Topic: Jullie mening over een eerste poging

[stoffel]

Nu mijn installatie volledig is ga ik mij volgende zaterdag eens aan een eerste brouwsel wagen.
Hieronder vinden jullie het recept hiervoor:

Basis :

Omschrijving	Waarde
Naam recept	Proefbrouwsel 1
Brouwdatum	21/03/2009
Biertype	Tripel
Aantal liters	25
Gewenst begin SG	1060 (6,5 vol% alc.)
Brouwzaalrendement	65.0%

Algemeen

Omschrijving	Waarde
Totaal brouwwater	36.20 liter
Maischdikte	3.47 l/kilo
Maischwater	24.98 liter
Spoelwater	11.22 liter
Kooktijd	90 min.
Berekende kleur	18 EBC (Randy Mosher)
Berekende bitterheid	34 EBU (Glenn Tinseth)

Mout :

Moutnaam	% stort	Massa	Kleur
Pilsmout 3 EBC	64.8 %	5000 gram	3 EBC
Roggenbrouwmout	25.9 %	2000 gram	6 EBC
Karamelmout 150 EBC	2.6 %	200 gram	150 EBC

Hop :

Hopnaam	% Alfazuur	Massa	Kooktijd	Bitterheidsaandeel
Brewers Gold (D)	7.2 %	25 gram	90 min.	19 EBU
Brewers Gold (D)	7.2 %	20 gram	60 min.	14 EBU

Gist

Omschrijving	Waarde
Gist soort	Brewferm Lager
Gist toegevoegd als	Inhoud verpakking

Maischschema

Stap nr	Temperatuur	Rusttijd	Maischdikte
1	60°C	30 minuten	3.47 l/kg
2	70°C	30 minuten	3.47 l/kg
3	78°C	10 minuten	3.47 l/kg

Jullie mening? Of zijn er fouten die ik gemaakt heb?
Wel grappig dat als ik zelf het EBU nareken, ik een andere waarde uitkom, maar dit kan ook aan mij liggen.

PS: merk op dat het niet karamelmout maar aromamout moet zijn. Maar vermits aromamout er niet in staat, en de karamelmout de specificaties het meest lijkt te benaderen gebruik ik deze.

[Gerb]

Vanuit een puur persoonlijk oogpunt wat opmerkingen:

* Je gebruikt best veel roggemout, je kunt hierdoor wat filterproblemen krijgen. Persoonlijk zou ik een 38 °C (10 min) stap inlassen. Hier staat mijn recept voor een roggebier.
* Brewer's Gold zou ik minimaal 60 minuten meekoken. Deze hop heeft in mijn ervaring bij korter koken de neiging om wat hard bitter over te komen. Daarentegen past Brewer's Gold qua smaak wel prima bij de roggemout denk ik (mits alleen gebruikt als bitterhop).
* Voor een ondergistend bier in combinatie met de roggemout lijkt me de bitterheid aan de hoge kant. Ik zou niet hoger gaan dan 25 IBU.
* Hoe ga je vergisten? En waarom geen vloeibare lagergist? 

[William]

Een spannend recept!

Wat voor een bier heb je voor ogen; als je echt een tripel wilt maken dan is het start SG een beetje laag en heb je misschien niet de goede gist te pakken. Als je echt een ondergister wilt maken dan zal het best een lekker bier kunnen worden al ben ik het met Gerben eens dat een vloeibare lagergist misschien beter is. In geval van een korrel moet je wel voldoende gist gebruiken.

[MO]

Nee, een tripel is geen logische benaming voor dit bier? Foutje, of bewust?

[stoffel]

Goh, ik vond eigenlijk geen goede omschrijving in de lijst van het bier dat ik wou maken. Maar tripel klopt inderdaad niet.
Voor een sterke blonde heb ik dan weer een te laag alcoholgehalte, deze optie is dus ook niet mogelijk.

* Voor een ondergistend bier in combinatie met de roggemout lijkt me de bitterheid aan de hoge kant. Ik zou niet hoger gaan dan 25 IBU.
* Hoe ga je vergisten? En waarom geen vloeibare lagergist?

Ik had opgevangen dat vloeibare gisten wel eens moeilijk te controleren durven zijn (in tegenstelling tot korrelgisten die heel stabiel zijn). En omdat het mijn eerste brouwsel is wil ik niet onmiddellijk teveel hooi op mijn vork nemen.

Met de hop zal ik nog een beetje sleutelen opdat de bitterheid wat daalt, maar deze toch lang genoeg kan meekoken.


PS: BrouwVisie raadt mij 11 liter spoelwater aan. Maar vermits ik maar 90 minuten kook, en slechts 25 liter bier wil overhouden lijkt mij dit wel heel veel. Wat denken jullie?

[RobinB]

Goh, ik vond eigenlijk geen goede omschrijving in de lijst van het bier dat ik wou maken. Maar trippel klopt inderdaad niet.Voor een sterke blonde heb ik dan weer een te laag alcoholgehalte, deze optie is dus ook niet mogelijk.

RoggeBock?
Bestaat niet, maar dekt de lading wel beter volgens mij...

Ik had opgevangen dat vloeibare gisten wel eens moeilijk te controleren durven zijn (in tegenstelling tot korrelgisten die heel stabiel zijn).

Stabiel zijn ze wel, je moet alleen een starter maken. Als je dat nog niet ziet zitten is een korrel een betere optie inderdaad.
Maar wat is dan alsnog de reden voor de Brewferm Lager?
Ga je echt koel (10 ºC) vergisten?

BrouwVisie raadt mij 11 liter spoelwater aan. Maar vermits ik maar 90 minuten kook, en slechts 25 liter bier wil overhouden lijkt mij dit wel heel veel. Wat denken jullie?

Heb je je brouwerijconstanten / installatie ingesteld?
Zoja, zal het wel kloppen...

[stoffel]

Roggebock, klinkt in ieder geval wel al leuk.

Maar wat is dan alsnog de reden voor de Brewferm Lager?
Ga je echt koel (10 ºC) vergisten?

Volgens het KMI blijft het nog wel een tijdje onder de 15°C. Dus ga ik proberen te vergisten in de koelste ruimte van het huis (als ik daar overdag het raam openzet, en 's avonds dit weer sluit, dan is het daar gemiddeld 12,5°C).

De Brewferm Lager heb ik eigenlijk per ongeluk meegenomen, maar ga hem nu toch gebruiken vermits het nog vrij koud buiten is.
Volgens mij moet dit wel een goed experiment zijn: het eerste brouwsel met een lage gisting, het volgende met een hoge gisting (en dan vergelijken ). Het zou een eerste les kunnen zijn in het verschil van smaak tussen beide soorten gist.

[Gerb]

Ik had opgevangen dat vloeibare gisten wel eens moeilijk te controleren durven zijn (in tegenstelling tot korrelgisten die heel stabiel zijn). En omdat het mijn eerste brouwsel is wil ik niet onmiddellijk teveel hooi op mijn vork nemen.

Dat heeft niets met stabiliteit te maken, vloeibare gist is wel een tandje lastiger i.v.m. opkweken en hygiëne. De combinatie van roggemout en ondergisten is wel een goede denk ik. Ik heb zelf 2 ondergisters gemaakt op mijn balkon en die zijn prima gelukt. De gist geeft het echt niet zo snel op en als de temperatuur boven "ondergist temperaturen" komt, zal de gist iets meer fruitigheid geven. Dat lijkt me bij dit bier echt geen probleem.

Ben je nog steeds van plan om de Brewer's Gold op 30 minuten te gebruiken? Hoe wordt je nieuwe hopschema?

Voor een echte Roggebock, zou ik 20% munichmout toevoegen.

Volgens mij is het een natuurlijk iets voor velen om meteen maximaal creatief en "extreem" te brouwen aan het begin. Later zal je terugkeren naar de basics, 1 mout, 1 hop, 1 gist.

[stoffel]

Ik heb het recept aangepast.

Het spoelwater is nu realistischer, namelijk 5 liter.
Ik heb ook het hopschema aangepast. Vanaf nu zal de hop minimaal 60 minuten meekoken, maar zal bij de 2de storting maar 20 gram toegevoegd worden in plaats van 25 (ik vrees dat het bier anders te bitter zou kunnen worden).

Mjah, creativiteit is natuurlijk altijd leuk. Maar als ik nu al maximaal creatief zou zijn, dan zou ik ook niet weten welke ingrediënten welke effecten hebben. De creativiteit zal voor de eerste 3-4 brouwseltjes wat beperkter blijven

[Gerb]

Het is wel een beetje weinig spoelwater vind ik. En een verschil van 300 ml is ook niet echt een grote verandering. Als je ervan uitgaat dat er in 1 kg mout, 0,75 kg water blijft zitten en je hebt ook nog verliezen van het hopfilteren en 90 minuten koken., dan ben ik bang dat je te weinig volume overhoudt. Hoe heb je dit berekend? 

[Oscar]

Als je ervan uitgaat dat er in 1 kg mout, 0,75 kg water blijft zitten

Edgar!        In 1 kg mout blijft ± 1 liter water achter...

[edit]
link
[/edit]

[stoffel]

Oei, kennelijk een fout in mijn berekening: ik ging uit van veel minder restwater in de mout
In dit geval is de originele berekening van BrouwVisie natuurlijk wel correct (± 11 l).

Vraagje dan: kan ik om de hoeveelheid spoelwater te verkleinen beginnen met een grotere hoeveelheid maïschwater?
Het eindresultaat in de kookketel zou dan gelijk moeten zijn, toch?

[EBC]

Edgar!   
[

Gerb? Oscar     

[Gerb]

Ik ben het! Het is volgens mij een complot tegen mij. Ik had geschreven 0,75- 1 liter water in 1 kg mout. En, Oscar, het is natuurlijk allemaal jouw schuld.  Ik had de waarde die jij in de link postte onthouden.

Mijn punt is in ieder geval wel overgekomen, ergens klopte er iets niet in de berekening.

[Hopmans]

Vraagje dan: kan ik om de hoeveelheid spoelwater te verkleinen beginnen met een grotere hoeveelheid maïschwater?
Het eindresultaat in de kookketel zou dan gelijk moeten zijn, toch?

Ja, dat is correct.

Bij de meeste brouwers is de totale hoeveelheid water ongeveer 1.6 x de gewenste hoeveelheid bier.
In jouw geval is dat: 1.6 x 25ltr= 40 liter

Als je dan 25 liter maischwater gebruikt, dan heb je 15 liter spoelwater nodig.

Het kan zijn dat de waarde van 1.6 bij jou iets meer of minder is.
Dat is net als het rendement een kwestie van een beetje bijsturen.

 

[stoffel]

Gisteren het recept geprobeerd om te zetten in de realiteit.
En omdat het mijn eerste keer was, kon het natuurlijk niet anders dan dat het klungelig verliep.

Zo ben ik de volgende problemen tegengekomen:
*het schroten bleek een hels karwei om de juiste afstelling te vinden (ik ben zelf erin geslaagd mezelf te snijden )
*pH te laat aangezuurd (ik was reeds bezig met de eerste rustperiode toen ik doorhad dat ik het vergeten was)
*te korte rustperiode alvorens te filteren, het bier bleef dus troebel
*uiteindelijk bleek dat ik de maïschketel niet ver genoeg gevuld had, wat een eindresultaat gaf van 10 liter bier ongeveer in plaats van 25
*mijn manier van hopfilteren bleek te goed te werken, waardoor er zelf geen overheveling plaats vond; de alternatieve methode die ik dan maar gebruikt heb zorgde er dan weer voor dat er restjes van de warme breuk in het gistvat geraakt zijn.

Eerst leek de gisting niet aan te slagen, maar ik heb het net nagekeken en het lijkt zo langzaam aan te beginnen (ik vermoed dat dit veroorzaakt werd door de restjes van de warme breuk).

Ik zal de gist nu zijn werk laten doen tijdens de hoofdgisting, en voor het lageren nog eens de restjes die er niet in mogen zitten definitief te verwijderen.
Zou ik hier dan voor de zekerheid daarna nog wat gist bijvoegen?

[Maarten]

Het gaat altijd klungelig volgens mij. Ik ga komend weekend voor de 8e keer brouwen, en ik verwacht dat ik nog steeds het een en ander vergeet of opkloot. vorige keer is ook door onhandigheid nog een hevelslang losgeschoten toen ik niet oplette: bergen hete wort door de keuken gesproeid!

Je snijden: jammer, maar niet schadelijk voor je bier. Vette pech voor je vinger! (of wat dan ook)

Te laat aanzuren: boeie, er zijn er ook die helemaal niet aanzuren. de eerste rust is de eerste stap waar iets moet gebeuren, dus dat lijkt me niet eens erg veel te laat.

Wort troebel is geen probleem op zich. A) de troebeling bezinkt op den duur wel, B) helder bier is voor watjes
Wat voor filter heb je? Hoe verliep het?
Voor helder wort (de volgende keer dan) is die pauze volgens mij niet zo belangrijk, ik heb ondervonden dat als je met veel doorstroom begint te filteren, (mits je filterbed daardoor niet geheel dichtslaat, zoals in mijn vorige filter(dat was een emmer)) het wort op den duur helder wordt. dan gooi (Nou, nou, gooien, alles met beleid hè) je die troebele zooi terug, en dan filtert ie met hoge snelheid helder daarna. Ik kan op die manier in 25 minuten iets van 30 liter er doorheen jassen. (22 liter maischwater en 12 spoelwater)

15 liter tekort? da's wel een groot verschil. Had je maar 10 liter maischwater gepakt, of ben je vergeten te spoelen? of van beide een beetje? Hoe was het soortelijk gewicht?
Heb je je hop aangepast aan de nieuwe hoeveelheid?
Wat bedoel je met warme breuk? Stukjes eiwit? Hop? Als het niet onwijs veel is zou ik me geen zorgen maken, bij het lageren blijft dit wel achter in je gistvat.

Na een dag beginnen met vergisten is niet raar, zeker niet voor een ondergister (toch? ik heb nog nooit onder gegist).

Om de troebeling en troep goed kwijt te raken, kun je extra lang (en eventueel ook koud) lageren. Als je met hevelen voor de lagering wacht tot het goed uitgegist is, komt er (door evt verdere vergisting) niet teveel beweging in je lagervat, en heeft het de rust om goed uit te zakken. Extra gist toevoegen is denk ik niet nodig.
Je zult zien: na lagering en goeie lange rust op fles zal het alsnog een helder, en waarschijnlijk lekker biertje worden!

[stoffel]

* Het is een hevelfilter, maar ik vermoed dat ik er waarschijnlijk beter ook een pompje aan kan zetten. Nu hevelt die nogal vrij langzaam (ongeveer een twintig minuten om 15 liter over te hevelen).

* Het grootste probleem waarom ik 15 liter tekort kwam lag in mijn verkeerde ijking van mijn maïschketel. Ik dacht dat er 28 liter inzat, maar het zal waarschijnlijk eerder 20 zijn geweest. Als je dan niet genoeg spoelwater gebruikt heb je snel een groot verschil natuurlijk

* Met de warme breuk bedoel ik zowel uitgevlokte eiwitten (alhoewel in mindere mate), en hop.

Maar ach, de vergisting is nu goed aangeslagen. Voor de zekerheid ga ik toch een kaasdoek kopen morgen (just in case, en voor later gebruik), en wat extra gist). Woensdag zal ik dan eens nagaan in welke mate alles uitgegist is. StartSG bedroeg 1058 (met dank aan het tekort aan water )

[RobinB]

Voor de zekerheid ga ik toch een kaasdoek kopen morgen (just in case, en voor later gebruik), en wat extra gist). Woensdag zal ik dan eens nagaan in welke mate alles uitgegist is. StartSG bedroeg 1058 (met dank aan het tekort aan water )

Zou ik niet doen, laat em maar gaan!
Eventuele trub bezinkt wel en anders raak je het wel kwijt bij het hevelen!

[Maarten]

* Het is een hevelfilter, maar ik vermoed dat ik er waarschijnlijk beter ook een pompje aan kan zetten. Nu hevelt die nogal vrij langzaam (ongeveer een twintig minuten om 15 liter over te hevelen).

20 minuten is op zich best snel voor 15 liter volgens mij hoor! En gezien je geen helder bier had is filtersnelheid misschien niet je eerste prioriteit. Bij mij als je het hevelfilter even vol open zet wordt het na 3,4,5 liter (en dan gaat dat best snel) kraakhelder. Daarna de kraan wat verder dicht gooien, dan wordt het nog helderder, en dan vang ik het op.

Maar als jij je kraan vol open gooit en er blijft troebel wort uit komen, kan ik me maar 2 dingen voorstellen.
A. Je hevel hevelt niet hard genoeg om het filterbed voldoende in te klinken zodat het filtert?
B. Je hevel hevelt te hard, het filterbed slaat volledig dicht, en je krijgt steeds brokjes mee.

Dus ik wil graag weten hoe hard je hevel zuigt. Dit kun je makkelijk uitdrukken in hoogteverschil tussen wortoppervlak in je maischpan en het onderste uiteinde van je hevel. Bij mij is dat 70 centimeter of zo. Als je met onwijs dunne slangetjes hevelt, moet je het ook even zeggen.

[Maarten]

Zou ik niet doen, laat em maar gaan!
Eventuele trub bezinkt wel en anders raak je het wel kwijt bij het hevelen!

Overigens heel erg mee eens!

[Jacques]

Even een reactie van iemand die ruim 28 brouwervaring heeft en zo'n 400 brouwsels op heeft zitten.

Om een helder wort te krijgen moet je gewoon iets langer wachten voordat je begint met filteren. Zet in het begin de kraan heel even open om de grootste rommel kwijt te raken. Giet het troebele wort voorzichtig terug in de ketel. Sluit de kraan daarna voor zo'n 2 à 3 minuten en zet hem dan heel langzaam open. Na een paar minuten is normaal gesproken het wort kraakhelder. Ga pas het wort verzamelen als deze helder is

Verder kun je een zogenaamde bazooka-filter gebruiken, hiermee krijg heel snel een helder wort.

Overigens kan het niet zo veel kwaad als het eerste wort licht troebel is. Wel moet je er op letten dat er geen zichtbare deeltjes in het wort drijven. Zolang je die ziet moet je het wort teruggieten. Heel troebel wort moet je ook niet hebben omdat die rijk is aan vetzuren waardoor je bier een licht zeepachtige smaak kan krijgen. Ook kun je hierdoor eerder last krijgen van een verouderingssmaak.

Als je echt kraakhelder bier wilt brouwen moet je er voor zorgen dat het wort zo helder mogelijk is.

[stoffel]

Dus ik wil graag weten hoe hard je hevel zuigt. Dit kun je makkelijk uitdrukken in hoogteverschil tussen wortoppervlak in je maischpan en het onderste uiteinde van je hevel. Bij mij is dat 70 centimeter of zo. Als je met onwijs dunne slangetjes hevelt, moet je het ook even zeggen.

De darm op zich is 2 meter lang, maar ik heb het onderstse maar op 50-60 cm gehouden van het wortoppervlakte. Misschien wel nuttig om hier eens mee te spelen. De dikte ervan is trouwens te vergelijken met die van een gewone tuinslang.

Om een heldere wort te krijgen moet je gewoon iets langer wachten voordat je begint met filteren. Zet in het begin de kraan heel even open om de grootste rommel kwijt te raken. Giet de troebele wort voorzichtig terug in de ketel. Sluit de kraan daarna voor zo'n 2 à 3 minuten en zet hem dan heel langzaam open. Na een paar minuten is normaal gesproken het wort kraakhelder. Ga pas het wort verzamelen als deze helder is

Volgende keer zal ik eens inderdaad wat meer met de tijd spelen. Mogelijk heb ik hier wat teveel op beknibbeld.

[Maarten]

ik heb het onderstse maar op 50-60 cm gehouden van het wortoppervlakte.

Dat lijkt me niet een raar hoogteverschil, ongeveer hetzelfde als wat ik heb. Voor helder filtraat moet je denk ik naar Jacques luisteren, die weet er vele malen meer van dan ik.

[offtopic zeurmodus=ON irritant=ON]

een heldere wort ... het wort ... een heldere wort ... het wort ... het wort ... Hele troebele wort

  Jacques, als taalpurist geef je hier niet echt het goede voorbeeld. Als je overal braaf HET wort gebruikt, en mensen daarop corrigeert, gebruik dan ook 'helder' om de status van helderheid aan te geven in plaats van 'heldere'. Onzijdige woorden missen bij hun bijvoeglijke naamwoorden namelijk die e. Zoals: 'een groen huis' (tegenover 'een groene auto').

"hele troebele wort" is op een andere manier incorrect, dat ligt niet alleen aan het troebele, maar ook aan het hele. Zoals jij het stelt, heb jij het niet over de helft van een troebel wort, maar over het geheel van het wort, wat troebel is. wat jij bedoelt is heel troebel wort. Dat omdat het heel betrekking heeft op troebel en niet op wort.
Eh, trowens, wat ik nu beschrijf werkt weer alleen bij mannelijke en vrouwelijke woorden, want een hele groen huis is natuurlijk ook een beetje raar. da's ook een heel groen huis, of je het dan bij heel over groen of huis hebt, moet je dan maar gokken geloof ik. (intonatie/ritme? nouja in schrijftaal kan het in ieder geval niet )

Voor het geval mensen dit argeloos willen kopieren, gelieve op te letten: bij 'het troebele wort' is het dus wél 'troebele', ondanks dat het bij 'een troebel wort' 'troebel' moet zijn. Waarom dat zo werkt weet ik niet, ik ben noch de grammaticale encyclopedie noch heb ik t bedacht, maar het is wel zo. (overigens zijn hier, vermoed ik, ook uitzonderingen op, zo kan ik me voorstellen dat in ouder Nederlands 'het klein meisje' of iets dergelijks in sommige opstellingen niet zou misstaan. maarja dat weet ik niet)

Misschien ben ik niet bij bier- en brouwterminologie de taalpurist, maar wel redelijk bij Nederlands. en op zich ook niet eens zo snel bij nietsvermoedende voorbijgangers, maar als je zelf mensen corrigeert op taalgebruik uit ik graag mijn zinloze frustraties. excuses daarvoor... 
[/offtopic]

[Bas G]

Je doet je avatar eer aan, Maarten... 





Maar je hebt wel gelijk.