Topic: OPROEP aan de bezitters van een REFRACTOMETER

[MO]

Ik kan het eigenlijk niet maken, maar ik zou wellicht een paar biertjes door moeten laten meten op de diverse GC die ik op mijn werk tot mijn beschikking heb. Dan krijg je exact het alcohol gehalte.

A3
SG 1200 naar 1014 lijkt me niet gezond voor de gemiddelde biergist: meer dan 25% alcohol.

[Adrie]

Ha MO,

Natuurlijk niet, daar hoort dan een hogere eind SG bij. Toch verbaast het me dat de metingen die wij doen zoveel afwijken van wat we (denken te) weten of wat er op het etiket staat...

Groeten,

A3

[MO]

Ik begin inderdaad een beetje te twijfelen aan de refractometers. Vandaar mijn GC idee.

[Adrie]

Tja, bij het brouwen van mijn Rochefort 8-kloon heb ik de begindichtheid gemeten met zowel de hydrometer als de refractometer. Beide metingen gaven hetzelfde resultaat. Het zou wel heel toevallig zijn als beide dezelfde afwijking hadden...

Meting op professionele apparatuur kan natuurlijk geen kwaad. Moeten de metingen met enerzijds de GC en anderzijds de hydrometer en refractometer natuurlijk wel op dezelfde batch bier worden losgelaten, dan kunnen we vergelijken.

Groeten,

A3

[Adrie]

Voor het maken van een giststarter voor de Columbus-kloon heb ik een Natte en een Zatte doorgemeten en het gist gebruikt voor opkweken. De resultaten:

Natte:
Eind SG: 1014
Brix: 8,0 graden Brix
Begin SG: 1060
Alcohol: 6,13 vol.%
Alcohol volgens etiket: 6 vol.%

Zatte:
Eind SG: 1013,5
Brix: 8,5 graden Brix
Begin SG: 1067
Alcohol: 7,01 vol.%
Alcohol volgens etiket: 8 vol.%

Opvallend is dat de Natte, Zatte en Columbus allen eindigen op 1014!

Ter controle heb ik ook onze Konink-kloon doorgemeten (voor de opkweek van de Koninck-gist als backup voor de Columbus-kloon. Deze metingen geven een iets lagere begin SG dan in werkelijkheid: 1049 in plaats van 1051. De metingen lijken daardoor wel degelijk betrouwbaar genoeg.

Niet alleen de Columbus, maar ook de Zatte hebben een lager alcoholgehalte en daarmee begindichtheid dan het etiket vermeldt.

Groeten,

A3

[Jacques]

Toch verbaast het me dat de metingen die wij doen zoveel afwijken van wat we (denken te) weten of wat er op het etiket staat...

Hoi Adrie,

Mijn ervaring is dat een kleine meetfout meteen grote gevolgen heeft. Het is om deze reden dat ik flink geļnvesteerd heb ik grote nauwkeurige hydrometers.
Eigenlijk zou ik ook over een nauwkeurigere refractometer moeten beschikken dan die ik nu heb. De hoge kosten weerhouden mij een dergelijke refractometer te kopen.

Verder wil ik opmerken dat het noodzakelijk is het bier goed te ontgassen voordat je de SG-waarden bepaald met de refractometer en hydrometer.

Bij zorgvuldig werken (iets wat jij ongetwijfeld doet Adrie) krijg je naar mijn oordeel voldoende betrouwbare waarden.

Jacques

[Adrie]

Ha Jacques,

Inderdaad laat ik de monsters altijd eerst goed ontgassen en opwarmen tot 20 graden. Het ontgassen doe ik door een aantal keren over te schenken in een andere maatcylinder en weer terug. Vervolgens dek ik de cylinder af met alufolie en laat het vaak nog een nacht staan. Het merkwaardige is dat ik dus als test een eigen bier heb doorgemeten en daar geen afwijking in heb ontdekt.

Groeten,

A3

[Jacques]

Hoi Adrie,

Ik ook niet. De berekeningen naar begin SG aan de hand van de waarden van de refractometer en hydrometer kloppen precies. Volgens mij klopt de methode, zeker als deze zoals jij beschrijft nauwkeurig wordt uitgevoerd.

Jacques

[Adrie]

Pauwel Kwak, brouwerij Bosteels, doorgemeten op 30 september 2004.

Fles met uiterste verkoopdatum 2 augustus 2006.

eind SG: 1014
Brix: 9,4 graden Brix
Berekend begin SG: 1075
Alcohol: 8,1 vol.%
Alcohol volgens etiket: 8 vol.%.

Groeten,

A3

[Bas]

En dan een klassieker:

Duvel (houdbaarheidsdatum 7/2007, 8,5% volgens het etiket):

Eind SG met hydrometer: 1006
Refractometer (°Brix): 7,1
Berekende begin SG: 1064
Berekend alcohol %: 7,7

Hmmm, wijkt dus behoorlijk af.

Grt, Bas H.
 

[Adrie]

De Delirium Tremens is doorgemeten.

Eind SG: 1007
Brix: 7,4 graden B

Berekend begin SG (inclusief bottelsuiker): 1066
Alcohol: 7,7 vol.% (volgens etiket 8,5).

Schijnbare vergistingsgraad: 89% !!

[MO]

wat jammer toch dat nauwelijks iemand hier nog data publiceert. Welnu, ik heb vanavond voor het eerst mijn refractometer gebruikt, hier de metingen:

Diebels Alt
eind SG 1011
6.0 °Brix
berekend OG 1046
berekend alc% 4.6% (etiket 4.9%)

wat een geinig apparaatje! En niet duur via marktplaats....met dank aan de afdingkwaliteiten van Johannes.

[Oscar]

'k heb er ook eentje...meteen maar ff proberen dan...

Leffe brune (Dubbel) : 8,2 ° Brix
                                6,5 % alcohol volgens etiket

't is al laat, dus verder ff geen metingen...

Groeten en gezondheid
Oscar

[MO]

Wat klopt hier niet? Doe ik misschien iets verkeerd met invullen. Ik heb vertrouwen in de gemeten waarden, ik heb ze samen met iemand anders bepaald, bij kt, en uitgebreid ontgast. Toch lastig, die metingen. Ik heb A3's BrouwHulp gebruikt, geeft Promash andere waarden voor %alochol en OG.

Leffe dubbel
eind SG 1013
8.4 °Brix
berekend OG 1066
berekend alc% 7.2% (etiket 6.5%)

LaTrappe dubbel
eind SG 1009
8.3 °Brix
berekend OG 1072
berekend alc% 8.5% (etiket 6.5%)

[Adrie]

Promash geeft iets andere waarden, maar niet schokkend anders (7,0 resp. 8,3) Begin SG's zijn gelijk aan die Promash berekent. Tja, vreemd, maar in het verleden heb ik wel vaker van dit soort rare uitkomsten gekregen en ik kan het niet verklaren. Leffe zit nog wel binnen de foutenmarge, maar La Trappe is wel een heel groot verschil.

Overigens is de foutenmarge best groot. Ga je bij de Leffe uit van 1014 en 8,3 graden Brix, dan kom je uit op 6,5 vol.%.

[fro]

Tja, vreemd, maar in het verleden heb ik wel vaker van dit soort rare uitkomsten gekregen en ik kan het niet verklaren. Leffe zit nog wel binnen de foutenmarge, maar La Trappe is wel een heel groot verschil.

Het is zeker zo dat ProMash die gemeten Brix-waarde eerst omrekent naar Plato, en vervolgens die Plato-waarde en het eind-SG gebruikt om begin-SG en alcoholpercentage te berekenen? (Ik heb momenten geen beschikking over ProMash dus kan het niet controleren...)

In dat geval: tussen graden Brix en graden Plato bestaat een bepaald verband. Die factor zit doorgaans ergens tussen de 2 en de 8 procent, zo staat ergens in de hulpfunctie van ProMash, en is binnen een brouwhuis constant. Oftewel: die verschilt per brouwhuis. Zou dat misschien de verklaring zijn waarom je bij bepaalde brouwerijen zo'n groot verschil krijgt?

Groeten,

Frank

[Adrie]

Daar snap ik niets van. Waarom is het verband tussen de brekingsindex van het wort/bier en de concentratie suikers verschillend per brouwhuis? Die brekingsindex wordt bepaald door de suikerconcentratie (en het alcoholgehalte en nog wat andere opgeloste stoffen die maar een kleine invloed hebben).

[Oscar]

Na wat googlen vond ik de volgende informatie :

°Brix = % Suiker (Saccharose)
Suikergehalte (%) = (dichtheid-1000) * 0,26
1 E%(Plato) = 1/4 * (Dichtheid (g/l) - 1000)

Na wat omrekenen kom ik op het volgende verband :  °Brix = 1E% * 4 * 0,26  -->  °Brix = 1E% * 1,04

Dit kom uit een document van ene Gerald Willemse en is van een praktikum microbiologie Levensmiddelen technologie

Zou dit ongeveer kunnen kloppen..??

Groeten en gezondheid
Oscar

[SiriS]

Erg duidelijk in deze thread is dat er erg ongedefinieerd gemeten wordt. Het lijkt erop dat de deelnemende forummers elk een eigen meet methodiek hanteren. Om tot beter vergelijkbare meet resultaten te komen zou een meet protocol opgesteld kunnen worden. Wat mij zo opviel is dat er niet is omschreven hoe een bier ontgast wordt en bij welke temperatuur er wordt gemeten (ook al is de refractometer temperatuur gecorrigeerd). Ook zal aangegeven kunnen worden met welke (type) hydrometer en refractometer gemeten is. welke lichtbron wordt er gebruikt etc...

In dat geval: tussen graden Brix en graden Plato bestaat een bepaald verband. Die factor zit doorgaans ergens tussen de 2 en de 8 procent, zo staat ergens in de hulpfunctie van ProMash, en is binnen een brouwhuis constant. Oftewel: die verschilt per brouwhuis. Zou dat misschien de verklaring zijn waarom je bij bepaalde brouwerijen zo'n groot verschil krijgt?

Als de factor gerelateerd is aan de samenstelling van het wort: vaste verhouding glucose/maltose/tri-sacharide etc. zou dat kunnen kloppen.

Groet, SiriS

[Oscar]

Als lichtbron wordt in mijn geval of daglicht of licht van mijn kamer/keuken verlichting (Peertje 40W). Zou er verschil zitten in de afgelezen waarden bij deze lichtbronnen..?   

Groeten en gezondheid
Oscar 

[Johannes]

Als lichtbron wordt in mijn geval of daglicht of licht van mijn kamer/keuken verlichting (Peertje 40W). Zou er verschil zitten in de afgelezen waarden bij deze lichtbronnen..?   

Groeten en gezondheid
Oscar 

Nee, de breking van wit licht (bestaat uit meerdere kleuren)  is steeds hetzelfde bij verschillende kleuren licht zou er een verschil kunnen zijn maar niet waarneembaar met een refractometer. Zie bijv. een prisma (of het album dark side of the moon vna pink floyd  )

[Drents Hopbier]

Na wat googlen vond ik de volgende informatie :
°Brix = % Suiker (Saccharose)
Suikergehalte (%) = (dichtheid-1000) * 0,26
1 E%(Plato) = 1/4 * (Dichtheid (g/l) - 1000)
Na wat omrekenen kom ik op het volgende verband :  °Brix = 1E% * 4 * 0,26  -->  °Brix = 1E% * 1,04

Ben je niet op mijn pagina uitgekomen?  http://home.wanadoo.nl/hoorns.hopbier/analysemethodes.htm
°Brix = grammen suiker in 100 ml oplossing
°Plato = grammen suiker in 100 gram oplossing
Volgens de tabel van Goldiner-Klemann loopt de verhouding Brix/Plato op van 1 tot 1.13 (geen suiker tot 30 gew. % suiker). Gemiddeld dan 1.06
Ik heb de tabel op internet gezet, maar kan 'm zelf niet meer downloaden (29 kB). Roep maar als je hem toegezonden wilt hebben.

Hans Hans

[Oscar]

@ Hans hans:
 Ik neem aan dat ie binne kort wel gewoon online te bereiken is...?

Hier nog even een meting :

Bier : Lazarus van brouwerij de Halve Maan
Eind SG : 1014 (gemeten met een standaard sg meter)
°Brix : 6,8 (Gemeten met een ATC refractometer, bij wit licht met een keuken lamp (40 W)
% Alcohol volgens etiket : 6,5%
Kleur : Lichtbruin (Zou dit invloed heben op de brekings index..?)

Groeten en gezondheid
Oscar

[Drents Hopbier]

@ Hans hans:
 Ik neem aan dat ie binne kort wel gewoon online te bereiken is...?

Ik weet niet wat ik fout doe. Maar de xls file is wel te uploaden, maar daar (althans door mij) niet te vinden.
Ik heb nu ook een andere versie naar boven gestuurd: http://home.wanadoo.nl/hoorns.hopbier/goldinerklemannplatobrix.htm

Hans Hans

[MO]

Even de gegevens van Oscar complementeren:

Bier : Lazarus van brouwerij de Halve Maan
Eind SG : 1014 (gemeten met een standaard sg meter)
°Brix : 6,8 (Gemeten met een ATC refractometer, bij wit licht met een keuken lamp (40 W)
% Alcohol volgens etiket : 6,5%
Kleur : Lichtbruin (Zou dit invloed heben op de brekings index..?)
Berekend OG 1049
Berekend alcohol% 4.6%

We moeten maar eens een gaschromatograaf aanschaffen - hup, investeren in de hobby - want we kunnen discussieren tot we een ons wegen maar we komen er toch niet achter of de meting niet klopt of dat de gegevens op het etiket niet kloppen.