete onzin dat je geen waterslot mag gebruiken. Bij mij blubt hij volop als ik aan het roeren ben. Er is dus een constante stroom koolzuur uit de Erlemeijer. Daar kan geen zuurstof meer bij lijkt mij. Hooguit de eerste tijd zal het opnemen van zuurstof kunnen werken. Daarna niet meer.

Helemaal mee eens, zo doe ik het ook. Ik laat wel een flinke vortex ontstaan en gebruik geen bruissteentje, de luchtstroom op de vortex gericht, uiteraard gebruik ik wel een luchtfiltertje.

[Erick]

Thanx, 

Dank voor jullie antwoorden, daar kan ik weer verder mee.
 

[Adrie]

Ik doe het net even anders. De eerste 8 tot 12 uur heb ik een stukje losjes aangebrachte aluminiumfolie, zodat er nog wat extra zuurstof de erlenmeyer in kan diffunderen. Pas als ik duidelijke tekenen van vergisting zie, dan gaat het waterslot erop om het verloop van de vergisting te kunnen volgen. Als hij bijna uitgegist is, dan gaat de erlenmeyer van de roerder af en de koeling in om de gist te laten bezinken.

[EBC]

Wat een gemier om een paar zuurstofatomen. Dat levert toch niks op. Als je zuurstof wilt, dan moet je flink bruisen, anders helpt het niet. Diverse onderzoeken hebben dat aangetoond.

Gewoon waterslot erop altijd en continu. Liever geen bacterien, dat is veel belangrijker.

[Jacques]

Gewoon waterslot erop altijd en continu. Liever geen bacteriën, dat is veel belangrijker.

Dat is ook mijn idee.

[korek]

Ook mijn mening!

[Hopmans]

De mijne ook.
Gewoon een prop waten, en die vortex hoeft niet zo idioot groot.
Het gaat erom dat de gist lekker door de vloeistof blijft zweven.

[EBC]

Er is overigens geen enkele reden waarom een waterslot en beluchten niet tegelijkertijd zouden kunnen.

Hier mijn vroegere opstelling voor een giststarter. Tegelijkertijd: roeren, continu beluchten met bruissteen en on/off regeling, temperatuurcontrole en waterslot:

[Jeroen76]

Ben ontzettend blij met het forum maar met tijden is het ook een dingetje hoor... Want er is zo ontzettend veel geschreven en als ik weer bij dit topic uitkom spreken jullie jezelf toch echt wel tegen.  Natuurlijk is er in 9 jaar wel wat veranderd maar lees ik in ander topic of in Jacques' boekje dat er geen waterslot op moet maar juist zilverfolie en hier lees ik weer wat anders. Wat is het nu? Mijn eerste giststarter staan nu bijna 24 uur continu te draaien met een stuk zilverfolie over de  hals, zoals elders met klem werd geadviseerd. Hoe zit het dan trouwens met besmettingsgevaar?

Kortom wat doe ik nu?

Zilverfolie? kans op infectie, geen zichtbare indicatie over proces

Waterslot? Geen toevoer van zuurstof van buitenaf, minder kans op besmetting, indicatie van activiteit/proces.

Kun je niet het waterslot er een uurtje af laten en dan een stuk zilverfolie er op zodat er een uur zuurstof in is kunnen komen?

Lastig lastig lastig

Gr. Jeroen

[hansHalberstadt]

Dat er verschillende oplossingen zijn geeft al aan dat er niet een gouden oplossing is. Doel is om cellen te vermeerderen en daar is voeding (suikers en bouwstoffen) en zuurstof voor nodig, maar als de suiker op is moet je niet verder zuurstof toevoeren omdat anders de gist gaat interen op zijn reserves. Dus de kunst is om wel zuurstof toe te voeren maar ook te voorkomen dat de suiker opraakt. een waterslot erop kan om besmetting, fruitvliegjes etc te voorkomen, maar alufolie kan ook prima. Roeren helpt om de voedingsstoffen en de zuurstof goed te verdelen en cellen zwevend te houden. Een waterslot met een beluchtingsslangetje erdoor (via T stukje onder het waterslot) werkt ook goed.

[Scorpionrose]

Ben ontzettend blij met het forum maar met tijden is het ook een dingetje hoor... Want er is zo ontzettend veel geschreven en als ik weer bij dit topic uitkom spreken jullie jezelf toch echt wel tegen.  Natuurlijk is er in 9 jaar wel wat veranderd maar lees ik in ander topic of in Jacques' boekje dat er geen waterslot op moet maar juist zilverfolie en hier lees ik weer wat anders. Wat is het nu? Mijn eerste giststarter staan nu bijna 24 uur continu te draaien met een stuk zilverfolie over de  hals, zoals elders met klem werd geadviseerd. Hoe zit het dan trouwens met besmettingsgevaar?

Kortom wat doe ik nu?

Zilverfolie? kans op infectie, geen zichtbare indicatie over proces

Waterslot? Geen toevoer van zuurstof van buitenaf, minder kans op besmetting, indicatie van activiteit/proces.

Kun je niet het waterslot er een uurtje af laten en dan een stuk zilverfolie er op zodat er een uur zuurstof in is kunnen komen?

Lastig lastig lastig

Gr. Jeroen

Wat heel makkelijk werkt is doe een stop met gat erop. Plaats in het waterslot gat een injectie spuit. Doe hier watten in en klaar

[Jacques]

Ben ontzettend blij met het forum maar met tijden is het ook een dingetje hoor... Want er is zo ontzettend veel geschreven en als ik weer bij dit topic uitkom spreken jullie jezelf toch echt wel tegen.  Natuurlijk is er in 9 jaar wel wat veranderd maar lees ik in ander topic of in Jacques' boekje dat er geen waterslot op moet maar juist zilverfolie en hier lees ik weer wat anders. Wat is het nu? Mijn eerste giststarter staan nu bijna 24 uur continu te draaien met een stuk zilverfolie over de  hals, zoals elders met klem werd geadviseerd. Hoe zit het dan trouwens met besmettingsgevaar?

Kortom wat doe ik nu?

Zilverfolie? kans op infectie, geen zichtbare indicatie over proces

Waterslot? Geen toevoer van zuurstof van buitenaf, minder kans op besmetting, indicatie van activiteit/proces.

Kun je niet het waterslot er een uurtje af laten en dan een stuk zilverfolie er op zodat er een uur zuurstof in is kunnen komen?

Lastig lastig lastig

Gr. Jeroen

De laatste jaren gaat er geen waterslot meer bij mij op een starter direct na het enten van de gist. Wel vouw ik meteen een royaal stuk aluminiumfolie over hals van de erlenmeyer.

Het heeft overigens wel een tijd geduurd voordat ik over mijn infectieangst heen was. Maar de nodige jaren verder heb ik geleerd dat ik daar niet bang voor hoef te zijn. Fruitvliegjes komen niet bij het bier door het lage zuurstofgehalte tussen de wand van de erlemeyer en de folie, terwijl er toch zuurstof bij het bier kan komen. Voor een uitleg hoe ondanks de continue productie en overdruk aan koolzuur toch zuurstof bij je bier kan komen verwijs ik naar dit artikel. Kort gezegd komt het op neer omdat het gehalte aan zuurstof in de erlemeyer veel lager is dan de 21,5% zuurstof in de buitenlucht er altijd zuurstof diffusieert ondanks dat in de erlemeyer een overdruk is aan koolzuur.
Na een tijd als ik zie dat de kleur van starter verandert (lichter wordt) dan vervang ik het stuk aluminiumfolie voor een rubberen stop met een waterslot.

Overigens sluit ik sinds een tijd mijn CCT ook niet meer hermetisch af na het enten van de gist. In de kap van mijn CCT is een aansluiting met schroefdraad. In het gat daarvan steek ik tegenwoordig een stuk siliconen slang die ik niet afsluit. De slag van een kleine meter langt naar beneden. Er kan zo geen stof of micro-organismen door het gat in de CCT vallen.
Ik merk dat ik meer gistgroei heb in mijn CCT dan voorheen. Er is hierdoor meer vitale gist. De overmaat aan gist tap ik na een paar dagen af. Bij het opkweken van gist met een magneetroerder doe je dat natuur niet. Je wilt immers meer actieve gist enten.

[middelaersch]

Is het zinvol om de magneetroerder en erlemeijer in de klimaatkast te zetten, of maakt dat niet uit?

[Jacques]

Is het zinvol om de magneetroerder en erlemeijer in de klimaatkast te zetten, of maakt dat niet uit?

Waarom wil je dat?

[Koen S]

Is het zinvol om de magneetroerder en erlemeijer in de klimaatkast te zetten, of maakt dat niet uit?

Natuurlijk ga je de giststarter ook op de juiste temperatuur houden, dus in de klimaatkast.

[Jacques]

Natuurlijk ga je de giststarter ook op de juiste temperatuur houden, dus in de klimaatkast.

Een wat hogere temperatuur is niet zo'n probleem. Het gaat bij een starter om het verhogen van het aantal gistcellen. Dat gaat bij een hogere temperatuur sneller dan bij lagere temperaturen.

In laboratoria van brouwerijen staan de magneetroerders gewoon in de ruimte en niet in klimaatkasten...

[Koen S]

Een wat hogere temperatuur is niet zo'n probleem. Het gaat bij een starter om het verhogen van het aantal gistcellen. Dat gaat bij een hogere temperatuur sneller dan bij lagere temperaturen.

In laboratoria van brouwerijen staan de magneetroerders gewoon in de ruimte en niet in klimaatkasten...

Maar als je giststarter in de kelder staat, heb je een probleem. Te koud is zeker niet goed. Op je niet geïsoleerde zolder in de zomer zou ik ook niet doen.
In laboratoria heb je constante temperaturen, in een gistkast ook.

[Koen S]

In mijn keuken kan het temperatuurverschil tussen dag en nacht in de winter 5°C bedragen,  dat heeft gist niet graag, zeker bij opkweken is een constante temperatuur cruciaal.

[CeesM]

Maar als je giststarter in de kelder staat, heb je een probleem. Te koud is zeker niet goed. Op je niet geïsoleerde zolder in de zomer zou ik ook niet doen.
In laboratoria heb je constante temperaturen, in een gistkast ook.

Daarom zet ik het in de woonkamer. In die ruimte blijft de temperatuur redelijk stabiel en in 12 uur is de starter/opkweekje vaak al uitvergist.

[Jacques]

Maar als je giststarter in de kelder staat, heb je een probleem. Te koud is zeker niet goed. Op je niet geïsoleerde zolder in de zomer zou ik ook niet doen.
In laboratoria heb je constante temperaturen, in een gistkast ook.

Koud (onder de 17 ºC) is natuurlijk niet bevorderlijk voor de gistgroei. En grote temperatuurverschillen ook niet.
Neemt niet weg dat een gemiddelde woonkamer prima is als je een plekje hebt buiten de zon.

[Koen S]

Koud (onder de 17 ºC) is natuurlijk niet bevorderlijk voor de gistgroei. En grote temperatuurverschillen ook niet.
Neemt niet weg dat een gemiddelde woonkamer prima is als je een plekje hebt buiten de zon.

Vorige week een kveik opgekweekt. Omdat ik de vergisting wilde starten op 33°c heb ik ook de opkweek via magneetroerder gedaan op 33, kwestie van de gist niet te veel bloot te stellen aan temperatuurverschillen.
Gezond verstand gebruiken dus ipv jouw algemene regel die veel te simplistisch is.

[Oscar]

Wel vouw ik meteen een royaal stuk aluminiumfolie over hals van de erlenmeyer.

Een schoon gewassen theedoek voldoet ook prima.... en dan een touwtje om de hals van de erlenmeyer. een theedoek heeft als voordeel dat er ook lucht aangezogen kan worden...

[Oscar]

Is het zinvol om de magneetroerder en erlemeijer in de klimaatkast te zetten

Nee!

[hansHalberstadt]

Nee!

Dan doe ik al jaren zinloze dingen.

[Oscar]

Dan doe ik al jaren zinloze dingen.

Als jij je giststarter al jaren in de klimaatkast zet dan doe je inderdaad al jaren iets zinloos...

[hansHalberstadt]

De temperatuur constant houden tijdens het opkweken is toch niet zinloos? je wilt de gist juist geen temperatuurstress geven. en daarnaast is de omgeving ook te koud, maar 16 graden bij mij in de kelder.

[Oscar]

De temperatuur constant houden tijdens het opkweken is toch niet zinloos?

Jawel, gewoon kamertemperatuur is prima. Je wilt groei van de gist en een bovengist (ook een ondergist) doet dat in een hele grote temperatuur range waarbij kamer temperatuur ( 18 - 22) meer dan voldoende is...

 

[Jacques]

Vorige week een kveik opgekweekt. Omdat ik de vergisting wilde starten op 33°c heb ik ook de opkweek via magneetroerder gedaan op 33, kwestie van de gist niet te veel bloot te stellen aan temperatuurverschillen.
Gezond verstand gebruiken dus ipv jouw algemene regel die veel te simplistisch is.

Een ondergister kun je ook prima opkweken bij 20 tot 25 ºC om daarna die te gebruiken bij 10 tot 12 ºC.
Gist opkweken bij hoge temperaturen is niet nodig. Gist kan best tegen een temperatuurstootje.

Maar eerlijk is eerlijk bij 33 ºC gaat de gistgroei een stuk sneller dan bij kamertemperatuur.
Daar schuilt wel een gevaar in. Door de zeer snelle groei verbruikt de gist ook sneller de voedingstoffen die aanwezig zijn in de starter. Als de voedingstoffen op zijn en je de gist niet meteen koelt teert de gist bij dergelijke hoge temperaturen heel snel in op zijn reservestoffen. De kwaliteit van je gist gaat dan snel achteruit.
Het is een kwestie van goed opletten en inderdaad je gezond verstand gebruiken...

Als je per se je gist wilt opkweken in een klimaatkast houd ik je niet tegen. Nodig is het niet.


Zie ook Yeast Management

[hansHalberstadt]

Gist kan best tegen een temperatuurstootje.

Ook bij de hoofdgisting?

[Oscar]

Ook bij de hoofdgisting?

Ja, maar dan praat je niet neer over een starter... en heeft het dus gevolgen voor je product.;-)  Gezond verstand gebruiken...

[hansHalberstadt]

Waarom wil je het dus niet bij de hoofdgisting en mag het wel bij een starter dan?

[Oscar]

Waarom wil je het dus niet bij de hoofdgisting en mag het wel bij een starter dan?

Het verbaast mij enigszins dat jij deze vraag stelt..  Maar goed, bij een giststarter wil je voornamelijk gistgroei en ook zuurstof inslag om dat te bevorderen... Je zet niet in op vergisting! Bij een brouwsel wil je eerst wat gistgroei, maar daarna wil je vergisting... en dat is net wat anders..

[Jacques]

Ook bij de hoofdgisting?

In principe wel. Voor de smaakkwaliteit van je bier is het vooral belangrijk om de temperatuur te controleren. Zonder koeling stijgt de temperatuur in je gistvat snel 4 tot 4 graden boven de omgevingstemperatuur. Hierdoor krijg je meer esters en hogere alcoholen.

Ook wil je vaak de temperatuur laten stijgen op het einde van de nagisting om het bier goed uit te laten gisten. Temperatuurcontrole tijdens de vergisting heeft gunstige smaakeffecten.

Bij het opkweken van gist is de smaak minder belangrijk.  Neemt niet weg dat continu grote temperatuurverschillen ook tijdens het opkweken van gist niet gewenst. De meeste woonkamers worden goed verwarmd en is het temperatuurverschil tussen dag en nacht niet erg groot.

[Jeroen76]

Reden dat ik mijn giststarter in de vergistingskast zet is 3 kleine kinderen die zo'n erlenmeyer en magneetroerder maar wat interessant vinden...

Dus ook magneetroerder staat in de vergistingskast. Begrijp niet dat wanneer ik de starter op de kast in de woonkamer heb staan ik hem 24 uur per dag op een magneetroerder moet laten draaien maar dat wanneer ik dezelfde starter in de vergistingskast zet de magneetroerder in zn doos mag blijven zitten... Of lees ik het verkeerd. Las eerder namelijk ook dat een starter wel een beetje op constante temperatuur, liefst wat hoger moet vergisten, deze hele materie zal toch niet per jaar wijzigen qua werkwijze?

Nadeel is dat iedereen elkaar en soms zichzelf een beetje tegen lijkt te spreken wat de leesbaarheid van het forum niet echt ten goede komt vind ik. Wetende dat er niet 1 beste manier is maar kiezen blijft lastig als beginnende giststartermaker

Gr. Jeroen

[hansHalberstadt]

Wat is bijvoorbeeld het effect van een continue schommelende temperatuur tussen 18 en 22 graden bv van 18 naar 22 in 3 uur en dan weer van 22 naar 18 in 3 uur en dat herhalen?
a) bij een giststarter
b) bij een gistende hoofdwort
vergeleken met continue op 20 graden

[Oscar]

Reden dat ik mijn giststarter in de vergistingskast zet is 3 kleine kinderen die zo'n erlenmeyer en magneetroerder maar wat interessant vinden...

  Dat is een goede reden...

[Oscar]

Wat is bijvoorbeeld het effect van een continue schommelende temperatuur tussen 18 en 22 graden bv van 18 naar 22 in 3 uur en dan weer van 22 naar 18 in 3 uur en dat herhalen?
a) bij een giststarter
b) bij een gistende hoofdwort
vergeleken met continue op 20 graden

Heb je alle voorgaande antwoorden wel goed gelezen?    daarin staat het antwoord (als je tussen de lijntjes kunt lezen... )

[hansHalberstadt]

Reden dat ik mijn giststarter in de vergistingskast zet is 3 kleine kinderen die zo'n erlenmeyer en magneetroerder maar wat interessant vinden...

Dus ook magneetroerder staat in de vergistingskast. Begrijp niet dat wanneer ik de starter op de kast in de woonkamer heb staan ik hem 24 uur per dag op een magneetroerder moet laten draaien maar dat wanneer ik dezelfde starter in de vergistingskast zet de magneetroerder in zn doos mag blijven zitten... Of lees ik het verkeerd. Las eerder namelijk ook dat een starter wel een beetje op constante temperatuur, liefst wat hoger moet vergisten, deze hele materie zal toch niet per jaar wijzigen qua werkwijze?

Nadeel is dat iedereen elkaar en soms zichzelf een beetje tegen lijkt te spreken wat de leesbaarheid van het forum niet echt ten goede komt vind ik. Wetende dat er niet 1 beste manier is maar kiezen blijft lastig als beginnende giststartermaker

Gr. Jeroen

Ik vrees dat dat ook een beetje komt omdat mensen denken dat iets op een bepaalde manier werkt, maar het niet zeker weten. Een constante temperatuur is voor mijn idee altijd beter dan een regelmatig varierende temperatuur. Dus waarom zou je dan de zaak niet constant houden? Tegen het einde van de gisting is de optimale temperatuur wel anders dan bij het begin, dus dat is een andere verhaal.

[hansHalberstadt]

Heb je alle voorgaande antwoorden wel goed gelezen?    daarin staat het antwoord (als je tussen de lijntjes kunt lezen... )

Ik zie daar geen duidelijk onderbouwd antwoord tussen staan.

[Oscar]

Een constante temperatuur is voor mijn idee altijd beter dan een regelmatig varierende temperatuur.

Het kan geen kwaad in alle gevallen!!! Maar je zult er geen beter bier of meer gist door krijgen... Dus een overbodige handeling indien het alleen om de gist gaat...

[hansHalberstadt]

Het kan geen kwaad in alle gevallen !!! Maar je zult er geen beter bier of meer gist door krijgen....dus een overbodige handeling indien het alleen om de gist gaat....

Maar wel een onvoorspelbaarder gedrag, immers als je gist opkweekt om er de volgende dag mee te gaan brouwen wil je wel dat hij op het optimale moment goed is. Temperatuurverhoging of verlaging zal ook invloed hebben op het moment waarop de optimale hoeveelheid cellen is bereikt. En omdat ik het effect van temperatuurschommelingen op de groeisnelheid niet weet houd ik de temperatuur op 1 waarde waarbij ik weet hoe lang het duurt voor er voldoende gist is. (Ja je kunt de starter ook in de koeling zetten 3 dagen, dat is ook reproduceerbaar maar niet iedereen kiest daarvoor, bv omdat je dan verder vooruit moet plannen)

[Oscar]

maar wel een onvoorspelbaarder gedrag, immers als je gist opkweekt om er de volgende dag mee te gaan brouwen wil je wel dat hij op het optimale moment goed is. temperatuurverhoging of verlaging zal ook invloed hebben op het moment waarop de optimale hoeveelheid cellen is bereikt.

1 geruststelling: je kunt geen cellen tellen, dus die optimale waarde (hoeveel ) zul jij nooit komen te weten... Dus als jij denkt dat je product beter wordt op deze manier dan houd je je zelf voor de gek...

Maar doe vooral waar jij in gelooft...

Ik ga vooralsnog uit van ervaring en gezond verstand en die zeggen dat temperatuurcontrole voor een giststarter niet nodig is...

[hansHalberstadt]

Ik vind dat een vreemde redenatie: je kunt het aantal cellen niet tellen dus maakt het toch niet uit en daarom kun je er gerust nog een stuk extra onzekerheid bij gooien door niet op temperatuur te sturen.
 
Als de starter in de log fase zit met een paar uur vertraging da heb je niet een klein beetje te weinig cellen maar ordegroottes te weinig. Het heet niet voor niets  log fase omdat je de groei miet meer op een linearie schaal kunt weergeven.

Het doel blijft een reproduceerbaar eindresultaat met een gewenst het aantal cellen. Zoals eerder opgemerkt geldt onder lab omstandigheden meestal al vanzelf een constante temperatuur, maw een lab is een grote temperatuurgeregelde gistingskast.

[Koen S]

Mijn gezond verstand en ervaring zeggen heel andere dingen. 😬
Ik vind het eigenaardig dat het nu niet zo nauw steekt, terwijl er voor de rest constant met het vingertje wordt gewezen van je mag dit en dat niet doen, want o wee, je maakt een zware brouwfout.
En nu mag het met de natte vinger. Veronderstellen dat de temperatuur in huiskamers wel ok zal zijn, dat is pas wetenschappelijk. Mooi advies aan beginners. 👍

[hansHalberstadt]

Je kunt op de snelweg best soms 20 seconden je stuur loslaten en dan heb je grote kans dat je nog redelijk rechtdoor blijft rijden, maar dat wil nog niet zeggen dat je het daarom ook maar moet doen. Dat is net zo'n soort redenatie. Gecontroleerd je auto laten rijden en gecontroleerd een gist starter maken kun je wat dat betreft wel zo vergelijken volgens mij.

[Oscar]

Ik vind het eigenaardig dat het nu niet zo nauw steekt, terwijl er voor de rest constant met het vingertje wordt gewezen van je mag dit en dat niet doen, want o wee, je maakt een zware brouwfout.

Maak wel ff onderscheid tussen een giststarter en het daadwerkelijk brouwsel...ik heb het vermoeden dat jullie denken dat dat hetzelfde is....   Er zit wel degelijk verschil in...

[Oscar]

Als de starter in de log fase zit met een paar uur vertraging da heb je niet een klein beetje te weinig cellen maar ordegroottes te weinig. Het heet niet voor niets  log fase omdat je de groei miet meer op een lineaire schaal kunt weergeven.

Dit is een aanname die je in de praktijk nooit zult kunnen aantonen.... Je kunt niet zien wanneer welke fase aan de gang is... Dus kun je er ook niet op sturen.... En die fases zullen er ook zijn bij 18°C maar ook bij 25°C    zowel bij een ondergist als een bovengist...

En de meeste bovengisten doen het goed bij 18-25°C... Waarom dan je temp controleren bij een giststarter? Wat denk je daarmee te bereiken? 

[hansHalberstadt]

Dit is een aanname die je in de praktijk nooit zult kunnen aantonen.... Je kunt niet zien wanneer welke fase aan de gang is... Dus kun je er ook niet op sturen.... En die fases zullen er ook zijn bij 18°C maar ook bij 25°C    zowel bij een ondergist als een bovengist...

En de meeste bovengisten doen het goed bij 18-25°C... Waarom dan je temp controleren bij een giststarter? Wat denk je daarmee te bereiken? 

Het doel is de gist aan de hoofdwort toe te voegen juist op het moment dat de logfase aan het aflopen is. Omdat de verdubbelingstijd afhankelijk is van de temperatuur en dat ook bepaalt wanneer de logfase is afgelopen wil je de verdubbelingstijd zo goed mogelijk bekend hebben. Op basis van ervaring met vorige starters en een constante temperatuur zal dat beter lukken dan met onvoorspelbare temperatuur, maar ik begin in herhaling te vallen volgens mij.

[Jeroen76]

Mijn gezond verstand en ervaring zeggen heel andere dingen. [emoji51]
Ik vind het eigenaardig dat het nu niet zo nauw steekt, terwijl er voor de rest constant met het vingertje wordt gewezen van je mag dit en dat niet doen, want o wee, je maakt een zware brouwfout.
En nu mag het met de natte vinger. Veronderstellen dat de temperatuur in huiskamers wel ok zal zijn, dat is pas wetenschappelijk. Mooi advies aan beginners. [emoji106]

Nou... mijn vraag die dit topic na 9 jaar weer oprakelde was juist omdat ik elders op het forum had gelezen dat je de giststarter temperatuurgecontroleerd moest opzetten en ergens anders stond dat je hem 24 uur per dag moest roeren met roerder. Dat werd hier als onnodig aangemerkt en dan snap ik er niks meer van hé...

Voor nu ook weer een hoop info die het er niet makkelijker op maakt te kiezen.

Voor mij is het makkelijkste en veiligste om de starter in de gistkast te zetten en dan zet ik die ook meteen even aan zodat alles constant dezelfde temperatuur heeft. Magneetroerder kan er zonder moeite onder staan dus ook geen probleem. Alleen dat ik niet weet hoe ver hij is omdat er geen waterslot op zit is lastig. Daar valt nog wat te leren.

Gr. Jeroen

[middelaersch]

Alleen dat ik niet weet hoe ver hij is omdat er geen waterslot op zit is lastig.

En ook over dat wel of niet een waterslot op moet zijn de meningen dus zeer verdeeld.
De indruk die ik na het lezen van deze discussie heb gekregen: het maakt niet zo heel veel uit.

[Jeroen76]

En ook over dat wel of niet een waterslot op moet zijn de meningen dus zeer verdeeld.
De indruk die ik na het lezen van deze discussie heb gekregen: het maakt niet zo heel veel uit.

Ja, maar ben hoe dan ook, ook wel blij met alle adviezen en mogelijkheden. Ik pik er de dingetjes uit waarbij ik een goed gevoel heb. Werkt het niet naar wens dan pas ik het de volgende ronde wel aan, totdat alles werkt zoals ik dat wil.

Gr. Jeroen

[Oscar]

En ook over dat wel of niet een waterslot op moet zijn de meningen dus zeer verdeeld.
De indruk die ik na het lezen van deze discussie heb gekregen: het maakt niet zo heel veel uit.

Veel antwoorden op vragen kun je zelf goed beantwoorden door logisch te redeneren... Een giststarter die geroerd wordt moet ook lucht kunnen aanzuigen in de vortex...

[Jacques]

Een schoon gewassen theedoek voldoet ook prima.... en dan een touwtje om de hals van de erlenmeyer. een theedoek heeft als voordeel dat er ook lucht aangezogen kan worden...

Ook bij een stuk aluminiumfolie dat je over de starter vouwt kan er zuurstof worden aangezogen.
De folie sluit immers niet geheel af. Doordat het zuurstofgehalte in de starter laag is diffuseert er zuurstof van buiten naar binnen ondanks dat in de fles/erlemeyer er een verzadigde overdruk is aan CO2.

[Jacques]

Begrijp niet dat wanneer ik de starter op de kast in de woonkamer heb staan ik hem 24 uur per dag op een magneetroerder moet laten draaien maar dat wanneer ik dezelfde starter in de vergistingskast zet de magneetroerder in zn doos mag blijven zitten... Of lees ik het verkeerd. Las eerder namelijk ook dat een starter wel een beetje op constante temperatuur, liefst wat hoger moet vergisten, deze hele materie zal toch niet per jaar wijzigen qua werkwijze?

Dit begrijp je niet helemaal goed...

Ook als je de starter in de klimaatkast zet, zet je die op een magneetroerder.
Hoe lang je de roerder laat roerder hangt er van af. Niet elke gist komt namelijk even snel op gang. Daarom is het belangrijk ook goed te kijken naar de starter. Daarbij let je op de schuimvorming en kleur van de starter. Geen schuimvorming meer een lichtere kleur betekent dat de starter ver klaar is. Voor mij is dat het moment waarop het waterslot er op gaat. Aan de hand van de werking van het waterslot controleer ik verder. Vaak blubt het waterslot nog een tijdje. Als dat minder wordt gaat bij mij de starter in de koelkast bij een temperatuur van 4 tot 5 ºC. Dat koel wegzetten heb ik de nodige jaren geleden geleerd uit een artikel dat verschenen is in Brauwelt, een blad voor de professionele brouwers.

[Jacques]

Maar wel een onvoorspelbaarder gedrag, immers als je gist opkweekt om er de volgende dag mee te gaan brouwen wil je wel dat hij op het optimale moment goed is. Temperatuurverhoging of verlaging zal ook invloed hebben op het moment waarop de optimale hoeveelheid cellen is bereikt. En omdat ik het effect van temperatuurschommelingen op de groeisnelheid niet weet houd ik de temperatuur op 1 waarde waarbij ik weet hoe lang het duurt voor er voldoende gist is. (Ja je kunt de starter ook in de koeling zetten 3 dagen, dat is ook reproduceerbaar maar niet iedereen kiest daarvoor, bv omdat je dan verder vooruit moet plannen)

Beginnen met gist opkweken om er de volgende dag mee te brouwen is niet zo'n goed idee...

Zeker als het gaat om een gist waarmee je geen ervaring hebt en niet weet hoe deze is bewaard is het de vraag hoe snel de gist aanslaat. Dit kan van gist tot gist verschillen.
Daarnaast kan ook de verdubbelingstijd verschillend zijn. De ene gist is de andere niet.

Daarom is het zaak op tijd te beginnen met een starter en goed te kijken naar het gedrag van de gist.

[Jacques]

Natuurlijk ga je de giststarter ook op de juiste temperatuur houden, dus in de klimaatkast.

Nog even hier wat verder naar gezocht.

Ook in de professionele literatuur zijn de meningen wat de ideale temperatuur is voor een giststarter behoorlijk verdeeld. Daarbij speelt de temperatuur shock een belangrijke rol. Om die zo klein mogelijk te houden zijn er brouwerijen die hun gist vermeerderen bij de temperatuur waarbij de gist moet gaan werken. Anderen hanteren een hogere temperatuur en verlagen de temperatuur geleidelijk.

Mijn ervaring is dat de gevolgen van een temperauurshock beperkt zijn. Dit geldt zowel van een snelle afkoeling als opwarming.
Langzame afkoelingen en opwarmingen betekenen dat de gist meer reservestoffen verbruiken wat de vitaliteit van de gist niet ten goede komt. Als je voor geleidelijke temperatuurveranderingen kiest zul je moeten zorgen dat er nog voldoende voedingstoffen voorhanden zijn.

[Jacques]

Vorige week een kveik opgekweekt. Omdat ik de vergisting wilde starten op 33°c heb ik ook de opkweek via magneetroerder gedaan op 33, kwestie van de gist niet te veel bloot te stellen aan temperatuurverschillen.
Gezond verstand gebruiken dus ipv jouw algemene regel die veel te simplistisch is.

Op deze reactie kom ik ook nog even terug.

Ik kon mij namelijk herinneren dat ik ook wel eens gelezen had dat een te hoge temperatuur bij het opkweken van gist niet bevorderlijk is voor de kwaliteit van de gist.

Het onderstaand citaat komt uit het artikel Yeast Propagation and Maintenance: Principles and Practices


"Another  important  factor  which  influences  yeast  growth  and metabolism  is  temperature.    Temperature  is  somewhat  neglected  in  terms  of  its role  in  influencing  growth  rate  and  fermentation  performance.    Most  brewing yeasts will actually grow and ferment at temperatures up to 98 °F (37 °C).  These high  temperatures  are  not  optimal  for  yeast  propagation  or  fermentation,  since they produce numerous esters and affect the overall viability and stability of the yeast.    86°F (30 °C) is the usual temperature for the growth and propagation of laboratory yeast but this is still too high for brewing yeast.  Room temperature or 77°F  (25  °F)  is  the  recommended  temperature  for propagating  brewing  yeasts. At this temperature rapid growth and fermentation occurs without any adverse affects  on  subsequent  fermentation  performance.    Although  ale  yeast  will  grow just fine up to near 90 °F, lager yeasts start to lose viability at high temperatures.  The  mid  70s  are  optimal  for  growing  lager  yeasts  and  higher  temperatures should be avoided."


Nu zijn kveik bijzondere giststammen. Het zou kunnen dat deze wel goed tegen hoge vermeerderingstemperaturen kunnen. Dat is het mooie van bierbrouwen, het hangt er altijd van af...