Düsseldorfer Altbier

Gestart door Eduard, 17-06-2004 12:03 u

Vorige topic - Volgende topic

0 leden en 1 gast bekijken dit topic.

Eduard

Jawel, ik ga alwéér brouwen. Zolang ik hier nog niets omhanden heb kan ik net zo goed mijn tijd nuttig besteden  ;)

Deze keer staat een Düsseldorfer Altbier op het menu, zo'n 25-30 liter, afhankelijk van mijn brouwhuisefficiëntie. Het recept is afgeleid van http://www.bier-selbstgebraut.de/rezepte.htm#Alt en het begeleidende commentaar. Het maischschema komt van Jacques' Alt-recept. Verder heb ik het recept nog lichtjes moeten aanpassen aan de voorradige mouten en hoppen, vandaar de Perle en de ietwat afwijkende mouthoeveelheden. Het recept heb ik x 1,5 gedaan voor mijn gewenste hoeveelheid (30 liter). Ik ga uit van een eind-SG van 1048.

Ingrediënten:

1390 g   pilsmout            3 EBC
3000 g   munchermout    15 EBC
 720 g    aromamout     150 EBC
 475 g    tarwemout         3 EBC
  30 g    chocolademout 800 EBC

  45 g    Hallertauer Perle 8% alfa  (90', geen aromahop)

Maischschema:

20' op 55 Celcius
30' op 62 Celcius
25' op 70 Celcius
10' op 76 Celcius
kort op 78 Celcius en spoelen/filteren

Kooktijd: 90 minuten

Gist: Safale S-04 Dried ale yeast

Hopelijk wordt het een smakelijk biertje wat een beetje smaakt naar Diebels Alt, wat ik destijds regelmatig net over de grens in NRW kocht. Heeft iemand anders misschien nog ervaring met het brouwen van Alt-bier? Ik ben wel benieuwd naar op- of aanmerkingen aangaande vooral het maischschema en de gistsoort.  :P

Herman

Hoi Eduard,

Zoek eens met de zoekfunctie naar mijn Sticke Fest, erg lekker biertje. Ik heb voorheen ook wel eens een alt gebrouwen, veel meer het originele type. Dat was me echter te moutig-bitterig qua smaak, al waren anderen er dol op.

Na mijn vakantie maar weer eens een Sticke brouwen, bedankt voor de reminder!

Herman

NB heb je Duitse mout? Zo niet, skip de 55C. 10 op 76 kan ook korter: 5.

Eduard

Ik dronk er gister nog eens eentje op en meende dat een verder verslag op zijn plaats was.

Het bier had een begin SG van 1048 en bij het bottelen was de SG 1018. Nog steeds veel, maar wel in orde. 't Zal wel aan de aromamout hebben gelegen.

In elk geval is het een smakelijk biertje geworden, met een licht gebrande smaak van de chocolademout. Ik ga dit bier over een tijdje weer maken, maar waarschijnlijk verlaag ik dan de storting chocolademout naar 25g. Wat mij betreft is dit een aanrader, qua smaak :P

Jacques

Hoi Eduard,

Zou je dit recept (of het aangepaste recept) ook willen posten in de wachtkamer van het forumonderdeel "Recepten per biertype zonder discussie". Als het voor je mogelijk is svp het recept ook graag een Word en ProMash bijlage.

 :degroeten: Jacques

Eduard

Naar aanleiding van het door mij in de wachtkamer geplaatste recept van dit bier is Jacques zo vriendelijk geweest om mijn recept in Promash te zetten en het brouwzaalrendement te berekenen. Die was in vergelijking met de ProMash-rendementen die Jacques haalt zeer laag (67% tegen 85% van Jacques).

Ik vroeg mij af of iemand enig idee heeft van de oorzaken van mijn dusdanig lage brouwzaalrendement. Om echt in de details te kruipen voeg ik onderstaande informatie over het brouwen van dit brouwsel toe:

Begin-SG:       1048
Eind-SG:         1018
totale hoeveelheid wort voor gisting: 24 liter
totale hoeveelheid mout: 5614 gram

Maischschema staat al aangegeven in de eerste posting bovenaan.

Maischwater:   20 liter

Voor het koken had ik 27,5 liter wort dat op 70 graden C een SG van 1026 had. Gecorrigeerd voor temperatuur is dit een SG van 1048. Toen gekookt, 90 minuten. Na het koken en koelen had ik 21 liter wort met een SG van 1055. Ik heb dit met 3 liter kraanwater aangevuld tot 24 liter met een SG van 1048.

De mout maal ik met een schijvenmolen die ik een tijd geleden van Bas heb overgekocht. Ik schroot meestal 'normaal', dus op zo'n manier dat de moutkorrel net gebroken is en dan net een tikje fijner. Spoelproblemen zijn bij mij zelden aan de orde, en bij dit bier vormde het spoelen ook geen probleem. Het spoelen met de wortverzamelpijp duurde 40 minuten. Dit is de wortverzamelpijp:



De ketel die ik gebruik is vrij krap. Met die 27,5 liter wort in de ketel (voor het koken) was de ketel echt behoorlijk vol en moest ik er goed bij blijven.

Na het koken leidde ik het wort door de tegenstroomkoeler naar het gistvat.

Ja, 't is weer een heel verhaal. Hopelijk kan iemand mij (en anderen) uit ervaring zeggen waar ik verbeteringen kan aanbrengen in het brouwproces.


 :gistsmile:

Groeten, Ed

Johannes

Hoi Eduard,

De door jou genoemde schijvenmolen is deels oorzaak van het rendement, wanneer je een walsenmolen gebruikt (zoals Jacques) zul je een hoger rendement halen. Toch zou je een rendement van zo´n 75 % moeten kunnen halen met een schijvenmolen.
Die laatste 8 procent zou deels in het spoelen kunnen zitten. Als ik je foto zo zij dan heeft mijn wortverzamelpijp een groter filteroppervlak per cm² bodemfilterkuip (koelbox) dan die van jou (er van uit gaande dat je deze in een ronde maischketel doet).
Mocht er een afwijking in je metingen zitten (SG of hoeveelheid wort) dan levert dat vanzelfsprekend ook een afwijking op.

Ik hoop dat je hier wat mee kunt.

:degroeten:

Johannes


Adrie

Niet mee eens, Johannes,

Met mijn schijvenmolen haal ik gemakkelijk een rendement van 80%. Met de installatie van De Vier Broeders waar wij een walsenmolen gebruiken halen we ook 80%.

Eduard,
Het ligt eerder aan het spoelen denk ik. Ik lees dat je na het koken met drie liter kraanwater hebt aangevuld. Als je drie liter meer spoelwater had gebruikt, had je meer suikers uit het bostel gespoeld en dit had je rendement meer in de buurt van 75-80% gebracht.

Groeten,

A3

Bas

Citaat van: Eduard Möllenkamp op 16-11-2004  17:53 u... De mout maal ik met een schijvenmolen die ik een tijd geleden van Bas heb overgekocht. Ik schroot meestal 'normaal', dus op zo'n manier dat de moutkorrel net gebroken is en dan net een tikje fijner. Spoelproblemen zijn bij mij zelden aan de orde, en bij dit bier vormde het spoelen ook geen probleem. Het spoelen met de wortverzamelpijp duurde 40 minuten...
Hoi Eduard,

Met jouw molen heb ik een rendement van 79-80% (promash) gehaald. Dus ik denk dus niet dat het aan jouw molen ligt. Wel spoelde ik langzamer (+/- 1,5 uur) en maalde ik iets fijner (ik kan me herinneren dat jij de molen ietsje minder fijn  heb gezet). Als ik naar de foto van jouw hevelfilter kijk zie ik verder dat er grotere "gaten" inzitten als in de mijn (mijn buizenstelsel bestrijkt een groter oppervlak van de bodem van mijn ketel). Ik zou me trouwens op dat laatste concentreren. Ik had eerst een wortverzamelpijp gemaakt die minder bodem bestreek en daarbij haalde ik maar een laag rendement (zo'n 67%).

Grt, Bas H.

Johannes

Citaat van: Adrie op 17-11-2004  09:09 uNiet mee eens, Johannes,

Met mijn schijvenmolen haal ik gemakkelijk een rendement van 80%. Met de installatie van De Vier Broeders waar wij een walsenmolen gebruiken halen we ook 80%.

Helaas spreek ik ook niet uit eigen ervaring (had ik maar een walsenmolen) maar als ik de ervaringen zo lees dan levert een walsenmolen doorgaans een hoger rendement dan een schijvenmolen. Jij vergelijkt 2 installaties waar misschien ook rendementsverschillen in zitten waardoor je bij beide op 80% uitkomt?

Groet, Johannes

Adrie

Ha Johannes,

Dat zou natuurlijk zeker kunnen! Maar ik heb ook reden om te denken dat met de huidige, goed omgezette mouten je best grof kunt schroten en toch een uitstekend rendement kunt halen.

Groeten,

A3

Eduard

Hallo medebrouwers,

Bedankt voor de reacties tot dusver!

Als ik zo jullie commentaren lees dan lijken twee mogelijke oorzaken sterk naar voren te komen. De wortverzamelpijp is inderdaad gemaakt voor een ronde brouwketel. En de oppervlakte die erdoor 'bedekt' wordt is niet geweldig. En ook dat spoelen is misschien deze keer wat te vlot gegaan.

Omdat ik al langer het idee had dat mijn brouwzaalrendement niet geweldig was gebruikt ik al langere tijd ingrediënten die zouden moeten volstaan voor 30 liter bier. Misschien moet ik eens een stap terug doen en ingrediënten gebruiken voor 20-25 liter en dan wat langer doorspoelen. Op die manier gooi ik niet overmatig veel waardevolle suikers weg die nog in de bostel zitten. Die wortverzamelpijp kan ik misschien nog eens ombouwen. In dat geval zou ik sowieso een wat stevigere versie maken met dikkere buizen want de mijne is nog een beetje gammel.

Fijner schroten heb ik al eens geprobeerd, met een Weizenbier nogwel. Dat was niet zo'n goed idee en dat ging ook een beetje fout. Nu was dit natuurlijk het verkeerde moutmengsel om met zoiets te experimenteren aangezien tarwemout al geen vliesje heeft.

Mocht er nog iemand andere ideeën hebben over de oorzaken, dan houd ik mij aanbevolen  :brouwen:

Bas

Hoi Eduard,

Zie ook deze discussie.

Grt, Bas H.

Eduard

Hallo Bas

Bedankt voor de tip. Ik heb jouw wortverzamelpijpen ook bekeken en het lijkt erop dat ik ook eens aan het zagen moet slaan. Bij mijn H-vormige verzamelpijp hebben alleen de verticale buizen van de H sleufjes. Hebben sommige brouwers goede ervaringen met een O-vormige verzamelpijp? Dat zou onderdelen en soldeerwerkzaamheden sparen.

Adrie

Beste Eduard,

Zie dit plaatje:

.

Aan de onderkant heb ik sleuven gezaagd op 0,5 cm afstand van elkaar. De sleuven reiken tot halverwege de buis. Ik heb nooit filterproblemen gehad en het rendement is zoals ik eerder schreef altijd rond 80% (soms iets eronder, soms iets erboven).

Groeten,

A3

Bas

Even een overzichtje:

(zie de foto in deze discussie)
- oude wortverzamelpijp + schijvenmolen : 59%
- verbeterde wortverzamelpijp + schijvenmolen : 79 - 80%
- verbeterde wortverzamelpijp + walsenmolen : 85%
- verbeterde wortverzamelpijp + walsenmolen, continue rondpompen maisch (HERMS) : 87-88%

Alle rendementen met promash berekend.

Grt, Bas H.

Adrie

En, Eduard, hoe is dit bier geworden?

Groeten,

A3

Eduard

't Is niet waar, heb ik dat helemaal vergeten te vermelden?

Wel, Adrie en anderen, als referentie heb ik alleen Diebels Alt wat ik wel eens over de grens in Duitsland kocht. Op zich zit het bier in dezelfde categorie en eigenlijk ben ik behoorlijk tevreden over mijn gebrouwen Alt-bier. De gist die ik gebruikt heb is vrij neutraal en goed geschikt voor dit biertype, naar mijn mening althans.

Ik heb nog steeds bier van dit type staan en het is nog steeds goed te drinken. Van diacetyl, waardoor Christiaan met hetzelfde recept en een andere gist geplaagd werd, heb ik geen last gehad.

Met groet uit donkerend Oslo

Eduard  samenvol

Eduard

Ik heb een mailtje gestuurd naar de persoon die het recept destijds op het Duitse hobbybrouwersforum had geplaatst. Het betreft een Markus Berndt, Duitser 'in Exil', hij woont in de Verenigde Staten en is daar hoogleraar in een tak van wiskunde. Aangezien ik een prijs had gewonnen heb ik hem dat maar even gemeld en hem bedankt voor het goede recept. Hij antwoordde als volgt:


toll dass Du mit dem Rezept Erfolg gehabt hast! Ich bin jetzt
natuerlich neugierig welche Hefe Du verwendet hast. Ich braue Altbier
nun nur noch mit Wyeast 1010 (American Hefeweizen). Diese Hefe ist die
Hefe der Brauerei Zum Uerige in Duesseldorf. Sie wird hier in den USA
von der Widmer Brauerei in Portland, Oregon fuer ein Hefeweizen
verwendet, das dort sehr beliebt ist.

Viele herzliche Gruesse aus Santa Fe, New Mexico

- Markus


Dat van die gist was wel interessant, wie verwacht nou dat een gist die in de VS voor Hefeweizen gebruikt wordt eigenlijk een Alt-gist is...

Overigens staat de Osloer Alt vandaag weer op de agenda. De moutstort is vrijwel dezelfde, al heb ik wat met de Munich gerommeld en zowel Munich 20 als een beetje Pale malt gebruikt, je moet toch wat... Ook dezelfde hopstort als voorheen. Ik ga alleen wat langzamer spoelen in de hoop iets meer bier te maken. Zelfde gist als voorheen: SafAle S-04.

En nu maar hopen dat-ie weer net zo lekker wordt als vorig jaar! :P

Groeten uit Oslo waar het zo mooi weer is dat ik er bijna spijt van krijg om de hele dag binnen achter een dampende pan te staan,

Eduard samenvol

Eduard

En ja hoor, het brouwen is in volle gang. Geen geschroot (want dat had ik de vorige week bij het maken van de Irish Ale al vast gedaan) dus meteen maischen. Scheelt een boel gestofzuig op het balkon, en ook tijd natuurlijk. Bovendien had ik een goede reden om zo gauw weer te brouwen :D

Eduard

Zo, om 00.30 was het brouwen, het schoonmaken van de brouwinstallatie en de vloer in keuken, woonkamer en gang klaar. 'k Was zo gaar als wat.

Deze keer heb ik gebrouwen met Jacques' artikel over spoelen, een lap tekst die ik onlangs tijdens een nachtwacht op mijn gemak kon lezen, in het achterhoofd. En ik heb het idee dat het wel geholpen heeft. De mout was al een week geleden geschroot en vervolgens luchtdicht verpakt in een koele omgeving, en ik merkte geen verschil bij het brouwen. Het filteren ging eigenlijk prima, tot op het laatst, wanneer het hoogste gedeelte van de wortverzamelpijp contact maakt met lucht. Dan blijft het aanzuigen en laten leeglopen. Bij het toevoegen van spoelwater heb ik de kraan dichtgedraaid en een diepe lepel voor het gieten gebruikt. Normaal liet ik het wort doorstromen, maar nu dus niet. Dit leek goed te gaan.

Koken ging prima, maar het filteren daarna (door de tegenstroomkoeler) blijft een beetje gedoe. Als ik niet de hele tegenstroomkoeler vol met wort zuig komen er luchtbellen in de leiding waardoor het wort maar langzaam stroomt en vervolgens stopt, terwijl het filter helemaal niet verstopt is. Op een gegeven moment slaagde ik erin om de koeler helemaal leeg te laten stromen en weer helemaal vol te zuigen (resulterend in een lading wort in mijn gezicht, tot vreugde van omstanders), met als gevolg dat het wort er hard uit kwam stromen, in de goede temperatuur. Nu heb ik 24,5 liter wort, en het zal wel gauw beginnen te blubben.

Wat vaker brouwen helpt trouwens wel bij het maischen, de contrôle op de temperatuur van zo'n elektrische maischketel moet je echt onder de knie krijgen voordat het goed werkt.

Groeten uit zonnig Oslo

Eduard samenvol

Eduard

De SafAle-S04 is zo sterk op gang gekomen dat de hele 'headspace' van het gistingsvat vol met schuim zit wat met tijd en wijle het waterslot in wordt gestuurd. In elk geval gaat het weer een lekkere alt worden :P

Volgende week staat een BPA op het programma, een groter brouwsel van 75 liter. Er staan twee bruiloften en een dorstige zomer op het programma, dan kun je 't beter meteen goed aanpakken :D

Groeten uit half bewolkt Oslo

Eduard samenvol

MO

Mijn Nottingham alt wil maar niet klaren en houdt een gistige smaak. Daar baal ik van. Ik zat voor een alt eigenlijk meer te denken aan Wyeast German Ale. Maar de 1010, dat is natuurlijk ook zeer interessante info! Had de Amerikaanse kennis ook nog adviezen over vergistingstemperaturen? Volgens mij moet je toch laag zitten.
Bij welke temp vergist jij nu Eduard? Ik heb overigens zelf zeer slechte, fruitige ervaringen met de S04.

Herman

De S04 schijnt van Whitbread afkomstig te zijn, dat fruitige verbaast me niet echt. Ben overigens wel heel benieuwd naar deze gist voor een pale ale, heb hem dus ook bij Siris besteld.

Herman

MO

Voor een pale ale, een goede hoppige dan, lijkt hij me uitstekend geschikt.

Herman

Hé Eduard,

Waar blijven de bevindingen, proefnotities, eindresultaten, ... kortom: leesvoer gevraagd! ;)

Tags:

Zoeken met Google op deze site.
Brouwspullen zijn ook te koop via Bol.com.
Als je iets bestelt bij Bol.com (ook andere zaken dan brouwspullen) via deze link steun je het forum.


Het boek van de beheerder van deze site.