Grote bellenteller om de koolzuurproductie tijdens de vergisting te volgen

[Henielma]

In het onderwerp Bellentellen zijn een aantal ideeën langs gekomen om de CO₂ productie tijdens de vergisting te kunnen volgen. Dit om meer inzicht te krijgen in het verloop van de vergisting.

Mijn vorige bellenteller heb ik gemaakt naar aanleiding van het idee van RobertW. Mijn uitvoering hiervan was op een aantal punten aan verbetering toe. Daarom gisteren een nieuwe gemaakt die de volgende verbeteringen heeft:
1. Groter, zodat er maximaal 1 kiep per 1,5 seconden komt zodat Tcontrol de sensor kan volgen.
2. Robuuster, niet afhankelijk van kleine verbuigingen in de bellenteller.
3. Nauwkeuriger
4. Het reedcontact boven water zodat er geen water bij de contacten van het reedcontact komt.

Aangezien er bij mij een vergisting gaande is en de oude bellenteller het na 2000 liter koolzuur tellen het begeven heeft heb ik gisteren met spoed een nieuwe bellenteller moeten maken. Het doel was om die uit te voeren met de bovenstaande verbeteringen.

Deze grote bellenteller is gemaakt met spullen die ik in huis had, namelijk:
Een plexiglas bakje van 155x125x37 mm (Velleman bouwpakket verpakking)
En drie liter diepvriesbak van Xenos
Magneetjes uit een deurcontact van een alarminstallatie
Reedrelais (Deurcontact van een alarminstallatie is eigenlijk beter)
2,5 mm² koperdraad
Koperen pijpje met een diameter van 3 mm.
Stukje isolatie van 1,5 mm² (zwart) koperdraad.
Watervaste lijm

Foto van het bakje:


Van dit bakje de korte zijkanten verwijdert en in het midden een schotje gelijmd.
Ter hoogte van dit gelijmde schotje twee stuks twee millimeter diameter gaatjes boren aan de zijkant. Dit wordt het scharnierpunt (Bijvoorbeeld 1 cm vanaf de open zijde dus boven op de foto van het bakje)
Aan de uiteinden een magneetjes aanbrengen dat het reedcontact kan activeren. Verder nog wat contragewicht aanbrengen zodat het bakje een grotere kiep maakt. Let op dat het bakje met de gewichtjes ongeveer in balans blijft.
Maak van het koperdraad en een plankje de twee scharnierpunten.

Het lastigste is het uitstroompunt van het koolzuur. Ervaring heeft geleerd dat dit uitstroompunt recht of schuin naar boven moet wijzen. Diameter van bijvoorbeeld 1,5 mm. Hiervoor heb ik een stukje isolatie van zwart installatiedraad gebruikt. Verder het uitstroompunt vlak onder het tussenschot (dat in het midden gelijmd is) uit laten komen.

Hieronder het resultaat:


Nu het deksel van de diepvriesbak in stukken gesneden zodat de open delen van het bakje grotendeels afgesloten worden om spetteren en verdamping tegen te gaan. Dit geeft het volgende resultaat:



Hieronder nog een filmpje van de grote bellenteller in actie tijdens een vergistingspiek:

[William]

Als het reedcontact niet werkt kun je altijd nog een microfoontje gebruiken
Weer mooi om te zien hoe je met een minimum aan spullen zoiets weet te maken: een Henielmaconcept.

Ik hoop binnenkort mijn bellenteller met TControl te testen omdat de laptop met TControl dan vrij is. Sinds oktober heeft TControl continu aangestaan.

[Henielma]

Nu ik bezig ben Tcontrol in elkaar te zetten (ja, alles is binnen  ), komt natuurlijk stap 2 in zicht: de bellenteller maken. Ik snap alleen het kiepbakje contructie niet. In de handleiding van Tcontrol mis ik foto's van de vorm van het bakje dat de CO2 opvangt en gaat kiepen. De buitenkant staat goed in beeld, maar niet de binnenkant. Kan dat nog hier gezet worden? Dan ga ik spullen bij elkaar sprokkelen en ook nadenken over een mechanisme...

Bovenstaande vraag past beter in dit topic denk ik vandaar deze post hier.

Hieronder nog wat foto's, hopelijk maken deze het wat duidelijker. Let op deze foto's zijn vanaf de onderzijde.


Hier is de linkerzijde naar beneden gekiept en stroomt het koolzuur in de rechterkamer. Als de wip de andere kant heen is gekiept dan komt het koolzuur in de linker kamer.
Het zwarte puntje is het koolzuuruitstroommondje.
Met wat gewichtjes moet je de wip in balans brengen zodat die mooi kiept als je lucht of koolzuur eronder blaast. (Dit deel ligt normaal onder water)


Bovenstaand is het uitstroommondje in detail te zien en het dunne gebogen koperdraadje is het scharnier dat door de zijwand gaat.


Dit is het scharnier aan de andere zijde.

[Kleine_Schriek]

Bedankt! Dit is superduidelijk en ik denk weer verder hoe en wat. Want zo'n zelfde bakje heb ik natuurlijk niet ;-)

[Henielma]

Het zelfde bakje is natuurlijk lastig te vinden. Maar een diepvriesdoos of iets dergelijks is ook wel iets van te maken.

Of je koopt het goedkoopste Velleman elektronica kitje en je gooit de inhoud weg en gebruikt de verpakking. 

Ik heb namelijk een lege verpakking van een Velleman kit gebruikt.

[Kleine_Schriek]

Het zelfde bakje is natuurlijk lastig te vinden. Maar een diepvriesdoos of iets dergelijks is ook wel iets van te maken.

Of je koopt het goedkoopste Velleman elektronica kitje en je gooit de inhoud weg en gebruikt de verpakking. 

Ik heb namelijk een lege verpakking van een Velleman kit gebruikt.

Ik denk dat ik in de Xenos eens ga shoppen, een theedoos of zo van perspex 

[William]

Voor een paar euri's heb je bij Conrad ook perspex plaatjes. Ik heb hiervan een kiepmechanisme gemaakt die ik in een 3 of  5 liter plastic bak plaats die op dit moment in de aanbieding bij de Blokker zijn (2 euro). Het kiepmechanisme en bakje heb ik aan het deksel vastgemaakt.

Het magneetje heb ik op de perspex kiep geplakt. Het reedcontact ga ik op de juiste plek op de deksel lijmen. Het kiepmechanisme raakt in de bovenste stand het deksel.

Ik moet alleen nog een krom buisje vinden met spitse punt die precies onder de perspex bakje past zodat de bellen op de juiste plek terecht komen. Ik denk aan zo'n gebogen drinkrietje die ik misschien verstevig.

Herman: heb je veel contragewichtjes moeten gebruiken om te kiepen?

[Henielma]

Heb je foto's? Ik ben benieuwd.

Op de foto's hieronder zie je die messing knelkoppeling moeren en onder verder magneetjes uit zo'n magneet van een deur reedcontact.

[William]

Heb je foto's? Ik ben benieuwd.

Als het af is zal ik wat plaatjes maken

Herman: heb je veel contragewichtjes moeten gebruiken om te kiepen?

[Henielma]

Ik las je vraag pas later en heb het antwoord er inmiddels bijgetypt.

[William]

Ik heb een bellenteller gemaakt die is geinspireerd door deze versie van Henielma maar die inmiddels al weer zwaar achterhaald is.
Toch maar een beknopte fotoreportage inclusief kleine modificaties:


Een perspex frame waar het kiepmechanisme op wordt geplaatst. Op de zijkanten zijn twee kleine sleufjes gemaakt als kantelpunt. Rechts zie je het uiteinde van een spuitfles die een mooie kromming heeft die recht onder het tussenschotje van het wipbakje komt te staan.


Wipbakje. De schroefjes komen  in de sleufjes van het perspex frame. Het bruine blokje is de magneet voor het reedcontact. Links en rechts zijn wat extra gewichten geplaatst om het geheel in evenwicht te krijgen.


Het wipbakje staat op het frame.


Het geheel zit in een 5 liter PP bakje. Het uiteinde van de spuitfles komt door het deksel heen. Het reedcontact is met tape op de deksel gezet op het punt waar de magneet bij het kiepen het deksel raakt. De draadjes van het reedcontact zijn vastgesoldeerd an de RS232 wat aan de print van de TL-400 vast zit.

Het apparaat is getest met TControl en het werkt perfect!
Ik heb nog wel een probleem. Omdat ik het bakje laat kiepen op een onderstel verplaatst het geheel zich langzaam tijdens het kiepen (na een paar uur) zodat de magneet en reed relays niet meer voldoende dicht bij elkaar komen en er geen pulsen meer gedetecteer worden. Ik zou dit kunnen oplossen door het onderstel te verzwaren met een ijzeren of messing plaat of ik zou het onderstel vast kunnen maken aan de polypropyleen (PP) bak.
Nu heb ik inmiddels al ontdekt dat PP niet te lijmen is door z'n hydrofoob karakter (lijm zal nooit uitvloeien). Iemand suggesties om het onderstel vast te zetten aan de PP bak?

[Henielma]

Heel mooi gemaakt William. Het blijft een mooie eenvoudige oplossing.

Je zou inderdaad de voet kunnen verzwaren met iets dat niet roest. Een stuk tegel of zoiets. Of het kieppunt verbinden met de deksel. Daar kan je doorheen boren zonder dat het echt gaat lekken.
Heb je in de deksel ook een gat zodat het koolzuur goed kan ontsnappen?

Wanneer ga je er een vergisting mee volgen?

[William]

Er zitten gaten in het deksel. Het geheel zal niet opgeblazen worden.

Ik heb hem getest met een aquariumpomp a 45 liter lucht per uur, dat ging goed.
Hij wordt pas echt getest als ik iets heb wat zwaar genoeg is en tegelijkertijd niet te dik is (max 1 cm) zodat ik ook zeker weet dat ik de hele vergisting haal en de ijkfactor nauwkeurig kan bepalen. Met een spuit kwam ik op ongeveer 35 ml per puls.

[Henielma]

De ijkfactor bepalen (L CO2/puls) kan je voor een eerste indicatie met een spuit. Maar mijn ervaring is dat je het toch in de praktijk moet finetunen. Dit vanwege een paar redenen.
1. Tijdens vergisting zullen er bellen verloren gaan indien tijdens het kiepen de bellenstroom doorgaat. Met een spuit zal je stoppen als de kiep begint, dit is verschillend.
2. Mogelijk zijn de formules in Tcontrol niet helemaal exact maar in de praktijk corrigeer je dat ook door die correctiefactor.

Ik zou 2 liter starterwort vergisten en kijken of het eind SG overeenkomt. Zoniet dan de parameter L CO2/puls aanpassen tot Tcontrol het juiste SG aangeeft. (Tcontrol dus niet eerst afsluiten).

De waarde die je dan hebt is een goede startwaarde voor een echte vergisting. Later kan je die weer afhankelijk van het gemeten SG finetunen.

[William]

Hieronder de foto's van mijn bellenteller in actie:

Wat me niet lekker zit is dat de tip van de slang in het water zit en rechtstreeks via een dun slangentje naar het gistvat loopt. Als je teveel onderdruk krijgt (tijdens koelen van het  wort) zou je water uit de kieper in het vat kunnen krijgen. Ik heb het slangetje nu maar in een paar lussen van boven naar beneden laten lopen om dit te voorkomen maar eigenlijk zou er een bufferflesje tussen moeten zitten.

[Kleine_Schriek]

Ziet er erg mooi uit. Nou heb je al twee bellentellers William! En ik sta nog op nul. Daar moet ik maar verandering in gaan brengen ;-)

[William]

Ziet er erg mooi uit. Nou heb je al twee bellentellers William! En ik sta nog op nul. Daar moet ik maar verandering in gaan brengen ;-)

Ik heb er nog maar één. De lichtsluis is door TNT-post kwijtgemaakt. Gelukkig waren ze ruimhartig met de schadevergoeding.

[William]

Hieronder een filmpje van de bellenteller in actie tijdens de vergisting van de US saison

[Henielma]

Wat me niet lekker zit is dat de tip van de slang in het water zit en rechtstreeks via een dun slangentje naar het gistvat loopt. Als je teveel onderdruk krijgt (tijdens koelen van het  wort) zou je water uit de kieper in het vat kunnen krijgen. Ik heb het slangetje nu maar in een paar lussen van boven naar beneden laten lopen om dit te voorkomen maar eigenlijk zou er een bufferflesje tussen moeten zitten.

Ziet er prima uit die bellenteller. Ook leuk om met behulp van je onderschift bij een ander in het Tcontrolscherm de paarse vergistingscurve te kunnen zien.

Ik heb de bellenteller met vloeistof altijd buiten de koelkast staan en duidelijk lager dan de bovenzijde van het gistvat. Als je dan gaat koelen heb je geen last van de aanzuigende werking. Er komt alleen wat water in de slang maar dit water kan niet 80 cm omhoog door de onderdruk in het vat. Dat water wil je zeker niet bij je jongbier.